Cái chết phục vụ cho sự sống

Sinh lão bệnh tử - vòng tròn của một kiếp người mà không ai tránh khỏi. Sự sống và cái chết có thể coi là nỗi ám ảnh lớn nhất trong cuộc đời mỗi con người. Không nói về kiếp sau, ai cũng mong muốn mình có một cuộc sống tốt đẹp, làm những điều hạnh phúc trong kiếp sống này. Nhưng cái chết thì sao, chết có phải chăng là hết? Khi chết đi mình còn có thể mang lại giá trị, đó là " Cái chết phục vụ cho sự sống"

Quy định về hiến, lấy xác lần đầu tiên được pháp luật thừa nhận trong Luật Bảo vệ sức khỏe nhân dân năm 1989. Việc thừa nhận quyền hiến mô, bộ phận cơ thể trong Bộ luật Dân sự 2005 đã gắn liền với việc thừa nhận và quy định các điều kiện hiến mô, bộ phận cơ thể. Điều 34, Bộ luật Dân sự 2005 ghi rõ “Cá nhân có quyền hiến bộ phận cơ thể của mình hoặc hiến xác sau khi chết vì mục đích chữa bệnh hoặc nghiên cứu khoa học…” . Luật Hiến, lấy ghép mô, bộ phận cơ thể và hiến, lấy xác 2006 chính thức tạo nên hành lang hoàn thiện cho hoạt động cao cả này.

Quyền Hiến bộ phận cơ thể của mình hoặc hiến xác sau khi chết là một quyền nhân thân quan trọng, mặc dù là quyền nhưng không phải ai muốn thực hiện cũng được. Có 03 điều kiện mà một cá nhân phải thỏa mãn:

- Điều kiện về năng lực chủ thể: Phải là cá nhân từ đủ 18 tuổi, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ. Quy định của pháp luật rất rõ ràng, đủ 18 tuổi được xem như là độ tuổi đã trưởng thành về mặt nhận thức và tâm sinh lý. Quy định này có hơi khác về điều kiện hiến tinh trùng, người nam muốn hiến tinh trùng thì phải đủ 20 tuổi. Pháp luật cũng không quy định về độ tuổi tối đa để thực hiện quyền hiến bộ phận cơ thể hoặc hiến xác sau khi chết. 

- Điều kiện về trình tự: Điều quan trọng nhất trong trình tự hiến, lấy xác đó là sự tự nguyện của cá nhân thực hiện. Quy trình đăng ký, thủ tục thì khá đơn giản. Cá nhân muốn hiến, lấy xác sau khi chết liên hệ Cơ sở y tế, mà thường là ngay tại các Trường đại học Y dược trong cả nước, điền vào mẫu đơn đăng ký tự nguyện hiến tặng thân xác và ký tên cùng 2 người làm chứng. Tuy nhiên, cá nhân thực hiện hiến bộ phần cơ thể của mình hoặc hiến xác sau khi chết phải thực hiện một quá trình kiểm tra sức khỏe đầy đủ. Quá trình kiểm tra sức khỏe này cũng khác nhau giữa hiến xác, bộ phận cơ thể người sau khi chết vào mục đích nghiên cứu khoa học và hiến xác, bộ phận cơ thể sau khi chết vì mục đích chữa bệnh.

- Điều kiện về sức khỏe: Đây là điều kiện để đảm bảo tránh những hậu quả đáng tiếc cho cả người hiến và người nhận, đặc biệt là hiến nội tạng, các bộ phận sử dụng trong cấy ghép cơ thể người. 

"Mồ yên mả đẹp" quan niệm đã ăn sâu vào gốc rễ nhận thức của người Việt. Nhưng tại sao chúng ta không suy nghĩ theo hướng ngược lại, chúng ta hay ai đó là người chúng ta quen biết đang chết dần với một trái tim hay quả thận ốm yếu, chúng ta mong chờ nhưng thế nào khi tìm những con người hiến tặng. Vậy tại sao chính chúng ta lại không phải là con người ấy. Một nghiên cứu chỉ ra rằng, trung bình với 1 cơ thể hiến tặng như vậy, y học có thể cứu chữa được cho 50 con người còn sống khác. Tim, gan, phổi, da hay võng mạc...Tất cả đều có ý nghĩa. Xác thịt rồi sẽ trở về với cát bụi, tại sao không để chúng cống hiến thêm 2 hay 3 năm nữa...

Tham khảo: Thông tin pháp luật dân sự; Luật Dương Gia.  Truy cập ngày 15/06/2016

Có những cái chết không chỉ là hết, là kết thúc một sự sống mà còn để lại ý nghĩa, đó là giúp duy trì một sự sống khác. Việc hiến xác là nghĩa cử cao đẹp tuy nhiên đúng như nhiều ý kiến trao đổi phía trên mà vấn đề này còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố để đảm bảo vấn đề về sức khỏe cho người nhận

Cá nhân mình thấy thì ý kiến này rất nhân đạo và sẽ mang đến ý nghĩa rất lớn cho ngành y học hiện tại đồng thời khả năng cứu sống nhiều người bệnh nữa. Tuy nhiên về mặt văn hóa, tư tưởng của hầu hết các bậc sinh thành đều mong muốn chúng ta sống sao chết vậy, lành lặn và đẩy đủ về thể xác lẫn tinh thần. Điều này đòi hỏi những nổ lực rất lớn mới có thể thay đổi được.

Thật sự theo mình thì vấn đề này không chỉ dựa vào những lý lẽ thực tế, tính thực dụng, duy vật của sự việc. Mà yếu tố tâm linh góp phần khá lớn vào vấn đề này.

Quan niệm người qua đời còn được chôn thêm tiền, xe, nhà, điện thoại, sim các thứ thì việc mât đi 01 bộ phận cơ thể là một cái gì đó khá khó để chấp nhận 

Việc hiến tạng, hiến bộ phận cơ thể sau khi mất được xem là nghĩa cử cao đẹp, đáng trân trọng. Nhưng ít người làm được vậy, hoặc giả dụ họ đồng ý hiến tặng thì người thân của họ cũng không chịu đồng ý. Bởi vì vấn đề này liên quan đến tâm linh nên khá là rắc rối và phức tạp. Dẫu biết, đó là hành động đẹp, cứu người nhưng ai có thể cam lòng để người ta mổ xẻ người thân mình ra? Vậy nên, việc này hãy khoan xét đoán. Và đã là sự hiến tặng cao đẹp, thì hãy để nó được trọn vẹn khi dựa trên sự tự nguyện chứ không phải là trách nhiệm như một số bạn nhận xét. Nhưng cũng hy vọng rằng, với lối suy nghĩ thông thoáng tích cực và nhân đạo, sẽ có nhiều người tự nguyện hiến thân mình sau khi mất để cứu sống nhiều người.

Hiến xác, hay hiến một bộ phận cơ thể người vẫn luôn được xem là hành động, là nghĩa cử cao đẹp, cần được lan truyền rộng rãi. Điều đó có nghĩa, khi một người ra đi, họ không hoàn toàn biến mất vĩnh viễn mà vẫn đang tồn tại, đem lại sự sống cho một người khác. Vẫn biết hành động ấy vô cùng ý nghĩa và cần thiết nhưng không phải ai cũng dũng cảm, sẵn sàng hiến xác hay cho đi bộ phận cơ thể của mình, hoặc chính người thân của họ cũng không nỡ để họ chết không toàn thây. Chúng ta cần có cái nhìn thoáng hơn, vị tha hơn để trao đi sự sống cho những người đang cần đến nó.

Việc khi mỗi cá nhân chết đi tự nguyện hiến tạng hay một vài bộ phận hoặc toàn bộ cơ thể cho y học là nghĩa cử cao đẹp với đời, tất nhiên rằng rất ít người mới làm điều này. Vì trong suy nghĩ của mỗi cá nhân rằng khi sống ta đầy đủ mọi thứ thì khi chết cũng phải có đầy đủ bộ phận, không thể thiếu được vì sợ sang kiếp sau sẽ thiếu các bộ phận đó, nó duy cho cùng chỉ là yếu tố tâm linh con người đưa ra. Nhưng hành động hiến tạng vẫn là một điều đáng quý và trân trọng trong cuộc sống

Vấn đề này không phải là quá mới mẻ nhưng hiện nay ở Việt Nam, ý thức hiến tặng này chưa được mọi người biết đến và nếu có biết cũng không làm như vậy, vì Việt Nam vẫn chịu ảnh hưởng của mê tín dị đoan, nghĩ rằng vẫn còn thế giới bên kia, nếu hiến tặng rồi sang thế giới bên kia phải chịu khuyết tật.

Hiến tạng là một nghia cử cao đẹp và cần được tuyên truyền,nhân rộng trong đời sống hiện đại ngày nay vì biết đó là một hành động đẹp nhưng hiếm người thân, gia đình nào có thể hiểu rõ về nó và đủ can đảm để trao tặng một phần thân thể của người đã mất cho một người xa lạ khác.