Vừa mới kết thúc vụ cấp phép Quốc ca bằng lời xin lỗi của Cục trưởng Cục biểu diễn nghệ thuật, thì nay đọc báo lại thấy có tin “Mở tivi bị thu tiền bản quyền bài hát”, cụ thể là hàng trăm khách sạn ở Đà Nẵng bất ngờ bị gõ cửa từng phòng thu tiền sử dụng tác phẩm âm nhạc, bởi nhận được Công văn từ Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc VN, đó là “Chủ doanh nghiệp/cơ sở kinh doanh sử dụng âm nhạc khẩn trương liên hệ để thực hiện nghĩa vụ trả tiền sử dụng quyền tác giả khi sử dụng tác phẩm âm nhạc” khiến nhiều người ngơ ngác chưa hiểu là chuyện gì.
|
Theo ông Đinh Trung Cẩn – Giám đốc Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc VN cho rằng “Đa số khách sạn đều mở nhạc ở khu vực kinh doanh, phòng nghỉ thông qua tivi. Trên tivi còn có các kênh âm nhạc, chương trình truyền hình giải trí có sử dụng âm nhạc như chương trình game show, giới thiệu tác phẩm, tác giả...
Đây là việc sử dụng quyền biểu diễn tác phẩm trước công chúng của các tác giả/chủ sở hữu quyền tác giả được quy định tại điểm b, khoản 1 điều 20 của Luật sở hữu trí tuệ và hướng dẫn tại khoản 1, điều 23 Nghị định 100/2006.
Khi sử dụng quyền này, khách sạn có nghĩa vụ phải xin phép và trả tiền nhuận bút thù lao cho tác giả/chủ sở hữu quyền tác giả theo quy định tại khoản 3 điều 20 của luật này”
|
Tuy nhiên, theo phân tích thì dường như việc thu tiền sử dụng bản quyền bài hát của Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đang đi sai với tinh thần của pháp luật sở hữu trí tuệ.
Bởi theo Điều 20 Luật sở hữu trí tuệ có quy định rằng tổ chức, cá nhân khi khai thác, sử dụng một, một số hoặc toàn bộ các quyền tài sản, trong đó có biểu diễn tác phẩm trước công chúng phải xin phép và trả tiền nhuận bút, thù lao, các quyền lợi vật chất khác cho chủ sở hữu quyền tác giả.
Đồng thời, Khoản 1 Điều 23 Nghị định 100/2006/NĐ-CP mà ông Cẩn nêu cũng đề cập như sau:
“Quyền biểu diễn tác phẩm trước công chúng quy định tại điểm b khoản 1 Điều 20 của Luật Sở hữu trí tuệ do chủ sở hữu quyền tác giả độc quyền thực hiện hoặc cho phép người khác thực hiện biểu diễn tác phẩm một cách trực tiếp hoặc thông qua các chương trình ghi âm, ghi hình hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào mà công chúng có thể tiếp cận được.
Trong khoản này, biểu diễn tác phẩm trước công chúng bao gồm việc biểu diễn tác phẩm tại bất cứ nơi nào ngoại trừ tại gia đình.”
Ngoài ra, theo Khoản 12 Điều 1 Nghị định 85/2011/NĐ-CP có quy định nguyên tắc thanh toán tiền thù lao là việc sử dụng quyền tác giả, quyền liên quan và trả nhuận bút, thù lao, quyền lợi vật chất phải có hợp đồng bằng văn bản theo quy định pháp luật.
Từ những quy định pháp luật đựơc đề cập nêu trên, có thể hiểu đối tượng trực tiếp sử dụng và hưởng lợi ích vật chất từ việc sử dụng bản quyền bài hát này mới là đối tượng phải nộp tiền bản quyền bài hát, mà trong trường hợp này, chính là nhà đài (đài truyền hình) – là bên khai thác, sử dụng quyền biểu diễn tác phẩm và việc sử dụng tác phẩm âm nhạc của họ là để đảm bảo thu hút khách hàng sử dụng dịch vụ truyền hình của mình và để hưởng lợi từ hoạt động quảng cáo.
Còn khách sạn hay kể cả khán giả xem đài truyền hình, họ không phải là đối tượng khai thác, sử dụng quyền biểu diễn tác phẩm âm nhạc.
Như vậy, tiền bản quyền bài hát được thu đối với các đối tượng trực tiếp sử dụng và hưởng lợi ích vật chất từ việc sử dụng bản quyền bài hát, nhưng hiện nay pháp luật sở hữu trí tuệ chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể như thế nào là khai thác, sử dụng quyền biểu diễn tác phẩm trước công chúng phải xin phép và trả tiền thù lao, nên rất mong, sớm có văn bản được ban hành để không gây khó hiểu cho người dân cũng như cơ quan công quyền không thể dựa vào sự mập mờ này để thu tiền một cách tùy tiện.
