Luật sư và đời sống!

Ông bạn tôi cũng suy nghĩ nhiều ghê nhỉ?
Có bài viết về Thuyết Pháp trị tớ tham khảo ở Việt Nam net để cùng trao đổi với ông:

Khi Tần Thuỷ Hoàng sắp cất quân đánh Hàn, Hàn Phi được cử làm sứ giả sang nước Tần với nhiệm vụ cứu nước Hàn khỏi hoạ diệt vong. Nhưng ông sang Tần không phải để sống, mà là để chết.

Lý Tư, một bạn học của Hàn Phi, cũng là một quân sư của Tần Thuỷ Hoàng, đã dùng mưu hãm hại Hàn Phi. Hàn Phi bị giam vào ngục, sau đó được vua Tần ra lệnh trả tự do vì phục tài ông, nhưng Lý Tư quyết tâm hại bạn đến cùng, bắt ông uống thuốc độc chết trong ngục để trừ khử “con người giỏi nhất về chính trị thời đại” lúc đó.

Hàn Phi đón nhận cái chết thế nào cũng đến với kẻ sĩ biết đề cao pháp luật và thuật trị nước. Ông gửi tất cả tâm hồn và tinh lực vào tác phẩm Hàn Phi Tử mà ông tin là sẽ sống mãi với đời.

Khi đọc tác phẩm này, Tần Thuỷ Hoàng thốt lên thán phục: “Ta được làm bạn với con người này thì có chết cũng không uổng!”.

Thay “đức trị” bằng “pháp trị”

Trong bối cảnh phức tạp nhiều biến động lúc bấy giờ, các học thuyết như Lão gia, Nho gia… đã không giúp được xã hội thoát khỏi tình trạng rối loạn và suy sụp vì tính không tưởng và không có khả năng đáp ứng yêu cầu thời cuộc. Đạo đức và tình thương không đủ sức mạnh để lập lại trật tự xã hội.

Với tác phẩm Hàn Phi Tử, Hàn Phi đã chính thức khai sinh học thuyết pháp trị của phương Đông, đồng thời đưa ra lời giải cho bài toán lịch sử hóc búa. Hàn Phi đã kết hợp các yếu tố “thuật”, “thế”, “pháp” của Thân Bất Hại, Thận Đáo, Thương Ưởng, hoàn thiện tư tưởng pháp trị của các bậc tiền bối đã khai sinh ra nó là Quản Trọng và Tử Sản để xây dựng thành học thuyết chính trị độc lập.

Nội dung cốt lõi của học thuyết pháp trị là đề cao pháp luật với tư cách là công cụ quan trọng nhất, hữu hiệu nhất trong việc bình ổn xã hội. “Cái làm cho trị an là pháp luật, cái gây ra loạn là sự riêng tư. Pháp luật đã thiết lập rồi thì không ai có thể làm điều riêng tư được nữa”.

Hàn Phi khẳng định, việc trị nước, quản dân không thể dựa theo lễ nghi truyền thống mà phải được thực hiện trên cơ sở những đạo luật cụ thể và chặt chẽ. Bởi lẽ, “…pháp luật không hùa theo người sang… Khi đã thi hành pháp luật thì kẻ khôn cũng không thể từ, kẻ dũng cũng không dám tranh. Trừng trị cái sai không tránh kẻ đại thần, thưởng cái đúng không bỏ sót kẻ thất phu…”.

Pháp trị là học thuyết duy nhất có sự kế thừa, hàm chứa những những yếu tố của những học thuyết khác nhiều nhất, nhờ đó tạo ra một phương thức giải quyết vững chắc, toàn vẹn và thực tế nhất trong vấn đề trị quốc: Lễ nghĩa, danh phận của Nho gia được cụ thể hoá trong pháp luật; Vô vi của Lão gia được chuyển hoá thành quan hệ biện chứng vô vi- hữu vi; Kiêm ái của Mặc gia tuy là nội dung yếm thế nhất của học thuyết pháp trị, nhưng Hàn Phi vẫn coi đây là mục đích cuối cùng của pháp luật.

Nhờ học thuyết pháp trị, Tần Thuỷ Hoàng đã chấm dứt cục diện bách gia phân tranh thời tiên Tần, thống nhất Trung Quốc và xây dựng chế độ quân chủ chuyên chế trung ương tập quyền đầu tiên tại Trung Quốc.

Mặc dù vậy, cần phải thấy rằng, pháp luật mà Hàn Phi đề cao là thứ pháp luật hà khắc, tàn bạo, khác xa với pháp luật ngày nay; con người phải vì pháp luật, chứ pháp luật không vì con người; mặt khác, pháp luật dù ở vị trí thượng tôn, trên muôn dân, nhưng lại dưới một người (nhà vua). Đó là hạn chế của học thuyết Pháp trị.

Bài học cho kẻ làm vua

Xuyên suốt 40 quyển của bộ Hàn Phi Tử, bên cạnh việc chứng minh hiệu lực tối ưu của pháp luật trong việc trị nước bằng những câu chuyện sinh động, Hàn Phi còn đưa ra rất nhiều lời khuyên có giá trị cho bậc quân vương.

Để giữ yên ngai vàng, Hàn Phi khuyên nhà vua phải biết giữ mình. “Nhà vua chớ để lộ cho người ta biết mình muốn gì, vì nếu nhà vua để lộ cho người ta biết mình muốn gì thì bọn bầy tôi thế nào cũng tô vẽ. Nhà vua chớ để lộ ý của mình, vì nếu nhà vua để lộ ý của mình thì bọn bầy tôi thế nào cũng biểu lộ cái khác với bản tính của họ”.

Làm được như vậy thì: “Nhà vua không giỏi mà làm thầy những người giỏi, không khôn ngoan mà làm chuẩn mực cho sự khôn ngoan. Bầy tôi phải vất vả mà nhà vua hưởng sự thành công.”

Để dựng nước và giữ nước, bậc làm vua phải biết sử dụng thứ công cụ “vạn năng” là pháp luật. “Phải dựa vào cái khiến cho những người nhát có thể chinh phục được con hổ và cái làm cho vị vua tầm thường có thể gìn giữ nước. Đó chính là pháp luật. Lo cái kế trung cho vị vua chúa, kế đức với thiên hạ thì cái lợi không gì lâu dài hơn pháp luật”.

Nhà vua cũng phải biết cách dùng người, dụng nhân như dụng mộc, tập hợp quanh mình bầy tôi giỏi để có thể trị quốc an dân. “Kẻ làm vua chúa nếu có thể bỏ được cái điều mà người giỏi cũng không làm được để giữ lấy cái mà người vụng làm vạn điều không sai một thì sức người dùng được hết mà công danh được xác lập”.

Một trong những bài học quan trọng nhất đối với bậc quân vương là phải hiểu được lòng dân. Hàn Phi chỉ rõ: “phàm việc nước thì điều phải lo trước tiên là thống nhất lòng dân, nếu không nước tắc loạn”. Hiểu rõ bản tính của dân, từ đó có cách cai trị thích hợp để nước thịnh dân an, đó là cái gốc của nghiệp vương vậy.

(Theo VietNamNet)

Các bác ạ, không phải em bàn chuyện to tát đâu nhé, chỉ là thấy sao, nghĩ sao nói vậy. Ở VN ta Đảng lãnh đạo, nhà nước quản lý, Chính phủ điều hành, nhân dân...làm chủ. Vì vậy những người công tác ở các cơ quan do Nhà nước quản lý là do ông chủ là  nhân dân ...cơ cấu "đẩy lên'' làm đầy tớ.
    Các cuộc bầu cử, nếu có bác nào cảm thấy mình có tài, có đức muốn cống hiến cho đất nước mà tự đứng ra ứng cử, vận động tranh cử thì em cá rằng, các bác dù là Giáo Sư, tiến sĩ nhưng các bác không nằm trong "bộ khung" dó "nhân dân cơ cấu' thì các bác cũng thua cuộc mà thôi. Có chăng các bác cũng chỉ như một gam màu tô vẽ cho cuộc bầu cử thêm màu sắc mà thôi.
  Vậy, phải chăng nhân dân mình chưa hoặc không ưa những ông học luật, liệu có phải bởi nhân dân nhận thấy trước mắt họ rõ ràng những ông học luật không trực tiếp tạo ra các sản phẩm hữu hình như giống thóc mới, cây trồng mới như các ông nông nghiệp, các sản phẩm xe máy, xe hơi như các ông công nghiệp?...
  To bác phananhcuong, nếu bác có ghé qua topic này mong bác cho ý kiến, bởi bác là nhà luật học, nhà báo, lại là báo Tuổi trẻ Thủ đô, đó là kênh thông tin quan trọng của tuổi trẻ, mong bác nói làm sao để các bạn trẻ khi đã bước vào trường luật thì phải cố gắng học hành tử tế, để thành tài, để ngành luật ngày càng có vị trí và đẳng cấp trong XH. Bác nói với em bác đã già rồi, em thì cũng sắp già rùi, nên chỉ "bàn cho có chuyện" thôi.