Xử lý hình sự đối với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng tin nhắn trên điện thoại di động! (Bài thi Vòng 2 _ Hanghell)

Thân chào toàn thể các thành viên cộng đồng Dân Luật!

Dưới đây là chủ đề của #0070c0;">Hanghell cho vòng hai cuộc thi Dân Luật cùng vui: Xử lý hình sự đối với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng tin nhắn.

Dân Luật thân mến! Chắc hẳn trong tất cả chúng ta khi sử dụng một vật dụng mà đối với nhiều người gọi là vật bất ly thân: điện thoại thì ai cũng đã hơn một lần được nhận các tin nhắn với nội dung như: chúc mừng bạn chủ thuê bao số 0123…..bạn đã trúng một giải thưởng của chương trình khuyến mại …..để xác nhận giải thưởng bạn hãy nhắn tin theo cú pháp: ABC… gửi tới XYZ…. Hoặc một số tin nhắn còn có trình độ “lừa” cao hơn ví dụ như bạn đã được thuê bao số bao nhiêu đó gửi tặng món quà âm nhạc. Để thưởng thức quà tặng của mình bạn hãy soạn tin theo cú pháp ABC….gửi đến tổng đài 87xx….

Cái này chắc đã quá quen thuộc với các bạn rồi phải không nhỉ? Và mình cũng dám chắc rằng các thành viên của dân luật đều sẽ có không ít thì nhiều đã từng bị và bị mất một số tiền nào đó bởi chiêu bài này rồi phải không ạ?

Như Hanghell đã nêu ở trên vấn đề mà mình muốn đưa ra đây chính là một đề xuất của hanghell muốn đưa việc xử lý tội phạm lừa đảo bằng tin nhắn vào một điều luật do luật hình sự điều chỉnh. Ở đây cho phép hanghell chỉ đề cập đến vấn đề lừa đảo bằng tin nhắn điện thoại di động thôi nhé. Năng lực có hạn không dám bàn nhiều đến các lĩnh vực khác rộng lớn hơn.

Như chúng ta đều  biết rằng điều 139 Bộ Luật Hình Sự Việt Nam năm 1999 sửa đổi bổ sung năm 2009 đã có quy định về “tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Thông tư 02/2001 thông tư liên tịch của TANDTC-VKSNDTC-BCA-BTP hướng dẫn thi hành chương “tội xâm phạm về sở hữu”. Tuy nhiên theo cách nhìn nhận của riêng bản thân em thì cần có những quy định cụ thể hơn nữa về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên lĩnh vực công nghệ thông tin mà cụ thể ở đây là hanghell đề xuất về một lĩnh vực nhỏ trong nhóm lớn ấy đó chính là xử lý hình sự đối với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua tin nhắn di động. Bởi vì ngày nay trong khi mà xã hội càng ngày càng phát triển, công nghệ thông tin càng có những bước tiến lớn thì tội phạm trong lĩnh vực này cũng càng ngày càng nhiều càng trở nên tinh vi và nguy hiểm hơn. trong khi đó theo cảm nhận chủ quan của bản thân hanghell thì việc nhà nước chúng ta quản lý những vấn đề này hình như là chưa được chặt khiến cho nhiều loại tội phạm nhân cơ hội đó mà "mọc lên như nấm sau mưa", khiến cho việc quản lý điều hành xã hội gặp nhiều vướng mắc như tình trạng không có luật hay luật không quy định cụ thể....

Theo luật chung thì việc xử lý vi phạm hành chính hay việc xử lý hình sự thì căn cứ vào tính chất mức độ của hành vi cấu thành.

Về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua tin nhắn điện thoại em xin đưa ra một số căn cứ lý luận mà hanghell cho rằng nên xử lý hình sự sau:

Thứ nhất thì rõ ràng đây là hành vi gây hậu quả nghiêm trọng cho xã hội. tuy rằng việc lừa đảo qua tin nhắn thì cũng chỉ thiệt hại mỗi người một lần 15- 50 000 VND. Tuy nhiên mỗi một lần tội phạm thực hiện thì có rất nhiều đối tượng bị thiệt hại về tài sản. Đó là về mặt vật chất, về mặt tinh thần của nạn nhân cũng bị ảnh hưởng lớn ví dụ như làm mất thời gian của nhiều người, có thể gây rối hay làm ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của nhiều đối tượng khác nhau.

Thứ hai đây là loại tội phạm có tổ chức.

Thứ ba việc lừa đảo qua tin nhắn điện thoại theo hanghell là tội phạm có tính chất chuyên nghiệp. Kẻ phạm tội sử dụng nhiều máy móc công nghệ hiện đại để phục vụ cho việc lừa đảo của mình. Có thể nói những phần tử phạm tội đều là những người thông minh thông thạo sử dụng các thiết bị công nghệ hiện đại để phục vụ cho “sự nghiệp lừa đảo” của mình.

Thứ tư là tội phạm được thực hiện với ý thức chủ quan, cố ý vi phạm, thực hiện nhiều lần. Do đặc thù đây là tội phạm liên quan đến vấn đề lừa đảo qua tin nhắn nên tội phạm có thể thực hiện một cách dễ dàng mặt khác thì do tâm lý của chúng ta thường là không để ý mấy đến việc đó nên thường là không có người tố giác tội phạm làm cho tội phạm được dịp “lấn tới” nên thực hiện nhiều lần.

Trên đây là ý kiến chủ quan của em – một sinh viên luật năm hai chưa có nhiều kiến thức về luật chưa có kinh nghiệm sống. Chắc chắn rằng bài viết còn nhiều chỗ sai và thiếu sót. Vì vậy em mong muốn sẽ được nhận những ý kiến phản hồi và đóng góp của các anh, chị và các bạn sinh viên cho bài viết được đúng và đầy đủ hơn. Cũng như là một cơ hội tốt cho hanghell được giao lưu gặp gỡ và học hỏi các bậc tiền bối, các anh chị các bạn diễn đàn nói chung và trong cuộc thi này nói riêng. Đối với bản thân em cũng đã là một thành công quý báu của hanghell rồi.

Cuối cùng là cho Hanghell gửi tới tất cả các bạn tham gia cuộc thi lời chúc vui vẻ và thành công đối với cuộc thi cũng như là trong cuộc sống riêng của mỗi người!

QuyetQuyen945 thân mến!

Chân thành cảm ơn bạn đã đọc và thảo luận với chủ đề của hh. Đặc biệt là rất vui khi được bạn đánh giá hơi cao về năng lực của mình

Thực sự những góp ý của bạn đã bổ sung cho bài viết sơ sài của hh rất nhiều.

Với những góp ý đó hh trả lời bạn như sau:

- thứ nhất là “Tại sao chúng ta chưa xử nghiêm được các hành vi trên?”(QQ)

Bởi vì đây là tội phạm trên lĩnh vực CNTT nên việc phát hiện tương đối khó, lại ít người tố giác (còn gọi là tội phạm thông minh hh cũng có đề cập trên bài viết ), đặc biệt là do chúng ta chưa có luật hướng dẫn cụ thể về vấn đề này. Rõ ràng BLHS tại điều 139 hay 226b thì đều có quy định nhưng việc quy định tại những điều luật đó thực sự là chưa cụ thể dẫn đến những cách hiểu máy móc và khó khăn cho việc áp dụng.

- thứ hai: “Tại sao hành vi trên vẫn hiện hữu từng ngày?” cái này chính là hậu quả của vấn đề trên tức là do chúng ta chưa xử lý nghiêm minh và do xu thế phát triển với tốc độ nhanh chóng của xã hội ngày nay về lĩnh vực CNTT nữa. Như vậy việc phát trển này sẽ song song dẫn đến hậu quả của việc tội phạm xuất hiện ngày càng nhiều và ngày càng thông minh.

- thứ ba: Trách nhiệm quản lý thi trường thế nào?những chứng cứ buộc tội về tội phạm này thế nào?dễ hay khó?
Những ai có khả năng để phạm tội này? những người dân bình thường thì có thể hay không?liệu có sự bao che, có sự tiếp tay của những người trong cuộc không?
Tại sao Bộ VH-DL đã có quy định các thuê bao phải đăng ký mà trên thị trường vẫn có việc bán sim khuyến mãi trôi nổi, không có  đăng ký..đến khi có sự vi phạm thì liệu chúng ta có thể tìm ra thủ phạm là ai không?..

Tất cả những thực trạng mà bạn nói theo mình đây là nguyên nhân cơ bản góp phần tạo điều kiện cho sự phạm tội lừa đảo này càng có cơ hội được thực hiện và khiến cho việc phát hiện xử lý càng thêm khó khăn hơn nữa. Ở đây lại một lần nữa cho thấy sự không nghiêm khắc cũng như là sự thiếu cơ chế xử lý của luật Việt. Tuy nhiên đây là việc có thể giải thích được khi mà bộ luật hình sự Việt Nam đã xây dựng cách đây hơn 10 năm được sửa đổi một ít vào năm 2009 cũng chỉ cách đây chưa đến hai năm. Cho nên việc hướng dẫn các điều luật mới bổ sung là chưa có. Hơn nữa Việt Nam lại đang trên đà hội nhập phát triển với những bước chuyển mình rất lớn. Vì thế mà luật với đời sống thực tế có những khập khiễng chưa phù hợp cũng là điều dễ hiểu.

Vấn đề đặt ra ở đây là từ những thực tế đó mà mình mới cho rằng cần phải xử lý nghiêm khắc và kiên quyết đối với tất cả những hành vi này. Mà muốn xử lý được thì phải xây dựng ban hành luật để phù hợp hơn để cho việc áp dụng được dễ dàng hơn

Cuối cùng hh xin gửi lời cảm ơn chân thành tới bạn vì lời chúc dành cho mình. Dù có nhận được giải hay không ở cuộc thi này thì đối với riêng bản thân mình được tham gia thảo luận được các thành viên góp ý chia sẻ kiến thức cũng đã là một thành công quý báu rồi. Chúc QuyetQuyen cũng như tất cả các thành viên đều đạt được những thành công xứng đáng với những cố gắng của chính mình!

Chào em hanghell

Hôm nay Dinhlex mới có thời gian đọc bài dự thi của em, về nội dung bài này, để đảm bảo tính khách quan cũng như giá trị của 1 bài dự thi, Dinhlex xin phép được làm người phản biện cho Bài Luận về Tội phạm này nhé.

Về bài luận của bạn, dinhlex có 1 số ý kiến như sau:

#ff0000;">
* Thứ 1: KHÔNG ĐỦ CĂN CỨ QUY VỀ: TỘI CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN -  Điều 139 BLHS

Hành vi nhắn tin vào ĐTDĐ như hanghell nói chưa đủ căn cứ để xác định là Tội chiếm đoạt TS thông qua tin nhắn,

Bởi 03 lý do sau (chỉ cần 1 trong 3 căn cứ là đủ):

- 1. Không đủ căn cứ xác định: Hành vi nt qua ĐT là Hành Vi lừa đảo:

bởi nội dung các tin nhắn trên có thể là hoàn toàn đúng sự thật:

=> Nhà cung cấp dịch vụ Giá trị gia tăng (dịch vụ được Nhà nước cho phép) hoàn toàn có thể dựng lên Chương trình khuyến mại (nhỏ) với giải thưởng (cũng nhỏ) để hợp pháp hóa hành vi nhắn tin này. Hay họ có thể dùng cái số ĐT của mình để thành cái "số bao nhiêu đó" và gửi tặng 1 món quà âm nhạc cho Hanghell, thì nếu ai hỏi, chủ nhân số ĐT đó nói đúng là tui gửi tặng.

Nếu Dinhlex là Luật sư riêng cho các Cty này, hoặc được các Cty này mời bảo vệ theo Đơn tố cáo, khởi kiện của Hanghell thì Dinhlex hoàn toàn có thể dựng lại Bộ Chương trình và Giải thưởng này.


- 2. Giả sử đúng là Hành vi lừa đảo thì cũng: Ko Đủ yếu tố Cấu thành Tội phạm theo Điều 139

Điều 139 là Cấu thành TP vật chất: tức là phải đảm bảo yếu tố vật chất của hành vi lừa đảo - hậu quả phải là thiệt hại trên 2 triệu đồng (trước là 500K); hoặc dưới 2 triệu nhưng gây Hậu quả Nghiêm trọng, đã bị xử phạt hành chính, đã bị kết án (chưa xóa án tích).

+ Với hậu quả thiệt hại từ 2 triệu trở lên:

Như hanghell nói mỗi lần chỉ mất 15-50K, nhưng n1 lần có thể nhiều người mất, và thậm chí 1 người có thể mất nhiều lần...

Nhưng, tất cả đó chỉ là lý thuyết, Và nếu không có con số thiệt hại cụ thể, có con người thiệt hại cụ thể, và có căn cứ rõ ràng là thiệt hại này là hậu quả trực tiếp của việc nhận tin nhắn điện thoại, thì chắc chắn rằng KHông 1 Tòa Án nào dám Kết Tội Lừa Đảo Chiếm Đoạt Tài Sản với số Tài sản bị chiếm đoạt là " 1 Con Số Rất Nhiều" - nhưng ko bít bao nhiêu.

+ Với hậu quả là dưới 2tr nhưng gây hậu quả nghiêm trọng:

Hanghell có đọc qua TTLT 02/2011 (hanghell đã dẫn ở trên) thì chắc chắn sẽ hiểu rằng: hậu quả nghiêm trọng ở đây sẽ không phải là thiệt hại về Tiền nữa - bởi thiệt hại về Tiền nếu có thì ko cần xem xét Dưới 2 tr rùi (xem điểm 3.3 phần I của Thông tư).

Vì vậy, hậu quả nghiêm trọng ở đây là về Tính mạng, sức khỏe, cho trật tự xã hội, hoặc cái j` đó khác theo hướng dẫn của Thông tư trên và có thể 1 số Hướng dẫn của Hội đồng Thẩm phán TATC.

Những thiệt hại này thì Hanghell chưa hề có căn cứ để chứng minh => Có nghĩa rằng Không thể nói là có Hậu quả Nghiêm trọng trong trường hợp này.

- 3. Giả sử đúng là Hành vi Lừa đảo, và đủ yếu tố cấu thành tội phạm vật chất (thiệt hại > 2 tr) thì cũng:  Chưa đủ xét xử Hình Sự bởi yếu tố Chủ Thể

Yếu tố chủ thể ở đây chính là Cá Nhân hay Pháp Nhân: Hầu hết các tin nhắn đều là của các Công ty kinh doanh Dịch vụ Giá trị gia tăng - là các Pháp Nhân.

=> Mà Pháp Nhân thì Không phải là Chủ thể của Tội Phạm - ko phải chịu Trách Nhiệm Hình Sự.

Mặc dù cá nhân là người trực tiếp nhắn tin, nhưng việc này làm là với tư cách của Pháp nhân - giống như hành vi xả thải của VEDAN xuống sông Thị Vải vậy, cá nhân xả - với tư cách của Công ty VEDAN.


#ff0000;">* Thứ 2: GIẢ SỬ đủ căn cứ quy vào Tội Lừa Đảo CĐTS - thì cũng: KHÔNG CẦN PHẢI ĐƯA VÀO 1 ĐIỀU LUẬT RIÊNG

=> Thì Dinhlex cho rằng việc "cần có những quy định cụ thể hơn nữa" là ất tốt, tuy nhiên, nội dung "quy định cụ thể hơn nữa  này có chăng mình nên cho vào các văn bản Hướng dẫn như Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán TANDTC, hoặc các Thông tư liên tịch kiểu giống như TT02/2001 nói trên.

#ff0000;">* Thứ 3: VỀ CÁC CĂN CỨ CỦA HANGHELL CÓ PHẦN CHƯA HỢP LÝ

Hanghell có đưa ra 04 căn cứ:

Về các căn cứ này, trước hết Dinhlex hoàn toàn nhất chí với quan điểm của hanghell là "nên xử lý hình sự"

Tuy nhiên, Dinhlex có mấy ý như sau:

1. Căn cứ thứ 1 và thứ 4:  mới phù hợp để giải thích quan điểm "nên Xử lý hình sự"

Căn cứ 1: đây là hành vi gây hậu quả nghiêm trọng cho Xã hội - Về mặt lý luận là hoàn toàn có thể coi Hành vi nhắn tin nói trên là hành vi gây hậu quả Nghiêm trọng cho xã hội.

Căn cứ 4: hành vi có lỗi cố ý - cơ bản là chắc chắn có lỗi (chưa cần xác định cố ý hay vô ý)

=> Căn cứ và đối chiếu với khái niệm Tội phạm trong BLHS (Đ8) thì: " TP là Hành vi Nguy hiểm cho xã hội... do người có năng lực TNHS thực hiện cố ý hoặc vô ý"

và căn cứ Điều 139 BLHS

Thì có thể thấy rằng, 2 căn cứ này của Hanghell chính là các Căn Cứ Định Tội Danh cho hành vi Lừa đảo CĐTS băng Tin nhắn ĐT.

=> Vì thế, Dinhlex thấy rằng: trong số các căn cứ mà hanghell đưa ra, thì đây là căn cứ duy nhất có thể giải thích cho quan điểm của Hanghell về việc "nên xử lý hình sự" với hành vi nhắn tin nói trên.

Căn cứ Thứ 1 này có thể coi là Căn cứ Định Tội Danh cho tội Lừa Đảo CĐTS bằng tn ĐT.

2. Với 02 căn cứ còn lại: Có tổ chức, chuyên nghiệp,

02 căn cứ này Hanghell nêu ra nếu để giải thích cho quan điểm "nên xử lý Hình Sự" là ko hợp lý.

Bởi 2 căn cứ này chỉ là Căn Cứ Định Khung hình phạt, hoặc là Căn Cứ Tăng Nặng, Giảm Nhẹ:

Các căn cứ định khung, và định tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ chỉ có tác dụng Sau Khi đã Định Tội Danh - Tức là đã thừa nhận việc "Nên Xử lý Hình sự" rồi.

Khi sử dụng 2 căn cứ này, thì có nghĩa rằng: hành vi Nhắn tin nói trên đã phải được "Xử Lý Hình Sự" rồi  => Tiếp đó mới xét đến Khung hình phạt (khoản 1 hay khoản 2, 3), và Tăng nặng, giảm nhẹ cho người nhắn tin đó.

Định tội là định vào Điều 139, định khung là Định vào Khoản 2 (có tổ chức hay ko có tổ chức, chuyên nghiệp hay ko chuyên nghiệp...) và sau cùng sẽ là định tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ cho Tội Danh đã định, Khung hình phạt (khoản 1, hay 2) đã định.