Thắc mắc về giao dịch bảo đảm.

Theo Nghị định 165/1999/NĐ-CP thì giao dịch bảo đảm là là hợp đồng cầm cố, thế chấp, bảo lãnh bằng tài sản theo đó bên bảo đảm cam kết với bên nhận bảo đảm về việc dùng tài sản để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự. Nhưng sang Nghị định 163/2006/NĐ-CP thì khái niệm về giao dịch bảo đảm không còn tồn tại. Nhưng các khái niệm về bên bảo đảm, hay nhận bảo đảm cho ta thấy giao dịch bảo đảm là giao dịch trong đó có các biện pháp bảo đảm nghĩa vụ như cầm cố, thế chấp, đặt cọc, ký cược, ký quỹ, bảo lãnh và tín chấp.

Mà các biện pháp bảo đảm trên chỉ có thể xác lập bằng hợp đồng chứ không phải bằng hành vi pháp lý đơn phương. Như vậy thì giao dịch bảo đảm có khác gì so với hợp đồng có nghĩa vụ được bảo đảm nhỉ, mà tại sao NĐ 163 lại phải phân biệt giao dịch bảo đảm và hợp đồng có nghĩa vụ được bảo đảm ở điều 15.

Mong nhận được câu trả lời từ mọi người. Cám ơn !

Chào bạn!

Điều 15. Quan hệ giữa giao dịch bảo đảm và hợp đồng có nghĩa vụ được bảo đảm

1. Hợp đồng có nghĩa vụ được bảo đảm bị vô hiệu mà các bên chưa thực hiện hợp đồng đó thì giao dịch bảo đảm chấm dứt; nếu đã thực hiện một phần hoặc toàn bộ hợp đồng có nghĩa vụ được bảo đảm thì giao dịch bảo đảm không chấm dứt, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

2. Giao dịch bảo đảm vô hiệu không làm chấm dứt hợp đồng có nghĩa vụ được bảo đảm, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

3. Hợp đồng có nghĩa vụ được bảo đảm bị huỷ bỏ hoặc đơn phương chấm dứt thực hiện mà các bên chưa thực hiện hợp đồng đó thì giao dịch bảo đảm chấm dứt; nếu đã thực hiện một phần hoặc toàn bộ hợp đồng có nghĩa vụ được bảo đảm thì giao dịch bảo đảm không chấm dứt, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

4. Giao dịch bảo đảm bị huỷ bỏ hoặc đơn phương chấm dứt thực hiện không làm chấm dứt hợp đồng có nghĩa vụ được bảo đảm, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

5. Trong trường hợp giao dịch bảo đảm không chấm dứt theo quy định tại khoản 1 và khoản 3 Điều này thì bên nhận bảo đảm có quyền xử lý tài sản bảo đảm để thanh toán nghĩa vụ hoàn trả của bên có nghĩa vụ đối với mình.

Boyluat phải hiểu mục đích của hợp đồng nhằm bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự là gì; nó nhằm đảm bảo cho việc thực hiện một nghĩa vụ (từ một hợp đồng chính-hợp đồng sinh ra nghĩa vụ), hoặc nhằm đảm bảo cho sự giao kết hợp đồng (trường hợp bpbdds là đặt cọc...). Vì vậy để có biện pháp đảm bảo việc thực hiện nghĩa vụ (thể hiện dưới hình thức hợp đồng) thì trước tiên phải có hợp đồng (chính) sinh ra nghĩa vụ và hợp đồng bảo đảm (hợp đồng phụ) phải đưa ra các điều khoản, nghĩa vụ khác nhằm đảm bảo cho việc thực hiện trước đó.
Điều 15 Nghị định 163, hướng dẫn rõ hơn về tính hiệu lực của mối quan hệ trên.
Trân trọng!

Chào Boyluat,

Đúng là em chưa đi làm thực tế nên còn lẫn lộn những thuật ngữ này. Anh lấy ví dụ như thế này cho em dễ hiểu.

Doanh nghiệp A phát hành trái phiếu và Ngân hàng B đồng ý mua toàn bộ số trái phiếu đó thông qua một Hợp đồng mua bán trái phiếu. Trong hợp đồng có điều khoản DN A cam kết bảo đảm thanh toán toàn bộ vốn và lãi (kể cả lãi phạt nếu có) cho ngân hàng bằng tài sản của mình hoặc của một bên thứ ba.

Cái này gọi là Hợp đồng có nghĩa vụ được bảo đảm (Nghĩa vụ thanh toán vốn và lãi cho ngân hàng)

Sau đó để hiện thực hóa điều khoản trên DN A hoặc một bên thứ ba ký một hợp đồng bảo đảm hoặc hợp đồng thế chấp tài sản với NH B, ghi cụ thể tài sản dùng để bảo đảm cho nghĩa vụ thanh toán trên kia là gì. Việc xử lý được thực hiện như thế nào, thủ tục phong tỏa, cầm cố, quản lý tài sản này được thực hiện ra sao

Cái này gọi là giao dịch bảo đảm. Bởi vì mục đích của giao dịch (hay quan hệ) này chỉ nhằm bảo đảm việc thực hiện nghĩa vụ thanh toán nêu trên.

Trên thực tế đối với một số trường hợp đơn giản thì có thể ngân hàng gom cả hai cái vào làm một và gọi là hợp đồng cho vay thế chấp bằng bất động sản, hợp đồng cho vay cầm cố chứng khoán ...... Thế nhưng ta vẫn phải hiểu là có hai quan hệ pháp luật được hình thành trong đó là quan hệ cho vay và quan hệ bảo đảm.

Thân.