Theo quy định (Bộ Luật Hình sự 1999) thì Nếu hình phạt nặng nhất trong số các hình phạt đã tuyên là tử hình thì hình phạt chung là tử hình

Mặt khác theo quy định mới của BL hình sự năm 2009 thì Không xử phạt tù chung thân hoặc tử hình đối với người chưa thành niên phạm tội.

Điều 74, Bộ Luật Hình sự Việt Nam sửa đổi năm 2009 quy định: Đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 18 năm tù; 

Theo quan điểm này, thì 18 năm + 18 năm...

Đến giờ này việc này vẫn còn nhiều người hiểu khác nhau về cách Tổng hợp hình phạt.


Lê Văn Luyện có thể lãnh án hơn 18 năm tù

TTO - Cơ quan điều tra Công an tỉnh Bắc Giang đã bắt đầu mời chỉ định luật sư bào chữa cho Lê Văn Luyện, nghi can giết người cướp vàng, theo đúng Luật tố tụng hình sự.

Nghi can Lê Văn Luyện bị thẩm vấn nóng tại đồn biên phòng Na Hình, huyện Văn Lãng, Lạng Sơn ngay sau khi bị bắt - Ảnh: Anh Quang

Trao đổi với Tuổi Trẻ ngày 6-9, luật sư Nguyễn Am, chủ nhiệm Đoàn luật sư tỉnh Bắc Giang - đơn vị sẽ được Công an tỉnh Bắc Giang chỉ định mời luật sư cho Lê Văn Luyện - cho biết theo Bộ luật hình sự Việt Nam, Luyện gây án khi chưa đủ 18 tuổi nên sẽ không phải chịu mức án tử hình.

Tuy nhiên, theo luật sư Am, nếu cơ quan điều tra kết luận Lê Văn Luyện phạm cả hai tội giết người và cướp của thì tổng hợp hình phạt Luyện phải chịu là án có thời hạn và có thể trên 18 năm tù chứ không phải tối đa là 18 năm tù như nhiều báo thông tin trước đó.

Luật sư Am cho biết điều 74 Bộ luật Hình sự Việt Nam quy định về phạt tù có thời hạn nêu rõ: Người chưa thành niên phạm tội chỉ bị phạt tù có thời hạn theo quy định sau đây:

1. Đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá mười tám năm tù; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá ba phần tư mức phạt tù mà điều luật quy định.

2. Đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá mười hai năm tù; nếu là tù có thời hạn, mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá một phần hai mức phạt tù mà điều luật quy định.

“Tuy nhiên đây là mức án được áp dụng đối với một tội. Trong trường hợp này nếu CQĐT kết luận Luyện phạm hai tội danh giết người, cướp của thì tổng hợp hình phát dành cho Luyện là mức án có thời hạn và tối đa mỗi tội có thể chịu 18 năm tù”, luật sư Am nói.

Luật sư Nguyễn Am - chủ nhiệm đoàn luật sư tỉnh Bắc Giang - Ảnh: Thân Hoàng

Theo luật sư Am, Bộ luật hình sự thể hiện tính nhân đạo của Nhà nước nên trong chương đường lối hình sự Nhà nước xét xử đối tượng tuổi vị thành niên không có mức án tử hình cho người gây án khi chưa đủ 18 tuổi. “Từ trước đến giờ chưa có trường hợp đặc biệt nào”, luật sư Am nói.

Luật sư Am cho rằng nhiều khả năng Đoàn luật sư Bắc Giang sẽ cử hai luật sư tham gia bào chữa cho Luyện.

“Căn cứ duy nhất hiện tại để bào chữa cho Luyện là lời khai rõ ràng và tài sản đã thu hồi lại được. Luật sư sẽ làm việc công tâm, độc lập, không phải chịu bất sức ép nào”, ông Am nói.

Trước đó, tại buổi trao đổi thông tin với báo chí chiều ngày 5-9, thượng tá Lê Văn Dũng, Phó trưởng phòng Công tác Chính trị Công an tỉnh Bắc Giang, cũng cho biết theo luật thì không thể tử hình Lê Văn Luyện. “Cơ quan điều tra sẽ làm việc theo đúng luật pháp”, ông Dũng nói.

THÂN HOÀNG (Tuổi Trẻ Online)

“Khi nào nhận được yêu cầu, chúng tôi sẽ cử luật sư để tham gia ngay từ giai đoạn điều tra” - luật sư Am nói.

Đến nay, qua hai lần gia hạn, bốn người liên can gồm cha, mẹ Lê Văn Luyện, Trương Thanh Hồng - anh họ của Luyện (bị bắt về hành vi che giấu tội phạm), cha Hồng (bị bắt về hành vi không tố giác tội phạm) đã bị tạm giữ hình sự chín ngày. Theo quy định, hết thời hạn tạm giữ, cơ quan điều tra phải ra quyết định khởi tố bị can những người này hoặc trả tự do cho họ nếu không đủ căn cứ khởi tố.

Về người đại diện hợp pháp cho Lê Văn Luyện, luật sư Huỳnh Văn Nông (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho rằng khi phạm tội Luyện đã đủ 16 tuổi nên theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự, quá trình điều tra không cần có người đại diện hợp pháp. Chỉ khi ra tòa mới bắt buộc phải có người đại diện hợp pháp cho Luyện. Khi đó, tòa có thể mời bất cứ người thân nào của bị cáo hoặc đại diện nhà trường, đoàn thanh niên… làm người đại diện. Thậm chí cả cha, mẹ của bị cáo vẫn có thể làm đại diện hợp pháp cho Luyện ngay cả khi họ đang là bị cáo trong vụ án vì luật không cấm. Trong trường hợp này, luật chỉ cấm nếu cha mẹ Luyện là đại diện hợp pháp về mặt dân sự (đại diện về trách nhiệm dân sự, bồi thường thiệt hại…). Tuy nhiên, theo Điều 307 Bộ luật Tố tụng hình sự thì trường hợp này thành phần hội đồng xét xử phải có một hội thẩm là giáo viên hoặc cán bộ Đoàn.

Gần đây, một số ý kiến cho rằng sát thủ Lê Văn Luyện có thể lãnh án hơn 18 năm tù, mức cao nhất theo quy định tại Điều 74 BLHS dành cho người chưa thành niên phạm tội. Những người này cho rằng Điều 74 chỉ áp dụng cho một tội, còn nếu tổng hợp hình phạt thì Luyện vẫn có thể lãnh hơn 18 năm tù. Đây là cách hiểu hoàn toàn sai lầm.

Thạc sĩ-luật sư Đinh Văn Quế, nguyên Chánh Tòa Hình sự TAND Tối cao, cho biết khoản 1 Điều 74 BLHS quy định đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 18 năm tù. Khoản 1 Điều 75 bộ luật này quy định về tổng hợp hình phạt đối với người phạm nhiều tội, có tội được thực hiện trước khi đủ 18 tuổi, có tội được thực hiện sau khi đủ 18 tuổi. Theo đó, nếu tội nặng nhất được thực hiện khi người đó chưa đủ 18 tuổi thì hình phạt chung không được vượt quá mức hình phạt cao nhất quy định tại Điều 74 của bộ luật này, tức không vượt quá 18 năm tù. “Một tội thực hiện khi chưa đủ 18 tuổi, một tội thực hiện khi đã đủ 18 tuổi luật còn minh định cách tổng hợp có lợi cho bị cáo như thế, huống hồ ở đây bị cáo cùng phạm hai tội khi chưa đủ 18 tuổi thì càng phải tổng hợp hình phạt theo hướng có lợi cho bị cáo. Nguyên tắc suy đoán có lợi cho bị cáo là nguyên tắc bất di bất dịch. Tóm lại, Lê Văn Luyện chỉ có thể bị xử tối đa 18 năm tù” - ông Quế nói.

THANH LƯU

Những ngày qua chúng ta hết sức bất ngờ và câm phẫn trước vụ án Lê Văn Luyện gây ra tại Bắc Giang. Vụ án được cơ quan chức năng đánh giá là đặc biệt nghiêm trọng, suy đồi đạo đức của lớp thanh - thiếu niên hiện nay. Trong nội dung bài viết này tôi xin chia sẻ một khía cạnh pháp lý hình sự về cách tính hình phạt dành cho Lê Văn Luyện; qua đó sẽ hiểu thêm về những điều còn tồn đọng trong những quy định của pháp luật hình sự.
Theo điều tra của cơ quan chức năng, Lê Văn Luyện có thể bị khởi tố theo 2 tội danh đó là tội giết người và cướp tài sản. Qua đó, hiện nay có 2 nguồn dư luận trái ngược nhau về cách tính hình phạt đối với Lê Văn Luyện như sau ( nếu Lê Văn Luyện có tội). Để cụ thể hơn vấn đề, tôi xin chủ quan áp đặt các tội danh của Luyện như sau: giết người được TA tuyên 18 năm tù, cướp tài sản X năm tù.

Thứ nhất: Luật sư Nguyễn Am - Chủ nhiệm đoàn luật sư tỉnh Bắc Giang có quan điểm như sau:

Điều 74 Bộ luật Hình sự Việt Nam quy định về phạt tù có thời hạn nêu rõ: Người chưa thành niên phạm tội chỉ bị phạt tù có thời hạn theo quy định sau đây:

1. Đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá mười tám năm tù; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá ba phần tư mức phạt tù mà điều luật quy định.

2. Đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá mười hai năm tù; nếu là tù có thời hạn, mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá một phần hai mức phạt tù mà điều luật quy định.

“Tuy nhiên đây là mức án được áp dụng đối với một tội. Trong trường hợp này nếu CQĐT kết luận Luyện phạm hai tội danh giết người, cướp của thì tổng hợp hình phát dành cho Luyện là mức án có thời hạn và tối đa mỗi tội có thể chịu 18 năm tù”. Nghĩa là như giả sử bên trên, tổng hình phạt dành cho Luyện là 18 + X năm tù.

Thứ hai: Thạc sỹ Đinh Văn Quế, Nguyên Chánh Tòa Hình sự TAND Tối cao:
Khoản 1 điều 74 BLHS quy định đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định thì hình phạt chung thân hoặc tử hình thì mức hình phạt cao nhất áp dụng không quá 18 năm tù.
Khoản 1 điều 75 BLHS quy định về tổng hợp hình phạt đối với người phạm nhiều tội, có tội được thực hiện trước khi đủ 18 tuổi, có tội được thực hiện sau khi đủ 18 tuổi. Theo đó, nếu tội nặng nhất được thực hiện khi người đó chưa đủ 18 tuổi thì hình phạt chung không được vượt quá mức hình phạt cao nhất quy định tại điều 74 BLHS, tức không được vượt quá 18 năm tù. " Một tội thực hiện khi chưa đủ 18 tuổi, một tội thực hiện khi đã đủ 18 tuổi luật còn minh định cách tính tổng hợp có lợi cho bị cáo như thế, huống hồ ở đây bị cáo cùng phạm 2 tội khi chưa đủ 18 tuổi thì càng tổng hợp hình phạt theo hướng có lợi cho bị cáo. Nguyên tắc suy đoán có lợi cho bị cáo là nguyên tắc bất di bất dịch. Tóm lại Lê Văn Luyện bị xử tối đa 18 năm tù".

Như vậy, cũng chỉ là 2 tội danh thường gặp trong các vụ án hình sự mà những người đã và đang hành nghề luật lại có những quan điểm khác nhau hoàn toàn. Cách hiểu luật không hoàn toàn thống nhất với nhau, đặt ra vấn đề ở đây là họ cố tình không hiểu luật hay là luật đã làm cho họ hiểu khác nhau, những người đã và đang tham gia hành nghề trong lĩnh vực mà còn chưa có cách hiểu thống nhất thì huống chi là người dân! Họ sẽ tin ai, phủ định ai, ai đúng, ai sai? Vấn đề đặt ra là vô cùng nhức nhối, đánh thẳng vào niềm tin pháp luật của đại đa số người dân chưa hiểu biết về pháp luật. Vậy, từ 2 cách hiểu như trên thì trách nhiệm của QH, UBTVQT nằm ở đâu khi chính cơ quan này lại là cơ quan có quyền giải thích luật?!

Đối với quan điểm riêng của người viết bài này, tôi xin đưa ra ý kiến chủ quan là nhìn nhận theo cách hiểu của Luật sư Nguyễn Am - Chủ nhiệm đoàn luật sư tỉnh Bắc Giang. Mỗi tội phải được tính riêng lẻ theo điều 74 BLHS. Ở đây, Luyện đã phạm 2 tội thì phải tính là 2 chứ không thể nào áp dụng theo cách quy nạp của Điều 75 BLHS được. Như thế rất nguy hiểm. Pháp luật không chỉ mang tính giáo dục mà nó còn mang tính răng đe. Nếu hiểu theo cách của Thạc sỹ Đinh Văn Quế, Nguyên Chánh án Tòa Hình sự TAND Tối cao thì tính răng đe đó sẽ mất đi. Giả sử thêm, nếu Luyện phạm thêm tội hiếp dâm cô bé bị chặt đứt tay trong vụ án ( 10 tuổi) thì chẳng lẽ tổng hợp hình phạt cũng chỉ là 18 năm? Dẫn đến việc các thanh - thiếu niên sẽ dựa vào đó mà khi thực hiện hành vi phạm tội họ cứ tha hồ mà thực hiện vì đằng nào mức án dành cho họ cũng chỉ là 18 năm ( cho dù phạm 5 - 6 tội đặc biệt nghiêm trong)!!!

Trên đây là một vài quan điểm trao đổi riêng của bản thân về vụ án.
Trân trọng!

Điều 22. Không tố giác tội phạm

1. Người nào biết rõ tội phạm đang đựơc chuẩn bị, đang được thực hiện hoặc đã được thực hiện mà không tố giác, thì phải chịu trách nhiệm hình sự về tội không tố giác tội phạm trong những trường hợp quy định tại Điều 313 của Bộ luật này.

2. Người không tố giác là ông, bà , cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc chồng của người phạm tội chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự trong trường hợp không tố giác các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc các tội khác là tội #ffff00;">đặc biệt nghiêm trọng quy định tại Điều 313 của Bộ luật này.

 Người chưa thành niên phạm tội chỉ bị phạt tù có thời hạn theo quy định sau đây:

1. Đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá mười tám năm tù; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá ba phần tư mức phạt tù mà điều luật quy định;

Như vậy, nếu là tù có thời hạn 15-20 năm thì bị cáo chỉ bị áp dụng hình phạt cao nhất không quá 3/4 mức phạt tù mà điều luật quy định. Mức hình phạt tù có thời gian theo luật hình sự nước ta tối đa là 20 năm, 3/4 X 20 = 15 năm.

Còn nếu bị cáo phạm 2 tội thì áp dụng Điều 75. Tổng hợp hình phạt trong trường hợp phạm nhiều tội

Đối với người phạm nhiều tội, có tội được thực hiện trước khi đủ 18 tuổi, có tội được thực hiện sau khi đủ 18 tuổi, thì việc tổng hợp hình phạt áp dụng như sau:

1. Nếu tội nặng nhất được thực hiện khi người đó chưa đủ 18 tuổi, thì hình phạt chung không được vượt quá mức hình phạt cao nhất quy định tại Điều 74 của Bộ luật này;

Như vậy, tổng hợp hình phạt cũng không quá 18 năm tù.

Vì vậy, câu nói của bạn có thể sửa lại là: "Đối với người chưa thành niên phạm tội, phạm nhiều tội nhẹ hơn thì mức tổng hợp hình phạt tù có thể bằng phạm nhiều tội nặng hơn"

“Cha đẻ” Bộ luật Hình sự lý giải việc không tử hình Lê Văn Luyện

• Không thể tử hình hung thủ vụ thảm sát tại Bắc Giang
• Toàn cảnh vụ thảm sát ở Bắc Giang qua lời thú tội của kẻ sát nhân
• Rợn người những lời khai đầu tiên của sát thủ 9X tại Bắc Giang
• Chùm ảnh bắt giữ hung thủ Lê Văn Luyện
• Sát nhân Luyện đã cướp đi bao nhiêu vàng?
• Lê Văn Luyện được khẳng định là hung thủ chính ám sát tại tiệm vàng
• Nhân chứng vụ thảm sát tiệm vàng có thể đã nhìn nhầm?
• Làm rõ những mâu thuẫn giữa lời khai của Luyện với bé Bích
• Oan hồn bé Thảo ám ảnh sát thủ tiệm vàng
• Còn nhiều bí ẩn trong vụ thảm sát tiệm vàng
• 'Chỉ có một hung thủ trong vụ thảm sát hiệu vàng' 
• Hy hữu chuyện sát thủ Lê Văn Luyện có tới 3 ngày sinh

Ông Vũ Quốc Việt - nguyên Vụ trưởng Vụ pháp luật Hình sự - Hành chính, Bộ Tư pháp

Sau khi xảy ra vụ án đối tượng Lê Văn Luyện (chưa đầy 18 tuổi, ở Bắc Giang) có hành vi hạ sát 3 người trong tiệm vàng để cướp tài sản, hàng triệu bạn đọc trên cả nước đã tỏ thái độ căm phẫn trước tội ác dã man này. Dù luật hình sự Việt Nam quy định người chưa đầy 18 tuổi không phải chịu mức hình phạt cao nhất nhưng nhiều bạn đọc đề nghị phải tử hình đối tượng, thậm chí có bạn đọc còn cho rằng “phải thay đổi quy định của Bộ luật Hình sự”.

Trả lời phỏng vấn về vấn đề này, ông Vũ Quốc Việt  - nguyên Vụ trưởng Vụ pháp luật Hình sự - Hành chính, Bộ Tư pháp, Trưởng ban biên soạn Bộ luật Hình sự 1999 cho biết:“Những yêu cầu như trên là trái luật, không phù hợp với nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa!”.

- Thưa ông, khi soạn thảo Bộ luật Hình sự, từ căn cứ nào mà các nhà soạn luật đưa ra quy định không xử phạt án chung thân hoặc tử hình với người phạm tội dưới 18 tuổi?

Nghiên cứu khoa học cho thấy người dưới 18 tuổi là người chưa phát triển đầy đủ về thể chất cũng như về tâm, sinh lý. Họ bị hạn chế về trình độ nhận thức cũng như về kinh nghiệm sống, thiếu những điều kiện về bản lĩnh tự lập. Ngoài ra, khả năng tự kiềm chế chưa cao nên họ dễ bị kích động, dễ bị lôi kéo vào những hoạt động phiêu lưu, mạo hiểm. Do đó, pháp luật hình sự Việt Nam đã đặt ra những nguyên tắc riêng khi xử lý hành vi phạm tội của người chưa thành niên.

Chính sách hình sự của Việt Nam đối với việc truy cứu trách nhiệm hình sự người chưa thành niên là nhằm giúp đỡ, cải tạo, giáo dục để người chưa thành niên nhận ra sai lầm, từ đó sửa chữa những sai lầm của mình, tạo điều kiện để các em có khả năng tái hòa nhập cuộc sống.

- Khi đó Ban soạn thảo có tính đến tỉ lệ người chưa thành niên phạm tội?

Theo các nghiên cứu trước đó, tỉ lệ người chưa thành niên phạm tội trong số các vụ án là cực nhỏ. Những vụ án có tính chất man rợ như vụ án Lê Văn Luyện thì lại còn ít hơn nữa.

- Nghĩa là vẫn có những vụ án như vậy xảy ra. Vậy trong trường hợp đó, trách nhiệm thuộc về ai?

Vì các đối tượng này đang sống trong sự bao bọc của gia đình, nhà trường, xã hội nên nếu các em phạm tội, thì trước tiên trách nhiệm thuộc về gia đình, nhà trường, cộng đồng chứ không thể đổ lỗi hoàn toàn cho các em. Thành ngữ có câu “Con dại, cái mang” là vì thế. Anh có một phần thiếu trách nhiệm, thì con cái anh mới hư hỏng.

- Ban soạn thảo khi đó có tham khảo luật hình sự của các nước trên thế giới về vấn đề này?

Chúng tôi đã tham khảo khá nhiều và nhận thấy độ tuổi 18 là phù hợp với các điều kiện của Việt Nam. Ở một số nước châu Âu, thậm chí luật pháp còn quy định độ tuổi đó phải là 20.

- Ông có bình luận gì về việc nhiều bạn đọc cho rằng cần phải xử tử đối tượng Luyện để làm gương?

Luật đã quy định rõ: “Việc xử lý người chưa thành niên phạm tội chủ yếu nhằm giáo dục, giúp đỡ họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh và trở thành công dân có ích cho xã hội”. Đây là nguyên tắc bao trùm mang tính chất chỉ đạo thể hiện chính sách hình sự của Đảng và Nhà nước Việt Nam lấy giáo dục làm nền tảng, trọng tâm trong quá trình xử lý vụ án mà bị can, bị cáo là người chưa thành niên.

Luật đã được lấy ý kiến toàn dân, đã được Quốc hội thông qua, thể hiện bản chất nhân đạo của pháp luật xã hội chủ nghĩa, vì vậy không có lý gì mà chỉ từ một vụ việc lại có thể đòi sửa luật hoặc dẫm lên luật, làm trái luật. Theo tôi, vì vụ việc này có nhiều tình tiết man rợ nên có thể có nhiều người bức xúc mới nói như vậy. Chúng ta nên bình tĩnh nhìn nhận lại vấn đề. Trong quá trình xử lý và áp dụng biện pháp hình sự đối với người chưa thành niên phạm tội, cần cân nhắc thận trọng để bảo đảm được mục đích giáo dục, uốn nắn, răn đe các hành vi lệch lạc, làm cho người phạm tội thấy rõ những sai phạm và tự giác sửa chữa với sự giúp đỡ của gia đình, nhà trường và xã hội. Đó mới là mục đích cao cả nhất của pháp luật hình sự.

- Xin cảm ơn ông!


Theo PLVN