Trách nhiệm hình sự trong kinh doanh bán hàng đa cấp theo Luật Hình sự sửa đổi 2017

Theo Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Hình sự 2015 số  12/2017/QH14 ngày 20 tháng 6 năm 2017 có quy định mới về “Tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp’ cụ thể như sau:

“51. Bổ sung Điều 217a như sau:

“Điều 217a. Tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp

1. Người nào tổ chức hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp mà không có giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp hoặc không đúng với nội dung giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp thuộc một trong các trường hợp sau đây, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 174 (Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản) và Điều 290  (Tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản) của Bộ luật này, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 02 năm:

a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;

b) Thu lợi bất chính từ 200.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng;

c) Gây thiệt hại cho người khác từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Thu lợi bất chính 1.000.000.000 đồng trở lên;

b) Gây thiệt hại cho người khác 1.500.000.000 đồng trở lên;

c) Quy mô mạng lưới người tham gia 100 người trở lên.

3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.””

Ngoài ra tại bộ luật hình sự 2015 cũng có quy định về hoạt động này như sau:

“Điều 292. Tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông

1. Người nào cung cấp một trong các dịch vụ sau đây trên mạng máy tính, mạng viễn thông không có giấy phép hoặc không đúng nội dung được cấp phép, thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng hoặc có doanh thu từ 500.000.000 đồng đến dưới 2.000.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm:

a) Kinh doanh vàng trên tài khoản;

b) Sàn giao dịch thương mại điện tử;

c) Kinh doanh đa cấp;

d) Trung gian thanh toán;

đ) Trò chơi điện tử trên mạng;

e) Các loại dịch vụ khác trên mạng máy tính, mạng viễn thông theo quy định của pháp luật.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 1.500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:

a) Có tổ chức;

b) Phạm tội 02 lần trở lên;

c) Có tính chất chuyên nghiệp;

d) Tái phạm nguy hiểm;

đ) Thu lợi bất chính từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc có doanh thu từ 2.000.000.000 đồng đến dưới 5.000.000.000 đồng.

3. Phạm tội trong trường hợp thu lợi bất chính 500.000.000 đồng trở lên hoặc có doanh thu 5.000.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 1.500.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm.

4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Điều 290. Tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản

1. Người nào sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử thực hiện một trong những hành vi sau đây, nếu không thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 173 và Điều 174 của Bộ luật này, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Sử dụng thông tin về tài khoản, thẻ ngân hàng của cơ quan, tổ chức, cá nhân để chiếm đoạt tài sản của chủ tài khoản, chủ thẻ hoặc thanh toán hàng hóa, dịch vụ;

b) Làm, tàng trữ, mua bán, sử dụng, lưu hành thẻ ngân hàng giả nhằm chiếm đoạt tài sản của chủ tài khoản, chủ thẻ hoặc thanh toán hàng hóa, dịch vụ;

c) Truy cập bất hợp pháp vào tài khoản của cơ quan, tổ chức, cá nhân nhằm chiếm đoạt tài sản;

d) Lừa đảo trong thương mại điện tử, thanh toán điện tử, kinh doanh tiền tệ, huy động vốn, kinh doanh đa cấp hoặc giao dịch chứng khoán qua mạng nhằm chiếm đoạt tài sản;

đ) Thiết lập, cung cấp trái phép dịch vụ viễn thông, internet nhằm chiếm đoạt tài sản.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

a) Có tổ chức;

b) Phạm tội 02 lần trở lên;

c) Có tính chất chuyên nghiệp;

d) Số lượng thẻ giả từ 50 thẻ đến dưới 200 thẻ;

đ) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;

e) Gây thiệt hại từ 50.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng;

g) Tái phạm nguy hiểm.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

b) Gây thiệt hại từ 300.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

c) Số lượng thẻ giả từ 200 thẻ đến dưới 500 thẻ.

4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:

a) Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;

b) Gây thiệt hại 500.000.000 đồng trở lên;

c) Số lượng thẻ giả 500 thẻ trở lên.

5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.”

Có thể thấy đây là một điểm mới và kịp thời về hoạt động bán hàng đa cấp qua đó góp phần răn đe loại hình kinh doanh này, tuy nhiên với mức phạt kịch khung của cả 03 tội trên là mức 05 năm ( kem theo mức phạt về tài sản khá lớn)  liệu đã đủ tính răn đe? Trong khi thiệt hại do hành vi biến tứng mà loại hình kinh doanh này để lại lại không hề nhỏ!

Bên cạnh đó cũng theo luật hinh sự sửa đổi:

“11. Sửa đổi, bổ sung Điều 76 như sau:

“Điều 76. Phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại

Pháp nhân thương mại phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm quy định tại một trong các điều 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 200, 203, 209, 210, 211, 213, 216, 217, 225, 226, 227, 232, 234, 235, 237, 238, 239, 242, 243, 244, 245, 246, 300 và 324 của Bộ luật này.”.”

Có thể thấy pháp nhân sẽ không bị truy cứu về 02 tội tại điều 290 và 292 vậy liệu đây cũng còn là một hạn chế?

Rất mong có thêm ý kiến của Dân luật về vấn đề "nhạy cảm" này.

Theo mình là nên nâng khung hình phạt tội này lên. Vì hình thức kinh doanh đa cấp trái pháp luật này thực tế đã gây thiệt hại và "đau khổ" cho rất nhiều gia đình. Nhiều gia đình mất hết tài sản tích góp bao nhiêu năm, nhà cửa cũng mất.

Mình thấy hình thức kinh doanh đa cấp bản chất như ở nước ngoài thì nó không hề xấu, còn được chính phủ quan tâm. Nhưng hình thức này khi về VN thì đã bị biến tướng như một cách lừa đảo và hậu quả sẽ cho những người đến sau gánh chịu. Các công ty đa cấp gần như sẽ có một đích chung đó là phá sản sự sụp đổ khi người đứng đầu cảm thấy đã đủ. Nên thực ra đa cấp không xấu chỉ do người sử dụng nó không tốt thôi.

Đến bây giờ mình vẫn không hiểu khái niệm đa cấp chính thống rồi đa cấp lừa đảo khác nhau như thế nào ?? Cuối cùng vẫn là bán hàng thôi. Nếu bán hàng chất lượng thì có coi là vi phạm không mà sao nói đa cấp là lừa đảo

Về đến Việt Nam thì vô hình chung hình thức kinh doanh này đã bị biến thể theo hướng tiêu cực thậm chí nhiều doanh nghiệp chuyển hẳn sang lừa đảo khách hàng, thực hiện hành vi phạm tội. Lừa lọc để lấy tiền những người đang muốn làm giàu, tác động tâm lý, niềm tin của họ. Tuy đã cảnh báo rồi nhưng hiện nay vẫn còn 1 số tổ chức vẫn tồn tại ngoài vòng pháp luật. Mang tâm lý lo sợ cho những người nhẹ dạ cả tin đặc biệt là sinh viên.

bán hàng đa cấp trong thời gian gần đây có dấu hiệu nổi cộm trở lại. Nạn nhân mất rất nhiều tiền khi tham gia các nhóm hội kinh doanh nhưng thực chất không kinh doanh mà lấy tiền của người sau chia cho người trước. Pháp luật cần mạnh tay xử phạt khi có dấu hiệu lừa đảo.

Có thể thấy đây là một điểm mới và kịp thời về hoạt động bán hàng đa cấp qua đó góp phần răn đe loại hình kinh doanh này, tuy nhiên với mức phạt kịch khung của cả 03 tội trên là mức 05 năm (kèm theo mức phạt về tài sản khá lớn) liệu đã đủ tính răn đe? Trong khi thiệt hại do hành vi biến tứng mà loại hình kinh doanh này để lại lại không hề nhỏ!

Thật ra theo mình thấy không phải mọi công ty đa cấp đều là công ty lừa đảo. Tuy nhiên, số lượng các công ty đa cấp lập ra với mục đích lừa đảo là quá nhiều. Mà đối tượng nhắm tới của các công ty đa cấp này đa số là sinh viên, người lao động nghèo ít hiểu biết...Mà bản chất là lừa đảo rồi thì cần phải xử lý theo quy định của pháp luật một cách thật nghiêm minh.

Người dân khi nghe đa cấp là đều lắc đầu và nghĩ là lừa đảo. Do khi áp dụng ở Việt Nam, có nhiều trường hợp kinh doanh bất chính, lừa đảo người tham gia đóng 1 khoản tiền ôm hàng khổng lồ mà không được cung cấp, sản phẩm dịch vụ. Những người tham gia này bị nhân viên mời gọi, thuyết phục bằng chiêu trò sinh lời khủng, lợi dụng niềm tin

Đa cấp tại các nước khác thì đây là một hình thức kinh doanh đúng đắn. Nhưng khi về Việt Nam hình thức kinh doanh này lại biến tấu không còn chuẩn đa cấp như bản chất vốn có của nó nữa. Mà là những lọc lừa, chèo kéo giữa những người quen biết nhau khi đã gia nhập vào đội ngũ kinh doanh này.

Kinh doanh bán hàng đa cấp có lẽ nhiều người có thể không biết đây là hoạt động kinh doanh theo quy định pháp luật, nó khác xa với hình ảnh “xấu xí” trong mắt mọi người là lừa đảo, là đa cấp. Qủa thật hình thức hoạt động kinh doanh này hiện nay đã biến chất, nhiều người có cái nhìn ái ngại khi nghe nói về hoạt động này.