Nhằm nâng cao chuyên môn nghiệp vụ cho nguồn nhân lực mà nhiều doanh nghiệp có chính sách đưa người lao động đi đào tạo. Thông thường, đây là đào tạo dài hạn chứ không phải kiểu đi tập huấn thời gian ngắn khoảng vài ba ngày hay 1, 2 tuần. Và trước khi đi đào tạo, chắc hẳn người lao động sẽ được doanh nghiệp đề nghị ký một bản cam kết hay thỏa thuận là sẽ bắt buộc làm việc cho doanh nghiệp đó một số năm sau khi được đào tạo xong. Tuy nhiên, có thể xuất phát từ nhiều lý do mà sau khi đi đào tạo về, người lao động không muốn làm việc cho doanh nghiệp đó nữa. Vậy câu hỏi đặt ra, họ có phải hoàn trả chi phí đào tạo hay không?
Theo quy định của khoản 4 Điều 43 Bộ luật lao động 2012 thì Người lao động phải hoàn trả chi phí đào tạo trong trường hợp: Đơn phương chấm dứt Hợp đồng lao động trái pháp luật :
|
Điều 43. Nghĩa vụ của người lao động khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật
…
3. Phải hoàn trả chi phí đào tạo cho người sử dụng lao động theo quy định tại Điều 62 của Bộ luật này.
|
Đồng thời, tại khoản 2 Điều 61 Luật giáo dục nghề nghiệp 2014 cũng có quy định về việc hoàn trả chi phí đào tạo của người lao động như sau:
|
Người tốt nghiệp các khóa đào tạo do người sử dụng lao động cấp học bổng, chi phí đào tạo phải làm việc cho người sử dụng lao động theo thời hạn đã cam kết trong hợp đồng đào tạo; trường hợp không thực hiện đúng cam kết thì phải bồi hoàn học bổng, chi phí đào tạo.
|
Như vậy, hiện nay Bộ luật lao động 2012 chỉ quy định về trường hợp hoàn trả chi phí đào tạo khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật còn trong trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động đúng pháp luật thì có phải hoàn trả chi phí đào tạo hay không thì pháp luật chưa có quy định (trong đó, người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động được coi là trái pháp luật khi không rơi vào các trường hợp được quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động tại Điều 37 Bộ luật lao động 2012). Đây có lẽ là bất cập tồn tại trong Bộ luật lao động 2012 và khiến doanh nghiệp phải đau đầu khi không may gặp phải trường hợp này.
Vậy, khoản chi phí đào tạo cần hoàn trả gồm những gì? Theo quy định tại khoản 3 Điều 62 Bộ luật lao động 2012, chi phí đào tạo mà người lao động phải hoàn trả bao gồm:
– Các khoản chi có chứng từ hợp lệ về chi phí trả cho người dạy, tài liệu học tập, trường, lớp, máy, thiết bị, vật liệu thực hành,
– Các chi phí khác hỗ trợ cho người học
– Tiền lương, tiền đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người học trong thời gian đi học.
– Trường hợp người lao động được gửi đi đào tạo ở nước ngoài thì chi phí đào tạo còn bao gồm thêm chi phí đi lại, chi phí sinh hoạt trong thời gian ở nước ngoài.
Tuy nhiên, đây chỉ là quy định về hoàn trar chi phí đào tạo đối với người lao động thông thường, được điều chỉnh theo Bộ luật lao động 2012. Trường hợp người được cử đi đào tạo là công chức, viên chức nhà nước thì các quy định của pháp luật về vấn đề này lại hoàn toàn khác biệt.
Cụ thể như sau:
>>>ĐỐI VỚI VIÊN CHỨC
Viên chức là công dân Việt Nam được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập theo chế độ hợp đồng làm việc, hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật. Theo quy định tại khoản 3 Điều 35 Luật viên chức 2010:
|
Điều 35. Trách nhiệm và quyền lợi của viên chức trong đào tạo, bồi dưỡng
………
3. Viên chức được đơn vị sự nghiệp công lập cử đi đào tạo nếu đơn phương chấm dứt hợp đồng làm việc hoặc tự ý bỏ việc phải đền bù chi phí đào tạo theo quy định của Chính phủ.
|
>>>ĐỐI VỚI CÔNG CHỨC
Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật. Tại khoản 4 Điều 49 Luật cán bộ công chức 2008 quy định:
|
Điều 49. Trách nhiệm và quyền lợi của công chức trong đào tạo, bồi dưỡng
………
4. Công chức đã được đào tạo, bồi dưỡng nếu tự ý bỏ việc, xin thôi việc phải đền bù chi phí đào tạo, bồi dưỡng theo quy định của pháp luật.
|
Như vậy, theo các quy định trên, nếu người được cử đi đào tạo là công chức, viên chức thì phải hoàn trả chi phí đào tạo trong mọi trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động (dù là đúng pháp luật hay trái pháp luật) hoặc tự ý bỏ việc. Quy định này khác với quy định đối với người lao động thông thường vì Bộ luật lao động 2012 chỉ quy định về việc hoàn trả chi phí đào tạo trong trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật.
