Trách nhiệm hình sự trong kinh doanh bán hàng đa cấp theo Luật Hình sự sửa đổi 2017

Theo Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Hình sự 2015 số  12/2017/QH14 ngày 20 tháng 6 năm 2017 có quy định mới về “Tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp’ cụ thể như sau:

“51. Bổ sung Điều 217a như sau:

“Điều 217a. Tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp

1. Người nào tổ chức hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp mà không có giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp hoặc không đúng với nội dung giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp thuộc một trong các trường hợp sau đây, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 174 (Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản) và Điều 290  (Tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản) của Bộ luật này, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 02 năm:

a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;

b) Thu lợi bất chính từ 200.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng;

c) Gây thiệt hại cho người khác từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Thu lợi bất chính 1.000.000.000 đồng trở lên;

b) Gây thiệt hại cho người khác 1.500.000.000 đồng trở lên;

c) Quy mô mạng lưới người tham gia 100 người trở lên.

3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.””

Ngoài ra tại bộ luật hình sự 2015 cũng có quy định về hoạt động này như sau:

“Điều 292. Tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông

1. Người nào cung cấp một trong các dịch vụ sau đây trên mạng máy tính, mạng viễn thông không có giấy phép hoặc không đúng nội dung được cấp phép, thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng hoặc có doanh thu từ 500.000.000 đồng đến dưới 2.000.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm:

a) Kinh doanh vàng trên tài khoản;

b) Sàn giao dịch thương mại điện tử;

c) Kinh doanh đa cấp;

d) Trung gian thanh toán;

đ) Trò chơi điện tử trên mạng;

e) Các loại dịch vụ khác trên mạng máy tính, mạng viễn thông theo quy định của pháp luật.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 1.500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:

a) Có tổ chức;

b) Phạm tội 02 lần trở lên;

c) Có tính chất chuyên nghiệp;

d) Tái phạm nguy hiểm;

đ) Thu lợi bất chính từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc có doanh thu từ 2.000.000.000 đồng đến dưới 5.000.000.000 đồng.

3. Phạm tội trong trường hợp thu lợi bất chính 500.000.000 đồng trở lên hoặc có doanh thu 5.000.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 1.500.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm.

4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Điều 290. Tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản

1. Người nào sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử thực hiện một trong những hành vi sau đây, nếu không thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 173 và Điều 174 của Bộ luật này, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Sử dụng thông tin về tài khoản, thẻ ngân hàng của cơ quan, tổ chức, cá nhân để chiếm đoạt tài sản của chủ tài khoản, chủ thẻ hoặc thanh toán hàng hóa, dịch vụ;

b) Làm, tàng trữ, mua bán, sử dụng, lưu hành thẻ ngân hàng giả nhằm chiếm đoạt tài sản của chủ tài khoản, chủ thẻ hoặc thanh toán hàng hóa, dịch vụ;

c) Truy cập bất hợp pháp vào tài khoản của cơ quan, tổ chức, cá nhân nhằm chiếm đoạt tài sản;

d) Lừa đảo trong thương mại điện tử, thanh toán điện tử, kinh doanh tiền tệ, huy động vốn, kinh doanh đa cấp hoặc giao dịch chứng khoán qua mạng nhằm chiếm đoạt tài sản;

đ) Thiết lập, cung cấp trái phép dịch vụ viễn thông, internet nhằm chiếm đoạt tài sản.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

a) Có tổ chức;

b) Phạm tội 02 lần trở lên;

c) Có tính chất chuyên nghiệp;

d) Số lượng thẻ giả từ 50 thẻ đến dưới 200 thẻ;

đ) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;

e) Gây thiệt hại từ 50.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng;

g) Tái phạm nguy hiểm.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

b) Gây thiệt hại từ 300.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

c) Số lượng thẻ giả từ 200 thẻ đến dưới 500 thẻ.

4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:

a) Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;

b) Gây thiệt hại 500.000.000 đồng trở lên;

c) Số lượng thẻ giả 500 thẻ trở lên.

5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.”

Có thể thấy đây là một điểm mới và kịp thời về hoạt động bán hàng đa cấp qua đó góp phần răn đe loại hình kinh doanh này, tuy nhiên với mức phạt kịch khung của cả 03 tội trên là mức 05 năm ( kem theo mức phạt về tài sản khá lớn)  liệu đã đủ tính răn đe? Trong khi thiệt hại do hành vi biến tứng mà loại hình kinh doanh này để lại lại không hề nhỏ!

Bên cạnh đó cũng theo luật hinh sự sửa đổi:

“11. Sửa đổi, bổ sung Điều 76 như sau:

“Điều 76. Phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại

Pháp nhân thương mại phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm quy định tại một trong các điều 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 200, 203, 209, 210, 211, 213, 216, 217, 225, 226, 227, 232, 234, 235, 237, 238, 239, 242, 243, 244, 245, 246, 300 và 324 của Bộ luật này.”.”

Có thể thấy pháp nhân sẽ không bị truy cứu về 02 tội tại điều 290 và 292 vậy liệu đây cũng còn là một hạn chế?

Rất mong có thêm ý kiến của Dân luật về vấn đề "nhạy cảm" này.

Ở Việt Nam hầu như ai cũng hiểu nhầm về đa cấp, cũng vì sự biến tướng của nó từ nước ngoài vào Việt Nam. Vì rất nhiều người là nạn nhân của biến tướng đa cấp này do đó phải có biện pháp xử lý nhằm hạn chế chiều trò đa cấp lừa đảo lại. Tuy nhiên, hiện nay các công ty đa cấp đang hoạt động khá ranh mãnh. Do đó cũng khó để kiểm soát.

Thực chất thì bán hàng đa cấp không xấu. Nhưng khi đến Việt Nam thì hình thức này đã bị biến chất. Mỗi lần nghe đến hai chữ đa cấp thì mọi người đều nghĩ nay đó là việc không tốt. Và thực tế đã có những hậu quả không lường trước được do bán hàng đa cấp gây ra.

Đa cấp, bản chất không xấu nhưng khi "gia nhập" vào Việt Nam thì đã bị người làm kinh doanh làm cho trở nên "méo mó", đồng thời, làm cho người tiêu dùng nhận thức không hay về hình thức kinh doanh này, rằng doanh nghiệp cứ hễ kinh doanh đa cấp đều là lừa đảo. Vì vậy, việc qui định trách nhiệm hình sự về tội phạm kinh doanh đa cấp là điều vô cùng cần thiết để răn đe, trừng phạt những kẻ làm lệch lạc đi phương thức kinh doanh này

Muốn quản lý các doanh nghiệp kinh doanh đa cấp ở Việt Nam, theo tôi phải quản lý các Bộ, ngành chức năng gẵn trách nhiệmcấp phép hoạt động kinh doanh đa cấp với việc quản lý để các doanh nghiệp không bị biến tướng, như hiện nay trách nhiệm này chỉ thuộc về cơ quan điều tra các cấp và người bị thiệt hại thì chưa công bằng lắm, Luật hình sự có quy định năm điều tổng hợp chung hình phạt thì hậu quả các doanh nghiệp này gây ra cho xã hội đã quá lớn, mà việc khắc phục hậu quả của pháp nhân thì không khắc phục được.!! ngược lại đối với pháp nhân chân chính thì chỉ cần xử phạt hành chính, rút giấy phép hoạt động họ đã chết rồi cần gì phải hình sự hóa các quan hệ dân dự nữa!!

Dân luật chúng ta quản lý xã hội bằng pháp luật đảm bảo dân chủ, công bằng, văn minh, xã hội cùng phát triển, phải không các bạn!!! 

Mình vẫn chưa thấy hình thức xử lý nào nặng đối với việc kinh doanh đa cấp bất chính này, mà nếu có Luật quy định thì nó cũng biến tướng ngay sau đó, Luật chưa ra nó đã thay đổi trước luật thì làm sao mà phạt, có phạt được thì cũng chỉ là phạt tiền, ngoài ra chưa bỏ tù được ông nào.

Bản chất của bán hàng đa cấp không hề xấu, nó là một phương thức tạo ra kênh bán hàng rộng lớn và hiệu quả, tuy nhiên hình thức bán hàng này chưa được nhiều người biết và hiểu được bản chất của nó, lợi dụng điểm này mà một số người đã vô tình hay cố ý sử dụng nó để lừa đảo vào chiếm đoạt tài sản. MÌnh nghĩ cần có quy định hướng dẫn rõ ràng hơn về hành vi bán hàng đa cấp trái quy định là như thế nào tránh tình trạng nhầm lẫn giữa đa cấp tốt và xấu.

Về bản chất, mình nghĩ hình thức của đa cấp hay nhưng mà các doanh nghiệp kinh doanh đa cấp biến nó thành kinh doanh trái phép, lừa lọc gây ảnh hưởng đến xã hội quá. Giờ chỉ nhắc đến đa cấp là người ta chạy hết rồi. Pháp luật quy định mức phạt như vậy nhưng mà phải tăng cường kiểm tra xử lý thì mới có tính chất với mấy tổ chức đa cấp này

Hi vọng quy định này có thể phần nào giảm bớt sự lừa đảo và man rợ của bán hàng đa cấp sai phạm. Bản chất bán hàng đa cấp không xấu, chỉ một phần những công ty đa cấp lừa đảo mới thật sự xấu thôi. Mình đã từng thấy bạn bè mình bị lừa vào đa cấp không uy tín và tiền mất tật mang còn mất luôn niềm tin bạn bè. Hi vọng trong tương lai loại hình bán hàng đa cấp được phát triển theo hướng văn minh tốt đẹp hơn.

Ở nước ngoài, bán hàng đa cấp là một loại hình kinh doanh khá phát triển và được nhiều công ty lớn sử dụng hình thức kinh doanh này.

Tuy nhiên, khi du nhập vào Việt Nam nó biến thái trở thành hình thức để các đối tượng lừa đảo sử dụng để thực hiện hành vi trái pháp luật của mình.

Quy định của pháp luật hiện nay có những chế tài nhằm xử lí cái hành vi lợi dụng đa cấp để bán hàng. Nhưng quy định không rõ cũng làm hạn chế sự phát triển một loại hình kinh doanh. Do đó, Nhà nước cần phải có những quy định cụ thể để giúp loại hình kinh doanh này có cơ hội phát triển, góp phần phát triển nền kinh tế.