Bất kì tổ chức, doanh nghiệp, công ty nào khi đi vào hoạt động đều phải có nội quy cho NLĐ thực hiện theo, nếu không có kỷ luật, nề nếp thì tổ chức, doanh nghiệp đó khó có thể phát triển xa được.
(1) NSDLĐ phải ban hành nội quy lao động thế nào?
“Muốn tròn phải có khuôn, muốn vuông phải có thước” có ý nghĩa là muốn vẽ hình tròn cần có khuôn, vẽ hình vuông cần thước, muốn con người phát triển thì cần kỷ luật; kỷ luật là hình thức tạo nên một tập thể, qua đó tập thể phát triển và vững mạnh.
Theo Điều 117 Bộ Luật Lao động 2019, kỷ luật lao động là những quy định về việc tuân theo thời gian, công nghệ và điều hành sản xuất, kinh doanh do người sử dụng lao động ban hành trong nội quy lao động và do pháp luật quy định.
Do đó, tại khoản 1 Điều 118 Bộ Luật Lao động 2019 đã quy định NSDLĐ phải ban hành nội quy lao động, nếu sử dụng từ 10 NLĐ trở lên thì nội quy lao động phải bằng văn bản.
Các nội quy lao động bao gồm những nội dung chính sau đây:
- Thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi;
- Trật tự tại nơi làm việc;
- An toàn, vệ sinh lao động;
- Phòng, chống quấy rối tình dục tại nơi làm việc; trình tự, thủ tục xử lý hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc;
- Việc bảo vệ tài sản và bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động;
- Trường hợp được tạm thời chuyển người lao động làm việc khác so với hợp đồng lao động;
- Các hành vi vi phạm kỷ luật lao động của người lao động và các hình thức xử lý kỷ luật lao động;
- Trách nhiệm vật chất;
- Người có thẩm quyền xử lý kỷ luật lao động.
(căn cứ khoản 2 Điều 118 Bộ Luật Lao động 2019)
Ngoài ra, trước khi ban hành hoặc sửa đổi, bổ sung nội quy lao động, NSDLĐ phải tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở. Nội quy lao động phải được thông báo đến người lao động và những nội dung chính phải được niêm yết ở những nơi cần thiết tại nơi làm việc. (khoản 3, khoản 4 Điều 118 Bộ Luật Lao động 2019)
Như vậy, pháp luật bắt buộc NSDLĐ phải ban hành nội quy lao động bao gồm các nội dung trên, nếu sử dụng trên 10 lao động thì phải ban hành nội quy dưới dạng văn bản. Trước khi ban hành hoặc có sửa đổi về nội quy thì phải tham khảo ý kiến đại diện NLĐ, nội quy phải được thông báo và niêm yết tại nơi làm việc.
(2) Đăng ký nội quy lao động ra sao?
Việc đăng ký nội quy lao động được áp dụng cho NSDLĐ khi sử dụng 10 lao động trở lên và phải ban hành nội quy lao động bằng văn bản.
Theo đó, tại Điều 119 Bộ Luật Lao động 2019 hướng dẫn việc đăng ký nội quy lao động như sau:
- NSDLĐ sử dụng từ 10 NLĐ trở lên phải đăng ký nội quy lao động tại cơ quan chuyên môn về lao động thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi người sử dụng lao động đăng ký kinh doanh.
- Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày ban hành nội quy lao động, người sử dụng lao động phải nộp hồ sơ đăng ký nội quy lao động.
- Trong thời hạn 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ đăng ký nội quy lao động, nếu nội dung nội quy lao động có quy định trái với pháp luật thì cơ quan chuyên môn về lao động thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thông báo, hướng dẫn NSDLĐ sửa đổi, bổ sung và đăng ký lại.
- NSDLĐ có các chi nhánh, đơn vị, cơ sở sản xuất, kinh doanh đặt ở nhiều địa bàn khác nhau thì gửi nội quy lao động đã được đăng ký đến cơ quan chuyên môn về lao động thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi đặt chi nhánh, đơn vị, cơ sở sản xuất, kinh doanh.
- Căn cứ điều kiện cụ thể, cơ quan chuyên môn về lao động thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thể ủy quyền cho cơ quan chuyên môn về lao động thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện thực hiện việc đăng ký nội quy lao động.
Nội quy lao động có hiệu lực sau 15 ngày kể từ ngày cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhận được đầy đủ hồ sơ đăng ký nội quy lao động. Trường hợp NSDLĐ sử dụng dưới 10 lao động ban hành nội quy lao động bằng văn bản thì hiệu lực do NSDLĐ động quyết định trong nội quy lao động (căn cứ theo Điều 121 Bộ Luật Lao động 2019)
(3) Kết luận
Có thể thấy, nội quy và kỷ luật trong lao động giống như xương sống của một doanh nghiệp.
Như câu tục ngữ “muốn tròn phải có khuôn, muốn vuông phải có thước”, để doanh nghiệp có thể phát triển đúng với định hướng và tầm nhìn thì bắt buộc phải xây dựng một hệ thống nội quy chặt chẽ, yêu cầu NLĐ thực hiện theo, có các biện pháp kỷ luật khi NLĐ vi phạm nội quy.
