Chào các bạn,
Tôi thường xuyên xem topic này, thấy các thành viên đóng góp nhiều ý kiến khác nhau và như các bạn nêu thì topic này lập cũng đã 6 tháng rồi, về thời gian chắc cũng tương đối đủ để chuẩn bị tổng kết. Về phần mình, vốn dĩ không định nêu ý kiến, song hôm nay tôi cũng mạnh dạn góp vài ý, hy vọng có chút hữu ích cho việc tổng kết, như sau:
Các bài viết trên Diễn đàn này có thể phân thành 02 phần chính là: Tư vấn của Luật sư và Trao đổi, thảo luận.
1. Tư vấn của Luật sư
Có thể khẳng định ngay: không ai hiểu rõ câu hỏi và hiểu ý câu hỏi hơn Luật sư! Vì sao vậy?
Vì Luật sư là những người thường xuyên nhất xem phần này và bỏ nhiều công sức, trí tuệ nhất khi trả lời hay tham khảo ý kiến tư vấn của các Luật sư khác trong phần trả lời của họ (có thể ở câu hỏi mình không tham gia), cũng như tìm hiểu các ý kiến tranh luận, thảo luận khác có liên quan. Theo tôi, đa số các thành viên trong số gần 160.000 người không mất nhiều công sức như vậy. Vì vậy, Luật sư biết mình nên trả lời như thế nào cho phù hợp.
Để các bạn dễ hình dung hơn, tôi nêu luôn trường hợp của mình. Theo đánh giá của tôi, đa số người hỏi nêu thông tin chung chung. Khi đó, ý kiến tư vấn chắc chắn cũng chỉ là những gợi ý mang tính định hướng. Người hỏi không hỏi thêm, phản ánh 2 khả năng: Người đó không có nhu cầu hỏi cụ thể hơn hoặc Người đó không vào Diễn đàn và mục mình đã hỏi nữa. Vì vậy, phần tư vấn của Luật sư là ổn. Ở đây phải xác định rõ rằng: Các trang báo giấy hoặc báo online, mỗi số chỉ chọn trả lời một vài câu và không có sự tương tác giữa người hỏi và người tư vấn (và có thể còn lý do kác nữa) nên ý kiến tư vấn nhiều khi theo hướng đi sâu phân tích các trường hợp có thể xảy ra. Diễn đàn này không như vậy nên hình thức và nội dung tư vấn không hoàn toàn giống nhau. Từ nhận định đó mà ý kiến tư vấn của tôi chủ yếu mang tính định hướng.
Ngoài ra, mỗi vụ việc hay vụ án cụ thể bao gồm rất nhiều tình tiết, yếu tố có liên quan và mỗi một trong số chúng mang những giá trị đã bộc lộ hoặc chưa bộc lộ nên người tư vấn gián tiếp không thể khẳng định tuyệt đối ý kiến hay hướng đi của mình là đúng (xin tham khảo thêm ý kiến của LS. Hùng mà bạn Chinh đã nêu). Vì vậy, kể cả Người hỏi có giao tiếp lại cũng không thể nói Luật sư sẽ giải quyết được trọn vẹn vấn đề. Đối với những vấn đề như vậy thì nhiều khả năng là trường hợp phức tạp và khi đó, chỉ tư vấn trực tiếp mới có thể tìm ra được giải pháp được coi là tốt nhất (cho đến thời điểm đó). Một ví dụ điển hình là topic vừa qua trong phần Cafeluat "Thẩm phán muốn tuyên án thế nào cũng được..." (đường dẫn http://danluat.thuvienphapluat.vn/tham-phan-muon-tuyen-an-nhu-the-nao-cung-duoc-du-su-viec-vo-can-cu-72653.aspx). Tôi là Luật sư thiên về hướng tranh tụng nhưng luôn nghĩ rằng, vụ việc để đến mức phải ra tòa là đường cùng, là hạ sách. Trong ví dụ trên, theo suy nghĩ của tôi, lựa chọn của nguyên đơn (chủ nhà) đi kiện ngay từ đầu có thể đã là không tối ưu. Hướng giải quyết trong suốt vụ án có lẽ cũng là vấn đề. Nếu nguyên đơn không thuê Luật sư không không có trợ giúp pháp lý thì là một lẽ, nếu có mà vẫn đi theo hướng đó thì lại là vấn đề khác. Trường hợp này mà nêu câu hỏi trên internet thì rất dễ khẳng định khó tìm ra giải pháp khác hoặc giải pháp tốt hơn như nguyên đơn đã làm.
Như vậy, đòi hỏi Luật sư phải tư vấn cụ thể nhất có thể là không phản ánh đầy đủ hình tức tư vấn pháp luật trực tuyến như Diễn đàn.
Nói thêm về tư vấn của Luật sư: Cũng có không ít bạn cho rằng các Luật sư thường chỉ trích dẫn điều luật (ví dụ như ý kiến của bạn zamaza ngày 23/02/2012 ở topic này). Như trên đã nêu, vì tư vấn thường xuyên nên tôi nhận thấy, rất nhiều giai đoạn các câu hỏi thường hỏi ý chính: mức án, mức xử lý,... như thế nào? Tất nhiên, phần chính của câu trả lời phải là điều luật là điều dễ hiểu. Tôi đã tham gia nhiều buổi tư vấn tại Báo Pháp luật và Trung tâm trợ gíúp pháp lý nhà nước nên tôi cũng biết hình thức và nội dung ý kiến tư vấn pháp luật cho người yêu cầu, tuy cụ thể hơn Diễn đàn nhưng thường cũng là định hướng trên cơ sở câu chuyện và một số thông tin, tài liệu người yêu cầu cung cấp, vì vậy, xin trao đổi để các bạn tham khảo và hiểu hơn về những ý kiến tư vấn của Luật sư trên Diễn đàn.
Tóm lại, đối với phần 1, ở thời điểm hiện tại và với hiện trạng hiện nay, yêu cầu câu tư vấn của Luật sư phải nâng cao hơn, nhiều hơn nữa thì ngay cả định hướng đường đi cũng còn khó xác định. Khả năng giải quyết trước mắt là người hỏi nên hỏi chi tiết, cụ thể (nhưng đừng quá dài) và thể hiện sự quan tâm đến việc mình hỏi (cần tự tương tác hoặc không tự "biến mất"), khi đó Luật sư có cơ sở hơn để cụ thể hóa phần tư vấn của mình.
2. Trao đổi, thảo luận
Phần này không nhiều Luật sư tham gia vì nhiều nguyên nhân, trong đó có cả e ngại. Thực tế cho thấy không thiếu những vụ "ném đá" trên internet. Luật sư đặt mục đích xây dựng uy tín, thương hiệu lên hàng đầu và việc này mất nhiều thời gian, nếu bị như thế hậu quả sẽ rất lớn. Vì vậy, nếu Luật sư tham gia, các bạn cũng không nên đao to, búa lớn làm gì với bài viết của họ, kể cả trong trường hợp có sai sót hay nhầm lẫn (thánh thần còn có khi nhầm!). Tôi thỉnh thoảng có tham gia vài bài (ví dụ trường hợp topic này), chủ yếu cũng với mong muốn đóng góp để làm sáng tỏ các vấn đề mọi người đang trao đổi hoặc quan tâm, ngoài ra, có ai chuẩn bị theo nghề liên quan đến luật tham khảo để rút kinh nghiệm thì quá tốt. Bản thân tôi cũng không loại trừ mong muốn các bài viết của mình góp phần "nâng cao chất lượng Diễn đàn" như bạn Chinh và tất cả chúng ta quan tâm.
Dĩ nhiên, nội dung bài viết phụ thuộc chủ yếu vào khả năng, trình độ của người viết và sự hấp dẫn của vấn đề liên quan. Một thực tế không thể phủ nhận là Diễn đàn này đã được đóng góp bởi "mênh mông" các bài viết và sự thật ở đâu cũng vậy, số bài viết tốt bao giờ cũng chỉ là phần trăm rất nhỏ. Song, đáng buồn thay, ít nhất do vấn đề kỹ thuật (theo nguyên tắc bài mới đè lên bài cũ) nên có thể bài viết tốt chưa đến được người quan tâm thì nó đã không còn hiển thị trên trang chính và việc tìm lại được phần nhiều dựa vào may mắn hay ngẫu nhiên. Điều này cũng làm giới hạn cơ hội bạn đọc biết đến những bài như vậy.
Như vậy, đối với phần 2 này, điều cần có là vấn đề để viết phải hấp dẫn, người viết phải có khả năng và bài viết đừng quá nhanh chóng bị chìm vào quên lãng do thiết kế trang mạng hay khía cạnh kỹ thuật.
Trân trọng cả nhà!
LS Cao Sỹ Nghị
101 Đào Duy Anh, Phường 9, quận Phú Nhuận TP. HCM
Email: [email protected]