Lương là mục đích và là kết quả lao động của người lao động (NLĐ) được giao kết trong hợp đồng lao động. Việc thay đổi mức lương sẽ ảnh hưởng đến NLĐ, Vậy, việc người sử dụng lao động (NSDLĐ) giảm lương thì có vi phạm pháp luật?
Theo đó, giảm lương NLĐ là biện pháp đảm bảo để NSDLĐ có thể duy trì ổn định việc kinh doanh của doanh nghiệp trong tình hình kinh tế khó khăn. Ngoài ra, việc giảm lương cũng phải đúng thủ tục theo quy định pháp luật.
NSDLĐ phải có thỏa thuận về giảm lương
Trước khi ra quyết định giảm lương, NSDLĐ cần phải thỏa thuận lại về việc công ty giảm lương đối với NLĐ. Việc giảm lương này cần có sự đồng ý của các bên được nêu trong hợp đồng lao động. Cụ thể, tại Điều 33 Bộ luật Lao động 2019 quy định về việc sửa đổi, bổ sung hợp đồng lao động được thực hiện như sau:
Đầu tiên là về thời gian thông báo, NSDLĐ có yêu cầu sửa đổi nội dung hợp đồng lao động ở đây là về vấn đề giảm lương thì phải báo cho NLĐ biết trước ít nhất 03 ngày làm việc về nội dung cần sửa đổi, bổ sung.
Tiếp theo là hai bên chấp nhận thỏa thuận thì việc sửa đổi hợp đồng lao động. Về hình thức sửa đổi hợp đồng lao động thì các bên có thể lựa chọn một trong 02 hình thức sau đây thuận tiện cho việc giao kết:
- Tiến hành bằng việc ký kết phụ lục.
- Hoặc giao kết hợp đồng mới.
Trường hợp các bên không thỏa thuận được việc sửa đổi thì tiếp tục thực hiện hợp đồng lao động đã giao kết. Điều khoản này đặc biệt có lợi cho NLĐ trong trường hợp công ty giảm lương với lý do không chính đáng.
Như vậy, NSDLĐ muốn cắt giảm tiền lương thì phải thông báo thỏa thuận với NLĐ ít nhất là 03 ngày về việc thỏa thuận giảm lương chứ không được tự ý thay đổi hợp đồng. Nếu NLĐ chấp thuận yêu cầu thì việc thỏa thuận hoàn tất.
Giảm lương khi chuyển NLĐ làm công việc khác
Nếu NSDLĐ giảm lương NLĐ trong điều kiện bình thường thì phải được sự chấp thuận của NLĐ. Thì trường hợp NSDLĐ được quyền điều chỉnh lương của NLĐ mà không cần phải có sự chấp thuận của các bên. Đó là chuyển NLĐ làm công việc khác, theo đó tại khoản 1, 3 Điều 29 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
Trường hợp khi doanh nghiệp gặp khó khăn đột xuất có thể do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm, áp dụng biện pháp ngăn ngừa, khắc phục tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, sự cố điện, nước hoặc do nhu cầu sản xuất, kinh doanh. Nhằm giảm bớt các rủi ro nêu trên và duy trì hoạt động của công ty thì NSDLĐ được các quyền như sau:
NSDLĐ được quyền tạm thời chuyển NLĐ làm công việc khác so với HĐLĐ nhưng không được quá 60 ngày làm việc cộng dồn trong 01 năm. Như vậy, trong 12 tháng thì bên công ty chỉ được chuyển NLĐ sang làm công việc tạm thời chứ không được chuyển luôn.
Về hình thức thông báo thì trường hợp chuyển NLĐ làm công việc khác so với hợp đồng lao động quá 60 ngày làm việc cộng dồn trong 01 năm thì chỉ được thực hiện khi NLĐ đồng ý bằng văn bản.
Lưu ý cho NLĐ: Sang làm công việc khác so với hợp đồng lao động được trả lương theo công việc mới. Nếu tiền lương của công việc mới thấp hơn tiền lương của công việc cũ thì được giữ nguyên tiền lương của công việc cũ trong thời hạn 30 ngày làm việc.
“Tiền lương theo công việc mới ít nhất phải bằng 85% tiền lương của công việc cũ nhưng không thấp hơn mức lương tối thiểu.”
Như vậy, qua quy định trên thì NSDLĐ hoàn toàn có thể giảm lương của NLĐ để hỗ trợ tài chính của công ty trong hoàn cảnh khó khăn. Tuy nhiên, mức lương giảm tối thiểu phải bằng 85% lương cũ.
Phạt tiền NSDLĐ có hành vi trả lương không đúng quy định
Việc không tuân thủ các quy định về vấn đề giảm lương với NLĐ thì NSDLĐ là cá nhân có thể bị xử phạt hành chính theo khoản 2 Điều 17 Nghị định 12/2022/NĐ-CP như sau:
Phạt 5 triệu đến 10 triệu đồng NSDLĐ giảm lương không đúng quy định từ 01 người đến 10 NLĐ.
Phạt 10 triệu đến 20 triệu đồng NSDLĐ giảm lương không đúng quy định từ 11 người đến 50 NLĐ.
Phạt 20 triệu đến 30 triệu đồng NSDLĐ giảm lương không đúng quy định từ 51 người đến 100 NLĐ.
Phạt 30 triệu đến 40 triệu đồng NSDLĐ giảm lương không đúng quy định từ 101 người đến 300 NLĐ.
Phạt 40 triệu đến 50 triệu đồng NSDLĐ giảm lương không đúng quy định từ 301 NLĐ trở lên.
Ngoài ra, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả nhằm bảo vệ quyền lợi của NLĐ: Buộc NSDLĐ trả đủ tiền lương cộng với khoản tiền lãi của số tiền lương trả thiếu cho NLĐ tính theo mức lãi suất tiền gửi không kỳ hạn cao nhất của các ngân hàng thương mại nhà nước công bố tại thời điểm xử phạt.
Lưu ý: Đối với NSDLĐ là tổ chức có cùng hành vi vi phạm mức phạt gấp 02 lần so với cá nhân.
Như vậy, NSDLĐ chỉ được giảm lương NLĐ theo trường hợp thỏa thuận được sự đồng ý của NLĐ hoặc trường hợp bất khả kháng thì giảm lương tối thiểu 85% so với lương cũ khi NLĐ bị chuyển công việc khác. Vi phạm trong việc cắt giảm tiền lương không đúng quy định có thể bị phạt tiền lên đến 100 triệu đồng.
