Do thông tin bạn cung cấp chưa được rõ ràng nên vấn đề này được chia thành 2 trường hợp để giải quyết:
Trường hợp 1: Việc khai nhận di sản thừa kế và sang tên sổ đỏ của bố bạn được thực hiện đúng theo quy định của pháp luật:
Trong trường hợp này, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được cấp đúng theo quy định của pháp luật, bố bạn và vợ hai là chủ sở hữu ngôi nhà, do vậy bạn không có quyền lợi gì trong các quyền lợi của căn nhà đó.
Tại Điều 651 BLDS 2015 quy định về người thừa kế theo pháp luật như sau:
“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản”.
Trong trường hợp bố bạn mất đi: mảnh đất là tài sản chung của bố bạn và vợ hai (bố bạn và vợ hai đều đứng tên trên sổ đỏ), khi bố bạn chết đi thì ½ diện tích mảnh đất được coi là di sản thừa kế và được chia đều cho các đồng thừa kế (vợ hai, bạn, và các đồng thừa kế khác) theo điểm a khoản 1 Điều 651 BLDS 2015. Khi đó, bạn thực hiện thủ tục khai nhận và phân chia di sản thừa kế. Theo đó, bạn được hưởng 1 phần diện tích của mảnh đất được thừa kế.
Trường hợp 2: Việc khai nhận di sản thừa kế và việc sang tên sổ đỏ của bố bạn trái với quy định của pháp luật:
Căn cứ vào thông tin bạn cung cấp, mẹ bạn chết năm 1997, khi chết mẹ bạn đứng tên bìa đỏ, trước khi mất không để lại di chúc. Vì mảnh đất có thể là tài sản chung của bố mẹ bạn hoặc tài sản riêng của mẹ bạn nên sẽ xảy ra hai trường hợp:
+ Trong trường hợp mảnh đất là tài sản riêng của mẹ bạn: Do không có di chúc nên tài sản của mẹ bạn sẽ trở thành di sản thừa kế và sẽ được chia theo pháp luật cho hàng thừa kế thứ nhất theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 651 BLDS 2015 bao gồm bố, các con và những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
+Trong trường hợp mảnh đất là tài sản chung của bố mẹ bạn: ½ diện tích mảnh đất sẽ được coi là tài sản thừa kế và được chia đều cho những người cùng hàng thừa kế.
Ngoài ra, Điều 623 BLDS 2015 quy định về thời hiệu thừa kế:
“Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó.”
Theo đó, bố bạn và các con cùng những người thuộc hàng thừa kế cùng làm thủ tục và phải tiến hành khai nhận di sản thừa kế và chia di sản thừa kế theo quy định của pháp luật,bạn được hưởng 1 phần diện tích ngôi nhà mà bạn được thừa kế. Việc làm khai nhận di sản phải theo một trình tự thủ tục nhất định, bạn và những người thừa kế khác phải xem bố bạn và người vợ hai có thực hiện đúng pháp luật như nêu trên không, nếu không đúng bạn có quyền khởi kiện ra Tòa yêu cầu hủy Văn bản khai nhận di sản thừa kế và Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho bố bạn và vợ hai, yêu cầu phân chia di sản thừa kế của mẹ bạn.
Như vậy, trong trường hợp giấy chứng nhận được cấp đúng theo quy định của pháp luật thì bố bạn và vợ hai là chủ sở hữu của căn nhà đó và bạn không được hưởng quyền lợi gì trong các quyền lợi của căn nhà. Và trường hợp còn lại, nếu giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cấp trái với quy định của pháp luật thì bạn có quyền khởi kiện ra Tòa yêu cầu hủy giấy khai nhận di sản thừa kế và Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho bố bạn và vợ hai, yêu cầu phân chia di sản thừa kế của mẹ bạn, theo đó, bạn được hưởng 1 phần diện tích ngôi nhà mà bạn được thừa kế. Khi bố bạn chết đi thì vợ hai không được hưởng toàn quyền ngôi nhà và bạn được hưởng 1 phần diện tích của ngôi nhà do được thừa kế từ di sản của bố bạn.
Luật sư: Vũ Văn Toàn - Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội; Điện thoại: 0978 99 4377
Website: https://myskincare.vn ; https://tplgiabinh.blogspot.com ; Email: luatsuvutoan@gmail.com.
