Vụ Vinashin

Chào các bạn,

Chỉ đề cập đến vấn đề quản lý thôi nhé

1 - Mô hình tập đoàn, đang trong quá trình thử nghiệm do đó cơ chế kiểm soát còn quá lỏng lẻo ở chỗ

    a - Bộ thì không quản lý được vì người ra quyết định thành lập tập đoàn là Thủ tướng, người bổ nhiệm các chức danh trong đó cũng là Thủ tướng nên Bộ có nói thì các vị lãnh đạo ở Tập đoàn cũng nào có chịu nghe lời.
 
    b - Thủ tướng người ra quyết định thành lập thì lại là người đứng đầu cơ quan hành pháp nên còn ối chuyện phải làm, chẳng nhẽ suốt ngày lại đi làm vú em, xem chuyện kinh doanh của nó như thế nào, phải nhờ vào bộ máy hỗ trợ chứ, đó là Hội đồng quản trị của tập đoàn.

    c- Hội đồng quản trị gì mà chủ tịch HĐQT lại kiêm Tổng giám đốc tập đoàn vậy thì cơ chế kiểm soát này còn có ý nghĩa gì nữa (mình đã từng làm việc với các doanh nghiệp nhà nước nên hiểu rõ mô hình HĐQT chỉ mang tính hình thức. Bạn nào học quản trị doanh nghiệp đều biết hai chức danh này thường phải tách biệt nhau để làm đối trọng kiểm soát, tránh việc lạm dụng quyền lực). Vậy rốt cuộc người thực hiện cũng lại là người giám sát chính mình.

2 - QH chưa ban hành qui định để quản lý loại hình doanh nghiệp này mà chỉ đồng ý cho Chính phủ thử nghiệm vậy thì QH có phải chịu trách nhiệm không khi những nguyên tắc cơ bản về quản trị doanh nghiệp nêu trên đã bị vi phạm trong nhiều năm mà QH không có ý kiến gì. QH trao cho Chính phủ thực hiện việc thử nghiệm mà không có cơ chế giám sát việc thử nghiệm ấy (cơ quan độc lập trực thuộc QH), khoán trắng cho CP, để đến khi nó đổ vỡ mới la ầm lên.

Vậy thì ai có lỗi ở đây?

Tóm lại vấn đề gốc rễ vẫn là nhà nước có nên làm kinh tế hay không? Bởi vì chức năng của nhà nước vẫn là lập pháp, hành pháp và tư pháp. Việc thực thi chức năng làm kinh tế mà không có cơ chế quản lý và kiểm soát phù hợp thì chẳng chóng thì chầy toàn bộ tài sản quốc gia sẽ đội nón ra đi thôi.

Trong QĐ số 103/2006/QĐ-TTg phê duyệt Đề án thí điểm hình thành Tập đoàn VINASHIN có mấy quy định chính sau:

Chính phủ thống nhất quản lý và tổ chức thực hiện các quyền, nghĩa vụ của chủ sở hữu nhà nước đối với Tập đoàn VINASHIN. TTg CP giao cho các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc CP và Hội đồng quản trị Tập đoàn Công nghiệp Tầu thủy VN thực hiện một số quyền của chủ sở hữu theo pháp luật hiện hành, quy định cụ thể trong QĐ thành lập Cty mẹ - Tập đoàn Công nghiệp tầu thủy VN và Điều lệ tổ chức và hoạt động của Cty mẹ.

Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc CP thực hiện chức năng quản lý nhà nước trong các lĩnh vực liên quan và thực hiện một số quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu mà TTg CP giao đối với Tập đoàn Công nghiệp tàu thuỷ VN

Bộ trưởng các Bộ: GTVT, Tài chính, KH&ĐT, Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp theo chức năng, nhiệm vụ có trách nhiệm chỉ đạo và theo dõi việc thực hiện Quyết định này; kịp thời phát hiện, giải quyết những vướng mắc phát sinh, báo cáo TTg CP giải quyết những vấn đề vượt quá thẩm quyền; chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất với TTg CP những vấn đề mới cần thí điểm trong quá trình thực hiện .

Như vậy là không có chuyện chỉ có TTg Cp chịu trách nhiệm quản lý tập đoàn này, mà còn nhiều bộ và các cơ quan khác cùng có trách nhiệm quản lý.

Từ năm 2005 đến nay, đã có 13 – 14 cuộc thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, giám sát ở Vinashin, phát hiện ra nhiều sai phạm, nhưng lãnh đạo tập đoàn này không những không nghiêm túc chấn chỉnh mà còn tìm cách báo cáo không đúng để lấp liếm. Theo ông Trần Văn Truyền: “Thanh tra của bộ Kế hoạch và đầu tư đã phát hiện Vinashin đầu tư ngoài ngành, tràn lan; thanh tra bộ Tài chính phát hiện việc sử dụng vốn không đúng mục đích, không hiệu quả; một số hoạt động thanh tra của Thanh tra Chính phủ cũng thấy nhiều việc không đúng quy định pháp luật và có những thất thoát; giám sát của Quốc hội, kiểm tra của Trung ương về việc đổi mới doanh nghiệp cũng đã chỉ ra rất nhiều sai phạm…”

Nhưng theo luật thanh tra 2004, một trong số những nhiệm vụ quyền hạn của thanh tra bộ có "Tổng hợp, báo cáo kết quả về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, chống tham nhũng thuộc phạm vi quản lý nhà nước của bộ". Vậy những thanh tra này có báo cáo hay không ? Nếu có báo cáo thì tại sao lại còn có chuyện "lãnh đạo tập đoàn này không những không nghiêm túc chấn chỉnh mà còn tìm cách báo cáo không đúng để lấp liếm" lừa dối CP 5 năm trời !?

Cho em hỏi là ngày 5/11/2009 Cp mới ban hành Nghị định 101/2009/NĐ-CP về thí điểm thành lập, tổ chức, hoạt động và quản lý tập đoàn kinh tế nhà nước. Tại sao ngày 15 tháng 5 năm 2006, TTG CP đã ký Quyết định số 103/2006/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án thí điểm hình thành Tập đoàn kinh tế, đa sở hữu, trong đó sở hữu Nhà nước chi phối, trên cơ sở sắp xếp tổ chức lại Tổng Công ty Công nghiệp Tàu thuỷ Việt Nam (Vinashin) rồi nhỉ ?

Tôi có chút ý kiến:

- Tôi chưa có điều kiện nghiên cứu kỹ vụ vinashin nhưng qua các phương tiện thông tin đại chúng tôi được biết là trước khi vỡ nợ đã có rất nhiều cuộc TT, KT và cũng đã phát hiện ra 1 số sai sót (chủ yếu là TT). Qua thông tin này tôi cho rằng TT đã phát hiện ra những sai phạm của vinashin nhưng có 2 khả năng:

1. TT đã tự bỏ qua cho vinashin nhiều lỗi (vì TT không ý thức được rằng vinashin đang sắp bị vỡ nợ, vì cơ chế ...)

2. TT phát hiện ra nhiều lỗi và đề xuất với cấp trên xử lý nhưng gặp phải 1 thế lực mạnh nào đó nên không thể xử lý hết. (ở khả năng này TT cũng không ý thức được vinashin đang sắp vỡ nợ nên không làm căng hết trách nhiệm của mình).

Nói tóm lại TT là 1 công cụ của nhà nước nhưng đã không làm tròn trách nhiệm của mình, không nhẽ lại do năng lực kém?

Phải nhìn nhận một thực tế rằng cơ chế quản lý các doanh nghiệp nhà nước của nước ta còn yếu, thiếu và kém đồng bộ.

Qua lần này, chắc chắn chính phủ ta sẻ có cách giải quyết, hướng khắc phục để không còn trường hợp tương tự như vậy xảy ra nữa.

Đây là một bài học kinh nghiệm của Chính phủ trong quản lý các doanh nghiệp quốc doanh

@Boyluat viết:

Theo luật doanh nghiệp, TGĐ/GĐ có quyền quyết định những hợp đồng có giá trị nhỏ hơn 50% giá trị tài sản của doanh nghiệp mà ko phải báo cáo lên HĐQT doanh nghiệp, nên TTg không bảo được VNS cũng là phải.

Về vấn đề này, Tôi có nghe Bộ trưqởng võ Hồng Phúc phát biểu trên Quốc hội, đại ý nói rằng VNS có tài sản khoảng 103.000 tỷ, theo luật, VNS được quyền quyết định các dự án trị giá khoảng 55-57 ngàn tỷ.

Tuy nhiên Tôi thực sự băn khoăn là Bộ trưởng nói vậy có đúng không?

Tôi không rõ thực chất số tiền 103.000 tỷ này là vốn tự có của VNS hay kể cả vốn vay của nhà nước. Theo tôi được biết thì vốn thực chất của VNS chỉ có khoảng 9000tỷ mà thôi. Như vậy nói tỷ lệ 50% thì VNS chỉ được quyết các dự án trong khoảng 4500tỷ thôi chứ làm gì được 55-57ngàn tỷ ( không biết có sự nhầm lẫn nào không?)

Mặt khác Luật DN có quy định tỷ lệ 50% này phải hiểu là theo giá trị tài sản thực có của doanh nghiệp (bằng vốn tự có) chứ đâu phải bằng vốn vay ( nếu là vốn vay thì anh cũng phải có tài sản bảo đảm). Cái nữa là Các cơ quan không can thiệp vào việc điều hành SXKD bình thường ( mua bán vật tư, Hợp đồng SXKD...) chứ còn việc đầu tư mua tàu Hoa sen, dự án xây dựng nhà máy điện, thép... thì đều phải chịu sự quản lý của các bộ chuyên ngành chứ.

Nếu các dự án không được thủ tướng và các bộ xem xét, chấp thuận thì làm sao VNS có thể đầu tư được, làm sao có tiền để đầu tư được ( vốn được quản lý bởi Bộ tài chính và ngân hàng, mà muốn vay tiền ngân hàng để đầu tư thì ngân hàng cũng đòi hỏi Luận chứng được duyệt chứ đâu phải xin vay là ngân hàng cho vay).

Không biết suy nghĩ của Tôi có điều gì sai sót không?

Mong các bạn chỉ giáo thêm cho với. Cám ơn các bạn trước.