Xác định chủ thể tranh chấp trong quan hệ dân sự

Chào Luật sư Thái Hùng!
Quan điểm của tôi về vấn đề bạn quan tâm như sau:
Nhà, đất của bà H là đối tượng của nhiề giao dịch dân sự được xác lập bằng hình thức giao kết hợp đồng dân sự. Tại thời điểm tranh chấp thì có hai HĐ dang tồn tại, đó là HĐ thuê nhà giữa bà H với ông P (bản chất việc bà H "cố nhà" cho ông P để vay tiền là HĐ thuê nhà) và HĐ chuyển nhượng quyền sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất giữa bà H à ông Q (tuy nói rằg bà H cầm cho ông  nhưng bản chất là HĐ chuyển nhượng và HĐ chuyển nhượng này là hợp pháp nên ông Q mới sang tên được). Còn HĐ giữa bà H và ông A đã chấm dứt nên không cần xem xét đến. Như vậy, quan hệ giữa bà H với ông P và giữa bà H với ông Q là hai quan hệ pháp luật hoàn toàn khác nhau và độc lập với nhau. Việc xác lập các quan hệ đó làm phát sinh các quyền và nghĩa vụ của các bên hoàn toàn khác nhau. Ông P không hề vi phạm nghĩa vụ của mình đối với bà H, không hề có nghĩa vụ gì đối với ông Q và cũng không có lỗi đối với việc quyền lợi của ông Q bị xâm phạm mà quyền lợi củ ông Q bị xâm phạm hoàn toàn do lỗi của bà H không thực hiện nghĩa vụ của mình (thậm chí quyền lợi của ông P còn bị xâm phạm khi ba H và ông Q giao kết hợp đồng chuyển nhượng tho quy định tại khoản 7 điều 698 BLDS). Rõ ràng, quyền sử dụng nhà, đất của ông P được phát sinh trên cơ sở HĐ được giao kết giữa ông và bà H chứ không phải ông chiếm hữu không có căn cứ pháp luật. Vì vậy, ông P có quyền yêu cầu bà H phải tiếp tục thực hiện HĐ đã giao kết giữa hai bên. Nếu bà H vì muốn giao nhà, đất cho ông Q mà đơn phương châấm dứt HĐ với ông P thì ông P còn có quyền yêu cầu bà H phải bồi thường thiệt hại.
Như vậy, bản chất của tranh chấp là tranh chấp HĐ chuyển nhượng quyền sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất giữa ông Q và bà H. Nguyên nhân phát sinh tranh chấp là do bà H không thực hiện nghĩa vụ theo HĐ đã giao kết. Việc giải quyết tranh chấp này có liên quan đến quyền lợi của ông P. Do đó, tư cách tham gia tố tụng trong vụ án phải là:
- Nguyên đơn: ông Q.
- Bị đơn: bà H.
- Người có quyền lợi liên quan: ông P.
Trên đây là quan diểm của tôi để Luật sư tham khảo.
Đề nghị các thanh viên khác cùng tham gia thảo luận để làm sán tỏ vấn đề.
Trân trọng!

Trước hết xin cảm ơn Luật sư Cao Sỹ Nghị đã hồi đáp.
Dù là cùng quan điểm hay không thì điều đó không quan trọng.

Vì pháp luật VN còn mơ hồ, việc xét xử và ra phán quyết tùy thuộc cách nhìn nhận của từng thẩm phán.
Vì luật sư nêu thời gian giao nhận nhà,  tôi cũng xin nói rõ để LS hiểu rõ hơn những điều trên.

Thứ nhất:

Tạm gọi ông P và bà H giao kết hợp đồng cố nhà là HĐ 1, không công chứng nhưng vẫn còn hiệu lực giữa 2 bên, có thỏa thuận 2 năm ký từ tháng 9/2008, ngày tranh chấp là tháng 7/2009 (vì lúc này bà H không còn tiền đóng tiền lời nên ông Q đi đăng bộ và tranh chấp)

Hợp đồng chuyển nhượng giữa ông Q và bà H là HĐ 2, ký tháng 4/x2009 có công chứng và thỏa thuận riêng không lập thành văn bản là hàng tháng đóng tiền lãi, 5% còn trong hợp đồng công chứng thì việc giao nhận tiền và giao nhận nhà các bên tự chịu trách nhiệm

Thứ 2

Vì bà H không giao nhà nên ông Q đi kiện và buộc ông P giao nhà  vì cho rằng ông đã mua nhà của bà H.

Tôi không bàn về bản chất Hợp đồng chuyển nhượng là hợp đồng vay mà thực tế là hợp đồng chuyển nhượng đã có hiệu lực kể từ ngày công chứng

Như vậy rõ ràng bà H đã bán nhà cho ông Q.

Như vậy việc không được bên bán giao nhà thì bên mua có quyền yêu cầu bên bán giao nhà bằng cách đi kiện bên bán? Còn ông P sử dụng (ở) trong căn nhà ngay tình thì có phải là bị đơn hay không?

Dựa trên cơ sở là hợp đồng cuyển nhượng để rồi đi kiện và buộc ông P giao nhà, vấn đề đặt ra là liệu ông P trở thành bị đơn có phù hợp với khoản 3 điều 56 Bộ Luật Tố tụng hay không?

Tôi cũng xin nói thêm là tất cả mọi người đều có thể trở thành bị đơn, nhưng nguyên đơn kiện sai thì sẽ bị Tòa bác yêu cầu và chịu tiền án phí!

Tuy nhiên trong vụ này ngày 08/06/2010 Tòa án quận 6 đã xét xử và thẩm phán LNH đã xử và chấp thuận yêu cầu nguyên đơn buộc bị đơn giao nhà, không xem xét hợp đồng cố nhà giữa bà H và ông P.

Bản án bị bị đơn và người liên quan kháng cáo, và rất may VKS cũng kháng nghị, kết quả phúc thẩm khi có tôi sẽ cố bố, còn hiện tại tất cả chỉ là phía trước, chờ sự công minh của quý tòa phúc thẩm

 " Tháng 9 năm 2008 bà H "cố nhà" cho vợ chồng ông P 02 năm với giá 120.000.000d (bà H giao nhà cho vơ chồng ông P ở trong 02 năm,và vợ chồng ông P giao cho bà H 120.000.000 đồng vay không lãi suất) với thỏa thuận sau 02 năm bà H trả tiền và lấy lại nhà.
Đến cuối năm 2008 bà H được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà, tuy nhiên vì khó khăn nên bà H lấy bản chính giấy tờ nhà cầm cho ông A số tiền 70.000.000 đồng, nhưng làm hợp đồng chuyển nhượng tại công chứng nhưng thỏa thuận miệng sẽ không sang tên.
đến tháng 4/2009 vì không có tiền trả nên ông A yêu cầu bà H cầm cho người khác (ông  Q) với giá 220.000.000 đồng cũng với hình thức làm hợp đồng chuyển nhượng mới và hủy hợp đồng chuyển nhượng cũ tại phòng công chứng.
Sau 02 tháng bà H không có tiền đóng tiền lãi hàng tháng nên ông Q đã làm thủ tục sang tên trước bạ và đến tháng 7/2009."

Đọc đến đây tôi cho rằng bà H can tội lừa đảo