Câu tục ngữ “Trăm đồng tiền công không bằng một đồng tiền thưởng” có nghĩa là gì và các doanh nghiệp có buộc phải thưởng cho người lao động trong các dịp lễ hay không?
“Trăm đồng tiền công không bằng một đồng tiền thưởng” là gì?
“Trăm đồng tiền công” tức tiền lương, tiền công người lao động nhận được khi thực hiện công việc theo thỏa thuận với người sử dụng lao động.
“Một đồng tiền thưởng” dùng để chỉ khoản tiền người lao động nhận được ngoài khoản tiền lương, tiền công. Đây là khoản tiền nhằm khen thưởng, khuyến khích, động viên cho sự cống hiến, nỗ lực cùng những kết quả mà người lao động đạt được trong quá trình làm việc.
Một đồng tiền thưởng tuy có giá trị vật chất nhỏ hơn trăm đồng tiền công nhưng lại mang đến ý nghĩa tinh thần to lớn đối với người lao động. Phép so sánh “Trăm đồng tiền công không bằng một đồng tiền thưởng” thoạt nghe có vẻ vô lý nhưng lại đang nhấn mạnh ý nghĩa mà khoản tiền thưởng mang lại. Có thể khoản tiền được thưởng không nhiều nhưng người lao động vẫn cảm thấy rất hứng khởi và mong đợi.
Như vậy, câu tục ngữ “Trăm đồng tiền công không bằng một đồng tiền thưởng” cho thấy giá trị tinh thần mà khoản tiền thưởng mang đến đối với người lao động. Đây là khoản tiền giúp khích lệ tinh thần và cho thấy sự quan tâm, ghi nhận đối với quá trình, thành quả làm việc của người lao động.
Doanh nghiệp có buộc phải thưởng cho người lao động trong các dịp lễ không?
Căn cứ theo Điều 104 Bộ luật Lao động 2019, việc thưởng được quy định cụ thể như sau:
Thứ nhất, thưởng là số tiền hoặc tài sản hoặc bằng các hình thức khác mà người sử dụng lao động thưởng cho người lao động căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của người lao động.
Thứ hai, quy chế thưởng do người sử dụng lao động quyết định và công bố công khai tại nơi làm việc sau khi tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở.
Theo đó, căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của người lao động mà doanh nghiệp có quyền thưởng hoặc không cho người lao động.
Như vậy, doanh nghiệp không buộc phải thưởng cho người lao động vào các dịp lễ.
Tiền thưởng có phải là thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân của người lao động không?
Căn cứ theo điểm e khoản 2 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC thì tiền thưởng thuộc thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân, trừ các khoản tiền thưởng sau đây:
- Tiền thưởng kèm theo các danh hiệu được Nhà nước phong tặng, bao gồm cả tiền thưởng kèm theo các danh hiệu thi đua, các hình thức khen thưởng theo quy định của pháp luật về thi đua, khen thưởng, cụ thể gồm:
+ Tiền thưởng kèm theo các danh hiệu thi đua như Chiến sĩ thi đua toàn quốc; Chiến sĩ thi đua cấp Bộ, ngành, đoàn thể Trung ương, tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Chiến sĩ thi đua cơ sở, Lao động tiên tiến, Chiến sỹ tiên tiến.
+ Tiền thưởng kèm theo các hình thức khen thưởng.
+ Tiền thưởng kèm theo các danh hiệu do Nhà nước phong tặng.
+ Tiền thưởng kèm theo các giải thưởng do các Hội, tổ chức thuộc các Tổ chức chính trị, Tổ chức chính trị - xã hội, Tổ chức xã hội, Tổ chức xã hội - nghề nghiệp của Trung ương và địa phương trao tặng phù hợp với điều lệ của tổ chức đó và phù hợp với quy định của Luật Thi đua, Khen thưởng.
+ Tiền thưởng kèm theo giải thưởng Hồ Chí Minh, giải thưởng Nhà nước.
+ Tiền thưởng kèm theo Kỷ niệm chương, Huy hiệu.
+ Tiền thưởng kèm theo Bằng khen, Giấy khen.
- Tiền thưởng kèm theo giải thưởng quốc gia, giải thưởng quốc tế được Nhà nước Việt Nam thừa nhận.
- Tiền thưởng về cải tiến kỹ thuật, sáng chế, phát minh được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền công nhận.
- Tiền thưởng về việc phát hiện, khai báo hành vi vi phạm pháp luật với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
Như vậy, câu tục ngữ “Trăm đồng tiền công không bằng một đồng tiền thưởng” có ý nghĩa nhấn mạnh giá trị tinh thần mà khoản tiền thưởng mang lại. Việc có thưởng hay không cho người lao động vào các dịp lễ là không bắt buộc đối với các doanh nghiệp. Cụ thể, phụ thuộc vào kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của người lao động mà doanh nghiệp có quyền thưởng hoặc không cho người lao động.
