Bạn phòng chống cúm A H1N1 như thế nào?

Theo GS Nguyễn Hà Châu, viện trưởng Viện Công nghệ Môi trường thì các loại khẩu trang trên thị trường hiện nay gần như không có tác dụng phòng dịch H1N1. Một số loại khi dùng có thể còn lợi bất cập hại.

Khách hàng đang bị lừa

GS Nguyễn Hà Châu

Hiện nay, trên thị trường loại khẩu trang than hoạt tính dường như đang là "chủ đạo" trong phòng cúm?

Khẩu trang than hoạt tính là vô tác dụng. Nó không có khả năng khử trùng. Tác dụng chính là khử mùi và hấp thụ một phần khí độc. Đã là khẩu trang khử khuẩn phải có chất gì khử khuẩn.

Vậy sao hiện nay khẩu trang than hoạt tính vẫn đang "rất được ưa chuộng"?

Nó được sử dụng nhiều chỉ vì người tiêu dùng chưa hiểu hết tác dụng. Họ cũng không có nhiều lựa chọn. Người Việt Nam mình có một đặc tính rất lạ: thiên hạ làm gì thì ta đổ xô đi làm theo. Tôi khẳng định than hoạt tính chỉ có tác dụng ngăn không cho vi khuẩn vào miệng bằng cách giữ vi khuẩn ở lại khẩu trang.

Vi khuẩn tập trung ở đấy thành một ổ. Khi hơi nước từ cơ thể người hô hấp thở ra là điều kiện rất tốt để chúng sinh sôi nảy nở.  Thế nhưng thực tế thì hầu hết những loại khẩu trang này vẫn được quảng cáo tác dụng như một lá chắn ngăn chặn H1N1.

Không ai đánh thuế người bốc phét. Dùng khẩu trang than hoạt tính dùng để chống cúm H1N1 là lợi bất cập hại. Chỗ nào có khói, bụi đường, dùng khẩu trang than hoạt tính thì tốt. Than hoạt tính là chất hấp thụ chất độc hại trong không khí và trong nước. Nhưng nó lại là nơi tích tụ vi khuẩn. Loại khẩu trang này chỉ giữ được bụi chứ không giữ được vi khuẩn vì vi khuẩn quá nhỏ.

Như thế có thể gọi là đánh lừa khách hàng?

Không phải thế. Cả người bán hàng lẫn mua hàng có khi đều không hiểu gì về tính năng và tác dụng thực của chúng.

Ông là một nhà khoa học, lại là viện trưởng, ông biết rõ chuyện đó, tại sao ông không lên tiếng?

Tôi cũng đã từng lên tiếng. Nhưng tôi nhận ra lên tiếng cũng chẳng đi đến đâu. Cả xã hội đang bán loại khẩu trang than hoạt tính. Mình mà lên tiếng thì người ta lại bảo mình đi cạnh tranh với người ta, đi ganh đua với đời à?

Vậy theo ông trách nhiệm làm cho người dân hiểu ra vấn đề thuộc về ai?

Đó là nhiệm vụ của các bạn, những người làm báo. Phải tuyên truyền cho người ta hiểu rõ bản chất của vấn đề. Ngay kể cả người công bố cũng phải hiểu việc đó.

Còn các loại khẩu trang khác thì như thế nào?

Ngoài loại khẩu trang than hoạt tính thì còn khẩu trang thường và khẩu trang nano titan. Khẩu trang thường thì chỉ làm bằng vải hoặc giấy bình thường. Nó chỉ ngăn vi khuẩn, virus một cách cơ học, dùng một lần rồi vất đi. Khẩu trang nano titan cũng có tác dụng diệt khuẩn nhưng chỉ có tác dụng trong môi trường có ánh sáng.

Làm nghiên cứu không được phép kinh doanh

Cận cảnh khẩu trang nano bạc

Tại sao khẩu trang nano bạc lại có thể diệt khuẩn, virus?

Bạc từ xa xưa đã được coi là chất khử trùng tự nhiên. Khi ở dưới dạng nano, chúng có kích thước chỉ bằng một phần tỷ mét. Chúng có khả năng diệt khuẩn siêu việt nhờ có diện tích và năng lượng bề mặt lớn. Tác dụng của nano bạc do Viện Công nghệ môi trường chế tạo đã được nhiều cơ quan chức năng kiểm nghiệm và khẳng định.

Ông biết công nghệ nano bạc ứng dụng vào sản xuất khẩu trang phòng cúm là rất tốt. Vậy tại sao ông không cho sản xuất hàng loạt để bán ra thị trường?

Nếu cho phép sản xuất thì chúng tôi cũng có thể sản xuất được từ 10.000 - 20.000 chiếc khẩu trang nano bạc/ngày. Nhưng việc của chúng tôi là nghiên cứu thôi. Các viện nghiên cứu không được phép kinh doanh. Người làm nghiên cứu là người ăn lương Nhà nước. Tôi là nhà khoa học. Tôi được Nhà nước trả lương để nghiên cứu. Nhà nước không trả tôi tiền để kinh doanh. Giờ có doanh nghiệp đến bảo là chuyển giao công nghệ thì tôi sẵn sàng.

Vậy là ông chấp nhận không cạnh tranh để người tiêu dùng, khách hàng tiếp tục bị lừa?

Tôi cũng trăn trở nhiều về điều này. Việc người ta đổ xô đi mua khẩu trang than hoạt tính với ý nghĩ nó chống lại virus H1N1 tôi không ngăn cản. Vì cái khẩu trang đó nó cũng đã tốt hơn cái bình thường rồi. Vậy mà mình phủ định hoàn toàn cái đó thì cũng không nên.

Có nhiều người biết là khách hàng đang "bị lừa" như ông không?

Nhiều người biết chứ không phải mình tôi. Nhiều người biết cái khẩu trang than hoạt tính là vô tác dụng. Nhưng người ta cũng chẳng nói, vì trong điều kiện bà con không có cái gì để dùng thì dùng cái đó cũng là được rồi.

Xin cảm ơn ông.

Theo Nguyên Thủy