Tam@Quốc

Thành Quân Ức

TAM @ QUỐC

Dịch giả: Nhất Cư

Cua 1:Vận mệnh là quả trứng chim ưng trong ổ gà

Nói về cuộc đời, thành hay bại đều tại tâm. Nói một cách dễ hiểu, bất kể là con nhà quyền quý hay con nhà nông, xuất thân từ công nhân hay tư sản, mỗi người đều phải đưa ra quyết định của chính mình. Quyết định của bản thân quyết định thành bại, quyết định vận mệnh. Trong tâm lý học có một câu kinh điển giải thích quan hệ qua lại giữa tư tưởng và vận mệnh:"Gieo hạt tư tưởng, thu hoạch hành vi; gieo hạt hành vi, thu hoạch tập quán; gieo hạt tập quán, thu hoạch tính cách; gieo hạt tính cách, thu hoạch vận mệnh." Cuộc đời xuất thân từ bần nông của Lưu Bị là một minh chứng rõ ràng cho câu nói trên. Lưu Bị là học sinh ở thành phố Trác Châu tỉnh Hà Bắc, vì cha mất sớm, mẹ nuôi rau cháo qua ngày nên cậu sống rất khổ sở. Lên cấp ba, một tối đi học về muộn, thấy mẹ vẫn khâu giày trong ánh đèn mờ mờ, cậu bảo:
- Mẹ, hôm nay trời lạnh lắm, mẹ ngủ sớm chút đi!
Mẹ đáp:
- Sáng mai con đi thi, mẹ cố thêm một đôi là có thêm một đồng cho con vào đại học.
Lưu Bị quỳ trước mẹ, sống mũi cay cay, nước mắt trào ra. Cậu nức nở:
- Mẹ, lên đại học tốn tiền lắm. Nhà ta nghèo, tiền đó được bao nhiêu? Mẹ đừng trông đợi gì!
Vai rung lên, mẹ hỏi Lưu Bị:
- Lẽ nào con chịu cả đời nghèo đói?
Lưu Bị khổ sở:
- Còn cách nào đâu? Có khi số trời định thế.
Mẹ bỏ giày xuống, nhìn con rồi nói:
Hồi nhỏ đọc "Tam tự kinh" mẹ vẫn nhớ một số chuyện. Con nói số trời đã định, vậy nghèo đói là nguyên nhân hay là kết quả đây? Mẹ kể chuyện để giúp con giải đáp. Một quả trứng chim ưng rơi khỏi tổ xuống đống cỏ khô, có người thấy, cho là trứng gà nên mang về nhà, bỏ vào ổ gà. Thế rồi quả trứng chim ưng cùng nở với các quả trứng gà khác. Từ đó, con chim ưng nhỏ bị coi là gà, nó sinh sống như gà, nhưng vì tướng mạo quái dị nên thường bị khinh rẻ. Nó cảm thấy cô độc và khổ sở. Một hôm, nó đang ăn cùng bầy gà, bỗng nhiên có một bóng đen trên trời chao qua lượn lại, bầy gà tán loạn tìm chỗ trốn. Khi nguy hiểm qua, cả bọn mới thở phào nhẹ nhõm. "Vừa rồi là con chim gì vậy? Nó hỏi. Cả bầy nói: "Là chim ưng, không còn con gì bay cao hơn chim ưng. " "Ồ chim ưng ghê gớm thật, bay cao sung sướng làm sao!" Nó thán phục. "Một ngày nào đó ta mà thành chim ưng thì hay biết bao!" "Đồ đần!" Đám gà chung quanh mắng nó: "Mày sinh ra là gà, thậm chí là con gà xấu xí làm cả bầy phải xấu hổ, mày làm sao bay như chim ưng được? "
Kể xong, mẹ nói với Lưu Bị:
- Con trai, vận mệnh là quả trứng chim ưng trong ổ gà. Giờ đây, con quyết định sống như gà hay bay cao như chim ưng?
Lưu Bị ngây ra, rồi hỏi mẹ:
- Mẹ nói con là chim ưng nhỏ lạc loài trong ổ gà?
Mẹ quả quyết:
- Đúng, con thuộc nòi chim ưng, con phải bay lên tận cùng trời xanh, không nên vì hai ba hột thóc trước mắt mà than thở.
Bà nói tiếp với con: Cha của cha của cha của cha của cha của cha của cha con là Lưu Thắng, con của Hán Cảnh đế, ngược lên nữa chính là hậu duệ của Hán Cao tổ Lưu Bang, con có dòng máu hoàng tộc.
Lập tức tỉnh ngộ, Lưu Bị nói với mẹ quả quyết:
- Mẹ, con hiểu ý mẹ, nhất định con không làm mẹ phải thất vọng! Sau hai năm khổ học, cuối cùng Lưu Bị đỗ vào trường Đại học Quản lý quốc tế Trường Giang. Ngày nhận giấy gọi, hai mẹ con vừa vui vừa buồn, nước mắt trào ra.

Cua 2: Tự cứu rồi trời cứu

Cái tên "Đại học Quản lý quốc tế Trường Giang" có gốc tích từ lời đề từ trong Tam quốc diễn nghĩa: "Trường Giang cuồn cuộn chảy về đông".
Đây là một trường nổi tiếng quốc tế, từng đào tạo không biết bao anh hùng hào kiệt.
Ông chú Lưu Nguyên Khởi hay tin cháu mình đỗ đại học, bèn bảo với chị dâu:
- Thằng này sẽ làm cha nó mát lòng nơi chín suối. Chỉ có chị sẽ thật vất vả. Từ giờ học phí của nó để em lo!
Ông chú có một cửa hàng nhỏ, cô chú cùng lũ em Lưu Bị đều làm cho cửa hàng nên họ có chút tích lũy.
Cả Lưu Bị và mẹ đều mừng rỡ và thấy có điểm kỳ quái. Mừng vì khoản học phí tốn kém tự nhiên có người lo; kỳ quái vì xưa nay ông chú hết sức lạnh nhạt với bà chị dâu nghèo, giờ sao lại đột ngột hào phóng mở túi ra?
Ông chú cười ha hả giải thích:
- Có câu "tự cứu mình rồi trời cứu". Trời còn giúp cháu ta, huống hồ ta là chú nó!
Tự cứu rồi trời cứu? Lưu Bị cảm thấy xúc động. Từ khi vào đại học, cho tới sau khi tốt nghiệp, mỗi lần gặp khó khăn, cậu lại một lần trăn trở và hỏi trời xanh: Tự cứu và được trời cứu liên quan gì đến nhau? Và cậu tự đưa ra đáp án:
1.Người thật sự tự cứu mình sẽ làm người khác kính trọng.
Khi bất chấp khó khăn, khó khăn phía trước anh ta sẽ tự động lùi bước - việc đó như có thần linh giúp đỡ
2. Người thật sự tự cứu mình như con đom đóm trong đêm, không chỉ làm sáng bản thân mà còn khiến người khác đánh giá cao. Khi đã đánh giá cao, họ sẽ giúp đỡ bằng nhiều cách – nó giống như vận tốt tới.
3. Mọi người đều tin rằng, một người thực sự tự cứu mình cuối cùng sẽ thành đạt, giúp đỡ một người sau này thành đạt làm họ sung sướng.
4. Nếu người tự cứu mình là người ân nghĩa, anh ta sẽ càng nhận được nhiều giúp đỡ, vì thế khó khăn trước mắt sẽ giảm đi nhiều.
Đáp án của Lưu Bị giải thích câu nói mang màu sắc mê tín, nó quả nhiên ứng với bao việc sau này. Thấy Lưu Bị nhà nghèo mà vẫn nỗ lực học tập, nhà trường đã giúp cậu bằng rất nhiều cách, đầu tiên là giảm học phí, sau cấp học bổng, rồi tìm cả việc làm thêm cho cậu. Qua bốn năm đại học, chợt ngoảnh lại, cậu đã một hơi trải qua bao gian khổ, hệt như đêm đã qua và ngày đang dần tới.

Cua 3: Tâm huyết thu về hạnh phúc

Người dạy cua thứ ba cho Lưu Bị là nhà kinh tế học nổi tiếng Lư Thực, khi đó cậu vừa bước chân vào trường.
Lư Thực bước lên bục giảng, cười với lớp sinh viên mới:
- Là một giảng viên, tôi hy vọng trở thành mentor (cố vấn thân thiết ) để chỉ dẫn, giúp đỡ các anh chị. Còn có thật sự thành tài hay không, quan trọng là các anh chị.
Thầy Lư Thực còn nói, bốn năm đại học không chỉ để đọc sách, càng không phải để kiếm một mảnh văn bằng, mà là thu nhận một vision (tầm nhìn ) cùng tư duy logic.
- Có ai ở đây từng chơi dế chọi chưa?
Một sinh viên nam tên là Công Tôn đáp:
- Em chơi rồi, hay lắm.
Một sinh viên nữ tên là Sái Văn Cơ nói:
- Em biết rồi, dế còn gọi là "xúc chức", ba bảo chọi dế mất nghiệp.
Giảng viên Lư Thực nói:
- Có người bảo chọi dế mất nghiệp, có người bảo dế là niềm vui trong sáng thời con trẻ. Ở đây, ta không bàn chơi dế tốt hay xấu, mà là mục đích của nó. Để tôi kể câu chuyện về một nhà côn trùng học với con dế cùng bạn anh ta, một nhà buôn với đồng xu. Hy vọng câu chuyện giúp mọi người mở ra vấn đề…
Câu chuyện của thầy Lư Thực thật hấp dẫn, theo các động tác của thầy, câu chuyện được mở ra:
Một nhà côn trùng học cùng bạn là nhà buôn vừa đi vừa trò chuyện trong công viên. Bỗng nhiên nhà côn trùng học dừng bước, dường như ông ta nghe thấy điều gì.
"Sao vậy?" Ông bạn nhà buôn hỏi.
Nhà côn trùng học lắng nghe, nét mặt rạng rỡ: "Anh có nghe thấy không? Một con dế đang gáy, đó là một con dế cụ đấy”
Ông bạn nghe ngóng mãi không ra, đành đáp: "Tôi chẳng nghe thấy gì cả!" "Anh đợi chút". Nhà côn trùng học vừa nói vừa chạy vào lùm cây gần đó. Một lát sau, nhà côn trùng học bắt được con dế, ông ta nói với bạn: "Anh thấy không? Một con dế răng trắng, cánh vàng, đó là con dế cực hiếm đấy! Xem xem, tôi nghe có lầm đâu?"
"Đúng vậy, anh nghe cực chuẩn." Nhà buôn khâm phục hỏi bạn: "Anh không chỉ nghe được tiếng dế gáy, mà còn biết được chất lượng dế. Làm sao anh nghe ra được?"
Nhà côn trùng học đáp: "Con dế này gáy chầm chậm, mấy phút mới gáy hai, ba tiếng. Dế nhỏ gáy gấp hơn, tiếng gáy cũng đều. Dế đen, dế đỏ, dế hồng, dế vàng… có tiếng gáy khác nhau. Tiếng kêu của dế vàng có thanh kim. Sự khácbiệt trong tiếng dế kêu cực tinh tế, vì thế phải để tâm mới nhận ra được. "
Họ vừa trò chuyện vừa ra khỏi công viên và đi ra đường cái. Bỗng nhiên, nhà buôn dừng bước và nhặt lên một đồng xu. Trong khi đó, nhà côn trùng học không nghe thấy tiếng đồng xu rơi, vẫn phăm phăm bước tiếp.
- Câu chuyện đó nói lên điều gì? Lư Thực hỏi.
Cả lớp nghĩ ngợi, chưa ai giải đáp. Đợi một lúc, thầy Lư Thực đưa ra đáp án:
- Nhà côn trùng học chỉ để tâm đến côn trùng nên nghe được tiếng dế. Nhà buôn chỉ để tâm đến tiền, vì thế ông ta nghe được tiếng đồng xu rơi. Câu chuyện nói rằng, bạn để tâm vào đâu, sự nghiệp của bạn ở đó.
Thầy Lư Thực nói tiếp:
- Qua bốn năm đại học, các anh chị sẽ theo đuổi sự giàu có. Xin hãy nghĩ kỹ, cái gì là sự giàu có của các anh chị. Để tâm đến sự giàu có ở đâu, các anh chị sẽ có sự giàu có ở đó. Để giúp mọi người hiểu rõ thêm, chúng ta hãy cùng làm một thực nghiệm.
Thầy đưa ra một hộp giấy lớn đầy cát, vừa đưa cho lớp xem vừa nói:
- Trong hộp cát này chôn mạt sắt, đố cả lớp dùng ánh mắt hay đầu ngón tay mà lấy được mạt sắt ra.
Cả lớp lắc đầu.
- Chúng ta không cách gì dùng ánh mắt hay đầu ngón tay lấy mạt sắt ra khỏi cát, nó cũng khó như tìm được khách hàng giữa muôn triệu người. Tuy nhiên, có một loại công cụ có thể giúp ta nhanh chóng lấy mạt sắt ra khỏi cát. Mọi người chắc biết điều đó là gì.
Thầy Lư Thực lấy trong túi ra một thanh nam châm, rà qua rà lại trên mặt cát, mạt sắt lập tức nhô khỏi cát bám vào thanh nam châm. Thầy Lư Thực giơ lên cho cả lớp xem, nói:
- Đó là sức hút của nam châm, dùng ánh mắt hay đầu ngón tay không thể làm thế được, với nam châm lại rất dễ dàng.
Cả lớp tròn mắt chăm chú nhìn một việc đã từng biết. Thầy Lư Thực nói:
- Nếu nói hộp cát này là cuộc sống, là những cuốn sách khô khan, thì khối nam châm chính là trái tim nhiệt huyết. Các anh chị để tâm ở đâu, sự giàu có của các anh chị ở đó - nếu như các anh chị có một trái tim đầy nhiệt huyết. Trái tim nhiệt huyết sẽ hấp thu tri thức và lợi ích từ sách vở và trong cuộc sống tựa như nam châm hút sắt. Song, một trái tim không nhiệt huyết chỉ như đầu ngón tay, dù có cào đi cào lại trên cát cũng không lấy được thứ gì. Có phải vậy không? Chỉ cần có trái tim đầy nhiệt huyết, các anh chị sẽ có khả năng phát hiện, mỗi ngày đều thu hoạch, mỗi ngày đều tích luỹ, mỗi ngày đều có niềm vui.
Thầy Lư Thực vừa giảng vừa để sinh viên đùa nghịch với hộp cát. Thầy khoát tay, giọng sang sảng:
- Để tâm ở đâu, sự giàu có của các bạn ở đó, bất kể khó khăn hay nghịch cảnh, dù hoang mang thế nào cũng cần tin vào điều đó. Bất kể ở đâu, khi nào, nếu có trái tim nhiệt huyết, các bạn sẽ như thanh nam châm. sẽ thu hút được nguồn vốn hữu ích, sẽ có được cuộc sống sung túc và hạnh phúc.

Cua 4: Làm một người được yêu mến

Mới học được một tuần, Lưu Bị bị mời lên phòng giám hiệu vì đánh nhau. Vừa hay thầy Lư Thực đi qua. Thầy nhìn Lưu Bị một cái rồi hỏi thầy giám hiệu:
- Nó làm sao vậy?
Thầy giám hiệu nói:
- Bạn cùng phòng báo cáo nó rất thích gây gổ. Nhập học có mấy hôm đã đánh nhau ba trận. Anh xem cái tướng mạo kia, tóc tai với lông mi cứ dựng ngược lên!
Thầy Lư Thực nói:
- Tôi biết cậu sinh viên này, để nó cho tôi!
Thế là Lưu Bị theo thầy Lư Thực tới văn phòng. Thầy Lư Thực bảo Lưu Bị ngồi, đưa cho ly trà. Lòng Lưu Bị lúc đó nóng như chiếc ly.
- Nói xem, đã xảy ra chuyện gì?
Thầy Lư Thực hỏi. Lưu Bị trả lời uất ức:
- Chúng nó không coi em ra gì, cứ cố ý trêu tức.
- Vì sao bạn lại trêu em? - Thầy Lư Thực hỏi tiếp.
Lưu Bị gãi đầu đáp:
- Chúng nói gọi em là đồ nhà quê. Mà phòng em bảy đứa thì cả bảy là nhà quê, cớ sao chúng nó còn trêu em?
Thầy Lư Thực đã hiểu chuyện gì xảy ra. Thầy nhìn Lưu Bị bằng ánh mắt chân thành, nói:
- Nếu em không ngại, tôi sẽ kể một câu chuyện.
Sau khi Lưu Bị đồng ý, thầy Lư Thực bắt đầu kể câu chuyện về một con chó. Đó là một con chó hoang vô tình lạc vào phòng tập của một trường đào tạo người mẫu. Những tấm gương quanh phòng tạo nên vô số bóng con chó. Thấy một lũ chó đột nhiên xuất hiện, con chó giật mình lùi lại, nhe răng ra sủa ông ổng. Đàn chó trong gương cũng lùi lại, cũng nhe răng ra sủa ông ổng. Khắp phòng vang lên tiếng chó sủa. Con chó kinh hoàng lao vào trận chiến, lăn lộn, cắn, đớp… Nó nhảy chồm chồm trong phòng, mỗi lúc một điên cuồng… tới khi người mệt lử và bất tỉnh.
Lưu Bị kinh ngạc hỏi:
- Thầy bảo em là con chó hoang?
- Vậy anh nói sao? - Thầy Lư Thực hỏi lại. Lưu Bị nói:
- Tính em đúng là hơi khó gần. Song, bạn cùng phòng can hệ gì tới bóng con chó trong gương?
Thầy Lư Thực đáp:
- Em chưa hiểu sao? Trong mắt em, bạn cùng phòng chính là bóng con chó trong gương. Hãy nhớ, nếu ta đối tốt với người, người sẽ đối tốt với ta. Nếu ta khinh khi người, người sẽ "nhe răng". Em nói bạn không coi em ra gì, vậy em coi họ thế nào?
Lư Bị im thin thít.
- Em muốn làm một người được yêu mến, đúng không? Đánh lộn có thành người được yêu mến không? Không thể. - Thầy Lư Thực cười cười, nói: - Tôi có một bí quyết, chỉ cần em tin theo, ba tháng sau em sẽ thành một người được yêu mến.
Về phòng, Lưu Bị lập tức chép ngay "Bí quyết được yêu mến" trên trang đầu sổ tay:
Thứ nhất: Hàng ngày tập cười trước gương.
Thứ hai: Gặp bạn là chào thân mật.
Thứ ba: Giúp người với động cơ tốt đẹp.
Thứ tư: không phải thánh, có ai không lầm lỗi? Vậy nên đối đãi với người bằng lòng khoan dung, thông cảm.
Thứ năm: Coi lấy thiện – tín đãi người là triết lý sống.
Lưu Bị nghe lời thầy Lư Thực và thành thực làm theo. Chẳng lâu sau, cậu thành người được bạn bè quý mến nhất, người có duyên nhất, người khiêm tốn và khoan hoà nhất.
Trong "Tam quốc chí", Trần Thọ đánh giá: "Tiên chúa (Lưu Bị) là người khoan dung, đôn hậu, thực có cốt cách của Cao tổ (Lưu Bang) cùng tinh thần của bậc anh hùng".
Ý tứ Trần Thọ cho Lưu Bị là bậc anh hùng trong giới công thương nhờ lòng khoan hoà, đãi người chân thành.
Trong những ngày khởi nghiệp gian nan về sau, dù gặp bao khó khăn, dù chịu bao lênh đênh vất vưởng, Lưu Bị vẫn có người tài nguyện theo bên mình. Nổi tiếng nhất trong những người nguyện đồng cam cộng khổ với Lưu Bị là Quan Vũ là Trương Phi, họ kết nghĩa: "Tuy không sinh cùng năm cùng tháng nhưng nguyện chết cùng ngày".

Cua 5: Bí mật trong vỏ trứng

Năm thứ tư, đã gần ngày tốt nghiệp, Lưu Bị chợt gặp thầy Lư Thực ở siêu thị.
Hồi đó thầy Lư đã thôi dạy và làm quản lý cho một công ty của nhà trường. Lưu Bị tới gần thầy và xách đồ giúp thầy. Họ cùng nhau rời siêu thị, nhà thầy Lư ở tầng dưới toà lầu.
Thầy Lư Thực nói:
- Vào nhà tôi đi, cùng ăn cơm cho vui!
Lưu Bị do dự mấy giây, mặt đỏ nhừ, khẽ gật:
- Dạ vâng!
Thế là Lưu Bị vừa nhặt rau, dọn dẹp vừa trò chuyện cùng thầy Lư Thực. Lưu Bị nói về gia đình, về mẹ, về chuyện trứng chim ưng và về tương lai sau khi ra trường.
Thầy Lư Thực nói:
- Bất kể là gà con hay ưng non, anh có biết trứng nở ra sao không?
Lưu Bị lắc đầu.
- Một quả trứng biến thành một sinh mệnh, đó là một kỳ tích! - Thầy Lư Thực cầm quả trứng lên, nói:
- Anh có thể tưởng tượng đây là quả trứng ưng – ta đập nó ra, đâu thấy lông, đâu thấy mắt, đâu thấy cánh? Thần kỳ là, trong đám hỗn độn đó vẫn ẩn chứa bí mật của sự sống. Đặt nó vào môi trường ấm, qua một thời gian, nó mới biến thành chim ưng non.
Thầy Lư Thực quay đầu nhìn anh sinh viên, nói đầy thâm thuý:
- Con người cũng vậy. Tiềm năng của con người phải trải qua bồi dưỡng mới trở thành tài hoa và ưu điểm để người khác đánh giá cao. Bốn năm đại học, anh như chim ưng trong trứng, nay chuẩn bị phá vỏ mà ra. Phía trước là một thế giới hoàn toàn mới đang chờ đón anh!
Lưu Bị nói:
- Đúng vậy, em là con ưng non quê mùa ở Trác Châu, Hà Bắc, ấp ủ bốn năm trong đại học Trường Giang, giờ là lúc đối mặt với một thế giới mới đây!

Cua 6: Dùng tất cả lực lượng

Đến năm thứ tư, dường như sinh viên ai cũng lo lắng về việc làm, người nào cũng bận rộn và hoang mang. Lưu Bị cũng vậy, kỳ nghỉ đông đến mà chuyện việc làm vẫn không có manh mối gì.
Một buổi chiều thứ sáu, vừa trở về từ chợ tìm kiếm tài năng, Lưu Bị ngồi ngây trong sân trường. Cậu đã tham gia chợ bao lần, đã bao lần đăng ký, đã bao lần nộp đơn, song không hề có hồi âm.
Bất giác, cậu để ý, cách cậu chừng trăm mét có một chú nhóc đang rải cát làm đường, cạnh chú nhóc là chiếc xe hơi đồ chơi.
Chú nhóc cầm chiếc xẻng nhựa đào hăng say. Mặt trời lên cao, sau lưng chú bé là con đường cát nhỏ rất đẹp, có cả cầu bắc qua. Song, một hòn đá lớn chợt xuất hiện chắn ngang con đường cát.
Chú nhóc bắt đầu đào cát quanh hòn đá, sau đó ôm lấy hòn đá định nhấc đi. Chú nhóc quá nhỏ mà hòn đá quá lớn, dù chú đã dùng hết sức nhưng hòn đá vẫn không nhúc nhích. Chú nhóc nghiến răng, hét to một tiếng, nhấc hòn đá một lần, rồi lần nữa. Thế nhưng, cứ mỗi lần hòn đá được nhấc lên một chút là nó lại rơi xuống hố cát.
Chú nhóc hét to, xông tới, dốc hết sức lực trẻ thơ nâng hòn đá lần nữa, hòn đá lại rớt xuống, lần này thì trúng chân chú nhóc. Chú nhóc ngồi bệt xuống bãi cát, oà khóc.
Lưu Bị thấy mọi chuyện từ đầu tới cuối, cậu đứng dậy, đi tới chỗ chú nhóc, ngồi xuống và hỏi:
- Em bé, em muốn bê hòn đá đi?
- Dạ. Em bê không nổi. Chú nhóc gạt nước mắt:
- Em đã cố hết sức mà nó vẫn không chịu nhúc nhích!
Lưu Bị thân tình:
- Em bé, em nói không đúng rồi. Em vẫn chưa dùng hết sức, em đã nhờ anh giúp đâu.
Lưu Bị ôm lấy hòn đá và nhấc đi, tựa hồ cậu vừa nhấc hòn đá từ tim mình đi.
Bỗng hiểu ra một điều, cậu vội về ký túc xá, ngồi ngay ngắn trước bàn. Trên một tờ giấy trắng, bên trái cậu viết ra những khó khăn, bên phải cậu viết ra những nguồn lực của mình. Cậu nhận thấy, so sánh như thế là một cách hiệu quả để giải quyết khó khăn.
Cậu viết trong nhật ký: "Từ nay về sau, bất kể gặp khó khăn gì, bất kể thất vọng thế nào, mình đều phải nhớ tới hòn đá kia, sau đó tự hỏi: mi đã cố gắng hết sức chưa? "

Cua 7: Không hoài nghi

Mùa xuân đã qua, kỳ thi cuối cùng sắp đến.
Chuyện tìm việc của Lưu Bị vẫn không chút khả quan.
Cậu hỏi đi hỏi lại Quan Vũ và Trương Phi:
- Các anh nói xem, vì sao tôi không thể kiếm được nơi nhận mình?
Trương Phi không khách khí:
- Anh xem lại mình đi, suốt ngày ủ ê, ai còn muốn nhận?
Quan Vũ cũng nói:
- Lưu Bị, không phải chúng tôi chê anh, nhưng anh phải tích cực lên. Có tích cực, tinh thần mới phấn chấn. Tuyển việc, người ta chỉ chọn người nhanh nhẹn. Anh tiêu cực như vậy chẳng được kết quả gì.
Lưu Bị thở dài, nói:
- Tôi cũng muốn tích cực lắm. Song, không biết vì sao, tôi làm không được.
Trương Phi đặt lên bàn hai chiếc cốc thủy tinh, đổ nước vào, sau đó rắc tro vào một chiếc cốc.
Trương Phi hỏi Lưu Bị:
- Anh thấy không, tôi là chiếc cốc nước trong, vì thế không lo lắng hay âu sầu. Còn anh, anh là cốc nước đục, mặt mũi ủ ê cả ngày. Anh nói đi, có cách gì để làm trong cốc nước kia?
Lưu Bị nói:
- Có hai cách: một là để lắng xuống, hai là gạn lọc tro.
Đang đọc "Tả thị Xuân Thu", Quan Vũ bỏ sách xuống, nói:
- Trương Phi ám chỉ: cốc nước trong là tích cực, cốc nước đục là tiêu cực. Cách để lắng là dằn ưu uất xuống tim, một lúc nào quên đi, ưu uất lại nổi lên. Người xưa có câu "vừa chìm khỏi mặt, đã nổi lên tim" là thế. Cách để lắng không ổn.
Lưu Bị hỏi:
- Vậy cách gạn lọc được không?
Quan Vũ nói:
- Gạn lọc giải quyết vấn đề tốt hơn, song nó vẫn có khuyết điểm. Tro bụi vẫn có thể lọt qua những lỗ hổng của màng lọc, thêm nữa, quá nhiều tro bụi có thể làm rách màng lọc. Vì thế gạn lọc chỉ là biện pháp tạm thời.
Lưu Bị hỏi:
- Chẳng lẽ còn cách nào tốt hơn?
Trương Phi nói:
- Tất nhiên.
Cậu đưa hai ông bạn vào phòng vệ sinh, để cốc nước đục dưới vòi và xối nước. Dòng nước trong xối vào, nước đục trong cốc tràn ra ngoài, nhạt dần. không đầy một phút sau, cốc nước đục đã biến thành cốc nước trong hoàn toàn.
Trương Phi nói với Lưu Bị:
- Anh thấy không? Nước vòi là niềm vui, là sức sống và tích cực. Nó có thể làm vơi phiền muộn, xua đi ưu uất, tẩy trừ tiêu cực. Muốn là cốc nước trong, anh phải suy nghĩ tích cực, luôn để ý nghĩ phấn chấn tẩy rửa tâm hồn. Lưu Bị nói:
- Các anh biết đấy, tôi xuất thân bần hàn nên không bao giờ quên tự khích lệ mình. Vậy mà không hiểu sao, nỗ lực của tôi rất dễ hỏng làm tôi không sao tích cực được.
Trương Phi nói:
- Đúng đấy. Trong khi nỗ lực, anh cảm thấy hoang mang, thấy vọng, bị bỏ rơi… là chuyện bình thường. Song, anh không nên để chuyện đó ảnh hưởng tới quyết tâm của mình. Anh nên hướng sự cố gắng của mình tới "kết quả cuối cùng", hãy để sự tích cực phục vụ "kết quả cuối cùng" của mình.
Lưu Bị nói:
- Tôi biết tới đâu để tìm nguồn tích cực chảy mãi bây giờ?
Trương Phi nói:
- Rất đơn giản, chỉ cần anh không hoài nghi, thì một chút vui, một chút tự hài lòng với bản thân, nghĩ một chút về điều tốt đẹp, thậm chí chỉ là một danh ngôn…cũng đem lại nguồn sống không dứt cho tâm hồn. Song nếu anh hoài nghi, nỗi buồn phiền sẽ tới lập tức. Chỉ suy nghĩ tích cực mới chấm dứt đủ loại ưu uất trôi nổi vật vờ như tro bụi kia, mới biến cốc nước đục thành cốc nước trong.
- Anh nói đúng quá, đúng là tôi hay nghi ngờ, giờ tôi hiểu vì sao tôi không phấn chấn lên được. Trương Phi ơi, anh vốn chém to kho mặn, ai ngờ lại thông minh ngầm như vậy.
Quan Vũ nói:
- Hắn trông thô lỗ, kỳ thực còn tinh tế hơn cả một bức tranh tố nữ!
Lưu Bị ngẫm nghĩ một lát rồi nói:
- Trương Phi ơi, ý tứ của anh đều quy về một câu, hãy viết ra để ghi lòng tạc dạ, ý anh thế nào?
- Hay lắm! Trương Phi đồng ý, về phòng lấy giấy và nghiên mực ra, sau đó viết: "Không hoài nghi!, lòng phấn khích!"

Kết nhỏ

Luận văn tốt nghiệp của Lưu Bị là "Bảy bài học sáng nghiệp".
Hồi cấp ba, bài học thứ nhất của mẹ khiến cậu vào được cửa trường đại học, trở thành sinh viên trường Đại học Quản lý quốc tế Trường Giang.
Bài học thứ hai của ông chú cho cậu chí tiến thủ, tạo thuận lợi cho cậu trong suốt bốn năm học.
Bài học thứ ba, thứ tư, thứ năm của thầy Lư Thực làm cho Lưu Bị thành người hoà đồng, hiểu được ý nghĩa của lòng tâm huyết và thế giới trước mắt.
Bài học thứ sáu do một chú nhóc "dạy", nhờ đó cậu biết phải tìm toàn bộ sức lực. Quan Vũ, Trương Phi dùng hai cốc nước làm giáo cụ để dạy cậu bài học thứ bảy, khiến cậu hiểu ra mối quan hệ giữa tích cực và thành công. Cậu chẳng khác nào con chim ưng đang xông ra khỏi trứng, bởi sau bảy bài học, từ một người non nớt, giờ đây cậu đang xoè đôi cánh cứng cáp chuẩn bị bay lên bầu trời cao.
Tiếp đó, Lưu Bị cùng Quan Vũ, Trương Phi kết nghĩa anh em trong vườn đào cạnh trường. Xếp theo ngày sinh tháng đẻ, Lưu Bị làm anh Hai, Quan Vũ là anh Ba, Trương Phi là Út.
Lưu Bị nói:
- Người xưa có câu "quân tử chơi với nhau trong như nước", chí hướng của chúng ta không ở văn chương, chúng ta cần thành công khắp thiên hạ. Tục ngữ nói "Ba cây chụm lại nên hòn núi cao", ba chúng ta hợp lại là để thành đạt, ý chí hướng về thành đạt!
Từ đó, câu chuyện kết nghĩa vườn đào được lưu truyền, thế Tam @ Quốc bắt đầu từ đó.

LỜI BÀN CỦA TÁC GIẢ

Cựu huấn luyện viên đội tuyển bóng đá Trung Quốc Milutinovic có câu nối tiếng: "Thái độ quyết định tất cả".
Rất hiếm người hiểu ý nghĩa sâu xa của câu nói trên. Từ nghìn năm nay, đã muôn triệu người học hỏi bí quyết thành công. Nhưng hầu hết họ đều oán trách hoàn cảnh để rồi buông xuôi.
Phải thừa nhận, hoàn cảnh khốn khó làm người ta thất vọng. Vậy làm sao lý giải mối quan hệ giữa bản thân và hoàn cảnh?
Ở đây, thái độ là điều cốt yếu. Tất cả tiềm năng và sức lực giúp bạn thành công trong thế giới này. Bạn có thái độ càng tích cực, quyết tâm của bạn càng cao, sức lực và tiềm năng trong bạn được huy động càng lớn, xác suất thành công của bạn càng cao.
Thái độ quyết định xác suất thành công, quyết định toàn bộ thành công.

1. Luận "rò nước" của Lưu Bị

Ông chủ công ty Từ Châu Đào Khiêm rất quý Lưu Bị, cho rằng chàng kỉm dỉm mà thông minh, đối nhân xử thế khoan hoà mà có tình, đúng là chàng thanh niên có tương lai. Tuổi cao, con cái không có, Đào Khiêm đã vài lần trò chuyện thân tình với Lưu Bị, hy vọng sau này chàng tiếp quản công ty Từ Châu. Điều đó có nghĩa là mấy năm sau Lưu Bị sẽ được một gia sản hơn một triệu quan.
Phải người khác thì đã sướng phát rồ. Lưu Bị không vậy, chàng từ tốn trả lời ông chủ:
- Cháu nghĩ việc này cần cân nhắc kỹ lưỡng. Về tư mà nói, công ty Từ Châu là tâm huyết một đời của bác, cháu không biết có đủ năng lực tiếp nhận gánh nặng nghìn cân đó không. Về công mà nói, chọn người thừa kế liên quan chặt chẽ tới lợi ích từng người trong công ty; nếu không danh chính ngôn thuận, công ty sẽ mất ổn định.
Đào Khiêm ngạc nhiên:
- Bác là chủ công ty, bác chọn ai thừa kế thì ảnh hưởng gì tới sự ổn định của công ty?
Lưu Bị nói:
- Là một loại tổ chức xã hội, công ty mang hai ý nghĩa về quyền sở hữu. Nhìn bề ngoài, trên danh nghĩa công ty thuộc sở hữu tư nhân, bác có thể tùy ý sắp xếp nhân sự. Nhìn từ góc độ nhân viên, ai cũng muốn hoà hợp tiền đồ của công ty với lợi ích bản thân, vì thế nó cũng là một tổ chức xã hội. Công ty càng tôn trọng lợi ích nhân viên, nhân viên càng tự giác làm việc tích cực; nếu không, họ sẽ lần lượt bỏ đi. Chỉ có buộc chặt lợi ích của nhân viên với tiền đồ công ty mới có và duy trì được đội ngũ nhân viên hiệu quả vượt bậc.
Đào Khiêm trầm ngâm:
- Bác hiểu. Ý cháu là trước bất kỳ quyết định nào của công ty, bác cũng không thể thiên lệch hay có biểu hiện thiên lệch, nếu không sẽ vì tư mà hỏng công. Xem lại lịch sử Trung Quốc, dù cả thiên hạ đều của vua, song vua nào vì thiên hạ sẽ hưng, vua nào chỉ vì mình sẽ diệt. Tất nhiên bác không so với vua, nhưng lẽ chung là giống nhau. Song, bác đã già, chẳng lẽ sau này chỉ đạo công ty từ âm phủ?
Lưu Bị vội thanh minh:
- Cháu rất muốn kế thừa sự nghiệp và thực hiện ý nguyện của bác. Như thế cháu đỡ phải trải nỗi vất vả sáng nghiệp, có luôn được tài sản của công ty để thử sức mình. Nhưng cháu không muốn vì tự dưng được không sản nghiệp mà ảnh hưởng tới cách quản lý công ty.
Đào Khiêm hỏi:
- Theo cháu, bác nên làm thế nào?
Lưu Bị thành thực từ chối:
- Cháu không dám nói bác nên làm thế nào. Cháu chỉ nghĩ, công ty như một chiếc thùng gỗ. Chắc bác biết lý thuyết thùng gỗ nổi tiếng: thùng gỗ dựng được nhiều hay ít nước, quyết định bởi thanh gỗ ghép ngắn nhất chứ không phải thanh gỗ dài nhất, đồng thời quyết định bởi độ khít giữa những thanh gỗ. Nếu các thanh gỗ ghép không khít, không thể đổ nước đầy thùng. Bác có thể xem cháu là người có năng lực, song, sức mạnh của một tập thể không chỉ quyết định ở năng lực từng thành viên, mà còn quyết định ở sự hợp tác giữa các thành viên. Cháu không muốn vì cháu mà công ty biến thành một thùng gỗ rò.
Đào Khiêm nhìn Lưu Bị hồi lâu, sau đó cười:
- Lý thuyết "tân thùng gỗ" – cũng có thể nói là lý thuyết "thùng gỗ rò" của cháu rất có lý. Để cháu làm, cháu có đóng được một thùng gỗ tốt không? Ý bác là cháu làm thế nào để xây dựng văn hóa công ty?
Lưu Bị đáp:
- Chỉ có khoa học quản lý mới tạo được tập thể hiệu quả vượt bậc.
Đào Khiêm phấn khởi:
- Chà chà, sao cháu nói vậy?
Lưu Bị giải thích:
- Ngày nay, các nhà quản lý đều giương lê xung trận. không thể phủ nhận, họ đều có tư chất kinh doanh như: nhạy bén thị trường, hiểu biết và liễu lĩnh. Họ hay cậy tố chất và thành công đã có để tự tin vào kinh nghiệm của mình mà không tin, hoặc bỏ qua khoa học quản lý.
Đào Khiêm nói:
- Kinh nghiệm cũng tốt, "ngựa già thuộc đường" mà.
Lưu Bị nói:
- Từ góc độ khoa học quản lý mà nói, kinh nghiệm thật tốt. Song, quản lý hiệu quả không chỉ dừng ở kinh nghiệm, mà nên phân tích, nghiên cứu kinh nghiệm, từ đó phát hiện nguyên nhân thành công và thất bại, biến nó thành khoa học.
Đào Khiêm nói:
- Nghiên cứu kinh nghiệm, cũng là một cách làm thông minh.
Lưu Bị nói:
- Vì sao phải nghiên cứu tổng kết kinh nghiệm? Ngày nay, thị trường thay đổi từng giờ. Bao cậu bé hôm trước mặt còn búng ra sữa, hôm sau đã khiến "ngựa già" chóng mặt, không còn biết đường nào để "thuộc". Cái gọi là kinh nghiệm chỉ có thể dùng để phán đoán thị trường biến ảo. Việc nhiều doanh nghiệp lớn vừa qua thua lỗ liểng xiểng chẳng là hồi chuông cảnh tỉnh chúng ta sao?
Đào Khiêm hiền lành:
- Bác biết là chủ nghĩa kinh nghiệm đã lỗi thời. Còn cháu, làm sao cháu dùng khoa học quản lý xây dựng đội ngũ hiệu quả vượt bậc đây?
Lưu Bị nghĩ một lát:
- Làm sao xây dựng đội ngũ hiệu quả vượt bậc – đó là một công trình có hệ thống. Cháu cần phải chuẩn bị một bản báo cáo, năm giờ chiều mai cháu sẽ nộp cho bác, có được không ạ?
- Tốt! Đào Khiêm thấy mình càng quý chàng trai này.

2. Năm việc xây dựng đội ngũ hiệu quả vượt bậc

Từ phòng giám đốc về, Lưu Bị nhờ Quan Vũ, Trương Phi giúp làm báo cáo. Quan Vũ nói:
- Tài quản lý của anh hơn hẳn em và Trương Phi. Bọn em giúp anh thế nào được?
Lưu Bị nói:
- Tư duy hệ thống của anh không tốt, viết lách cũng kém. Em đọc thuộc "Tả thị Xuân Thu", chữ nghĩa chắc chắn hơn anh. Còn Trương Phi, vừa rồi thấy thư pháp của em chẳng thường. Tục ngữ có câu "ba ông thợ vụng cũng hơn Gia Cát Lượng". Chúng ta phải làm báo cáo thật tốt.
Trương Phi nói:
- Anh cứ tìm Gia Cát Lượng là được rồi.
Lưu Bị nói:
- Anh nào biết Gia Cát Lượng ở đâu? Nói thật, nếu có tăm hơi Gia Cát Lượng, dù anh ta có trốn trong lều tranh, anh cũng mời ra bằng được. Nhưng báo cáo thì phải làm ngay đêm nay. Anh mong nó sẽ là cơ sở cho quản lý và sự phát triển của công ty.
Hệt như hồi làm luận văn tốt nghiệp năm xưa, ba anh em thức trắng đêm để hoàn thành Năm việc xây dựng đội ngũ hiệu quả vượt bậc 
    1- Tạo môi trường thuận lợi cho nhân viên
Để xây dựng đội ngũ hiệu quả vượt bậc, nhà quản lý phải gắng tạo môi trường thuận lợi cho nhân viên, bao gồm: cấp quản lý phải giải quyết vấn đề của tập thể, dành đủ thời gian tiếp xúc và thông hiểu cấp dưới, phải có thành tích và chiếm được lòng tin của cấp dưới. Nhà quản lý phải tạo sự hợp tác, hài hoà, tin tưởng lẫn nhau giữa các nhân viên. Nói tóm lại, dù có hiềm khích giữa các thành viên công ti, vẫn phải nêu cao tinh thần "Tuy không sinh cùng năm cùng tháng nhưng nguyện chết cùng ngày". 
    2- Tạo niềm tự hào cho các thành viên
Mỗi nhân viên đều mong tập thể của mình có tiếng tăm, mà một tập thể có tiếng phải có tiêu chí độc đáo. Nếu không có tiêu chí đó, hoặc giả tiêu chí đó bị tổn hại, lòng tự hào tập thể của từng nhân viên sẽ tiêu tan. Rất nhiều nhà quản lý không biết rằng lòng tự hào của nhân viên chính là động lực cống hiến của họ. Vì thế, từ lập ra hệ thống hình tượng của công ty đến khích lệ các bộ phận, đều có ảnh hưởng sâu sắc tới từng thành viên và kích thích họ sáng tạo. 
    3- Tạo vị trí phù hợp với năng lực
Các thành viên cần có trách nhiệm đối với vị trí của mình, đồng thời phải hợp tác tốt với các thành viên khác. Chỉ như vậy, mỗi thành viên mới hiểu rõ vai trò của mình trong toàn bộ dây chuyền; chỉ như vậy, nhân viên mới là thành viên chân chính trong tập thể. Khi là một thành viên chân chính, nhân viên sẽ căn cứ vào nhu cầu của tập thể mà lập tức hành động, không cần chờ lệnh cấp trên. Nói cách khác, từng thành viên sẽ tự lựa chọn phương án thích hợp để thực hiện nhu cầu và mục tiêu chung của tập thể. Vì thế, tập thể hiệu quả vượt bậc phải có các thành viên mà năng lực phù hợp với vị trí, từ đó mới phát huy được toàn bộ sức mạnh mà tiến lên. 
    4- Tạo mục tiêu cụ thể cho tập thể
Trách nhiệm của người quản lý là hướng tập thể vì mục tiêu chung, không phải là vắt sức nhân viên. Một người lao động theo khuôn mẫu có thể là "đầu tầu gương mẫu", song trong một hoàn cảnh khác, điều đó lại phá hoại sự hợp tác giữa các thành viên. Đặt ra mục tiêu cụ thể cho tập thể sẽ kích thích tăng cường hợp tác giữa các thành viên. Khi mỗi cá nhân ý thức được mục tiêu chung, mâu thuẫn giữa các thành viên sẽ biến mất. Lúc đó, nếu ai còn tự tư, tự lợi, anh ta sẽ bị người chung quanh trách không vì đại cục. Tập thể nhờ thế mà thêm gắn kết. 
    5- Đánh giá thành tích một cách khoa học
Một hệ thống đánh giá thành tích có hiệu quả bao gồm hai hình thức đánh giá: đánh giá chính thức và đánh giá kịp thời. Đánh giá chính thức để xác định năng lực của nhân viên có phù hợp với vị trí của họ không, từ đó sắp xếp vị trí, có chế độ đãi ngộ, đào tạo nhân viên một cách khoa học. Đánh giá kịp thời để giúp để nhân viên tìm nguyên nhân làm tốt hay làm sai của mình, đồng thời kích thích tiềm năng nhân viên.
Quan hệ chặt chẽ tới hệ thống đánh giá chính là chế độ đãi ngộ một cách khoa học. Để tất cả các thành viên đều thừa nhận hệ thống đánh giá, trước tiên hệ thống phải có đặc điểm "Đối nội công bằng, đối ngoại cạnh tranh". Bất kể đãi ngộ bằng vật chất hay phi vật chất, mục đích của đãi ngộ phải là kích thích sự sáng tạo của từng thanh viên và tăng cường sự hợp tác trong tập thể.
Khi một cá nhân hay một nhóm làm việc xuất sắc, chúng ta thường khen thưởng bằng tiền hoặc giấy khen. Thực ra chỉ khen bằng tiền hay giấy khen chưa đủ mà cần cả hai. Ví như khi thưởng tiền, cũng cần trao "Cúp cho nhóm xuất sắc trong tháng" hay "Bằng khen cho cá nhân xuất sắc nhất tháng". Như vật tiền thưởng sẽ mang sắc thái tình cảm, có tác dụng kích thích rất lớn.
Đánh giá kịp thời một cách không chính thức càng cần sáng tạo, như mời cơm hay tặng đồ kỉ niệm, v.v… Trong "Tam quốc diễn nghĩa" của La Quán Trung, ta thường thấy nhiều nhân vật xiêu lòng vì những ân huệ nho nhỏ. Chiêu đó được dùng đi dùng lại không biết bao lần.
Đúng như Lưu Bị hứa. Chiều hôm sau, Đào Khiêm nhận được bản "Năm việc dựng đội ngũ hiệu quả vượt bậc". Đào Khiêm nói có phần suồng sã với Lưu Bị:
- Quản lý tập thể có rất nhiều lớp lang, mỗi lớp lang lại có sự tinh diệu riêng. Có nhiều công đoạn cháu không làm được. Mà nói một cách đại thể, cháu chẳng qua cũng chỉ biết đại khái.
Đào Khiêm nói:
- Làm lãnh đạo không nhất thiết phải là chuyên gia ở mọi lĩnh vực. Trong rất nhiều trường hợp, biết đại khái là được rồi.
Đào Khiêm vừa nói vừa thầm đánh giá Lưu Bị là nhân vật đáng khen số một. Còn ai sẽ đứng ra đánh giá bản báo cáo của Lưu Bị, Đào Khiêm quyết định tìm Khổng Dung.

2. Anh ta là thợ đóng đai thùng

Khổng Dung xuất thân từ giảng viên đại học, nổi tiếng là học rộng tài cao và đức trọng. Sau khi rời trường, Khổng Dung làm cố vấn cho tổng công ty Đông Hán do Tào Tháo lãnh đạo.
Câu chuyện Khổng Dung nhường lê được truyền không biết bao đời. Năm Khổng Dung bốn tuổi, cha mua mấy quả lê, kêu Khổng Dung chọn. Khổng Dung chỉ lấy những quả nhỏ, cha bèn hỏi: "Sao con không chọn quả to?" Khổng Dung trả lời: "Anh lớn hơn con, phải để quả to cho anh."
Hồi học cùng Khổng Dung, Đào Khiêm hỏi: - Từ góc độ kinh tế mà xét, anh chọn quả nhỏ thì được gì? Khổng Dung đáp: - Tôi chỉ nhường lê một lần mà được anh trai yêu quý một đời, lại được xã hội tán dương. Nếu xem quả lê là cái vốn đạo đức, thì tôi một vốn bốn vạn lời!
Khổng Dung đọc xong "Năm việc xây dựng đội ngũ hiệu quả vượt bậc" do Đào Khiêm đưa thì kinh ngạc, khen ngợi: Người này có tài soái vậy!
Đào Khiêm hỏi:
- Sao anh bảo vậy?
Khổng Dung nói:
- Người này có một khả năng đặc biệt, tôi gọi khả năng đó là "quản lý thấu suốt". Có khả năng đó mới đáng gọi là bậc tài soái.
Đào Khiêm hỏi:
- Thế nào là "quản lý thấu suốt"?
Khổng Dung nói:
- Quản lý thấu suốt chỉ người quản lý khiến cấp dưới chủ động hoàn thành công việc, nó cũng kích thích tính chủ động của cấp dưới.
Đào Khiêm hỏi:
- Vì sao ông cho rằng Lưu Bị có khả năng quản lý thấu suốt đó?
Khổng Dung đáp:
- Người này có ý thức tập thể rất cao, lại rất đam mê công việc quản lý. Ngay từ lời lẽ bản báo cáo cũng có thể nhận ra khả năng quản lý thấu suốt đó. Kẻ đọc sách hay nói "tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ", người này rất hiểu lẽ "tu thân". Trong thời đại tiêu dùng phồn hoa này mà vẫn nghĩ vậy, quả là kiệt xuất. Do đó, có thể nhận định: người này có năng lực khống chế bản thân, năng lực thông cảm, năng lực hợp tác…hơn người. Một khi vào vị trí lãnh đạo, người này tất sẽ dùng lòng khoan hòa, uy tín để gắn kết tập thể, khiến tập thể có sức mạnh ghê gớm.
- Uy tín thì là một mặt để đánh giá người có tài soái hay không, mặt khác không kém quan trọng là quản lý thông tin. Nhiều quản lý có tư chất tầm thường thích độc quyền hưởng thông tin, họ muốn lấy đó làm oai với cấp dưới, đồng thời thả sức độc đoán. Ngược lại, một nhà quản lý "trí quyền" có khả năng chia sẻ thông tin, nhân viên nhờ vậy mà hiểu hoàn cảnh của tập thể, nhận thức rõ mục tiêu chung; nhà quản lý cũng nhờ vậy mà đưa ra các quyết sách đúng đắn, kích thích sự tích cực của nhân viên.
Đào Khiêm nói:
- Nếu biết chia sẻ thông tin là người có tài soái, vậy nhà báo ai cũng có tài soái, làm được tổng giám đốc hết cả sao?
Khổng Dung nói:
- Người ta đánh giá vua có hiền hay không, chủ yếu là nhìn vào quần thần, vua và quần thần có thông hiểu nhau hay không. Lãnh đạo công ty cũng như vậy. Nếu lãnh đạo công ty và cấp dưới thông hiểu nhau, nhà quản lý có thể đứng từ góc độ cấp dưới mà nhìn nhận, hiểu được nỗi vất vả của cấp dưới, tăng cường nhận thức của cấp dưới đối với công việc và ủng hộ nhà quản lý. Có thể coi sự thông hiểu là một loại tài sản của công ty. Từ tầm nhìn suy ra tầm tư duy, tôi đánh giá người này có đủ ba mặt để thành một bậc tài soái.
Đào Khiêm nói:
- Chủ tịch công đoàn rất giỏi thông cảm với nhân viên, song chẳng ai xem họ là nhà quản lý giỏi cả.
Giờ mới nghĩ đến điều đó, Khổng Dung bật cười, vừa cười vừa nói:
- Một nhà quản lý giỏi còn phải xác lập quan hệ tin cậy lẫn nhau với nhân viên. Có được quan hệ tin cậy với nhân viên, nhà quản lý càng giỏi giang, nhân viên càng tích cực, càng nỗ lực, "tiêu hao ma sát" trong điều hành giảm mà năng suất lại ngày một tăng. Người này biết phải đánh giá trách nhiệm hiệu suất công việc một cách khoa học để tăng cường hợp tác trong nhân viên, đó là mặt thứ tư.
Đào Khiêm nói:
- Không sai. Người này đã nói với tôi về lý thuyết "thùng gỗ rò", đồng thời cũng nói về việc "đóng đai thùng" – tăng cường sự hợp tác, tin cậy trong công ty. Anh ta dùng hình ảnh "thùng gỗ" xác đáng lắm. - Vậy…
- Khổng Dung hỏi có ý trêu: - Ông bạn già, có phải anh định để lại ghế cho người này không? Tuyển người kế nghiệp như tuyển con rể, phải xem giống má thật kỹ lưỡng, đúng không?
Đào Khiêm cảm thán:
- Mới ngày nào chúng ta còn là sinh viên… Chớp mắt, tôi đã 63, tóc mai đã bạc. Công ty Từ Châu là tâm huyết bao năm của tôi, nào có khác con gái rượu, giờ phải tìm rể hiền thôi.
Nắm tay Khổng Dung, Đào Khiêm hỏi khẽ khàng:
- Ông bạn ơi, liệu chúng ta có lầm không?
Khổng Dung an ủi:
- Tin tôi đi, không lầm đâu. "Con rể" của anh là "thợ đóng thùng" giỏi đấy!

LỜI BÀN CỦA TÁC GIẢ
"Tôn Tử binh pháp" ngay từ đầu đã nói rõ: "Đạo" là một trong những yếu tố quyết định chiến thắng. Ở đây, "đạo" là tướng sĩ một lòng, trên dưới đồng cam cộng khổ, quân sĩ vì thế xả thân, không sợ nguy hiểm.
Trong thời đại cạnh tranh khốc liệt, công ty càng cần tinh thần cống hiến của nhân viên. Thế nhưng, tinh thần cống hiến của nhân viên dường như chỉ tồn tại trong cổ tích. Dẫn đến tình trạng đó, lỗi là ở nhà quản lý, vì nhà quản lý chỉ lo cho bản thân nên làm tổn thương nghiêm trọng lòng tự tôn của nhân viên, tinh thần cống hiến của họ còn bị đem ra làm trò cười. Tình trạng xí nghiệp rệu rã cũng như "chiếc thùng rò", không có cách gì thực hiện mục tiêu đề ra.
Triết lý "đóng thùng gỗ" là triết lý "lấy người làm gốc", nó ảnh hưởng tới từng quyết định của nhà quản lý và là cơ sở của quan hệ giữa nhân viên và chủ, nó bồi đắp lòng trung thành của nhân viên đối với doanh nghiệp. Làm một nhà quản lý, bạn nên như người thợ đóng thùng.

1. Chuyện nhỏ và củ cà rốt

Lại nói chuyện sau khi Lưu Bị nhận chức giám đốc và dẹp tan lời ong tiếng ve, nhân viên ai thấy Lưu Bị cũng ngượng ngập khiến chàng khoan khoái. Lưu Bị hiểu rằng, nhìn từ góc độ y học, làm nhân viên tự thẹn chỉ như dùng thuốc hạ sốt. Muốn công ty có "cơ thể" khỏe mạnh, tất phải dùng phép trị bệnh. Tóm lại là, muốn nhân viên làm việc tích cực, tất phải khuyến khích.
Ai từng đọc "Tam quốc diễn nghĩa", đều biết, sở dĩ Lưu Bị thành lãnh đạo một trong ba công ty lớn nhất toàn quốc là nhờ giỏi khích lệ. Về tài quản lý nguồn lực con người, Lưu Bị là người vô địch. Song đó là chuyện những năm sau này, còn giờ đây, chàng thanh niên Lưu Bị của chúng ta đang giam mình trong phòng giám đốc, bắt đầu trăn trở cách thức khuyến khích nhân viên.
Cốc, cốc, cốc… Mi Trúc gõ cửa, bước vào, hỏi:
- Giám đốc Lưu, lương thưởng tháng này anh ký chưa?
Lưu Bị mời Mi Trúc ngồi bàn bạc:
- Tôi định thưởng cho Trần Đăng 500 quan, anh thấy có được không?
Mi Trúc hỏi:
- Lý do gì vậy?
Lưu Bị nói:
- Lý do thì có, song không tiện nói ra.
Mi Trúc lại hỏi:
- Có phải vì anh thấy Trần Đăng giúp đỡ mình nhiều nên muốn cảm tạ? Lưu Bị khẽ gật đầu.
Mi Trúc nói:
- Nếu vậy thì tôi cho rằng lòng biết ơn của anh xuất phát từ tư lợi, không phải là sự cảm tạ của công ty.
Lưu Bị hơi bực mình, hỏi:
- Chẳng lẽ tôi không có cả quyền khen thưởng? Tục ngữ nói "Quân không tiền, lính không qua; quân không thưởng, lính không lại". Đường đường là giám đốc, nếu không thưởng được cho người ta thì còn ai làm việc?
Mi Trúc nói:
- Làm giám đốc thì thưởng nhân viên là chuyện đương nhiên, nhưng tuyệt đối không được tuỳ tiện. Để tôi kể câu chuyện thỏ và cà rốt, từ đó anh có thể rút ra đôi điều. 
        1) Vua thỏ lúng túng 
        Sườn núi phía nam có một bầy thỏ. Dưới sự quản lý của vua thỏ mắt xanh, bầy thỏ có một cuộc sống đầy đủ, vui vẻ. Nhưng thời gian gần đây số lương thực bầy thỏ kiếm về ngày một ít. Vì sao nhỉ? Vua thỏ nhận ra là một số thỏ trở nên lười biếng. 
        2) Khuyến khích là tất yếu 
        Vua thỏ nhận ra, số thỏ lười biếng ảnh hưởng xấu tới những con khác. Số thỏ chăm cho rằng làm nhiều làm ít cũng như nhau, vậy nỗ lực để làm gì? Từng con, từng con cũng lười theo. Thế là vua thỏ quyết tâm thay đổi, tuyên bố thỏ nào biểu hiện tích cực sẽ được thưởng cà rốt. 
        3) Tuỳ tiện khen thưởng, bất mãn nổi lên 
        Việc một chú thỏ xám được vua ban thưởng củ cà rốt đầu tiên làm dậy sóng trong bầy thỏ. Vua thỏ không ngờ tác động của việc khen thưởng lại mạnh như vậy, nhưng là tác động xấu.
Mấy lão thỏ tìm vua kể lể tội lỗi của chú thỏ xám, chất vấn vì sao vua ban thưởng?
Vua thỏ nói:
- Ta nhận thấy thỏ xám làm việc không tồi. Nếu các anh cũng có biểu hiện tích cực như thỏ xám thì tự nhiên sẽ được khen thưởng. 
        4) Bầy thỏ học cách đóng kịch 
        Thế là bầy thỏ phát hiện ra bí quyết để được khen thưởng. Cả bọn cho rằng: chỉ cần giỏi "thể hiện" trước vua thỏ là được nhận cà rốt thưởng. Một số bác thỏ chân chất không giỏi "trình diễn" sinh buồn rầu. Dần đà, phong cách làm việc đóng kịch nổi lên trong bầy. Nhiều thỏ chỉ quan tâm làm sao cho vua thỏ vừa lòng nên thậm chí không ngại gian dối. Truyền thống lao động chăm chỉ thật thà của bầy thỏ bị huỷ hoại nghiêm trọng. 
        5) Có quy củ, việc mới chạy 
        Để loại bỏ thói làm ăn gian dối, nhờ sự giúp đỡ của nhóm thỏ già, vua thỏ ban bố quy định khen thưởng. Theo đó, thực phẩm bọn thỏ đem về đều phải qua nghiệm thu, sau đó căn cứ vào số lượng mà khen thưởng. Một thời gian, bầy thỏ làm việc hiệu quả hẳn lên, kho chứa đầy thực phẩm dự trữ.
        6) Chú ý cải cách chế độ khen thưởng 
        Chỉ cần vua thỏ không để ý, năng suất lao động của bầy thỏ sau một thời gian đạt tới cực đỉnh lại xuống dốc thê thảm. Vua thỏ thấy kỳ quái bèn điều tra kỹ lưỡng, nguyên do nguồn thức ăn ở gần đã bị bầy thỏ khai thác hết nhưng không có ai chủ động đi tìm nguồn thức ăn mới. Một chú thỏ trắng tai dài chỉ trích vua thỏ chỉ biết đến số lượng, dung dưỡng thói ăn xổi ở thì, làm hại đến sự phát triển lâu dài của đàn thỏ. 
        7) Sau khi quy củ bị phá hỏng 
        Vua thỏ thấy thỏ tai dài có lý nên lao tâm khổ tứ suy nghĩ. Một hôm, có chú thỏ xám không hoàn thành nhiệm vụ, bạn chú là Đô Đô liền bớt phần mình giúp thỏ xám.
Vua thỏ nghe chuyện, khen ngợi không ngớt tinh thần giúp bạn của Đô Đô. Hai hôm sau, tình cờ gặp Đô Đô ở cửa kho, vua thỏ cao hứng thưởng gấp đôi cho Đô Đô. Lệ mới mở ra, phong trào "đóng kịch" lại nổi lên, bầy thỏ lại học cách làm vừa lòng vua thỏ. Những chú thỏ không biết cách làm hài lòng thì tìm đến vua thỏ kêu khóc làm vua thỏ đứng ngồi không yên.
Có con nói:
- Sao tôi làm việc chăm chỉ mà phần thưởng lại thua Đô Đô?
Có con nói:
- Lần đó tôi làm việc rất tích cực, hoá ra thu nhập lại ít hơn trước, thật không công bằng! 
        8) Cà rốt cũng mất tác dụng khen thưởng 
        Một thời gian sau, tình hình càng gay cấn, nếu không thưởng hậu thì không ai còn muốn làm việc. Thế nhưng không ai làm việc thì lấy đâu cái ăn? Vua thỏ không chịu nổi, phải ban bố thỏ nào tình nguyện cống hiến cho cả bầy sẽ được thưởng một giỏ cà rốt đầy. Bố cáo vừa ban đã có thỏ xin làm tình nguyện. Vua thỏ nghĩ, thưởng hậu tất sẽ có thỏ giỏi. Nào ngờ số thỏ này vẫn không hoàn thành nhiệm vụ. Vua thỏ giận dữ tới trách móc chúng. Bọn thỏ đều trả lời như nhau:
- Vua thỏ, xin đừng trách chúng tôi. Một khi trong tay đã có cà rốt, ai còn muốn đi làm nữa?
Nghe xong câu chuyện, Lưu Bị ngạc nhiên nói:
- Không ngờ sau chuyện cà rốt lại nhiều lý lẽ sâu xa vậy! Trước đây tôi không bao giờ nghĩ cà rốt lại có thể làm mất tác dụng khen thưởng!
Mi Trúc nói:
- Với một người cực đói khát, cho anh ta bát cơm đầu tiên là cứu mạng; bát thứ hai là đủ; bát thứ ba là thuốc độc. Sau khi anh ta ăn bát thứ ba thì ý nghĩa của cơm hoàn toàn thay đổi, anh ta làm sao hiểu được "một hạt thóc chín hạt mồ hôi" đây? Cũng như vậy, cà rốt của vua thỏ không những không có tác dụng khích lệ, trái lại còn làm bầy thỏ xa hoa, lười biếng. Bởi vậy, làm một giám đốc, trước tiên anh phải hiểu ý nghĩa của cà rốt; nếu không, anh không khuyến khích được nhân viên mà chỉ chuốc thêm phiền; thứ anh cho người ta không phải là niềm vui, mà là thuốc độc.
Lưu Bị thở dài:
- Nếu hôm nay anh không cảnh tỉnh tôi, ngày sau tôi cũng như vua thỏ!
Mi Trúc nói:
- Đúng vậy…Nói ngay như việc Trần Đăng, việc anh đưa ông ta làm trợ lý giám đốc đã gây ra bao lời đàm tếu. Nay lại thưởng cho ông ta, mọi người sẽ nghĩ chỉ cần giỏi "diễn" là sẽ thăng quan tiến chức, họ liền đóng kịch trước mặt anh ngay. Với Trần Đăng, ông ta cũng chịu hai mặt thiệt hại: một mặt bị người ta chửi là đồ nịnh bợ, sự giao tiếp của ông ta cũng gặp khó khăn; mặt khác, Trần Đăng cũng có thể cậy thế sinh kiêu, đạo đức tốt đẹp của ông ta cũng sứt mẻ. Anh thử nói xem, việc thưởng cho Trần Đăng một khoản liệu có là toa thuốc độc bảng A không?
- Vậy thì khoản thưởng của Trần Đăng từ đây thành mây khói, anh cũng không phải nói đến ai nữa – Lưu Bị trầm ngâm: - Còn nữa, anh vừa có ý chỉ việc đưa Trần Đăng lên làm trợ lý giám đốc cũng là một loại cà rốt phải không?
Mi Trúc đáp:
- Không sai, cà rốt có rất nhiều loại, không cứ là tiền.

2. Có bao nhiêu nhu cầu, có bấy nhiêu cà rốt

- Trong quản lý nguồn lực con người, cà rốt có ý nghĩa gì? Chính là cách thức kích thích nhân viên nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ - Mi Trúc diễn giải: - Theo nghĩa đó, bất kỳ cách gì có tác dụng kích thích đều có thể gọi là cà rốt. Rồi Mi Trúc vừa nghĩ vừa nói:
- Cần có bản phân tích các tầng nhu cầu của nhân viên…
- Tầng nhu cầu của nhân viên? Là lý luận tháp nhu cầu của nhà tâm lý học nổi tiếng Maslow. Ông ta cho rằng con người có năm tầng nhu cầu. Đầu tiên là nhu cầu sinh lý, đó là như cầu cơ bản để sinh tồn, như ăn, uống, v. v…Tiếp nữa là nhu cầu an toàn, bao gồm như cầu được bảo vệ cả về tinh thần lẫn vật chất, ví như không lo bị trộm cướp đe doạ, bảo hiểm trước các bất trắc, bảo hiểm cho công việc và sau khi về hưu, v. v… Thứ ba là nhu cầu giao tiếp xã hội, ai cũng là một thành viên trong xã hội, có nhu cầu giao tiếp và thuộc về nhóm để trao đổi tình cảm, sở thích, giúp đỡ và khen lẫn nhau. Thứ tư là nhu cầu được tôn trọng, kể cả nhu cầu được người khác tôn trọng và cảm giác tự tôn. Thứ năm là nhu cầu thực hiện khát vọng, là thông qua nỗ lực của bản thân mà biến mong muốn của mình thành hiện thực, từ đó tìm thấy ý nghĩa của cuộc sống và công việc. Theo luận tháp nhu cầu của Maslow, chỉ có thoả mãn nhu cầu của một người mới kích thích được người đó. Nếu vậy, nó cũng không khác chuyện một bát, hai bát và ba bát cơm của anh bao nhiêu.
Mi Trúc nói:
- Hình thức kết cấu tầng bậc nhu cầu nhân viên và tháp nhu cầu của Maslow là như nhau. Kết cấu đó dựa trên ba điều cơ bản: thứ nhất, người ta cần sinh tồn, nhu cầu thiết yếu đó ảnh hưởng tới hành vi, chỉ có chưa thoả mãn nhu cầu mới ảnh hưởng tới hành vi, khi thoả mãn nhu cầu rồi thì tác dụng kích thích không còn thích hợp nữa; thứ hai: nhu cầu của con người xếp theo mức độ trọng yếu mà hình thành kết cấu tầng thứ; thứ ba: người ta được thỏa mãn nhu cầu thấp nhất rồi mới theo đuổi nhu cầu cao hơn một bậc, cứ thế cao dần lên, nó biến thành động lực nội tại không ngừng.
Lưu Bị rót cho Mi Trúc một cốc nước, vừa thoả mãn nhu cầu uống nước, vừa thỏa mãn nhu cầu được tôn trọng của Mi Trúc, rồi vừa bưng vừa hỏi:
- Anh nói đi, tầng bậc nhu cầu của nhân viên công ty là gì?
Mi Trúc xin Lưu Bị một tờ giấy và chiếc bút, vẽ ra một hình tháp tám tầng, đề "Biểu đồ tầng bậc nhu cầu của nhân viên". Thoáng nhìn biểu đồ, Lưu Bị đã kinh ngạc:
- Mi Trúc, có phải vì kinh nghiệm của anh không? Tầng nhu cầu thấp nhất của nhân viên là được phát lương đúng kỳ?
Mi Trúc nói:
- Trong rất nhiều công ty, và cũng rất nhiều lần, tầng nhu cầu thấp nhất đó cũng không đáp ứng. Anh xem báo chí xem, có bao nhiêu vụ các công ty xí nghiệp còn nợ lương công nhân? Dưới sự quản lý của anh, nếu tháng nào công ty cũng trả lương đúng kỳ hạn là nhân viên sẽ cảm tạ anh tự đáy lòng. Lưu Bị chần chừ giây lát rồi hỏi:
- Lẽ nào việc thăm nom hiếu hỉ hoa hòe hoa sói cũng cảm động được nhân viên?
Mi Trúc nói:
- Lòng người chẳng cũ. Kiểu thăm nom đó, xưa gọi là yêu dân như con! Người ta xem trọng không phải chén chè cốc nước, mà là tấm lòng của lãnh đạo công ty với cấp dưới!
- Anh nói mùi mẫn lắm! Mà này… - Lưu Bị hỏi: -… Có thể thay đổi kiểu nhu cầu đó không?
Mi Trúc mỉm cười:
- Anh biết chuyện người ôm cây đợi thỏ không?
Lưu Bị đáp:
- Tôi biết từ hồi cấp một. Chuyện là một người nông dân nhặt được con thỏ đâm trúng gốc cây mà chết, từ đó anh ta không chịu làm ăn gì, ngày nào cũng chỉ mơ nhặt được thỏ đâm vào cây.
Mi Trúc nói:
- Với ai cũng vậy, thứ nhận được vượt quá nhu cầu đều là thuốc độc. Anh đã thay đổi tầng bậc nhu cầu của Trần Đăng, lẽ nào còn muốn biến tất cả mọi người thành như Trần Đăng?
Lưu Bị thắc mắc:
- Trần Đăng thì làm sao?
Mi Trúc nói rành rọt:
- Anh thăng chức cho Trần Đăng không phải vì ông ta phù hợp với chức vụ đó hay không, mà vì ông ta giúp anh. Thế là anh biến ông ta thành một kẻ cơ hội chủ nghĩa. Giờ đây, ông ta vẫn còn hy vọng nhờ tính toán và chờ đợi để kiếm được con thỏ thứ hai. Nhưng một nhân viên cơ trí giảo hoạt sẽ không thể là một nhân viên trung thành.
Lưu Bị như học sinh cấp một mắc lỗi, xị mặt xuống:
- Mi Trúc ôi, vậy anh nói tôi phải làm thế nào mới phải đây?
Mi Trúc nói:
- Anh chỉ cần dần dần đáp ứng từng tầng bậc nhu cầu của mỗi nhân viên là được. Không chỉ có anh dần dần đáp ứng, mà nhu cầu của mỗi nhân viên cũng cần dần dần tăng lên. Nhu cầu tiền, nhà ở, xe hơi, chức vụ của nhân viên… chính là đất dụng võ cho tài quản lý. Làm người quản lỳ công ty, bất kể là anh, hay tôi, đều có một nhiệm vụ rất lớn, đó là thuyết phục nhân viên từ bỏ một số mục tiêu cá nhân trước mắt để tập trung tinh lực cho sự phát triển lâu dài của công ty.

3. Một số loại cà rốt không tốn tiền

- Còn một điểm không kém phần quan trọng, đó là không tốn tiền tuỳ tiện! Mi Trúc trung thành vô hạn ân cần nhắc nhở vị giám đốc trẻ:
- Nhân viên háo tiền không phải là nhân viên tốt, nhưng nhà quản lý háo tiền thì thật đáng khen. Không nhường một tấc mới thành núi cao, chẳng từ một giọt mới nên biển lớn - giữ chức giám đốc, anh phải hiểu rằng tiền cần thiết đối với sự phát đạt của công ty thế nào!
Lưu Bị thành thật mong Mi Trúc chỉ bảo:
- Vừa rồi anh nói nhân viên có tám tầng bậc nhu cầu, nay anh lại nói có mấy loại cà rốt không mất tiền?
Mi Trúc khẽ gật đầu, nói:
- Giám đốc Lưu đã không ngượng hỏi cấp dưới, tôi sẽ trình bày mười loại cà rốt không tốn tiền, vấn đề này tôi đã ngẫm nhiều năm.
Loại cà rốt thứ nhất: Tiên nữ rắc hoa
"Tiên nữ rắc hoa" là chuyện cổ tích lưu truyền khắp dân gian Trung Quốc. Đối với người quản lý xí nghiệp, đó là một loại cà rốt không tốn tiền nhưng cực hiệu quả. Lý do thật đơn giản: Làm nhà quản lý, anh có thể vung vãi bốn phía, chỗ này một câu biểu dương, chỗ kia một câu khen ngợi, làm nhân viên nở nang mặt mũi. Khi được khen ngợi, nhân viên sẽ phấn chấn, tăng khả năng chịu đựng sức ép công việc, năng suất của họ sẽ tăng lên gấp bội.
Loại cà rốt thứ hai: Tỏ lòng quan tâm
Lãnh đạo quan tâm tới đời sống nhân viên sẽ tạo nên mối quan hệ đặc biệt giữa hai bên. Mối quan hệ đó không những khiến nhân viên làm việc không vì tiền mà còn khiến họ làm việc đặc biệt tốt.
Có thể thấy cuộc đối thoại dưới đây trong rất nhiều tiểu thuyết lịch sử của Trung Quốc: Trong gian phòng bí mật, vị lãnh đạo hỏi cấp dưới vẻ rất nghiêm trọng:
- X. , ta đối đãi anh thế nào?
X. lập tức bày tỏ:
- Đại nhân đối với thuộc hạ ơn năng như núi!
Lãnh đạo tiếp tục hỏi:
- Có một việc, không biết anh có hoàn thành được không?
X không biết việc gì nhưng vẫn biểu lộ lòng trung son sắt:
- Đại nhân đã sai bảo, X. chết cũng không dám từ.
Đúng là đội ơn vua, lính mất mạng.
Loại cà rốt thứ ba: Vờ quan tâm
Nếu anh không có chút hứng quan tâm tới đời tư của nhân viên (gia đình, hôn nhân, sức khỏe, thậm chí cả thái độ của họ) thì chiêu này rất hiệu quả. Điều thần diệu của chiêu này là một mặt làm nhân viên sung sướng tột cùng, một mặt anh đỡ phải nghe những câu chuyện chán ngắt.
Một ví dụ của chiêu này: anh đi xe cách nhân viên chừng 10m thì gọi rõ to, kiểu như: "Gia đình khoẻ cả chứ?" Nhân viên ai cũng sẽ thấy anh quan tâm tới cấp dưới, còn anh thì không phải nghe lải nhải.
Hoặc anh cũng có thể diễn trò này vào dịp tết hằng năm.
Nếu anh quan niệm người đời lạnh nhạt với mình cũng chẳng sao, nếu anh thấy sự giúp đỡ nhau chân thành cũng không cần thiết thì có thể chơi trò này. Có lúc, có nơi, nó sẽ có tác dụng tốt trong thời gian ngắn.
Loại cà rốt thứ tư: Tặng vật kỷ niệm
Dù thiệp sinh nhật chỉ là một tấm bìa cứng, thế nhưng có chữ ký của anh trên đó sẽ làm nhân viên sung sướng. Cùng một lẽ như vậy, chiếc nơ mua ở chợ chỉ mười mấy đồng (mua số lượng lớn càng rẻ), nhưng nó lại tượng trưng cho sự vinh dự nên có ý nghĩa không tầm thường.
Giả như có nhân viên đem về cho công ty một hợp đồng bạc triệu, anh có thể mở hội lớn, giong trống mở cờ tặng nơ anh ta.
Đó là một mũi tên bắn ba đích: Thứ nhất, chiếc nơ đó xem như một báu vật vô giá; thứ hai, người nhận nơ cảm động rơi nước mắt, khiến anh ta cố công cố sức để nhận thêm một nơ nữa; thứ ba, khiến đồng nghiệp người nhận nơ ghen tức mà có ý thức "rừng nơ (cà rốt) trước mặt, roi da (hay cây gậy) phía sau".
Loại cà rốt thứ năm: Khiến công việc có sức ép
Công việc quá đơn điệu sẽ khiến nhân viên chán nản; công việc quá khó sẽ khiến nhân viên sợ hãi. Sự thực, vấn đề không phải là công việc khó hay dễ, mà là có sức ép hay không.
Ví như, anh có thể giao một công việc nói là rất khó khăn (dù ai cũng biết là rất dễ), khi nhân viên hoàn thành, anh khen ngợi anh ta như người hùng. Hay khi giao một hạng mục cho anh X. , anh có thể xem đó như thử thách, đồng thời bày tỏ sự tin tưởng là chỉ có X. làm được việc đó. Như vậy, dù X. có gặp khó khăn trùng trùng vẫn sẽ nỗ lực như một vận động viên Olympic.
Loại cà rốt thứ sáu: Ban phát giấy khen
Giấy khen dường như không cần thiết, tuy nhiên công dụng "cà rốt" của nó không tầm thường. Một tờ giấy khen không những làm nhân viên thấy vinh dự, nó còn cho thấy: lao động vất vả của nhân viên đó không hoàn toàn vì tiền. Anh ta sẽ là tấm gương cho những nhân viên khác.
Loại cà rốt thứ bảy: Ăn trưa cùng nhân viên
Được ăn trưa hay tán gẫu cùng anh chắc chắn làm nhân viên vinh dự, họ sẽ có cảm giác hạnh phúc, thấy mình có năng lực, được coi trọng và tán thưởng, lâng lâng như đi trên mây, v. v… Anh có thể thấy ngượng vì bị tâng bốc, song thực tế, nhân viên cần cảm giác vinh dự đó.
Loại cà rốt thứ tám: Cho nhân viên cơ hội tự đề ra mục tiêu
Nếu nhân viên được tự đặt ra mục tiêu, họ sẽ nỗ lực gấp mười lần để hoàn thành kế hoạch. Song để nhân viên tự đặt mục tiêu chung cũng rất nguy hiểm. Trò chơi này rất cần nghệ thuật lãnh đạo của nhà quản lý, chỉ sơ suất là hỏng việc. Bởi một số nhân viên giống như trẻ em trong nhà trẻ, họ đề ra mục tiêu đầy tham vọng nhưng không cách gì thực hiện được.
Trong khi mục tiêu thật nhất của anh khi cho nhân viên tự đặt mục tiêu là: làm cho nhân viên thực hiện mục tiêu của chính mình.
Loại cà rốt thứ chín: Khích lệ tinh thần hy sinh của nhân viên
Không nên khuyến khích nhân viên về đúng giờ (ít nhất là rời khỏi vị trí muộn mười phút), càng không được để nhân viên giả bệnh nghỉ ngơi. Ngược lại, cần khuyến khích nhân viên làm quá giờ hay ốm đau mà vẫn đi làm. Nếu giỏi khuyến khích tinh thần hy sinh của nhân viên, anh không tốn tiền mà vẫn được nhiều giá trị thặng dư. Kỹ xảo của trò này là: anh không nên kêu gọi "làm thêm giờ miễn phí" mà nên tán dương "lòng say nghề " Loại cà rốt thứ mười: Tạo môi trường cạnh tranh cho nhân viên
Nếu tạo môi trường cạnh tranh cho nhân viên, họ sẽ đua nhau yêu nghề, "cà rốt" của anh sẽ tạo một hiệu ứng đô- mi- nô. Mỗi nhân viên đều là một quân bài đó đô- mi- nô, anh cần sắp họ đúng vị trí. Sau đó, mỗi nhân viên sẽ là một tấm gương, mà tác dụng của mỗi tấm gương sẽ rất lớn.
Lưu Bị vừa nghe vừa ghi lại, trầm trồ không ngớt:
- Mi Trúc, mười loại cà rốt không tốn tiền của anh đúng là mười đòn thần công khiến người ta hoa mặt chóng mày.

4. Dùng trò chơi cà rốt để kích thích tinh thần công ty

Lưu Bị hấp thu "dinh dưỡng cà rốt" rất nhanh, đồng thời gạn đục khơi trong, lập ra trò chơi cà rốt siêu cấp, không tốn kém mà khiến công việc trở nên thú vị, tinh thần nhân viên nâng cao. Trò chơi được tiến hành như sau: Bước thứ nhất: Theo từng thứ bậc mà đưa ra các loại cà rốt.
Bước thứ hai: Khi một nhân viên làm việc tốt, được đồng nghiệp và cấp trên nêu tên, anh ta sẽ được một số điểm danh dự.
Bước thứ ba: Khi cộng đủ số điểm danh dự, nhân viên có thể yêu cầu đổi hoặc là tiền, hoặc đồ vật, như đồ dùng gia đình hay một chuyến du lịch. Nhân viên đó cũng có thể tiếp tục tích lũy để đổi lấy phần thưởng to hơn. Lưu Bị nói:
- Trò chơi này nghe qua rất cũ, tích luỹ điểm thưởng để lấy đồ khuyến mãi thì đâu đâu cũng thấy. Song, cùng một tư duy mà vận dụng vào thực tế khác nhau sẽ cho hiệu quả khác nhau. Tôi tin rằng nhân viên nhất định thích trò chơi này. Họ thường thích món lợi bất ngờ. Khi nhận phần thưởng, họ sẽ có cảm giác chiến thắng.
- Dùng trò đó trong quản lý, có thể nói Lưu Bị là người đầu tiên – Mi Trúc xuýt xoa khen ngợi rồi bổ sung: - Điều hay nhất của trò chơi này là nhân viên có thể tuỳ theo loại cà rốt mình cần mà tích luỹ điểm số, sức hấp dẫn của cà rốt vì thế mà tương ứng với hiệu quả công việc. Nhân viên tất sẽ thấy nỗ lực của mình được khẳng định và khen ngợi. Khi nhận thưởng, họ sẽ cảm thấy đặc biệt vinh dự và sung sướng.
Quả nhiên chính sách mới vừa đề ra đã hấp dẫn sự chú ý của nhân viên. Không khí công ty sôi động như ngày lễ, nhân viên phấn khởi đua nhau giành điểm số.
Chẳng bao lâu, 99% số nhân viên đã giành được điểm vinh dự, 12% trong đó đổi điểm lấy sản phẩm, ví như Quan Vũ dùng điểm để trang hoàng lại toàn bộ phòng làm việc; Trương Phi đổi điểm lấy một chuyến du lịch do công ty tài trợ.
Lợi nhuận của công ty cũng không ngừng tăng, Lưu Bị trích từ đó ra một phần nhỏ để làm "cà rốt phí". Trận đầu đã thắng, Lưu Bị thật sự có cảm giác của một giám đốc, lòng tự tin lại tăng thêm gấp bội.
Có người trách Lưu Bị: "anh đúng là làm ơn làm phúc thì ít mà giả nhân giả nghĩa thì nhiều. Suốt ngày chỉ chơi trò cây gậy và củ cà rốt, không sợ sau này xuống địa ngục sao? "
Lưu Bị mặt mày thơ thới đáp: "Đúng là làm ơn làm phúc thì ít, nhưng giả nhân giả nghĩa thì chưa chắc. Mà này, anh nói tôi chơi trò cây gậy và củ cà rốt, anh thì có khác gì! "
Người kia chất vấn: "Lấy gì mà bảo tôi chơi trò cây gậy và củ cà rốt? " Lưu Bị nhắc nhở: "Anh chẳng vừa nói tới "địa ngục" sao? Cái gọi là "thiên đường" chính là một loại cà rốt; cái gọi là "địa ngục" chính là một loại gậy! "

LỜI BÀN CỦA TÁC GIẢ
"Thái Công binh pháp" viết: "Cốt yếu dùng binh là tôn lễ và thưởng hậu. Tôn lễ thì người có trí sẽ tới, thưởng hậu thì người có nghĩa sẽ tận lòng… Vì thế, người có lễ quy thuận, người được nhận thưởng tranh nhau hy sinh. Còn thưởng thì lính còn hy sinh." Lễ và thưởng chính là hai loại cà rốt khác nhau.
Làm người lãnh đạo công ty hay một bộ phận, bạn phải dùng chí tiến thủ của nhân viên để thực hiện mục tiêu kinh doanh. Nếu không khích lệ, tinh thần nhân viên sẽ sa sút, mục tiêu của bạn cũng tan tành. Vì thế, trong một nền văn hoá công ty coi con người là nền tảng thì cà rốt hiện hữu ở khắp mọi nơi.
Chính sách cà rốt "xưa đã có, nay càng thịnh", bạn cũng cần một số loại cà rốt, kể cả cà rốt không tốn tiền, để xây dựng văn hoá công ty.

1. Cuối năm hoạ vô đơn chí

Lại nói Lã Bố từ kẻ làm công trở thành ông chủ thì mau chóng lấy lại được phong độ ngày trước. Song được hai năm, Lã Bố cảm giác lo lắng mơ hồ. Dù đã làm ông chủ công ty Từ Châu, song Lã Bố vẫn thấy đụng đâu là trục trặc đó. Thầm ngạc nhiên, Lã Bố nói với Điêu Thuyền:
- Chẳng lẽ nhân viên công ty vẫn lưu luyến "chủ cũ" hay sao?
Điêu Thuyền hỏi:
- Sao anh lại nói vậy?
Lã Bố nói:
- Hồi công ty Từ Châu còn trong tay Lưu Bị, dù gặp nhiều khó khăn nhưng công việc kinh doanh vẫn tiến triển. Nay trong tay anh, sao công ty thủng như cái sàng, chỗ nào cũng là lỗ thủng thế nhỉ?
Điêu Thuyền nói:
- Dù sao thì cũng chưa đến mức anh phải bi quan như vậy đâu!
Lã Bố nói:
- Nhưng anh vẫn thật không hiểu. Cuối năm tới rồi, lương nhân viên chưa trả, thưởng cũng là khoản lớn cần chi, vậy mà tình hình tài chính không có gì khả quan. Em tìm Sái Văn Cơ, nhờ cô ta nói với Tào Tháo mấy câu đi! Điêu Thuyền hỏi:
- Anh định vay tiền à?
- Năm hết tết đến, không vay tiền thì biết làm sao? Đây chẳng phải lần đầu tiên Lã Bố vay tiền Tào Tháo, song tình hình công ty ngày càng bi đát. Nhờ thời gian qua làm ăn khấm khá nên Tào Tháo thường cho Lã Bố vay tiền và thành chủ nợ lớn nhất của Lã Bố. Lần này Tào Tháo sợ Lã Bố không trả được nợ nên rất do dự.
Sái Văn Cơ gọi điện cho Điêu Thuyền:
- Xin lỗi bồ nhé, mình cố hết sức rồi.
Lã Bố cuống cuồng như con ruồi mất đầu:
-Muốn dồn anh vào đường chết hay sao?
Tục ngữ nói "hoạ vô đơn chí". Lã Bố cảm thấy tuyệt vọng không chỉ vì nợ lương, mà còn vì tương lai của công ty. Dù thị trường cạnh tranh cực kỳ khốc liệt nhưng người ta vẫn kiếm được lợi. Còn công ty sở dĩ xuống dốc là bởi năng suất lao động không cao. Và sở dĩ năng suất lao động không cao bởi thiếu người tài.
Phẫn quá hoá buồn cười. Lã Bố nhăn nhó bao ngày, bỗng nhiên nhớ tới một câu chuyện cũ: Thời Xuân Thu, có một người nước Việt trải chiếu bày tiệc mời khách. Gần tới trưa mà chỉ có mấy người đến. Anh ta lẩm bẩm: "Người nên tới lại không tới".
Nghe được mấy lời đó, có khách nghĩ bụng: "Người nên tới lại không tới, chẳng hoá ra ta không nên tới? "Họ bèn đứng dậy cáo từ.
Anh chàng hối vì lỡ lời, vội rốt rít giải thích: "Không nên đi sao lại đi? " Mấy người khách khác lại nghĩ bụng: "Không nên đi lại đi, xem ra ta mới nên đi!". Rồi họ lũ lượt chào mà về, duy có mỗi người bạn thân còn ở lại. Bạn thân trách: "Anh xem đấy, chỉ vì không biết đàng ăn nói mà khách khứa về hết".
Anh chàng thanh minh: "Tôi có nói họ đâu. " Nghe vậy, người bạn thân nổi cáu: "Không phải họ! Vậy là chỉ có tôi thôi!" Nói rồi thở dài bỏ đi.
Câu chuyện buồn cười nhưng lúc này thật hợp với tâm trạng Lã Bố. người tài trong công ty thật khó giữ, ví như Trần Đăng bỏ việc sang chỗ Tào Tháo, Hứa Tị, Vương Khải về với Viên Thuật, một số người lại tự mở công ty riêng. Còn những người ở lại công ty, không ốm đau bệnh tật thì cũng bất tài vô tướng. Vì thế câu "Nên đến lại không đến, không nên đi lại đi" chính tả thực nguồn lực con người của công ty.
Tết càng đến gần. Một số nhân viên có năng lực thì trăn trở với bài toán: Nên đi hay ở? Số nhân viên bình thường vốn chỉ mong năm sau tiền thưởng được như năm trước cũng dò xét ý tứ ông chủ: Có giữ được hay không? Dưới tay Lã Bố giờ chỉ còn Trương Liêu là giỏi bán hàng, song Lã Bố biết, nếu anh ta muốn đi thì cũng không cách gì giữ được. Ngoài ra, chỉ còn phó giám đốc thường trực Trần Cung là còn lo lắng tới công ty.
Tình hình công ty Từ Châu giờ đây không thể cứu vãn. Lã Bố nghĩ mãi, lượng sức mình không thể làm gì, chỉ còn cách xin Tào Tháo mua lại công ty Từ Châu

2. Lã Bố chết không nhắm được mắt

Tào Tháo đi hỏi ý kiến Lưu Bị. Lưu Bị nói:
- Công ty Từ Châu đã khánh kiệt, ông còn mua làm gì? Huống hồ nên cảnh giác Lã Bố như rắn độc, cẩn thận y sống lại, quay đầu cắn người nông dân tốt bụng.
Tào Tháo nghe theo, không những không mua công ty Từ Châu mà còn thuê xã hội đen đòi nợ.
Mấy ngày không thấy ông chủ, nhân viên công ty Từ Châu bắt đầu lo lắng. Hầu Thành ở phòng giao dịch thông báo với cả công ty: Lã Bố đã cùng vợ Điêu Thuyền trốn nợ. Công ty như chiếc nồi vỡ, ai cũng kêu than không ngớt.
Tống Hiến ở phòng sản xuất nói:
- Ông chủ thật vô nhân, không chỉ nợ ba tháng thương - tết lại sắp đến rồi, mà còn quẳng chúng ta ở đây xơi không khí!
Một đồng nghiệp là Nguy Tục nói:
- Tên Lã Bố này thật đáng ghét. Chúng ta nhất định phải tìm ra hắn, nếu không lấy tiền đâu ăn tết?
Hầu Thành nói: - Muốn tìm Lã Bố cũng không khó. Hắn mang theo chiếc BMW, chỉ cần tìm ra chiếc BMW là tìm ra Lã Bố.
Tống Hiến mắng chửi:
- Đến giờ mà hắn còn xe sang vợ đẹp, để chúng ta chết đói ở đây.
Mấy ngày sau, Hầu Thành nhận ra chiếc BMW màu phấn hồng của Lã Bố đậu bên một siêu thị. Nhìn khắp, không thấy Lã Bố, bèn mở cửa xe rồ máy chạy.
Chưa đầy một tuần sau, được Tống Hiến và Hầu Thanh giúp đỡ, người của Tào Tháo tìm thấy và chém chết Lã Bố. Đáng thương thay Lã Bố, kiêu dũng một đời mà chịu kết cục thê thảm.
Chết rồi mà âm hồn không tan, Lã Bố tìm Lưu Bị, nói:
- Huyền Đức, anh nói xấu tôi với Tào Tháo tôi cũng không oán, ai bảo tôi xưa kia lợi dụng anh ngây thơ? Nhưng điều làm tôi chết mà không nhắm được mắt là vì sao công ty Từ Châu trong tay anh thì như than hồng, đến tay tôi lại như tro nguội?
Lưu Bị nói:
- Lã Bố ơi, anh tuy giỏi nghiệp vụ, đầu óc lại sáng láng hơn tôi, song nói về quản lý nguồn lực con người lại không bằng. Trước khi anh tới, cho dù thực lực công ty Từ Châu có hạn thì mỗi nhân viên đều tận tâm tận lực làm việc. Đến khi anh thành giám đốc, họ không còn cố gắng như trước.
Lã Bố nghĩ ngợi, nói:
- Tôi cũng cảm thấy lạ. Trong công ty, trừ tôi ra, còn những người khác không biết họ bận gì. Thế nhưng, cuối cùng tôi cũng không biết mình lầm ở đâu?
Lưu Bị nói:
- Anh có hai sai lầm. Thứ nhất, về vị trí của anh, chỗ của anh là nhà quản lý giỏi chứ không nên là một người có tay nghề giỏi. Anh nên tuyển chọn người tài, để họ làm nghiệp vụ. Đã có câu: tự làm thì không làm được sếp, không làm được sếp thì người tài bỏ đi. Anh nghĩ xem, trừ anh ra, công ty còn có người giỏi chuyên môn nào khác không?
Lã Bố khẽ gật, nói:
- Đúng vậy. Thế còn sai lầm kia?
Lưu Bị nói:
- Anh vừa nói cả công ty chỉ có anh làm chuyên môn, những người khác không biết bận bịu gì, có đúng không? Để tôi nói nhé: họ vờ bận bịu. Đúng vậy, họ đều giả vờ chăm chỉ.

3. Sáu chiêu giả vờ chăm chỉ

- Giả vờ chăm chỉ?
- Đúng vậy! – Lưu Bị nói đắc ý:
- Theo tôi biết, họ đã dùng sáu chiêu vờ chăm chỉ để đối phó với anh.
- Là sáu chiêu gì? 
    - Chiêu thứ nhất: cầm giấy tờ chạy khắp nơi. Nên biết người cầm giấy tờ trông giống như sắp dự hội nghị cấp cao, người cầm báo giống như sắp đi toilet, còn người không cầm thì giống ăn không ngồi rồi. Vì thế nhân viên của anh đều hiểu: không được rời ghế; nếu rời ghế, tay phải cầm giấy tờ.
Lã Bố kinh ngạc:
- Hoá ra vậy. Chẳng trách điệu bộ Trần Đăng lúc nào cũng bận rộn. Tôi thấy thế cho là nhân tài, càng giao việc lớn, chẳng ngờ hắn lại nhảy sang công ty của Tào Tháo, lại còn trộm theo bí mật của công ty tôi.
Lưu Bị cười, nói:
- Trần Đăng là người thông minh, ông ta biết sớm muộn anh cũng sẽ phát hiện ra trò thối, vì thế ông ta mới chơi anh trước. Song chiêu của đồng sự Trần Đăng còn cao siêu hơn. 
    Chiêu thứ hai là: lúc nào cũng gõ máy tính…
- Máy tính…
- Đúng. Trong mắt rất nhiều người, ai vùi đầu vào máy tính là người tích cực làm việc. Nhưng đâu ai biết họ đang làm gì? Họ có thể tìm tư liệu, viết thư tình, tính cổ phần… đều chẳng liên quan gì tới công việc.
- Giờ mới hiểu tại sao một số kẻ "lao động ưu tú" suốt ngày lên mạng! – Lã Bố nghiến răng: - Đến mông diễn viên có mấy đốm tàn nhang chúng cũng đều biết, còn tìm khách hàng thế nào thì lại không… Vậy, chiêu thứ ba là gì? 
    - Chiêu thứ ba: giấy tờ chồng trên mặt bàn cao như núi. Nên biết, trong công ty, chỉ có anh và vài người phó có tài liệu do thư ký mang tới. Với những ngươi làm công, chiếc bàn của họ quá ngăn nắp thường tạo ấn tượng về sự lười biếng. Với người ngoài nhìn vào, tài liệu của năm trước cũng không khác gì năm nay, vậy tại sao không xếp đống lên nhau? Khi anh cần giấy tờ gì họ sẽ lục tung đám tài liệu, cho thấy công việc của họ nặng nề lắm. Còn không đủ tài liệu ư? Dùng sách cũng được, tốt nhất là những cuốn sách về tin học vừa dầy vừa to.
Lã Bố thở một hơi dài:
- Tôi đã từng triệu tập mấy cuộc họp, yêu cầu "hôm nào làm xong việc hôm nấy", nhưng không hiểu sao không tác dụng?
- Không ai lấy tinh thần hội nghị làm kim chỉ nam. Trong rất nhiều trường hợp, tinh thần hội nghị như cái ổ trâu, biết rõ phía trước có ổ trâu mà vẫn sa vào, có đúng là đại ngốc không? Ai cũng biết nếu để mặt bàn ngăn nắp, anh sẽ cho rằng họ nhàn nhã, có đúng là mua việc không?
Lã Bố lặng người.
- Nghe kỹ nhé, chiêu thứ tư: mặt mũi nhăn nhó vờ tất bật. Nhiều người làm điệu bộ như vậy để cho ông chủ thấy họ tận tâm tận lực với công việc, và cũng để người xung quanh thấy anh ta phải chịu sức ép công việc thế nào. Lã Bố cười cay đắng, cấp dưới của Lã Bố ai cũng như vậy.
- Còn chiêu thứ năm, nếu hết giờ làm việc mà anh chưa về, họ nhất định sẽ về muộn hơn anh, tạo cho anh ấn tượng họ "xả thân" vì công việc. Lã Bố lại cười cay đắng, rồi gật đầu.
- Chiêu thứ sáu: dùng ngôn từ cao siêu. Thời nay đang sốt tin học, những người thông minh tất xem nhiều tạp chí vi tính, nhớ được nhiều từ kỹ thuật và tên các sản phẩm nổi tiếng. Mỗi khi bàn bạc, họ lại nói huyên thuyên đủ các từ ngữ phức tạp làm cho ông chủ tưởng họ giỏi giang lắm, nhất là trong thời buổi trọng tin học này, mà không biết đó chỉ là lòe bịp.

4. Mặc cả rau chợ

Lã Bố ngửa mặt thở dài:
- Tôi thật bị bọn đánh trống múa rối nó lừa. Song vì sao mà chúng đối xử với tôi như vậy?
Lưu Bị hấy háy đôi mắt tinh quái, hỏi lại:
- Anh đã ra chợ mua rau bao giờ chua?
Lã Bố nói:
- Thời tôi thất nghiệp thì vẫn phải tự mình ra chợ mua rau, thuê thế nào được người.
- Vậy thì…- Lưu Bị hỏi tiếp:
- Xin hỏi hồi đó anh có thấy cảnh tượng này không: một anh mặc cả xuống; mặt khác, người bán vừa cân điêu, vừa trộn rau héo vào rau tươi không?
Lã Bố giật mình:
- Quả như vậy. Huyền Đức, cứ như thời đó anh thấy tận mắt.
Lưu Bị cười, tiếp tục hỏi:
- Vậy xin hỏi: hồi quản lý công ty, anh có thường dùng cách phạt lương nhân viên không?
- Quả có đấy.
- Cùng một lẽ như vậy…
- Lưu Bị tổng kết:
- Họ sẽ dùng trò vờ chăm chỉ để điêu bớt hai cân, trộn héo vào tươi cho anh! Anh không nên áp dụng việc mua rau vào quản lý nguồn lực con người, đó chính là nguyên nhân thất bại của anh. …
Lã Bố im lặng hồi lâu, sau đó hỏi ngạc nhiên:
- Huyền Đức, làm sao anh nắm được lý luận mua bán rau ở chợ vậy?
Lưu Bị cười, đáp:
- Người đời chỉ biết tôi xuất thân từ thằng bán giầy mà không biết tôi đã từng bán rau. Bởi thế, tôi quyết không dùng cách mua rau để quản lý nguồn lực con người.
Lã Bố lại hỏi:
- Giả như sống lại, tôi nên làm thế nào?
Lưu Bị đáp:
- Anh nên như tôi, dùng cách bán rau để quản lý nhân lực. Không chỉ là bán rau, mà là bán rau sạch. Cần cho nhân viên của anh tiếp tục có rau sạch, họ sẽ giúp anh trồng rau. Về mặt này, tôi hơn hẳn anh. Chỉ vì tuyển anh làm phó nên mới xảy ra sơ ý.
Lã Bố bừng tỉnh:
- Tôi hiểu rồi, sở trường của anh là dùng cà rốt.
Ánh mắt cười tinh quái, Lưu Bị khẽ gật đầu đầy ý vị.
Lã Bố than dài:
- Tào Tháo nói không sai: Anh hùng thời nay chỉ có Tào Tháo và Huyền Đức thôi. Tào Tháo giỏi đầu tư vốn, Huyền Đức giỏi đầu tư văn hóa. So với hai người, Lã Bố này còn mặt mũi nào sống trên đời?

LỜI BÀN CỦA TÁC GIẢ
Một nhà kinh tế nổi tiếng từng phát biểu: Cái gọi là chế độ lương thưởng là đem "nguồn nhân lực ít nhất" để mua "hiệu quả kinh doanh cao nhất". Người làm công rất ghét quan điểm đó, bởi lao động của họ tựa hồ một loại hàng hoá được mặc cả ở chợ. Vậy nhà kinh tế đó sai chăng? Đương nhiên không phải. Ông ta chỉ xem nhẹ ba vấn đề dưới đây:
Thứ nhất: Lao động là loại hàng hóa đặc biệt, ngoài chuyện giá cả còn phải tính đến lòng tự tôn của người lao động.
Thứ hai: Người làm công không chỉ đòi hỏi lương từ ông chủ, mà còn cả niềm vui trong công việc.
Thứ ba: Người làm công nào cũng hy vọng được cùng ông chủ hưởng thành quả kinh doanh của công ty.
Nếu bạn cũng như nhà kinh tế kia xem nhẹ tâm tư của người lao động thì làm sao họ có thể yêu công việc? Lúc đó, quan hệ ông chủ - người làm thuê thành quan hệ mua bán, một bên thì mặc cả xuống, bên kia thì cân điêu, trộn xấu vào tốt, mâu thuẫn lợi ích phát sinh.
Bởi thế, làm chế độ lương thưởng cũng cần chú ý tới nhu cầu tình cảm của người lao động, lấy "cùng chia hưởng quyền lợi nghĩa vụ" làm làm căn bản của quản lý, khi đó quan hệ ông chủ - người làm công sẽ thành quan hệ thân thiện, đôi bên cùng chung mục tiêu và lợi ích.

1. Nguồn gốc màu đỏ mặt Quan Công

Lại nói lúc Tào Tháo uống rượu luận anh hùng thì hốt nhiên sấm giật, mưa sa. Quan Vũ và Trương Phi lo cho Lưu Bị, vội vàng mang ô tới.
Tào Tháo thấy Quan Vũ, mắt sáng lên, cười và nói với Lưu Bị:
- Tôi mới chỉ luận anh hùng về mặt quản lý, thật ra, về mặt kỹ thuật, hai anh em của anh cũng anh hùng!
Lưu Bị nói:
- Tổng giám đốc Tào tinh đời, thật bội phục. Chỉ nhìn đã biết, không sợ lầm.
Tào Tháo nói:
- Tôi còn một công cụ đánh giá khác để kiểm chứng mắt quan sát của tôi.
Tào Tháo ngoái gọi người mang từ phòng làm việc của ông ta ra quyển "Trắc nghiệm khuynh hướng chức nghiệp" để Quan Vũ thử.
Tào Tháo nói:
- Dùng những câu hỏi này để trắc nghiệm đặc trưng tính cách, chúng ta sẽ tuyển chọn nhân tài một cách chuyên nghiệp hơn là dựa vào cảm giác. Một người được đặt đúng vị trí công việc, anh ta nhất định có thành tích xuất sắc.
Quan Vũ hoàn thành trắc nghiệm, Tào Tháo đọc và cười:
- Kết quả cho thấy tôi không lầm người.
Lưu Bị hỏi:
- Anh nói đi, đặc trưng tính cách của em tôi là gì?
Tào Tháo mời Quan Vũ ngồi xuống trước mặt, nói với Quan Vũ:
- Tôi nói đúng, anh gật đầu. Nếu sai, anh lắc đầu. Được không?
Quan Vũ thích thú đồng ý. Tào Tháo nói:
- Anh là người theo chủ nghĩa hoàn mĩ, anh có lòng tin kiên định, năng lực tự kiềm chế và lòng ham muốn hoàn thiện bản thân cực mạnh; tư duy logic, năng lực phán đoán và sáng tạo đều cao; thích làm việc theo cách riêng; anh luôn muốn vượt lên đám đông. Xin hỏi, tôi nói có đúng không?
Quan Vũ nói:
- Tôi cũng không biết anh đúng sai, nhưng tôi chia sẻ với nhận xét của anh. Tào Tháo cười:
- Anh đã chia sẻ thì tôi sẽ miêu tả "diện mạo" của anh. Vừa nói, Tào Tháo vừa viết rất nhanh trên giấy. Viết xong, Tào Tháo đưa cho Quan Vũ xem. Quan Vũ đón lấy tờ giấy, trên đó viết:
Miêu tả tính cách đặc trưng của Quan Vũ 
        1. Yêu thích công việc kỹ thuật, thích dựa vào năng lực bản thân để làm việc. 
        2. Năng lực quan sát hơn người, có tư duy sáng tạo, có thể lập kế hoạch (hoặc chủ động) làm nên những kỳ tích không tin nổi. 
        3. Thích dựa vào cách thức và giá trị quan của mình để hoàn thành công việc một cách hoàn hảo, yêu cầu với bản thân và người khác rất cao. 
        4. Có ý thức trách nhiệm rất cao, một lời hứa đáng nghìn vàng. 
        5. Hiểu rõ ý nghĩa công việc, luôn muốn năng suất và hiệu quả cao hơn. 
        6. Nếu thấy việc cần làm thì nhất định làm hết sức mình. 
        7. Làm việc chính xác, tỉ mỉ, mong muốn làm một lần là xong. 
        8. Luôn theo mục tiêu đã xác định, hiểu rõ mô hình và kết cấu của tổ chức. Quan Vũ xem xong, hơi nghi ngờ, hỏi lại:
- Sao chỉ toàn ưu điểm? Chẳng lẽ tôi không có nhược điểm sao?
Tào Tháo nói:
- Anh có một điểm yếu chết người, đó là: lập được công trạng thì rất dễ tự kiêu.
Quan Vũ thất sắc, hỏi:
- Có cách nào sửa không?
Tào Tháo cười:
- Ai cũng có điểm yếu, sao phải lo lắng vậy? Đường dẫn tới thành công không gì khác là phát huy sở trường và hạn chế sở đoản. Quan trọng nhất là phải giỏi vận dụng điểm mạnh của mình.
Quan Vũ thật sự kính trọng Tào Tháo:
- Đa tạ tổng giám đốc chỉ dạy. Tôi nhất định sẽ ghi nhớ.
Tiễn ba anh em kết nghĩa vườn đào, Tào Tháo về ngồi suy tư trong phòng, sau đó nhấc điện thoại gọi Trương Liêu, nói:
- Anh là bạn tốt của Quan Vũ, từ nay càng phải thân mật hơn nữa.
Trương Liêu nói:
- Ý của tổng giám đốc là…
Tào Tháo nói:
- Công ty Đông Hán giờ chia làm hai phe lớn, Hán Nam Đế là lãnh đạo trên giấy tờ, tôi là lãnh đạo trên thực tế. Song, Lưu Bị thuộc bè lũ Hán Nam Đế, mà Quan Vũ lại là người của Lưu Bị. Tôi muốn anh nghĩ cách tròng Quan Vũ lại.
Trương Liêu hỏi:
- Tổng giám đốc cho là có thể dùng được Quan Vũ?
Tào Tháo đáp:
- Văn có văn nghệ, võ có võ nghệ, Quan Vũ thuộc loại người biến công việc thành nghệ thuật. Hắn không những trung tín, có trách nhiệm, mà còn xuất sắc trong việc quản lý và duy trì hệ thống, rất thích hợp làm giám đốc công ty. Nếu dùng một màu để tượng trưng cho tính cách Quan Vũ thì phải dùng màu đỏ. Tục ngữ có câu: "Nghìn quân dễ được, một tướng khó cầu!" Nhất định ta phải thu dụng Quan Vũ.
Trương Liêu nói:
- Quan Công mặt đỏ, đúng là hình tượng đặc sắc. Song vì là người theo chủ nghĩa hoàn mỹ, anh ta sẽ bảo vệ giá trị quan của mình đến mức cố chấp. Muốn lôi kéo anh ta, nói suông chẳng ích gì!
Tào Tháo nói:
- Tôi rất hiểu "muốn được người tất phải được lòng người " Quan Vũ rất cố chấp, nếu hắn đã quyết định thì sẽ trung thành đến khó tin. Nhiệm vụ này khá khó, chỉ anh mới làm được.

2. Cuộc hẹn ở quán bar

Một tuần sau, Trương Liêu hào hứng đến báo cáo Tào Tháo: có một diệu kế khiến Quan Vũ thần phục.
- Anh có diệu kế gì, nói nhanh lên! – Tào Tháo giục.
Trương Liêu nói:
- Chúng ta đều biết Quan Vũ thuộc loại tính cách hoàn mỹ, những người như thế thường có thế giới nội tâm phong phú. Quan Vũ không thể bị lung lạc bởi danh lợi, nhưng lại rất dễ sa vào mê hồn trận tình cảm. Tôi vừa được biết một bí mật: hoá ra Quan Vũ từ lâu thầm yêu Điêu Thuyền. Chỉ cần nắm được Điêu Thuyền, tạo điều kiện cho Quan Vũ gặp, anh ta chắc sẽ cảm đại ân đại đức của chúng ta.
Tào Tháo vỗ bàn, nói to:
- Hay lắm! Quan Vũ thuộc loại người chịu ân tất báo, chắc chắn ta sẽ dùng được hắn. Trương Liêu, anh hãy mau tìm xem Điêu Thuyền giờ đang ở đâu?
Trương Liêu đáp:
- Tôi đã nhờ bạn làm công an tìm giúp rồi, sau khi Lã Bố chết, cô ta không nơi nương tựa, luân lạc làm gái karaoke rồi.
Tào Tháo hỏi:
- Cậu bảo cô ta làm gái tam bồi?
Trương Liêu gật đầu.
Tào Tháo than thở:
- Tạo hoá trêu người. Một cô gái xinh đẹp nhường ấy mà phải chịu cảnh thê lương tới vậy. Anh tất phải làm việc tốt, cứu Điêu Thuyền khỏi bể khổ cho Quan Vũ thỏa nguyện, đồng thời kéo nhân tài về cho tôi. Một mũi tên trúng ba đích!
Dưới sự sắp đặt của Trương Liêu, Quan Vũ gặp Điêu Thuyền trong quán bar "Chiều hồng".
Lần đầu tiên Quan Vũ hẹn gặp Điêu Thuyền, chàng ửng mặt, tim đập rộn ràng. Nhận thấy chàng trai có tình ý, dù nam chinh bắc chiến, Điêu Thuyền vẫn thấy ngượng ngùng.
- Trương Liêu nói rằng anh đã thích tôi từ hồi năm thứ hai? – Điêu Thuyền khuấy đá trong cốc rượu, hỏi e thẹn.
Quan Vũ đáp gọn lỏn:
- Ừ!
- Why? – Điêu Thuyền ngẩng đầu, nhìn Quan Vũ chăm chú.
- Em hỏi vì sao hả? Tôi thấy em rất…- Quan Vũ càng nói càng lúng túng, chàng muốn tìm một từ chuẩn xác:
- Tôi thấy em rất… tình cảm.
- Tình cảm?
- Ừ! – Quan Vũ trấn tĩnh đôi chút:
- Như lúc này đây, em cầm ly rượu đỏ khiến tôi nghĩ tới hình ảnh: cây bừng dâng hoa như ly rượu chân cao của em.
- Đáng tiếc, em không phải là thân cây độc lập, em chỉ như loài dây leo, nếu không đâu gặp cảnh này.
Đôi mắt Điêu Thuyền ưu uất như có bóng đêm tràn qua. Quan Vũ nói:
- Nếu khó khăn gì, cứ gặp tôi. Bạn cùng học, hy vọng tôi sẽ giúp được em?
- Chỉ là giúp thôi sao?
– Điêu Thuyền không quên sứ mệnh của Trương Liêu, cô nói đầy lơi lả:
- Lẽ nào anh đã vứt từ "tình cảm" đi.
- Vứt từ "tình cảm" đi? – Quan Vũ ngạc nhiên nhìn nàng:
- Không, không, em vĩnh viễn là mỹ nhân của tôi, không nên phá huỷ hình tượng em trong tôi.

3. Ba lý do Quan Vũ ra đi

Một chuyện bất ngờ xảy ra: Lưu Bị biến mất cùng một số lượng lớn tài liệu bí mật. Có thể hiểu là tổng giám đốc Tào Tháo chấn động thế nào. Dù Lưu Bị ra sức che giấu, Tào Tháo vẫn lờ mờ cảm thấy dã tâm của Lưu Bị, chỉ có điều Tào không thể ngờ Lưu Bị to gan lớn mật đến vậy. Điều khiến Tào Tháo phát điên là Lưu Bị đã đem theo số lượng lớn tài liệu về loại màn hình mới. Hiện xí nghiệp của Tào Tháo đang dẫn đầu toàn quốc về sản xuất màn hình cỡ lớn và đang tài trợ cho phim truyền hình nhiều tập "Tam quốc diễn nghĩa" sắp phát sóng.
Chẳng lâu sau, qua tạp chí "Động thái kinh tế Tam quốc" Tào Tháo được biết: Lưu Bị sau khi rùng mình hô biến đã trở thành ông chủ công ty Hoàng Tộc. Cùng hợp tác với tập đoàn điện tử Kinh Châu, công ty Hoàng Tộc đã thành nhà kinh doanh màn hình lớn có chất lượng quốc tế đầu tiên ở Trung Quốc và có tham vọng dẫn đầu cả nước.
Tào Tháo than thở không ngớt, hạng mục mới còn chưa ra mà đã bị đối thủ chiếm mất. Mà đối thủ chẳng ai xa lạ, là "thằng nhát gan" Lưu Bị!
Tào Tháo nói với trợ lý Trương Liêu:
- Chà, Lưu Bị bỏ đi rồi. May mà còn Quan Vũ, cậu hãy mau giữ hắn lại. Trưong Liêu hẹn gặp Quan Vũ ở phòng trà, sau đó về báo cáo với Tào Tháo: Quan Vũ đã nhận điện thoại Lưu Bị gọi, hiện đang chuẩn bị bỏ đi. Tào Tháo nổi giận, nói:
- Sao cậu không giữ hắn lại?
Trương Liêu nói:
- Tôi đã nói gãy cả lưỡi, ai ngờ ngọt nhạt, đe doạ, hắn đều không nghe.
Tào Tháo than:
- Làm sao mà trong mắt trong tim hắn, ta vĩnh viễn không bằng Lưu Bị. Trương Liêu nói:
- Quan Vũ bảo, từ khi vào công ty Đông Hán thì không lúc nào không được tổng giám đốc quan tâm. Song, có ba lý do khiến hắn không đi không được. Vì thế, ân tình của tông giám đốc Tào chỉ biết hẹn ngày sau báo đáp.
Tào Tháo cảm khái:
- Quan Vũ đúng là kẻ biết ân biết nghĩa! Cậu nói xem, ba lý do của hắn là gì?
Trương Liêu nói:
- Lý do thứ nhất, hồi kết nghĩa vườn đào, bọn họ từng thề cùng nhau lập nghiệp, sinh tử có nhau. Hắn không muốn là kẻ tiểu nhân trái lời thề.
Tào Tháo nói:
- Xử sự trên đời, tuỳ cơ ứng biến thì việc đầu tiên vẫn là thủ nghĩa, làm sao để một lời thề trói buộc? Lý do này nghe nhàm.
Trương Liêu nói:
- Lý do thứ hai, sau khi kết nghĩa vườn đào thì họ như tay chân, dù núi ngăn sông trở cũng sẽ không chia lìa. Nay, Lưu Bị, Trương Phi ở Kinh Châu, hắn không nỡ xa họ.
Tào Tháo nói:
- Kết nghĩa anh em ở vườn đào, suy cho cùng cũng chỉ là bạn bè, làm sao hắn nhẫn tâm bỏ ta mà đi? Lý do này nghe cũng thật nhàm.
Trương Liêu nói:
- Lý do thứ ba, hắn nói ba anh em hắn là một nhóm, hợp thì mạnh vô hạn, ly thì tan tác.
Tào Tháo gật đầu:
- Đúng rồi. Trong xí nghiệp hiện đại, đặc biệt trong xí nghiệp kỹ thuật cao, team work càng ngày càng quan trọng. Rời khỏi nhóm, giá trị một cá nhân trở nên cực nhỏ bé, đơn thương độc mã sẽ khó làm nên trò trống gì. Hắn đã có ý thức nhóm, thì chỉ vì lý do này, chúng ta để hắn đi thôi.
Trương Liêu nói:
- Vì Lưu Bị chuồn mà không đem theo gia đình, nên Quan Vũ đến với Lưu Bị lần này kỳ thực là giúp Bị chuyển nhà.
- Từ đây đến Kinh Châu xa nghìn dặm. Quan Vũ chuyển nhà giúp Lưu Bị, lại còn đem theo vợ con hắn, kể cũng khổ sở.
Tào Tháo chợt nảy ra một ý:
- Quan Vũ đã khăng khăng đòi đi, ta sẽ mở tiệc tiễn chân. Nhân cơ hội này, ta sẽ dạy cho nhân viên một bài học.

4. BMW tặng anh hùng

Trong tiệc chia tay, Tào Tháo đánh giá rất cao phẩm chất tốt đẹp của Quan Vũ, ông ta nói:
- Trong một thời đại mà việc nói những từ "thay đổi", "đổi mới" đang là mốt thời thượng, thì phẩm chất trung thành, tín nghĩa của Quan Vũ dường như cổ lỗ. Tuy nhiên, chúng ta không cách gì lẩn tránh vấn đề: Đạo đức của nhân viên không lúc nào không là sự quan tâm của nhà quản lý. Cần thừa nhận, những thay đổi trước mặt chúng ta đã cuốn đi bao giá trị, kể cả những giá trị cơ bản của nền kinh tế: trung thành, tin cậy, phấn đấu và yêu nghề. Tào Tháo đau đớn chỉ ra:
- Chúng ta đã thấy rất nhiều thanh niên chỉ giỏi trục lợi, qua sông chặt cầu, coi khoa học kỹ thuật là trên hết. Lãnh đạo vừa quay đi là không làm việc. Họ làm việc miễn cưỡng, quấy quá, mồm miệng đỡ chân tay, không hề có chút lương tâm nghề nghiệp. Lười biếng, hoài nghi, tiêu cực, oán trách… là thứ dịch bệnh trong công việc, ngày một ngày lây lan. Tình cảnh đó mọi người đều thấy, song mấy ai biết tự sửa mình? Tào Tháo kêu gọi toàn thể nhân viên học tập Quan Vũ. Ông phát biểu:
- Ngay từ khi còn là sinh viên, Quan Vũ đã lập kế hoạch nghề nghiệp cho cuộc đời mình, đến nay vẫn theo đuổi không mệt mỏi kế hoạch đó. Đúng vậy, chúng ta không cách gì làm Quan Vũ thay đổi lời thề. Nhưng tôi vẫn muốn nói: Có ý thức nhóm mạnh mẽ, có phẩm chất trung thành và trách nhiệm, Quan Vũ đã là một người rất đáng tin cậy, có thể giao trọng trách. Tào Tháo quay lại, nắm chặt tay Quan Vũ, vì tình cảm xáo trộn nên cái bắt tay run bần bật. Ông ta nói:
- Đường anh đi rất dài, tôi tặng anh một chiếc xe hơi – là chiếc BMW anh thích nhất. Lã Bố để lại hai báu vật: một là Điêu Thuyền, hai là chiếc BMW. Anh đã không muốn Điêu Thuyền thì hãy lấy BMW. BMW phấn hồng và Quan Vũ mặt đỏ, màu sắc thật hoà hợp làm sao!
Quan Vũ hỏi kinh ngạc:
- Làm sao anh biết tôi thích chiếc xe đó?
Tào Tháo nói:
- Tôi còn biết Trương Phi thích Mẹc.
Quan Vũ cảm ơn rối rít, xúc động thậm chí không nói lên lời.
Tào Tháo hỏi:
- Trước kia tôi đã tặng nhiều lễ vật mà anh không động lòng. Nay sao lại xúc động đến vậy?
Quan Vũ nói:
- Nghe nói công ty của đại ca Lưu Bị đặt tại một khu công nghiệp mới mở ở Tân Dã, Kinh Châu, đường xá đi lại rất khó khăn. Có xe, không kể chuyến đi tới đấy, sau này tôi đi làm cũng tiện hơn nhiều.
Tào Tháo cảm thán:
- Anh không quên chủ cũ, xứng là bậc đại trượng phu!- Rồi Tào Tháo quay đầu nói với đám tâm phúc Hứa Chử, Trương Liêu, Từ Hoảng:
- Có nghe không? Quan Vũ là tấm gương cho ta học tập!
Quan Vũ vẫy tay từ biệt Tào Tháo rồi lên chiếc xe yêu thích, bắt đầu hành trình oanh liệt "một ngựa đi nghìn dặm" và "qua năm ải, chém sáu tướng". Tên của Quan Vũ trở thành tượng trưng cho trung thành, tin cậy, lòng yêu nghề.
Có người nói Quan Vũ chính là một con ngựa báu đã rời tàu ngựa của Tào Tháo. Vì thế, người ta mới gọi "nhảy việc" là "bỏ Tào".

LỜI BÀN CỦA TÁC GIẢ
Bạn đã từng cần sự giúp đỡ của công ty Head-hunting? Công ty Head-hunting có thể cung cấp cho bạn nhân tài, chứ không cách gì cung cấp nhân phẩm! Bạn có từng nghĩ: Tìm ở đâu được người vừa có tài, vừa có đức?
Các vua chúa Trung Quốc xưa đã thử rất nhiều cách để tìm người hiền đức, cuối cùng đúc kết ra hai kinh nghiệm:
Kinh nghiệm thứ nhất: "Tìm trung thần tất phải từ nhà có hiếu". Thế nào là "hiếu?" Là người hiểu ân đức (đặc biệt là ân đức cha mẹ). Người lớn lên trong một gia đình có truyền thống biết báo ân tất sẽ trung thành, tín trực. Kinh nghiệm thứ hai: "Thánh triều lấy hiếu trị thiên hạ". Để không ngừng có người hiền tài, chỉ tuyển dụng thôi chưa đủ mà còn cần xây dựng văn hoá công ty biết tri ân, biết báo đáp. Tri ân là biết ơn quốc gia, xã hội, khách hàng; báo đáp là báo đáp công ty. Một khi xây dựng được văn hoá công ty như vậy, bạn sẽ thu hút và bồi dưỡng được nhân viên trung thành.
Ngược lại, trong một công ty chỉ biết đến "lợi", mỗi nhân viên cũng sẽ chỉ biết đến "tư lợi". Tự chất vấn mình là cách tốt nhất để tuyển dụng nhân tài. Nếu bạn cứ than thở không có được nhân viên trung thành, vấn đề chính xuất phát từ bạn.

1. Từ con nhà khuê các thành nhân viên văn phòng

Lại nói sau trận đại chiến Quan Độ, công ty của Tào Tháo đã thôn tính trọn tập đoàn công ty Hà Bắc, bao gồm cả bốn nhà máy lớn là Tịnh, Thanh, U, Dực. Nguyên giám đốc tập đoàn công ty Hà Bắc, Viên Thiệu, ưu uất thành bệnh rồi ôm hận mà chết. Chiến tranh thương trường vô tình, song Tào Tháo vẫn không khỏi ngậm ngùi, ông an ủi nhân viên cũ, quan tâm đãi ngộ tốt con cái, dâu rể nhà Viên Thiệu. Nào ngờ, nàng con dâu thứ hai của Viên Thiệu là Chân Mật lại dấy lên cơn sóng gió tình trường.
Chân Mật là một trong những người đẹp nhất thời Tam Quốc, nhan sắc chỉ sau Điêu Thuyền nhưng tài nghệ không ai bì kịp. Có phong thái thướt tha, văn chương lại bóng bẩy, vì vậy mà nàng được công ty bố trí cho chức chuyên viên phòng văn hóa. Chưa kịp nhận nhiệm vụ, danh xưng "mỹ nữ chuyên viên" của nàng đã lan xa.Chân Mật nghĩ mình tài sắc hơn người nên cứ lần lữa không muốn tới công ty mới. Chồng nàng là Viên Hi sầm mặt:
- Cô phải thực tế chứ! Tập đoàn công ty Hà Bắc không còn nữa, giờ cô cũng không còn là con dâu của giám đốc Viên Thiệu. Cô không đi làm, lấy ai nuôi cô?
Chân Mật nói:
- Không phải em không muốn đi làm, chỉ vì trụ sở công ty mãi tận Hứa Xương, xa quê quán, đến chỗ ở cũng không có, chẳng lẽ em lại phải thuê nhà trọ?
Viên Hi nghĩ ngợi một lát rồi nói:
- Cô cứ mua một căn hộ ở Hứa Xương đi. Nhà vẫn còn một ít tiền tiết kiệm, có thể giúp cô lúc đầu. Sau này, cô phải tự trang trải. Được không? Chân Mật ngạc nhiên:
- Sao chỉ còn một ít tiền tiết kiệm?
Viên Hi trả lời:
- Một ít cũng không sao. Không biết bao giờ nhà ta mới khá lại được!
Chân Mật hiểu chồng mình có tật. Nàng còn nhớ, hồi mới cưới, ngày nào chồng nàng cũng đi làm về đúng giờ. Sau này thì lấy cớ bận tiếp khách, thường 10 giờ tối mới về. Sau nữa thì Chân Mật có tỉnh dậy cũng không thấy bóng dáng chồng đâu. Còn hiện nay, thu nhập mới giảm đi một chút mà chồng nàng đã xuống dốc tệ hại, sáng nào cũng mới thấy mặt mũi nhàu nhĩ trở về, chân chưa rửa đã đổ vật xuống giường. Có người nói, chồng hôm nào cũng về đúng giờ là có bệnh nghèo, 10 giờ tối mới về là có bệnh rượu, nửa đêm mới về là có bệnh gái, bốn giờ sáng mới về là bệnh cờ bạc.
Chân Mật hiểu rằng, Viên Hi ban đầu không mắc bệnh nghèo (đó là khoảng thời gian hạnh phúc làm sao!), song sau này nhất định đã từ bệnh rượu sang bệnh gái, và giờ từ bệnh gái chuyển sang bệnh cờ bạc. Chân Mật không thể ngờ rằng sau khi Viên Thiệu mất đi, sinh hoạt gia đình lại "thất điên bát đảo" như vậy. Viên Hi ngày càng suy đồi mà không chịu sửa đổi, không thuốc gì cứu nổi.
- Được rồi! Được rồi! - Chân Mật thở dài:
- Tôi đi rồi, nhà này anh muốn phá phách thế nào cũng được!
Nàng nhặt nhạnh tư trang, một mình tới trụ sở công ty. Đoàn tàu lăn bánh rời ga, Chân Mật vẫn không thấy bóng dáng chồng mình ra tiễn.
Hai tháng sau khi Chân Mật ra đi, Viên Hi bán ngôi biệt thự ba tầng, tiền bán nhà cũng không biết đi đâu. Nên nhớ rằng, ngôi biệt thự đó là của ông bố Viên Thiệu tặng đôi trẻ làm tổ uyên ương!

2. Vừa gặp đã yêu, tin đồn lan rộng

Trưởng phòng văn hóa công ty là Tào Phi, con Tào Tháo. "Đúng là kiểu quản lý gia tộc" - Chân Mật thầm nghĩ. Sự đã đến đây thì chỉ còn biết theo mệnh trời.
Nàng không ngờ mình đem đến văn phòng bao thay đổi. Còn Tào Phi, vừa gặp nàng, anh ta như bị điện giật, chân tay lúng túng, không biết làm gì. Không biết vô tình hay hữu ý mà Tào Tháo luôn sắp xếp để nàng ở lại làm thêm giờ. Lý do thật đơn giản: Chân Mật là người phụ nữ tài năng. Nếu nàng chỉ có mỗi tài năng thì không sao, nàng lại còn đẹp, vấn đề thêm phức tạp.
Người ta hay bảo: "Trai gái cùng làm việc thì quên mệt". Điều đó không cần phải chứng minh. Các đồng nghiệp của Chân Mật như "cá gặp nước", ai cũng làm việc cố gắng; mà không chỉ đồng nghiệp, ngay ông chủ cũng vậy. Tuy nhiên, sắc đẹp luôn kèm theo sự trớ trêu: nếu nàng làm tốt, người ta sẽ cho nàng thành công nhờ sắc đẹp; nếu nàng làm dở, người ta sẽ cho nàng cậy được ưu ái nên chây ỳ. Kết quả là có khiêng đá bị đập xuống chân thì cũng không ai thông cảm với nàng.
Chân Mật chỉ biết than thầm. Là người đàn bà vừa đẹp vừa tài năng, song tài năng chỉ khổ làm thêm giờ, sắc đẹp chỉ khổ lời ong tiếng ve. Trưởng phòng Tào Phi rất thích kéo nàng đi ngoại giao. Quả thật, nếu trong cuộc gặp gỡ có "mỹ nữ + tài nữ" Chân Mật, công việc rất trôi chảy. Song Chân Mật chỉ có cảm giác bị sỉ nhục, nàng bị người khác chuốc rượu, bị chèo kéo xướng ca, có kẻ còn sờ sẫm. Vì "yêu cầu công tác", lại thèm chịu lệnh của cấp trên, nàng không thể cự tuyệt.
Tiếng đồn về Chân Mật và Tào Phi ngày càng ly kỳ. Một mặt, tiếp xúc nơi công sở dễ phát sinh tình cảm; một mặt, người ta thích đồn thổi chuyện trai gái cơ quan. Ai tốt với ai, ai liếc ai, ai đầu mày cuối mặt với ai, tin tức từng rổ từng rổ từ văn phòng chuyển ra ngoài. Huống hồ đôi này: trai là con cả tổng giám đốc Tào, gái là người đẹp nhìn người biết mặt, đề tài càng hấp dẫn. Đồn rằng, có người đã nhìn trộm thấy họ làm tình ngay trong văn phòng, thấy rõ cả mông Chân Mật có vết. Sau này trong "Tam quốc diễn nghĩa", La Quán Trung thuật Tào Phi thừa cơ cưỡng chiếm Chân Mật cũng là vì nghe tin đồn kiểu này. Và cũng vì bị đồn thổi, mỗi lần gặp Tào Phi là Chân Mật lúng túng.
Một lần Tào Phi yêu cầu Chân Mật ở lại làm thêm giờ, nàng viện cớ này nọ, Tào Phi nổi giận:
- Chúng ta có làm gì đâu, bọn chúng lấy gì mà dám đồn xằng? Chẳng thà chúng ta yêu quách nhau là xong!
Chân Mật ngập ngừng:
- Thế coi sao được?
Tào Phi nói:
- Thế nào mới coi được? Chỉ cần em ly hôn với Viên Hi, hai ta thích gì làm nấy. Trai gái yêu nhau chẳng chướng mắt ai!
Chân Mật nói:
- Nếu ly hôn Viên Hi thì cũng chẳng được yên thân.
Tào Phi nói:
- Anh không tin.
Chân Mật nói:
- Không tin, anh cứ đợi xem!
Đúng như Chân Mật dự đoán: Ly hôn với Viên Hi không phiền toái, phiền toái là những tin đồn không dứt. Viên Hi từ Dực Châu đến Hứa Xương tìm vợ, bắt gặp hai người đang tắm chung ở Uyên Ương Cốc thì nổi giận đùng lao vào ẩu đả. Nghe nói, Tào Phi đã đánh cho Viên Hi máu me bê bết. Sau này tốn mất 200.000 quan và 60.000 đô la Hồng Kông, Viên Hi mới khoái trá ly dị.

3. Tình yêu có tội gì?

Buồn phiền, Tào Phi nhờ Tào Tháo giúp đỡ. Tào Pháo nổi giận: - Tao đã nói với mày, cứ dây dưa vào đám nhân viên bắt mắt thế nào cũng mất danh dự nhà quản lý.
Tào Phi không phục, cự nự:
- Nếu có nhân viên xinh đẹp mà không dây dưa mới là mất danh dự đàn ông!
Tào Tháo không nghe rõ, hỏi lại:
- Mày bàu làu cái gì?
Tào Phi sợ quá, vội đáp:
- Không… không làu bàu gì.
Tào Tháo hừm một tiếng, nói bằng giọng khiêm khắc:
- Tao đã có hai quy định bất thành văn, mày biết rồi. Sau đó ông giảng lại hai quy định bất thành văn:
Thứ nhất: không táy máy quỹ công ty.
Thứ hai: không táy máy con gái công ty.
Tào Phi nói:
- Không động vào tiền công ty để làm gương liêm khiết, có thể hiểu được. Nhưng vì sao không được động vào con gái công ty? Rốt cuộc tình yêu có tội gì?
Tào Tháo giải thích:
- Mày phải hiểu, tình yêu văn phòng không phải thường, nó dễ gây nghi ngờ về sự công bằng, chính đáng, khách quan trong quản lý. Huống hồ mày là thằng đứng đầu văn phòng.
Tào Phi vẫn không phục:
- Đứng đầu văn phòng thì sao? Chỉ cần con không để tư tình ảnh hưởng, công tư phân minh, người ta lấy gì để chỉ trích con?
Tào Tháo cười nhạt:
- Mày không để tư tình ảnh hưởng? Công tư phân minh? Thật ra điều đó không quan trọng. Quan trọng là người ta không nghĩ mày công tư phân minh.
Tào Phi vẫn ương bướng:
- Đâu phải lỗi tại của con?
Tào Tháo nghiêm mặt:
- Về tình riêng mà nói con không sai. Về công mà nói, miệng đời sóng bể, con làm sao ngăn được.
Tào Phi không biết nói sao.
- Hãy nhớ, đối phó với tình văn phòng, so với việc văn phòng, cần cái đầu lạnh hơn nhiều! Nhiều kẻ vì quan hệ nam nữ mà thân bại danh liệt.
Tào Tháo nghiêm túc cảnh tỉnh con trai: "không được để đàn bà huỷ hoại sự nghiệp!". Thế nhưng Tào Phi với Chân Mật đã như keo dính vào sơn. Sau mấy cuộc chuyện trò bên gối, hai người quyết định: 
        1. Nếu chia tay, tiếng đồn sẽ bám cả hai suốt đời. Chẳng thà lấy nhau luôn, một lần xấu che trăm lần hổ. Huống hồ tiếng đồn như chất xúc tác, hai người sẽ hiện thực hoá tiếng đồn, Chân Mật sẽ mang thai và kết hôn là lời giải cuối cùng. 
        2. Chân Mật nghỉ ở nhà một thời gian, vừa tránh ảnh hưởng tới văn phòng, vừa để dưỡng thai. 
        3. Tu sửa lại căn hộ Chân Mật đang ở làm tổ ấm uyên ương. Tào Phi trả nốt tiền mua nhà và tiền tu sửa.

4. Người đẹp như hổ dữ

Câu chuyện không dừng lại ở đó. Sau đám cưới Tào Phi và Chân Mật không lâu, phòng văn hoá thay đổi nhân sự. Tào Phi được điều làm giám đốc bộ phận điện dân dụng, em Tào Phi là Tào Thực mới tốt nghiệp đại học trở thành trưởng phòng văn hoá. Đó cũng là khi Chân Mật trở lại làm việc. Ai có thể ngờ, người đàn bà 32 tuổi Chân Mật lại lao vào tình trường với chàng trai 22 tuổi Tào Thực, để bao lời đồn thổi lại dấy lên.
Khi anh trai Tào Phi đôn đáo kinh doanh là lúc cậu em Tào Thực tiêu tốn rất nhiều thời gian vào bà chị dâu vừa đẹp vừa đa tình. Tào Thực còn sáng tác tác phẩm nổi tiếng muôn đời "Lạc thần phú" (Phú nữ thần sông Lạc) để ca ngợi sắc đẹp chị dâu: "Bóng hình nàng bổng như chim hồng kinh sợ, uyển chuyển như rồng bơi, sáng láng tựa cúc thu, vẻ tùng xuân tươi tốt. Nàng lúc ẩn, lúc hiện chừ, như mây che vầng nguyệt; phiêu diêu chừ, như gió xoay tuyết chuyển. Trông xa mà ngắm, sáng tựa mặt trời đang lên; đến gần mà trông, tựa hoa sen trên sóng… Ngoài: môi đỏ tươi, trong: răng sáng trắng, mắt nhìn lóng lánh, lúm đồng tiền ngọt ngào; tư thái phiêu diêu, cử chỉ nhẹ nhàng, ý tứ nhã nhặn, lời nói mê người…". Màn kịch tình văn phòng diễn lại lần nữa, và diễn viên nam chính Tào Phi thực sự nổi giận. Mối tình giữa anh em họ Tào và người đàn bà đẹp Chân Mật trở thành đề tài nóng của báo chí trong một thời gian. Chuyên mục "Điểm nóng ba người bàn" của báo Kinh doanh Tam quốc mời Lưu Bị và Tôn Quyền làm khách, đã cùng bàn về hiện tượng tình công sở.
Lưu Bị nói:
- Cuộc đời đàn ông có 10 năm bị lãng phí, trong đó năm năm đợi con gái cởi y phục và năm năm đợi họ mặc y phục. Sự lãng phí của hai anh em họ Tào còn nhiều hơn. Lãng phí thời gian không nói, khi gặp phiền toái, lấy đâu thời gian và tinh thần để làm việc? Người đẹp như hổ dữ, thật khiến người ta kinh sợ!
Tôn Quyền thì cho rằng:
- Không nghi ngờ gì nữa, Chân Mật đã dùng mỹ nhân kế để làm đời sống tình cảm của mình phong phú thêm. Lịch sử đã chứng minh: Đàn bà đẹp như nhện giăng bẫy, đàn ông giỏi phòng bị thế nào, chỉ một chút sơ ý là sa lưới. Dùng mỹ nhân kế hiệu quả rất cao, sau này em gái tôi cũng sẽ dùng mỹ nhân kế.
Người dẫn chuyên mục kết luận:
- Giám đốc Viên Thiệu mới nằm xuống, cô con dâu thứ của ông chỉ lắc mình đã biến thành con dâu họ Tào. Chúng ta tin rằng, mục tiêu chính của cô là thành phu nhân của tổng giám đốc. Vô luận người thừa kế Tào Tháo là Tào Phi hay Tào Thực, cô ta vẫn thực hiện được mục tiêu của mình. Được người đẹp Chân Mật làm mẫu, chuyện các cô gái lợi dụng tình công sở để tiến thân đang trở thành trào lưu.
Tào Tháo đọc xong bài báo thì giận tím người. Ông thật không hiểu tại làm sao mà cả hai con ông đều yêu một người đàn bà? Nén đau đớn, Tào Tháo tự tay soạn "Khuyến cáo về tình yêu văn phòng" để các nam thanh nữ tú trong văn phòng tuân thủ. 
        1. Tất cả nhân viên, nếu ai có cảm tình với nhau, hãy nhớ lời dạy của Khổng Tử: Tuy "khởi đầu ở tình", nhưng "dừng ở lễ". 
        2. Tình văn phòng là trái cấm, trước khi hái hãy nghĩ kỹ ba lần. 
        3. Giữ gìn cự ly để bảo đảm an toàn. 
        4. Không được khêu gợi cấp trên khác giới. 
        5. Không được quấy rối cấp dưới khác giới. 
        6. Dùng lý trí để đối xử, không được để rung động cá nhân cản trở công việc và tiền đồ sự nghiệp. 
        7. Dùng người có vợ hoặc có chồng, họ có gì sai thì có người kiềm chế. 

5. Vốn sinh cùng một gốc – Sao nỡ đốt thiêu nhau

Nói cũng chỉ để cười. Sau khi Tào Tháo chết, Tào Phi được thừa kế ghế bố. Làm CEO công ty không lâu, Tào Phi muốn dùng quyền lực mà hại chết Tào Thực, bèn cố ý gây khó dễ cho em trai:
- Chú chẳng phải phụ trách bọn phong lưu tài tử sao? Vậy hãy đi bảy bước mà làm ra một bài thơ, nếu không ta sẽ xem chú là kẻ dối trá, phá hoại công ty.
Không ngờ, Tào Thực đi đúng bảy bước thì làm được một bài thơ thật:
Nấu đậu đốt cành đậu
Đậu ở trong nồi khóc
Vốn sinh cùng một gốc
Sao nỡ đốt thiêu nhau?
Tào Phi cười như mếu:
- Vốn sinh cùng một gốc, sao nỡ đốt thiêu nhau? Chẳng phải tất cả do người đẹp Chân Mật sao?
Tào Thực giải thích:
- Đại ca, xin đừng trách em. Văn phòng là nơi khiến tình ý người ta mê loạn. Nó như bãi cát vàng ở Địa Trung Hải, vẻ óng ánh mê hồn lấp lánh khắp nơi. Ở điểm này, anh cũng giống em, nên thông cảm mới phải.
Tào Phi thở dài một tiếng, chỉ còn cách tha cho em.

LỜI BÀN CỦA TÁC GIẢ
Tình yêu công sở rất dễ gây scandal, nó không chỉ tổn thương đương sự mà còn ảnh hưởng xấu tới tập thể. Trong một đội ngũ, người quản lý nên có một cự ly thích hợp với cấp dưới. Nếu cấp trên có tư tình với cấp dưới, những lời đồn thổi sẽ làm giảm uy quyền cấp trên và giảm tính chuyên nghiệp của cấp dưới. Nếu giữa các đồng sự nảy sinh tư tình, mối quan hệ đồng nghiệp cũng bị tổn hại.
Tình công sở hiện diện khắp nơi, nhưng ít ai xem đó là tai hoạ. Nếu bạn đã từng có một mối tình công sở, bạn sẽ thấy khởi đầu là tình luyến, kết thúc là tình bi, sự nghiệp của bạn cũng bị lung lay nghiêm trọng.
Nếu bạn yêu người dưới quyền, hoặc giả hai nhân viên của bạn yêu nhau, bạn cần phải đưa ra lựa chọn giữa "giang sơn và người đẹp".

1. Bí quyết nụ cười

Lại nói thị trường màn hình màu hiện do ba dòng Anh Hùng, Hoàng Tộc và Tiểu Bá Vương chiếm giữ. Công chúng cũng rất quan tâm tới phát tích của Lưu Bị. Tốn rất nhiều công sức, cuối cùng Học viện Thương nghiệp quốc tế Đông Ngô mời được Lưu Bị tới thỉnh giảng. Sinh viên ngồi kín hội trường rộng mênh mông (họ sắp tốt nghiệp đại học và toả đi xin việc, vì thế họ rất muốn tìm hiểu một người như Lưu Bị thành công bằng cách nào). Thật ra Lưu Bị cũng có dụng tâm. Ông hy vọng lần thỉnh giảng này sẽ thu hút được những sinh viên ưu tú về với Hoàng Tộc. Giờ đây trên giảng đường, phong thái Lưu Bị khiêm hoà, chân thành, toả ra một sức hấp dẫn rất nam tính. Cầm micro trong tay (ban đầu có hơi run, sau lấy lại bình tĩnh rất nhanh), nói thao thao:
- Tôi hơn các vị ngồi đây 20 năm si ngốc, cũng được người đời xem là có chút thành tích. Rất nhiều người hỏi tôi có bí quyết gì, kỳ thực, bao bí quyết đều viết ngay trên mặt. Có thể nói thế này: Trên mặt tôi bày rõ mười mấy năm nam chinh bắc chiến, bao sương gió và kinh nghiệm. Nhớ hồi nào tôi và Quan Vũ, Trương Phi tốt nghiệp trường Đại học Quản lý quốc tế Trường Giang, bọn tôi như nghé non không sợ hổ, cũng như các bạn ngồi đây. Thế nhưng các bạn còn may mắn hơn tôi vì các bạn được đọc trên khuôn mặt này, còn tôi khi đó thì không.
Trong đám sinh viên có một cậu tên là Chu Du đứng dậy hỏi:
- Tiên sinh, ông giỡn bọn tôi phải không? Ai mà chả có mặt, mặt ông có gì thần kỳ?
Lưu Bị uống một ngụm nước, bình thản giải thích:
- Mọi người đều biết, tượng trưng tiêu biểu nhất cho nền văn hóa 5.000 năm của Trung Quốc là một bộ mặt cười. Kiến thức trên bộ mặt đó mới nhiều làm sao. La Quán Trung từ nghiên cứu tướng mạo mà viết ra một trong bốn tác phẩm kinh điển của Trung Quốc "Tam quốc diễn nghĩa "; Lý Tôn Ngô nhờ nghiên cứu mặt mà viết được bộ sách "Hậu hắc học" bán chạy bao năm. Vì sao Tào Tháo nói "Anh hùng thiên hạ, chỉ có ông ta và tôi thôi?". Vì bộ mặt đầy đặn phúc hậu của tôi cùng với trái tim đen tối của ông ta là hai thứ "hàng độc" trong thiên hạ.
Chu Du cười lạnh:
- Cứ theo ông, bọn tôi chỉ cần luyện mặt dày là gặt hái thành công?
Lưu Bị khẽ gật đầu, đáp:
- Mọi người đều có thể lý giải như thế được. Nhưng tôi nghĩ, vì thiếu từng trải nên trình độ lý giải của các bạn còn hạn chế. Các bạn sắp vào bước đầu của cuộc mưu sinh, hãy để tôi nói một vài bí quyết rất đơn giản để trong thị trường việc làm cạnh tranh khốc liệt này, ông chủ không cách gì không dùng các bạn.
Đúng vậy, đối với thanh niên, tướng mạo luận nghe thật kỳ bí. Thế nhưng trong nền văn hóa fast-food này, cứ "bí quyết" là được họ hoan nghênh. Mấy cậu Hoàng Cái, Lỗ Túc, Lã Mông cắm cúi ghi chép, chỉ có Chu Du vẫn kiên quyết đeo bám Lưu Bị, biến buổi thỉnh giảng trở thành cuộc phỏng vấn. Người tài ẩn như Lưu Bị gặp sấm cũng không kinh động, đã trả lời gọn ghẽ từng câu, từng ý. Chu Du hỏi sắc sảo bao nhiêu, Lưu Bị đáp thông minh chừng đó. Lỗ Túc giỏi ghi đã chép không sót một chữ, sau đó đóng thành tập và gửi cho tạp chí Nguồn nhân lực Trung Quốc, lấy đề là "Sinh tồn trong thị trường việc làm".
Dưới đây là toàn văn buổi nói chuyện của Lưu Bị, được chia làm bốn phần khác nhau: "Năm điều tâm huyết về nghề nghiệp", "Năm vũ khí tiếu ngạo thị trường việc làm", "Năm phương án cứu người trong thị trường việc làm", "Năm lý do thống hận của phụ nữ đẹp trong thị trường việc làm". Để cho dễ đọc, các câu hỏi của Chu Du được in nghiêng.

2. Năm điều tâm huyết về nghề nghiệp

Là những sinh viên năm cuối, các vị ngồi đây sẽ nhanh chóng tiến vào thị trường việc làm và có thân phận mới. Vấn đề phổ biến nhất trong thời kỳ này là: Nhiều người vừa kiếm được việc đã mất việc. Tại sao vậy? Tại sao nhiều sinh viên tài năng lại biến thành con lật đật trong thị trường việc làm?
Trước đã từng làm cho những công ty nổi tiếng của Đổng Trác, Đào Khiêm, Tào Tháo, Viên Thiệu… giờ tự mình sáng nghiệp, trong tay cũng có ít quân, tôi có chút kinh nghiệm muốn truyền đạt, hy vọng các bạn rút ra bài học. Tôi cho rằng: quan trọng nhất là chú trọng tiểu tiết trong làm việc, bởi tiểu tiết thường tạo ấn tượng chính về việc làm của chúng ta, dù nó có vẻ là "những khoản thu chi nhỏ" không đáng hạch toán. Nói một cách hình tượng: tờ giấy trắng chỉ giây một giọt mực, người ta sẽ xem đó là giấy bẩn hoặc giấy loại.
Chu Du: Nếu giấy đã bị một hay vài vết mực thì phải làm gì?
- Có bốn cách. Cách thứ nhất là "Giữ mình trong sạch", quyết không để giấy nhiễm bẩn, không đến gần mực. Cách thứ hai là "Bỏ tất cả", một khi đã bị bẩn, vứt hẳn vật bị bẩn đi. Cách thứ ba là "Rửa tâm đổi mật", dùng tẩy xóa vết bẩn để trong sạch như xưa. Cách thứ tư là "Mặc kệ nó", như người ta hay gọi là "tay trót nhúng chàm", tờ giấy đã giây một giọt mực thì nhuộm đen luôn. Bốn cách đó, tùy anh chọn lựa. Còn ở đây tôi chỉ giảng làm thế nào để "giữ mình trong sạch". Về tiểu tiết trong công việc, có năm điều tâm huyết muốn nói với các vị: đừng tán gẫu trong lúc làm việc, đừng lười biếng, đừng đem tài sản công ty về nhà, đừng ăn mặc quá xì-tin, đừng dùng thời gian công ty để làm việc tư.
Chu Du: Tán gẫu không phải là thói quen tốt, điều đó ai cũng hiểu.
- Lẽ đời là thế này: người hiểu thì nhiều, người làm được thì ít. Còn nữa, có lẽ các vị không biết, nghe tán gẫu cũng không tốt. Hãy hình dung, một đồng sự bên cạnh huyên thuyên không ngớt sẽ tạo hai ấn tượng không tốt: thứ nhất, đồng sự huyên thuyên sẽ tưởng bạn rỗi rãi như họ; thứ hai, người khác sẽ tưởng cả hai đang nhàn rỗi. Có oan uổng không? Điều tâm huyết thứ hai: Đừng làm biếng. Nhiều người cho rằng tôi hay nói về vẻ mặt nghĩa là nói về giỏi làm bộ. Họ chỉ biết một mà không biết hai. Ví dụ: họ chỉ thích chăm chỉ trước mặt ông chủ, hễ ông chủ quay đi là lại lười biếng. Kết quả ra sao: người như tôi đi đến đâu cũng giữ vị trí cao, còn họ thì ngay cả thời gian thử việc cũng không qua nổi. Vì sao vậy? Vì ban đầu hiệu quả làm việc của tôi bị trừ hao, song sau thể nào cũng được bộc lộ ra.
Chu Du: Trong ấn tượng của bọn tôi, ông là người nhảy việc rất nhiều.
Xin hỏi, ông và họ có gì bất đồng?
- Tôi không ngừng nhảy việc, còn họ không ngừng lợi dụng.
Điều tâm huyết thứ ba: Đừng đem tài sản công ty về nhà, cho dù nó chỉ là một con chuột bỏ đi hay đồ khuyến mại nhỏ. Nếu không, người ta sẽ xem các vị là người tham vặt. Hãy nhớ, không tham vặt thường thu được danh dự lớn. Về mặt này, Quan Vũ em tôi là tấm gương sáng. Hồi 27 trong "Tam quốc diễn nghĩa" có tên là "Viên Bản Sơ bại binh chém tướng, Quan Vân Trường treo ấn gói vàng". Thế nào là treo ấn gói vàng? Chính là khi rời công ty rồi thì trả nhà phân phối; thẻ tín dụng, điện thoại di động, đồng phục mà công ty cấp đều gói đem trả, tay không rời khỏi công ty. Một số người không như vậy, họ cũng cao thượng nhưng không câu nệ tiểu tiết, bị lợi nhỏ hủy hoại thanh danh. Các vị nói xem, có cần thiết không?
Chu Du: Ý ông là phải có lợi lớn mới đáng hy sinh danh dự?
(Lưu Bị suy nghĩ 20 giây)
- Cậu hiểu như thế nào cũng được. Có điều kỳ quái là, nếu cậu quên thân vì lợi ích lớn hơn, cậu có thể bị như Đổng Trác – chịu tiếng xấu muôn đời; cũng có thể cậu vạn thế lưu danh như tôi. Đó là câu đố mà cậu phải tự giải! Điều tâm huyết thứ tư: Đừng ăn mặc quá xì-tin. Các vị có thể cho rằng ăn mặc xì-tin để bộc lộ cá tính và thời thượng, nhưng cần nhớ đây là môi trường làm việc. Phụ nữ không thể mặc quần bò thủng và đi giày mũi nhọn, đàn ông không thể để tóc đuôi ngựa. Ăn mặc xì-tin sẽ ảnh hưởng đến bầu không khí tích cực làm việc.
Chu Du: Lòng yêu cái đẹp, ai ai không có. Sao có thể trách vô lý vậy được? Người mặc đẹp lên một chút sẽ làm cả công ty đẹp đẽ, và công ty sẽ đầy sức sống. Nhân viên không có cá tính thì chỉ là lao động phổ thông. Ông có hiểu điều đó không?
- Tính thống nhất của văn hóa công ty càng cao thì văn hóa công ty càng thuần khiết. Văn hóa công ty càng thuần khiết thì ứng xử càng rõ ràng. Ứng xử càng rõ ràng thì năng suất càng cao. Công ty yêu cầu nhân viên ăn mặc chuẩn mực là vì vậy. Đương nhiên, công ty phải khích lệ tinh thần sáng tạo của nhân viên, song bất kỳ sự sáng tạo nào cũng không được làm tổn thương tính thống nhất. Nếu không, không cách gì tập hợp được sức mạnh tập thể để hướng tới mục tiêu.
Điều tâm huyết thứ năm: Đừng dùng thời gian công ty để làm việc tư. Một số nhân viên có vẻ thông minh, trong giờ làm việc cứ thoắt ẩn thoắt hiện, lợi dụng thời gian công ty để làm việc riêng, như: đi shopping, sửa móng tay, gội đầu. Tin tôi đi, không nên bắt chước họ, nếu không, các vị sẽ bị coi là không chịu rèn luyện và không đáng tin cậy. Và hãy tin, ăn mặc quá xì-tin, các vị sẽ khiến người xung quanh bất an. Xin hãy để ý những chuyện vặt vãnh trong cuộc sống, nếu không danh dự của bạn có thể sẽ không còn. Không một ông chủ nào thích một nhân viên thoắt ẩn thoắt hiện.
Chu Du: Đồng chí Tào Tháo kính mến của chúng ta từng nói: "Đại trượng phu không nệ tiểu tiết". Ông giải thích câu đó thế nào?
(Lưu Bị sững người, rồi đáp rất nhanh)
- Người bình thường trong thời điểm quan trọng, người quan trọng trong thời điểm bình thường, đều không câu nệ tiểu tiết! Ngoài ra thì khác.

3. Năm vũ khí tiếu ngạo thị trường việc làm

- Nhiều người cho rằng mình là người làm thuê thì chỉ cần làm xong việc là xong. Tôi cho bản chất của sự việc là: Ai cũng đều làm việc cho bản thân, bất kể để kiếm ăn hay để cho tương lai tươi sáng. Vì thế, cho dù ông chủ và người quản lý có quyền giao việc cho nhân viên, thì quan hệ của mỗi nhân viên với ông chủ, nhà quản lý hay đồng nghiệp thực chất chỉ là quan hệ công việc. Nếu chúng ta làm việc tốt, chúng ta sẽ được đánh giá cao. Sự đánh giá cao đó có ảnh hưởng rất tích cực tới tương lai nghề nghiệp. Dũng cảm nhận việc là một biểu hiện làm việc tích cực. Nhiều người có thói quen chờ sai việc mới làm, dường như họ không dám chịu trách nhiệm gì, có sai sót cũng không chịu khiển trách. Với tâm thái nhân bần khí đoản như vậy, vĩnh viễn không thể tiến thân.
Chu Du: Nhưng, dũng cảm nhận việc là hành động mạo hiểm. Ngạn ngữ có câu: "ngu si tọa hưởng thái bình". Lao vào mạo hiểm, xem ra không phải kẻ trí.
- Tôi nói là "dũng cảm nhận việc" chứ không phải "mù quáng nhận việc". Nếu một chút tự tin cậu cũng không có, ai dám giao trách nhiệm cho cậu đây? Nói về phẩm chất con người, dũng cảm là anh hùng, mù quáng là ngu ngốc. Không dám nhận việc thì cam phận lao động phổ thông suốt đời. Cậu có muốn vậy không?
Chu Du: Câu trả lời của ông là gì?
- Câu trả lời của tôi là: Bề ngoài là cậu dũng cảm phụ trách công việc, thực tế là cậu phụ trách bản thân. Cậu có hiểu không? Biết tìm niềm vui trong công việc là bí quyết thứ hai cần học để chiến đấu trên thị trường việc làm. Đừng ngày nào cũng vác bộ mặt nhăn nhó đến công ty, chỉ tổn hại đến hình ảnh bản thân. Nếu không cách gì tìm được niềm vui trong công việc, các vị hãy đi tìm một công việc khác, bởi niềm vui là một trong những nhân tố quan trọng để trưởng thành trong công việc.
Chu Du: Giáo sư Lưu, ngồi không thì nói hay lắm! Tìm một công việc yêu thích? Nghe dễ dàng làm sao?
- Cậu đã bao giờ ở trung tâm mua sắm để chọn hàng hóa chưa? Hiện nay cạnh tranh quyết liệt, tìm một công việc đã khó, nói gì đến công việc ưa thích. Đúng vậy! Nhưng, xin hỏi, cậu có thấy thích hợp hay thích một công việc nào không?
Chu Du: Tôi... Tôi cũng không biết rõ mình thích một công việc nào.
- Cậu còn không biết mình thích công việc gì thì làm sao tìm được? Chỉ cần cậu hiểu rõ công việc mình yêu thích, rồi công việc đó sẽ thích hợp với cậu và sẽ khiến cậu hạnh phúc. Không thể phủ nhận, tự mình làm công việc mình yêu thích sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Thái độ với công việc chính là thước đo xem một nhân viên có phù hợp với công việc hay không. Thái độ là biểu hiện của tâm hồn, thái độ tích cực sẽ cho thấy nhân viên dám đương đầu với thách thức trong công việc, thái độ tiêu cực cho thấy nhân viên không tự tin và trốn tránh. Bí quyết thứ ba để được trọng thị và chiến thắng trên thị trường việc làm là đối mặt với khó khăn bằng thái độ tích cực.
Chu Du: Có loại thái độ thứ ba, là không tích cực, không tiêu cực không? (Lưu Bị nhìn Chu Du bằng bộ dạng của một nhà triết học)
- Không có loại tình cảm đó. Hoặc là vui nhàn nhạt, hoặc là buồn nhàn nhạt. Cũng như vậy, không tích cực có nghĩa là tiêu cực. Biểu hiện của thái độ tích cực là hướng về hy vọng chứ không phải tuyệt vọng, hướng về hứng thú chứ không phải vô vị, hướng về nỗ lực chứ không phải được chăng hay chớ, hướng về khoái lạc chứ không phải bi thương. Hiển nhiên, trong thời đại cạnh tranh kịch liệt, chỉ không ngừng nỗ lực mới có được nụ cười cuối cùng. Chúng ta tất phải sáng tạo ra cách làm mới, nghi ngờ phương pháp cũ, đối mặt với công việc bằng tư thế "còn có thể làm gì hơn?".
Bí quyết thứ tư để chiến thắng trên thị trường việc làm là ý thức tập thể. Trong cuộc thương chiến ngày càng khốc liệt, tác dụng của tập thể ngày càng trọng yếu. Nếu bạn rời quỹ đạo, đơn thương độc mã, bạn sẽ ảnh hưởng tới hợp tác tập thể. Còn nếu bạn trung thành với tập thể, nguyện cống hiến vì tập thể, bạn mới trở thành một thành viên được hoan nghênh trong tập thể. Ở mặt này, ba anh em "kết nghĩa vườn đào" chúng tôi làm rất tốt, nhất là em thứ hai Quan Vũ đã qua năm ải chém sáu tướng để về với đội ngũ. Chu Du: Vậy vì sao ba anh em kết nghĩa vườn đào không kết nạp thêm thành viên mới để thành "bốn anh em" hay "năm anh em kết nghĩa vườn đào? "
(Lưu Bị thở dài một cách đầy ý tứ)
- Tôi nhớ mãi thời ba anh em kết nghĩa vườn đào. Bao năm nay, "đào viên huynh đệ" đã thành biểu tượng của tình anh em. Nó hàm chứa một sức mạnh tinh thần thúc đẩy ba anh em và các đồng sự trưởng thành liên tục. Tất nhiên, trong quá trình dựng nghiệp, chúng tôi không ngừng kết nạp thêm anh em, tôi cũng đang suy nghĩ xem có nên đổi "anh em vườn đào" thành "hệ thống anh em vườn đào" không. Nếu như vậy, La Quán Trung phải sửa "Tam quốc diễn nghĩa".
Chu Du: Trong "Tam quốc diễn nghĩa", tôi làm thống soái trận hỏa thiêu Xích Bích, làm sao nói sửa là sửa được?
- Đúng vậy, lịch sử không thể sửa đổi, nhưng có thể thay đổi được tương lai. Có câu danh ngôn: "Ngày ngày học hỏi, ngày ngày tiến bộ". Thói quen và năng lực học tập là nhân tố trọng yếu để duy trì tiến bộ và truy đuổi thành công.
Tạo thói quen học suốt đời là bí quyết thứ năm để chiến thắng trên thị trường việc làm. Gần đây, một số tập đoàn rất chú trọng chấn chỉnh nguồn nhân lực, lãnh đạo công ty đưa ra cảnh báo: "Không thay suy nghĩ, sẽ thay người". Nhân viên những tập đoàn này thực sự đối mặt với hiện thực "thay đổi suy nghĩ để sinh tồn".
Cô bạn cùng lớp Sái Văn Cơ của tôi về nước làm giám đốc một website bán hàng. Vì công việc mà lấy chồng cũng không có tuần trăng mật, ốm mà cũng chỉ dám nghỉ một ngày. Không hề oán thán, trước sau cô vẫn giữ hình ảnh đầy sức sống. Cô bạn tôi nói: "Bởi tôi không ngừng theo đuổi ước mơ, nên nghĩ là phải làm. "
Bác sĩ Hoa Đà nổi tiếng mấy năm nay được mời làm giám đốc một công ty thiết bị y tế. Là một chuyên gia nên ông không ngừng nhắc nhở bản thân: "Trong thời buổi cạnh tranh gay gắt, công ty không ngừng đổi mới cần những nhân viên không ngừng đổi mới. Thị trường đào thải công ty lạc hậu, công ty cũng đào thảo nhân viên lạc hậu".

4. Năm phương thuốc chữa "bệnh chức nghiệp"

- Nếu các vị là người cần mẫn, luôn luôn tuân thủ kỷ luật, không đến muộn, về sớm, không "thủ" tài sản công ty, tư cách đàng hoàng, hoàn thành nhiệm vụ đúng thời gian, không luôn miệng kể khổ thì chúc mừng các vị, các vị làm việc rất tốt.
Song, đánh giá một nhân viên tốt hay xấu có lúc không chỉ dựa vào kết quả công việc. Nếu kèn cựa với đồng nghiệp quá nhiều, con đường sự nghiệp của các vị cũng bị phủ bóng đen. Đương nhiên, quan hệ tốt với đồng nghiệp không có nghĩa là các vị phải dành toàn bộ sức lực để lấy lòng toàn bộ nhân viên công ty. Nhưng nói chung, quan hệ tốt với đồng nghiệp chắc chắn tạo thuận lợi cho công việc. Một khi mắc "bệnh chức nghiệp", nhân cách và các mối quan hệ của các vị sẽ bị tổn hại nghiêm trọng. Dưới đây, tôi sẽ trình bày năm loại "bệnh chức nghiệp" điển hình để các vị tham khảo.

1.
Nói chuyện tiếu lâm một chút cũng không tổn hại gì đến không khí làm việc, nhưng cần cảnh giác, nói rất dễ phát triển thành những lời đồn đại khiến người khác tổn thương. Một số người nói mà không nghĩ, nói cho sướng mồm, đi đâu cũng đưa chuyện, thích đâm bị thóc, chọc bị gạo, thêm mắm thêm muối...
Phương thuốc chữa bệnh này chỉ có "dừng lại là khôn", tốt nhất không nên soi mói chuyện riêng tư của đồng nghiệp, giữ miệng kýn như hũ nút, quyết không làm tiểu nhân. Đến những lúc quan trọng, các vị sẽ thấy sự tín nhiệm của đồng nghiệp quý giá như thế nào.
Chu Du: Một số người bẩm sinh thích đưa chuyện, nếu không sao có nghề phóng viên? Bất kể là tin tức thâm cung bí sử hay tin đồn bóng gió, tất cả phải có cốt lõi của nó. Ông làm sao sổ toẹt được?
- Cũng có thể nhờ tin tức "thâm cung bí sử" mà cậu trở thành điểm nóng lúc trà dư tửu hậu. Thế nhưng, vĩnh viễn không có ai tin cậy kẻ toang toác cái mồm. Bất kể đưa chuyện với mục đích gì, nhân cách của kẻ đưa chuyện cũng sẽ bị đặt câu hỏi.

2.
Kêu ca, oán thán không ngớt, đó là loại "bệnh nghề" đặc trưng thứ hai. Với một số người, các vị có thể trút than thở, có lẽ các vị coi đó là một cách thổ lộ tình cảm, nhưng nhất định phải biết dùng đúng lúc, tuyệt đối không bạ ai cũng tố khổ. Thuốc chữa cho căn bệnh này là tìm cách xả ra một lúc mọi đau khổ phiền não. Kể hết với bạn thân là một cách tốt, các vị có thể cảm nhận được sự giúp đỡ. Song, phải đặc biệt chú ý đến cảm giác người nghe. Cách tốt nhất là điều chỉnh tâm thái, dùng các biện pháp tích cực để xử lý chính vấn đề của mình. Việc đó cũng hơi giống như bị đau bụng, tốt nhất là chữa chạy, không nên chốc chốc lại vào nhà vệ sinh, có khi lại làm ô nhiễm môi trường xung quanh.
Chu Du: Than thở và nghe than thở là một kiểu giao lưu tình cảm cổ xưa, cứ theo ông thì phương thức này sẽ biến mất?
(Lưu Bị làm cử chỉ biểu thị bất lực).
- Người bệnh khi đau thì rên rỉ, rên mấy tiếng đỡ đau và thu hút sự thông cảm của người xung quanh. Cũng như bệnh tật không thể biến mất, tiếng rên cũng không thể biến mất. Cùng lẽ như vậy, than thở không thể biến mất. Đồng cảm là một loại tình cảm cao thượng, song cậu không thể chỉ mong chờ sự đồng cảm của người khác, khi đó phần sai ở cậu.

3.
Có một loại người lúc nào cũng cho là mình đúng. Trong công việc, mọi người có nêu ý kiến gì, anh ta đều cố gắng "bổ khuyết". Tất cả mọi sự việc đều bị anh ta "lột mặt nạ" khiến những kẻ không hiểu rõ anh ta phục lăn. Cũng có thể anh ta không cố tình hạ thấp các vị, song trước anh ta, các vị không thể suy nghĩ rành mạch, cũng không cách gì hợp tác với anh ta. Người "biết tuốt" rất thích dùng kiến thức hổ lốn của mình để tạo ấn tượng mà không để ý gì đến kết quả. Mà khi kết quả xảy ra, một lần rồi hai lần, sẽ không còn ai tin cậy anh ta nữa.
Căn nguyên bệnh "biết tuốt" do muốn tạo ra ấn tượng tức thời, thuốc chữa là phải hiểu ý nghĩa câu "im lặng là vàng". Để làm chủ cái miệng, cần chuyển hứng thú của mình sang tìm hiểu bản chất sự việc. Chỉ cần giữ miệng một giây, anh ta sẽ thấy tình huống mới xuất hiện. Giữ im lặng được càng lâu, anh ta sẽ càng thận trọng, khiêm tốn.
Dũng cảm nhận lỗi cũng là cách tốt để chữa "biết tuốt". Vì sao cứ nhất định phải chứng minh với người khác là mình đúng? Người không phải thánh, ai không có lỗi? Trong rất nhiều trường hợp, nhận lỗi sẽ được người khác kính trọng.
Chu Du cười: Dũng cảm nhận lỗi phải có mặt dày như ông, đúng không? (Lúc đầu Lưu Bị im lặng, sau dứ ngón tay cái lên)
- Nếu trong "Tam quốc diễn nghĩa" mà cậu giác ngộ được điều đó thì không bị "Gia Cát Lượng ba lần chọc giận Chu Công Cẩn", tức đến hộc máu mà chết đâu.

4.
Bệnh nịnh trên nạt dưới, chịu tiếng là "len lỏi luồn lách". Những kẻ như thế không bỏ lỡ một cơ hội nào để tiến thân mà không để ý gì đến cấp dưới, thậm chí không giao du với đồng cấp. Thích leo cao là tâm lý phổ biến, tuy nhiên nếu thực hiện quá gấp gáp, thô thiển, sẽ chịu tiếng "bám đít ngựa" cả đời không rửa nổi. Kẻ "bám đít ngựa" cũng có thể vì thế mà bị lãnh đạo nghi ngờ nhân phẩm, mất cả vốn lẫn lãi.
Phương thuốc chữa bệnh này là tôn trọng đồng sự, kể cả người dưới quyền và người mới vào. Việc gì phải đâu đâu cũng đối địch? Tục ngữ có câu: "chân nhân ẩn tướng", cho dù là người không nổi bật gì cũng có thể cho ta một vố nhớ đời.
Chu Du: Ý của ông là: thứ nhất, nên nịnh cấp trên; thứ hai, trong lúc nịnh cũng phải để mắt đến người xung quanh. Đúng không?
(Lưu Bị gật đầu, cho là phải).
- Biệt hiệu "bám đít ngựa" là quả lựu đạn của những người không ưa ném vào các vị. Nếu các vị chiếm được cảm tình của họ, họ sẽ không đâm lê, ném lựu đạn vào các vị nữa.

5.
Bệnh "đong đưa", được tiếng: "rượu thơm hiềm ngõ khuất, người đẹp sợ váy dài". Những cô như vậy luôn cười cợt, không để lỡ bất kỳ cơ hội nào để trình diễn sức hấp dẫn giới tính, không sợ làm cái gai trong mắt hay trò cười cho đồng nghiệp nữ. Trước kia đã có cô Triệu Phi Yến rất thích dùng vớ có móc gài để hấp dẫn đồng nghiệp nam, song cô ta không biết rằng cả đàn ông và đàn bà trong công ty đều lấy cô ta ra làm trò hề. Phương thuốc chữa bệnh này là cự tuyệt những lời tán tỉnh, chấm dứt "phóng điện".

4. Năm lý do thống hận của phụ nữ đẹp trên thị trường việc làm

Chu Du: Hấp dẫn giới tính là một dạng của vẻ đẹp. Lẽ nào chúng ta muốn họ vác cái mặt nhăn nhó đi làm?
(Lưu Bị thở một tiếng thật dài).
- Cấp dưới của tôi, quả thật không có ai xinh đẹp. Kinh nghiệm của tôi là: không để phụ nữ đẹp làm vướng bận công việc, trong cuộc sống cũng vậy. Người ta cho rằng cậu có hai điểm yếu lớn: thứ nhất là háo sắc, thứ hai là vì háo sắc mà mất cả lý trí.
Chu Du: Ông thực sỉ nhục phụ nữ đẹp, là kẻ không ăn được nho nên chê "nho xanh lắm"!
- Vì sao cậu lại phản bác tôi như vậy?
Chu Du: Bởi... bởi bạn gái Tiểu Kiều của tôi là một trong hai hoa khôi của Đại học Quản lý công thương quốc tế Đông Ngô. Cô kia là Đại Kiều.
- Vì chuyện cá nhân như vậy, cậu không có tư cách để phản bác tôi.
Chu Du: Song, tôi vẫn không hiểu tại sao ông lại kiêng kỵ nữ sắc như vậy? - Tôi kiêng kỵ nữ sắc vì năm lý do sau:
Thứ nhất: Phụ nữ đẹp thường có cảm giác hơn người, trong công việc hay cuộc sống đâu đâu cũng được chiều chuộng, có phạm lỗi thì cũng là "lỗi đẹp", kết quả là các năng lực khác đều bị thoái hóa.
Thứ hai: Tham ô, hủ hóa... thường do người đẹp châm ngòi. Giả sử người đẹp tuyệt chủng trên đời này, đàn ông nhất định sẽ không còn tạp niệm, chuyên tâm làm việc.
Thứ ba: Sự tồn tại của phụ nữ đẹp khiến cho mỹ phẩm và y phục xa xỉ có đường tiêu thụ. Trên thực tế, phụ nữ đẹp chỉ hơn những phụ nữ khác ở "tấm da vẽ".
Thứ tư: Vì phụ nữ đẹp đi trên đường mà tôi hai lần lấn giải phân cách, một lần đâm vào cột điện thoại, đến nay vẫn còn đau nhức. Phụ nữ đẹp là mối họa cho an toàn giao thông.
Thứ Năm: Nếu các vị và cấp trên cùng yêu một đồng nghiệp nữ, các vị sẽ bị một bản án không hồ sơ. Các vị, lịch sử đã chứng minh: Đổng Trác bại bởi gái đẹp, Lã Bố bại bởi gái đẹp, Tào Phi và Tào Thực cốt nhục tương tàn của cũng vì gái đẹp. Xưa đã có câu: "Hồng nhan họa thủy", trong thị trường việc làm cũng vậy.

5. Không ngã trong thị trường việc làm, người đẹp ngất ngay tại hội trường

Lưu Bị vừa giảng xong, dư âm vẫn còn chưa dứt thì bỗng xảy ra một biến cố. Cô gái ngồi cạnh Chu Du không chịu nổi, đứng dậy, chỉ tay vào Lưu Bị, máu ứa ra khỏi miệng, chỉ nói được một câu:
- Ông...
Cả thầy trò trong hội trường đều kinh hoàng, không biết làm sao, bộ mặt tươi cười kinh điển của Lưu Bị cứng đờ ra. Tiểu Kiều giận quá ngất đi. Chu Du kêu to:
- Mau bấm 115 gọi cấp cứu! Chủ trì buổi thỉnh giảng Ngô quốc thái, viện trưởng Học viện Thương nghiệp quốc tế Đông Ngô tuyên bố chấm dứt buổi học.

LỜI BÀN CỦA TÁC GIẢ
Làm một người chân ướt chân ráo bước vào công ty, bạn không chỉ cần học cách thức làm việc ra sao, mà còn cần học ứng xử với người chung quanh thế nào cho tới khi được họ chấp nhận. Chính trị trong phòng làm việc – đó là vấn đề quản lý mà nhân viên nào cũng phải đối mặt.
Nhìn "chính trị trong phòng làm việc" ở một góc độ khác lại là văn hóa công ty. Biểu hiện cuối cùng của nó là người này thì được trọng dụng, kẻ kia bị thờ ơ. Ngay cả người quản lý tối cao cũng không thể thoát khỏi văn hóa này. Vì tác dụng của "chính trị trong phòng làm việc", bạn có thể thiết lập được quyền lực, hoặc bị ép phải thỏa hiệp.
Để "chính trị trong phòng làm việc" tạo ra ảnh hưởng tích cực, tốt nhất là giúp đỡ mọi người trong công ty tìm đúng vị trí của mình, học kỹ năng giao tiếp, tránh các cuộc chuyện trò vô bổ, tạo ra các mối quan hệ hài hòa, dung nhận, hữu ái và tương trợ.

1. Phụ nữ xấu như tách trà

Lại nói chuyện Gia Cát Lượng "đàm thê luận ái", tự cho là "Trong mắt kẻ si tình hiện Tây Thi" là có ý tôn trọng vợ. Thực tế ra sao? Bùi Tùng trong "Tam Quốc chí – Gia Cát Lượng truyện" có chú giải: "Đừng bắt chước Khổng Minh chọn vợ, chỉ lấy được con gái xấu của A Thừa".
A Thừa, chỉ danh sĩ đất Kinh Châu Hoàng Thừa Ngạn. A Nữu là con gái Hoàng Thừa Ngạn, tuy xấu xí nhưng là tài nữ. A Nữu thích sáng tác, cũng có viết về quản lý học. Đọc những áng văn ưu nhã của A Nữu, nhiều vị trong giới công thương đem lòng hâm mộ không dứt, cứ nghĩ A Nữu là một học giả xinh đẹp. Song gặp mặt cô, tất cả đều "chạy mất dép", nói: "Nhìn một cái, hối ba ngày".
Điều làm A Nữu có phần bất ngờ là có một chàng tên Gia Cát Lượng đem lòng yêu cô, cả hai sánh bước vào quãng đời lãng mạn. Người ta thường thấy hai người dắt tay tản bộ trên bãi cỏ mượt ở khu công nghiệp Ngọa Long. Nên biết, Gia Cát Lượng là một chàng đẹp trai có tiếng, "thân cao tám thước, dung mạo tuyệt vời". Rất nhiều cô gái đẹp thầm yêu Gia Cát Lượng, vì sao chàng lại thân mật với A Nữu như vậy? Những kẻ hiếu sự tìm ra nguyên nhân rất nhanh: Thứ nhất, bố A Nữu chính là thầy Gia Cát Lượng, và A Nữu với Gia Cát Lượng nhanh chóng trở thành tình yêu "con thầy" điển hình; thứ hai, Gia Cát Lượng vừa lấy A Nữu và họ đang trong tuần trăng mật.
Người ta nghi ngờ và lẩm bẩm: Làm sao chàng trai đẹp lại lấy cô gái xấu như vậy, thật là cuộc hôn nhân kỳ quái! Các cô xóm giềng hỏi A Nữu, A Nữu đáp:
- Các chị đừng đoán mò làm gì! Để em nói luôn, không phải Gia Cát Lượng không thấy tóc em nhuộm vàng, mặt có nốt ruồi, cũng không phải thẩm mỹ của chàng có vấn đề, mà chính vì chàng biết vượt qua hình thức để thưởng thức vẻ đẹp nội tâm. Cũng vì điều đó em mới lấy chàng. Em tìm thấy một tình yêu siêu phàm, thoát tục từ Gia Cát Lượng.
Các cô hàng xóm càng ngạc nhiên:
- Cô làm thế nào để bỏ bùa Gia Cát Lượng?
A Nữu cười chúm chím:
- Các chị cứ hỏi chàng đi!
Các cô lại đi hỏi Gia Cát Lượng, Gia Cát Lượng trả lời:
- Thật sự, trong mắt trong tim tôi, A Nữu còn đáng yêu hơn nhiều cô gái đẹp khác.
- Sao có thể thế nhỉ? Các cô hàng xóm quyết tâm muốn hiểu rõ ngọn ngành.
- Các chị muốn đáp án phải không? Gia Cát Lượng lấy từ trong thư phòng ra cuốn tạp chí "Bạn gái Tam quốc", nói:
- Câu trả lời ở trong này.
Các cô hàng xóm tra mục lục tạp chí, thấy có bài tản văn của Gia Cát Lượng, đầu đề là "Phụ nữ xấu như tách trà". Giở vào trong, bài tản văn điển nhã và tình tứ của Gia Cát Lượng viết rằng: Phụ nữ xấu như tách trà

2. Tình yêu trên hết

Ngồi trong sân vắng vẻ, tách trà như tâm tình của cô gái. Xuân qua thu lại, thế sự như mây. Người đời hay nói: rượu, thuốc lá, trà là ba báu vật của đàn ông. Tài nữ như thuốc lá, mỹ nữ như rượu nồng, còn phụ nữ xấu chỉ lặng lẽ như trà tỏa hương. So với hương trà man mác, vô luận khói thuốc đắng cay hay men rượu nồng nàn, đều thành dung tục. Song người đời lại say mê sự kích thích của rượu và thuốc lá, ít ai thư thái để tận hưởng vị thanh khiết của trà.
Đúng vậy, phụ nữ xấu không lồ lộ vẻ đẹp trời ban, song tâm hồn họ thanh tao như hương trà.
Xa lánh thế gian huyên náo mới có thể giữ được sự thuần khiết của tâm hồn, mới có thể hiểu nhã thú của đời người. Phụ nữ xấu, bất kể đi làm hay ở nhà, việc gì họ làm cũng chỉn chu. Phụ nữ xấu lương thiện, biết hy sinh, không cầu báo đáp, không tranh giành, hệt như hương trà u mặc thời ẩn thời hiện.
Song, trong khi người đời tán dương tài nữ, xum xoe mỹ nữ thì họ lại đối xử với phụ nữ xấu thật bất công. Phụ nữ xấu chan chứa thương yêu mà không một ai nhớ họ, nhưng họ cũng không để ý mà chỉ rút vào im lặng. Trong khi những người đẹp làm bao chuyện ầm ĩ, phụ nữ xấu vẫn thản nhiên giữ gìn mỹ đức. Có một điều an ủi, nhiều người đẹp khi trút lớp phấn son ra, họ xấu hổ không còn đứng trước phụ nữ xấu.
Phụ nữ xấu yêu ai, người đó sẽ là người tình trong mộng. Họ khiêm nhường, khiêm nhường như tách trà. Một làn gió nhẹ thổi qua, mặt tách trà gợn sóng, chờ đợi người tới thường thức. Mà người thưởng trà sẽ có được một đời hạnh phúc.
Các cô hàng xóm xem xong, xuýt xoa:
- Gia Cát Lượng ôi là Gia Cát Lượng, cậu đúng là biết nịnh vợ. Bọn tôi thật hồ đồ, không biết cô ta lấy cậu là có phúc hay cậu lấy cô ta là có phúc đây?
Gia Cát Lượng và A Nữu lặng lẽ nhìn nhau, cùng mỉm cười.

Hai vợ chồng chìm đắm trong tình yêu, không hề nghĩ sẽ có ngày chia loan rẽ thúy.
Sau bữa cơm chiều, hai vợ chồng lên núi ngắm cảnh, Gia Cát Lượng bỗng nhiên ngập ngừng nói với A Nữu:
- Mình này, tôi có việc cần bàn!
A Nữu cười hỏi:
- Việc gì vậy? Mình nói đi?
Gia Cát Lượng nói:
- Ông chủ Lưu Bị của công ty Hoàng Tộc mời tôi xuống núi làm cố vấn. A Nữu hoảng hốt, hỏi:
- Vậy mình có phải xa nhà không?
- Phải! – Gia Cát Lượng nói: - Nam nhi chí tại bốn phương, sao lại quyến luyến sân vườn?
A Nữu trách:
- Chí mình tại bốn phương, còn tôi biết làm gì?
Gia Cát Lượng nói:
- Thực tình, tôi không rời mình được. Nhưng nếu là tình son sắt thì đâu cứ phải sớm sớm chiều chiều bên nhau.
A Nữu nói:
- Mình đừng nói kiểu đó với tôi.
Gia Cát Lượng nói:
- Mình có thể không nghe tôi, nhưng không thể không nghe lời Khổng Tử!
A Nữu hỏi:
- Khổng Tử nói thế nào?
Gia Cát Lượng làm bộ nghiêm túc đáp
- Khổng Tử nói có rất nhiều kiểu tình yêu. Kiểu thông thường là hai người sống chung, kề vai áp má, gọi là "Yêu rồi thực hành, còn nói gì được nữa?".
A Nữu nói:
- Khổng Tử nói thế, mình càng không nên đi.
Gia Cát Lượng vội nói tiếp:
- Nhưng Khổng Tử nói còn một kiểu tình yêu khác nữa, đó là hai người sống xa nhau, thỉnh thoảng mới gặp mặt, tình yêu vẫn nồng thắm, đó là "Có người yêu từ phương xa tới, chẳng vui sao?".
A Nữu nguýt Gia Cát Lượng một cái:
- Còn kiểu nào nữa?
Gia Cát Lượng nói:
- Vẫn còn đấy, đó là "Ta cầu mong cho người ta yêu hạnh phúc, bất kể chàng có biết hay không, ta cũng không oán trách, không hối hận", đó là "Người không biết, không gặp mặt, chẳng vẫn là người tình sao? "
A Nữu bật cười:
- Mình nhại chương thứ nhất "Luận ngữ" khéo lắm!
Gia Cát Lượng làm bộ mừng rỡ:
- Nói vậy là mình đồng ý phải không?
A Nữu nhìn ra xa xăm, sau một hồi do dự thì khẽ nói:
- Để tôi nghĩ thêm nhé!

3. Dùng thuật lái xe quản lý ông chủ

Sớm hôm sau, A Nữu làm bữa sáng, gọi Gia Cát Lượng dậy.
Vừa nhìn chồng ăn, cô vừa lau nước mắt, nói:
- Tôi đã suy nghĩ cả đêm qua, mình đã muốn đi, tôi cũng không cản. Mình cũng phải theo đuổi mục đích của mình, nhưng chỉ xin mình hãy nhớ tám chữ: "Quản tốt ông chủ, mở rộng cơ nghiệp".
Gia Cát Lượng sửng sốt:
- Quản tốt ông chủ? Mình có nhầm không?
A Nữu nói:
- Tôi không nhầm đâu. Mình chẳng muốn làm nên sự nghiệp hay sao? Mình không quản ông chủ, để ông chủ lầm lẫn, ai sẽ còn phụ trách sự nghiệp của mình nữa?
Gia Cát Lượng vẫn cảm thấy mơ hồ, nói:
- Đúng vậy, ai cũng phải chịu trách nhiệm về tương lai sự nghiệp của mình. Song, một nhân viên đi quản lý ông chủ nghe ra không hợp lý lắm?
- Xem ra mình không muốn hiểu vấn đề. – A Nữu đẩy bát trứng đánh bông về phía Gia Cát Lượng, nói tiếp:
- Trước tiên chúng ta phải hiểu nguồn gốc vấn đề, bắt đầu tư khoa học quản lý của Taylor. Mình nói đi, cống hiến của Taylor đối với khoa học quản lý là gì?
Gia Cát Lượng nói:
- Điều này ai cũng biết. Ông ta đề ra khoa học quản lý và tiêu chuẩn hóa công việc. Bất kể từ cách thức thao tác, công cụ lao động, thời gian lao động, môi trường sản xuất cho tới nguồn lực con người, tất cả đều có thể thống kê, phân tích bằng khoa học, từ đó sắp xếp công việc hợp lý để nâng cao năng suất lao động.
A Nữu cười tinh quái:
- Như vậy, nhân viên vì mục tiêu công ty mà quản lý như ông chủ thì sai ở chỗ nào?
Gia Cát Lượng lắc đầu, nói:
- Tôi cũng không biết sai ở chỗ nào, nhưng tôi cảm thấy nhân viên quản lý ông chủ là không thích hợp.
A Nữu nói:
- Mình thấy tôi quản lý mình có hợp không?
Gia Cát Lượng nhìn vợ, nói:
- Mình định nói câu mà các bà vợ hay nói: "lái xe dẫn lối ông chủ" phải không? Không một ông chồng nào muốn bị chê cười vì bị vợ quản chặt. Song gia đình có hạnh phúc hay không, rốt cuộc cũng chỉ "mình biết mình hay". Có vợ ngoài tạo thể diện cho chồng, trong giữ gìn êm ấm, thì có ông chồng nào không muốn bị quản lý? Chồng vui sướng trong lòng, vợ lại nắm thực quyền quản lý, hai bên vui vẻ cả.
A Nữu gật đầu, nói:
- Kỳ thực, quan hệ giữa nhân viên và ông chủ cũng giống quan hệ vợ chồng!
Gia Cát Lượng ngẫm nghĩ mãi rồi nói:
- Cũng từng có người so sánh như mình. Có người còn đem quan hệ vua – tôi, chủ - tớ, vợ cả - vợ bé so sánh với quan hệ cấp trên – cấp dưới. Một cậu nhân viên mới đi làm, vì không biết ông chủ đánh giá mình thế nào nên cứ thăm dò ý tứ của thư ký ông chủ. Đồng nghiệp bèn viết một bài thơ trêu chàng ta:
Cô dâu mới xuống bếp
Nấu tô canh đầu tiên
Chẳng hay mẹ chồng thích?
Nhờ chồng nếm trước tiên.
A Nữu nói:
- Đã có ví dụ như vậy, nhân viên và ông chủ nên thành lập quan hệ thế nào cho hợp lý đây?
Gia Cát Lượng ngập ngừng:
- Ví dụ là ví dụ, tôi vẫn thấy không thỏa đáng.
A Nữu cười:
- Tôi hiểu vấn đề nằm ở đâu rồi. Trong một thời gian dài, người ta nhấn mạnh vị trí chủ đạo và sự quản lý đơn phương của ông chủ, cho rằng nhân viên chỉ có thể chịu sự quản lý một cách thụ động. Trong công ty, nếu nhân viên làm sai, người ta sẽ yêu cầu công ty xử lý. Thế nhưng, nếu ông chủ làm sai, nhân viên sẽ phản ứng rất tiêu cực, hoặc im lặng, hoặc bỏ đi. Nó giống thái độ của một số chị em "lấy gà theo gà, lấy chó theo chó "; chồng họ lầm lẫn, thậm chí gây họa thì họ hoặc cam chịu, hoặc ly dị.
Gia Cát Lượng cười khổ sở:
- Hình tượng hay lắm, nhưng mình bảo họ phải làm thế nào?
A Nữu nói:
- Họ phải ý thức rằng, nghĩ tiêu cực đó là sự vô trách nhiệm rất lớn, họ đã không có trách nhiệm với bản thân, lại cũng không có trách nhiệm với ông chủ, họ giống như những bà vợ không cách gì làm chủ được vận mệnh và bảo vệ hạnh phúc gia đình. Một nhân viên muốn công ty ổn định và phát triển phải học cách quản lý ông chủ, cũng như người vợ đảm đang phải học cách quản lý chồng.
Gia Cát Lượng ngẫm nghĩ mãi, vẫn thấy không thỏa đáng:
- So sánh của mình vẫn không thích hợp. Ông chủ có quyền sở hữu tài sản công ty, không như vợ chồng cùng sở hữu gia sản, nhân viên không thể cùng hưởng tài sản công ty như ông chủ.
A Nữu nói:
- Ông chủ sở hữu tài sản công ty cũng giống như đàn ông đi công chứng tài sản gia đình trước hôn nhân. Cũng giống vợ chồng cùng hưởng tài sản gia đình, ông chủ và nhân viên cũng cùng hưởng tài sản công ty.
Gia Cát Lượng phản đối:
- Vợ ly hôn có thể đòi tòa án chia gia sản, nhân viên bỏ việc làm sao đòi chi tài sản công ty được.
A Nữu nói:
- Hiện giờ phổ biến cái gọi là "hợp đồng hôn nhân", công ty và nhân viên ký hợp đồng lao động cũng vậy. Ngoài ra còn có cổ phần ưu đãi, lợi nhuận cùng chia cho nhân viên. Người vợ lúc ly hôn có thể căn cứ theo hợp đồng để đòi chia tài sản, nhân viên cũng có thể theo các điều khoản hợp đồng lao động mà đòi lợi ích tương ứng. Ngoài ra, luật pháp quy định công ty phải đóng bảo hiểm cho nhân viên, nó cũng như trong gia đình, người làm ra tiền phải nuôi những thành viên khác.

4. Vì sao cần quản lý ông chủ?

Gia Cát Lượng muốn tranh luận tiếp.
A Nữu đã rơm rớm nước mắt:
- Mình còn không uống trứng đánh bông đi! Uống đi, rồi tôi cho mình xem một bản luận văn. Mình vẫn không hiểu vì sao phải quản lý ông chủ, đúng không? Bản luận văn này tôi soạn mất cả đêm. Mình tự xem đi!
Gia Cát Lượng uống sạch cốc trứng đánh bông, đón lấy bản luận văn của A Nữu. Đầu đề bản luận văn là "Vì sao cần quản lý ông chủ".
Bản luận viết: Nhiều người đã hiểu ra rằng, công ty thực ra là tổ chức công cộng có sự sở hữu của nhân viên mà không chỉ là tài sản riêng của ông chủ hay các cổ đông. Tuy nhiên, dường như không nhiều nhân viên ý thức được quản lý ông chủ cần thiết như thế nào, đáng buồn hơn, rất ít người tin rằng mình làm được điều đó. Vì thế, họ cảm thấy khổ sở, bất lực. Cũng vì thế, trước sự chuyên quyền của ông chủ (hoặc cấp trên), việc cải cách cách thức tuân lệnh mù quáng của nhân viên (hoặc cấp dưới) là tất yếu.
"Quản lý ông chủ", thoạt nghe có vẻ hỗn hào, song ý tứ của nó là nhấn mạnh sự dũng cảm, sức chịu đựng, tác phong, tinh thần trách nhiệm, hành vi tích cực của nhân viên hay cấp dưới. Điều đó mang lại cho nhân viên hay cấp dưới một ý nghĩa, một vai trò mới, không phân biệt sự quan trọng hay không quan trọng giữa ông chủ và nhân viên, giữa cấp trên và cấp dưới. Logic của vấn đề là: nếu không có nhân viên đầy năng lực, lãnh đạo không thể phát huy tốt quyền lực của mình.
Một điều hay bị mọi người xem nhẹ: Nếu chung quanh ông chủ hay nhà quản lý toàn là những người không thể chia sẻ quyền lực, họ sẽ chịu một sức ép rất lớn (nếu không rơi vào hoàn cảnh của họ, người ngoài khó hình dung được). Vì thế, họ tự trang bị một tình cảm được gọi tên trong triết học là: "cái tôi kiên cường". Tuy nhiên, nếu thiếu bản tính lương thiện và cấp dưới tốt, "cái tôi kiên cường" sẽ thành "cái tôi cố chấp", tạo ra độc tài chuyên chế, gây tổn hại nghiêm trọng đến tính tương hỗ tập thể.
Nhìn từ góc độ nhân viên, do kinh tế thị trường ngày càng phát triển, các công ty không ngừng thay đổi, sự đảm bảo cho việc làm suốt đời không còn, ngay cơ chế lương hưu cũng biến động, ông chủ không còn như bậc cha mẹ chăm sóc nhân viên nữa. Nhân viên bắt buộc phải tự lo bản thân, đồng thời tương trợ lẫn nhau. Chồng và vợ cùng chia sẻ và phấn đấu vì hạnh phúc; nhân viên và ông chủ, cấp trên và cấp dưới cũng cần tổ chức thành một chính thể phấn đấu vì mục tiêu chung. Do xã hội yêu cầu về nghề nghiệp ngày một cao, nhân viên cũng cần thay đổi, từ những người nhu nhược, phục tùng, không cách gì thể hiện mình, trở thành những người biết thiết lập mối quan hệ tương tác trên – dưới, tự phụ trách và hỗ trợ, hợp tác. Với một người chồng, có vợ đảm là hạnh phúc. Cũng như vậy, nhân viên giỏi giang cần giỏi quản lý ông chủ, không chỉ vì lợi ích nhân viên mà còn có lợi ích cho cả ông chủ. Bởi vì, rốt cuộc chúng ta đều sống trong một "nhà".
A Nữu nói:
- Mình xem hết chưa? Ý tứ của tôi rất rõ ràng, nếu mình không thể quản lý ông chủ một cách hiệu quả thì đừng xuống núi. Nhân viên thất bại cũng đáng thương như người vợ thất bại.
Gia Cát Lượng cười khổ sở, nói:
- Lời mình làm tôi sáng mắt, sáng lòng, song thực hiện có dễ đâu!
A Nữu nói:
- Về thực hiện, nên nhìn cả hai góc độ, một mặt là nên làm những gì, mặt kia là không nên làm những gì.
* Nên làm những gì?
A Nữu nói:
- Một nhân viên chân chính nên làm những gì? Tôi cho rằng đầu tiên là hiểu rõ quyền của mình, sau đó là sử dụng thật tốt quyền đó như thế nào. Do tính chất dây chuyền trong một công ty, quyền thực tế của một nhân viên thường lớn hơn họ hình dung rất nhiều. Song, có thể vì mơ hồ, có thể vì sợ hãi, nhiều nhân viên đã vứt bỏ quyền của mình.
Gia Cát Lượng nói:
- Điều đó tôi hiểu, trách nhiệm liên quan đến quyền lợi, càng có nhiều quyền, càng phải gánh vác nhiều trách nhiệm.
A Nữu mỉm cười:
- Ý của mình có thể phát biểu như thế này: Nếu một người hiểu rõ trách nhiệm bản thân thì cũng phải nắm chắc quyền của bản thân. Đối với nhân viên, phấn đấu vì "hiệu quả vượt bậc" chính là tự gánh vác trách nhiệm. Tôi nói có đúng không?
Gia Cát Lượng khẽ gật đầu.
- Vì sao lại gọi là "hiệu quả vượt bậc"? – A Nữu giải thích: - Là thông qua sự hợp tác lành mạnh giữa nhân viên và ông chủ, nhân viên sẽ trưởng thành và công ty được phát triển. Nhân viên cần hiểu, khiến ông chủ làm việc hiệu quả để thực hiện mục tiêu chung là một trong những trọng trách của bản thân. Đó chính là quản lý ông chủ.
Gia Cát Lượng cười:
- Chẳng hóa ông chủ với nhân viên lộn tùng phèo?
A Nữu nói:
- Không phải vậy, ông chủ có giá trị của ông chủ. Nhân viên cần hiểu giá trị của ông chủ, trân trọng cống hiến của ông chủ cho công ty. Nhân viên cũng cần hiểu những gì tổn hại đến tinh thần sáng tạo, hài hước và sự quyết tâm của ông chủ. Nhân viên cần tự hỏi bản thân: "Ta nên làm gì? Ta làm gì để giúp ông chủ khỏi tác động tiêu cực và tạo ra môi trường thuận lợi cho ông chủ?". Một khi loại bỏ tác động tiêu cực, ông chủ sẽ dành nhiều sức lực để cùng nhân viên đi tới thành công.
Gia Cát Lượng lại gật đầu. A Nữu nói tiếp:
- Thêm nữa, nhân viên cần đối mặt với tác động của quyền lực đối với ông chủ. Một câu danh ngôn nói: "Quyền lực khiến người ta hủ bại, quyền lực tuyệt đối tạo ra hủ bại tuyệt đối". Nhân viên cần học cách đương đầu với "quyền lực đen", đó chính là trách nhiệm với bản thân và tương lai công ty. * Không nên làm gì?
A Nữu nói:
- Một nhân viên "chuẩn" phải tuân thủ nghiêm ngặt "luật chơi" của công ty. Tôi cho rằng có ba điều nhân viên cần tuân thủ chặt chẽ: Thứ nhất, tuyệt đối trung thành với công ty, cho đến khi rời bỏ…
Gia Cát Lượng nói:
- Đó là đạo đức chức nghiệp, đương nhiên phải tuân thủ.
A Nữu nói:
- Thứ hai, tuyệt đối không được làm ông chủ bất ngờ…
Gia Cát Lượng hỏi:
- Khiến người ta vui bất ngờ có được không?
A Nữu nói:
- Tất nhiên không được. Bởi tiền đề để quản lý ông chủ thành công là có được sự tín nhiệm của ông chủ. Bất kỳ hành động gì gây mất tín nhiệm đều nguy hiểm.
Gia Cát Lượng không chịu, hỏi lại:
- Sao trong quan hệ vợ chồng, bất ngờ lại chấp nhận được?
A Nữu nói:
- Trên thực tế, trong một gia đình đa thê, không một bà vợ nào dám gây bất ngờ cho chồng. Trong công ty, ông chủ cũng như một ông chồng có nhiều thê thiếp.
Gia Cát Lượng cười ranh mãnh:
- Hóa ra công ty là đại gia đình phong kiến.
A Nữu nói:
- Thứ ba, tuyệt đối không được coi thường ông chủ.
Gia Cát Lượng nói:
- Ai bị coi thường cũng phát cáu, đương nhiên ông chủ cũng thế rồi.
A Nữu nói:
- Ông chủ không cùng nhóm với nhân viên. Để đảm bảo quyền uy quản lý, ông chủ quyết không tha cho nhân viên nào xúc phạm mình, vì thế có câu "gần vua như gần hổ". Với lẽ đó, không nên vì thấy ông chủ thiếu tư chất mà xem thường. Cách ứng xử thông minh là: tâng bốc ông chủ (hoặc người khác) miễn sao chẳng có hại gì.

5. Làm cấp dưới dũng cảm

Gia Cát Lượng xoa đầu, nói:
- Theo lời mình, quản lý ông chủ như đi trên dây, không chỉ cần kỹ thuật, mà phải bạo gan hơn người. Gặp ông chủ biết nghĩ thì không sao; chẳng may gặp ông chủ đồng bóng hay tư cách hủ bại thì quản lý thế nào? Làm sao ngăn chặn quyền lực đen? Toàn lời suông!
A Nữu cười:
- Mình nói rất đúng, vấn đề nhân viên quản lý ông chủ chỉ có hai lựa chọn: hoặc là trốn tránh vấn đề, hoặc là đương đầu với vấn đề.
Gia Cát Lượng vẫn không chịu:
- Song, mình biết không, trong rất nhiều trường hợp, dũng khí chỉ chuốc hiểm nguy!
A Nữu nói:
- Mình lại nói đúng, dũng khí kéo theo nguy hiểm, và nếu không có nguy hiểm thì dũng khí cũng không cần. Song mình cần hiểu: Im lặng là giải pháp an toàn, song nó sẽ tổn hại cả nhân viên và ông chủ. Trên thực tế, dũng khí là trọng lực để cân bằng cán cân quyền lực.
Gia Cát Lượng hỏi lại:
- Lẽ nào mình không sợ chọc giận ông chủ, làm hỏng hết việc?
A Nữu không nhịn nổi, cười to rồi nói:
- Thì ra đây là vấn đề chính khiến mình lo lắng nhất. Kỳ thực, vấn đề mình muốn lý giải là làm cấp dưới dũng cảm như thế nào, đúng không?
Gia Cát Lượng gật đầu.
A Nữu đột nhiên thương thân thở dài, rồi nói:
- Về bí mật của dũng cảm, cha tôi, mà cũng là nhạc phụ của mình, đã nghiên cứu rất kỹ. Tôi sinh ra đã xấu xí, nếu không có lòng dũng cảm cha trao thì không biết sống sao. Thế nhưng, từ khi lấy mình, ông chủ tôi, mình có vừa lòng về tôi không?
Gia Cát Lượng nhìn vợ, nói thận trọng:
- Mình đâu phải là nhân viên, mình là ngọn đèn chỉ đường.
A Nữu nói:
- Một người phụ nữ xấu xí như tôi chỉ mong làm tròn chức phận gia đình, sao dám làm ngọn đèn chỉ đường, huống hồ chỉ đường cho người như mình? Trước khi xuất hành, mình nên từ biệt ông cụ, nhân đó thỉnh giáo một đôi điều.

LỜI BÀN CỦA TÁC GIẢ
Trong công việc, nhân viên nào cũng biết sự sai lầm của cấp trên sẽ dẫn tới tiêu cực, song họ chỉ giương mắt nhìn sự nghiệp chung đổ vỡ. Họ cảm thấy bất lực, chỉ ra sai lầm của lãnh đạo thường kéo theo nguy hiểm, và rất ít người có dũng khí đó.
Thế nhưng, làm ông chủ là phải chịu tầng tầng sức ép, từ đáy lòng họ khát vọng có cấp dưới đầy năng lực giúp đỡ. Nếu không, ông chủ sẽ trở nên nhu nhược, hay trở thành kẻ chuyên chế, ra quyết sách ngày càng thiếu chính xác. Trong lịch sử Trung Quốc, đến anh minh như vua Đường Thái Tôn còn cần đại hiền thần Ngụy Trưng huống hồ là những vị quản lý công ty đời nay.
Quản lý ông chủ, kỳ thực là giúp ông chủ bằng tất cả quyền hạn trong ta, đó là sự tương trợ tích cực rất cần thiết cho hợp tác tập thể.

1. Phòng phụ trách "xem xét chiến trường"

Lại nói chuyện sau khi từ biệt vợ, Gia Cát Lượng đến khu kỹ thuật cao Tân Dã ở Kinh Châu để làm việc cho công ty Hoàng Tộc. Mới ở công ty ba ngày, Gia Cát Lượng nhận thấy tình thế hóa ra bất lợi. Trên danh nghĩa, ông làm cố vấn cho công ty Hoàng Tộc, song thực tế, ông không có lĩnh vực nào để phụ trách, không quyền hạn, không biết lấy gì để đánh giá công việc, thân phận không khác lao động trôi nổi là mấy. Ông vội tìm gặp Lưu Bị.
Lưu Bị nói:
- Nói thực, tôi cũng không biết bố trí công việc cho ông thế nào.
Gia Cát Lượng nghĩ ngợi rồi nói:
- Nếu vậy, xin lập cho tôi phòng thị trường.
Lưu Bị hơi băn khoăn:
- Chức năng của phòng thị trường là gì? Nó khác gì phòng tiêu thụ?
Gia Cát Lượng nói:
- Khác nhau nhiều lắm. Phòng tiêu thụ kiếm tiền, phòng thị trường tiêu tiền.
Lưu Bị nói:
- Tốt. Ông nói sao tôi làm vậy, tôi tin ông. Tiêu tiền cũng có đạo của tiêu tiền.
Gia Cát Lượng nói:
- Đúng vậy. Phòng thị trường tiêu tiền để phòng tiêu thụ kiếm tiền nhiều hơn. Mấy năm gần đây, Viên Thuật ở Hoài Nam, Viên Thiệu ở Hà Bắc, lại còn có bạn cùng lớp của ông là Tôn Toán, sở dĩ cạnh tranh không được vì họ không hiểu sự thay đổi của thị trường, không biết xét đoán thời thế nên không cách gì ra quyết sách kinh doanh đúng đắn được. Còn với phòng thị trường, chúng ta có thể nắm được động thái thương trường, từ đó lập chiến lược kinh doanh mở rộng thị phần một cách hiệu quả.
Lưu Bị hỏi:
- Việc cụ thể của phòng thị trường là gì?
Gia Cát Lượng nói:
- Là một phòng mới, nó phải có sự khác biệt rõ rệt với phòng tiêu thụ. Phòng tiêu thụ "tìm khách hàng", phòng thị trường "tìm loại khách hàng nào"; phòng tiêu thụ "kiếm tiền", phòng thị trường "làm thế nào mới kiếm được tiền"… Xuất phát từ mục tiêu công việc, phòng thị trường chủ yếu làm ba việc: điều tra, nghiên cứu thị trường; lập kế hoạch bán hàng và quảng cáo.
Lưu Bị nói:
- Tôi hiểu ý ông. Lập phòng thị trường để thu hai lợi ích lớn cho công ty: Thứ nhất, tăng cường sức cạnh tranh. Binh pháp Tôn Tử nói: "Chưa đánh mà đã tính được chiến thắng là đã tính toán kỹ". Đối với cuộc chiến tranh thương trường, chức năng phòng thì trường là để "tính" vậy!
Nghe Lưu Bị nói, Gia Cát Lượng vừa ngạc nhiên vừa vui mừng:
- Hóa ra tổng giám đốc Lưu tinh thông binh pháp. Gia Cát Lượng này thờ được minh chủ rồi!
Lưu Bị nói:
- Xét về quản lý nguồn lực con người, phòng thị trường tránh cho công ty tình cảnh "người mù cưỡi ngựa mù". Đó là lợi ích thứ hai.
Gia Cát Lượng nói:
- Tổng giám đốc Lưu đã viễn kiến sáng suốt như vậy, tôi nhất định sẽ sớm khiến phòng thị trường phát huy tác dụng.
Lưu Bị cười:
- Tôi chờ phòng thị trường soi đường đấy!
Sử cũ chép lại, do Lưu Bị và Gia Cát Lượng nói chuyện tâm đầu ý hợp nên ăn cùng mâm, ngủ cùng giường, trông chẳng khác hai người đồng tính luyến ái.
Quan Vũ, Trương Phi thấy nghịch mắt nên nói mấy câu, Lưu Bị phải ngần ngại giải thích:
- Anh gặp Gia Cát Lượng như cá gặp nước, hai em chớ nên nhiều lời.

2. Người đẹp chờ xuất phát

Sau một thời gian suy nghĩ và quan sát, chiến lược của Gia Cát Lượng ngày càng hình thành rõ ràng. Cùng lúc đó, sức tiêu thụ của sản phẩm dòng Hoàng Tộc bắt đầu chững lại. Gia Cát Lượng thấy tình hình nghiêm trọng, vội tới phòng tổng giám đốc. Quái lạ, Lưu Bị không có trong phòng.
Hóa ra có người tặng Lưu Bị một bó lông đuôi bò Tây Tạng. Mọi người đều biết lông đuôi bò Tây Tạng rất quý hiếm, nghe nói dùng lông đuôi bò rừng đan mũ có thể tránh được mưa gió. Gia Cát Lượng vội đến nhà Lưu Bị, đúng lúc Lưu Bị đang đan mũ.
Gia Cát Lượng nghiêm giọng:
- Chí lớn của tổng giám đốc Lưu đâu rồi? Lẽ nào ông không muốn cưới Tôn Thượng Hương? Gia Cát Lượng quẳng mũ xuống đất, nói vẻ không vui:
- Sao không muốn, đan mũ chẳng qua để quên ưu sầu thôi! Gia Cát Lượng nói: - Đã không quên Tôn Thượng Hương thì phải hành động! Tào Tháo diệt Viên Thiệu mà thành người giàu nhất nước. Giờ chỉ có diệt Tào Tháo mới thế được vị trí Tào Tháo. Song cứ suốt ngày âu sầu, chí diệt Tào chẳng hóa trò cười ư?
Lưu Bị nói:
- Lấy gì để diệt Tào Tháo bây giờ?
Gia Cát Lượng nói:
- Kể cả không vì Tôn Thượng Hương, ông cũng là đối thủ cạnh tranh của Tào Tháo, lẽ nào ông không sợ ông ta diệt ông? Hiện nay, Tào Tháo đã phái Hạ Hầu Đôn làm giám đốc tiêu thụ ở Kinh Châu, cấp cho Đôn một khoản lớn để diệt chúng ta. Ông làm sao tránh được?
Lưu Bị nói:
- Vì thế mà tôi đang nẫu ruột đây! Song vẫn chưa nghĩ cách gì đối phó được.
Gia Cát Lượng nói:
- Tôi có ý này, bất kể Tào Tháo lợi hại thế nào, quan trọng vẫn là khiến khách hàng mở ví. Kế trước mắt là nhằm vào người dùng cuối, cũng là thị trường lớn nhất: tranh giành khách hàng.
Mắt Lưu Bị sáng lên:
- Chúng ta nên làm thế nào?
Gia Cát Lượng nói:
- Tôi có một phương án khuyến mại, xin ông xem qua.
Lưu Bị cầm bản phương án khuyến mại, nhìn qua rồi hỏi bán tính bán nghi:
- Theo phương án này sẽ tốn rất nhiều tiền, liệu có thu về được không?
Gia Cát Lượng nói:
- Dân gian có câu: Thương trường như chiến trường. Anh hùng trên chiến trường không sợ đầu rơi máu chảy, anh hùng trên thương trường lại sợ tốn tiền sao?
Lưu Bị gật đầu trầm ngâm, sau đó ký vào phương án.
Gia Cát Lượng nói:
- Trước tiên ông phải tuyển một số nhân viên marketing, sau đó để tôi huấn luyện.
Thế là Lưu Bị ra chiếu "Kêu gọi nhân dân Tân Dã", còn Gia Cát Lượng "sớm chiều tập trận pháp". Vì Lưu Bị tuyển rất nhiều nữ sinh trường Cao đẳng Thương nghiệp xinh đẹp nên Gia Cát Lượng nghĩ bụng: Các cô này chẳng khác gì cung nữ vua Ngô bày trận của Tôn Tử.
Lớp huấn luyện kết thúc, Gia Cát Lượng quyết định đánh trận giáp lá cà ở trung tâm thương mại Bác Vọng. Lưu Bị lo lắng hỏi:
- Căn bản chúng ta chưa phải là đối thủ của Tào Tháo, trận này ta nắm chắc mấy phần thắng?
Gia Cát Lượng đáp:
- Chính vì lực lượng hai bên quá chênh lệch nên trận này ta xuất kỳ bất ý. Trung thu sắp tới, mùa mua sắm cũng bắt đầu, chúng ta phải "tiên phát chế nhân" (đánh đòn phủ đầu) để chiếm lợi thế.

3. Trận đầu Bác Vọng

Trung tâm thương mại Bác Vọng nằm trong khu buôn bán sầm uất của Kinh Châu, là một trong những thương trường lớn nhất ở trung – nam Trung Quốc thời xưa, có kim ngạch trên một tỉ quan/năm.
Một ngày trước trung thu, bỗng nhiên cờ xí rợp trời, chiên trống ầm ĩ tại trung tâm Bác Vọng. Một cổng chào lớn dựng lên, trên đó đề hành chữ ánh vàng: "Vầng trăng trung thu, trái tim Hoàng Tộc". Sau cổng chào là trung tâm thương mại Bác Vọng 26 tầng. Chính giữa mặt tòa nhà treo một tấm biển quảng cáo lớn đề khẩu hiệu: "Màn hình Hoàng Tộc – Tranh ngôi đệ nhất", bao quanh khẩu hiệu là vòng chữ: "Hoàng Tộc khuyến mại, niềm vui bất ngờ".
Hoạt động khuyến mại của Hoàng Tộc đã sôi nổi lại có thêm ban nhạc F4 tới giúp vui. Ban nhạc F4 hát rằng: "Bên em ngắm mưa sao, em dựa vào bên tôi. Chỉ cần em tin màn hình Hoàng Tộc, em sẽ thấy đồ Hoàng Tộc vừa rẻ vừa đẹp".
Cùng lúc đó, các cô gái marketing đứng đầy mọi cửa ra vào của trung tâm thương mại Bác Vọng, họ quyết không để sót một khách nào. Bất kỳ ai ra vào trung tâm cũng được một phiếu Hoàng Tộc trị giá 100 quan, chỉ cần mua bất kỳ một sản phẩm nào của Hoàng Tộc cũng sẽ được nhận lại bằng tiền mặt. Sau đó, người bán còn tặng họ một hộp bánh trung thu rất đẹp, trên hộp đề: "Vầng trăng trung thu, trái tim Hoàng Tộc".
Vừa bắt đầu khuyến mại, tất cả các gian hàng đã đông nghìn nghịt. Nhân viên khu bán hàng Hoàng Tộc mồ hôi như tắm, hàng ra tiền vào như nước, ai nấy mệt lử.
Trong khi đó, khu bán hàng Anh Hùng vắng teo, không một ai tới mua. Gia Cát Lượng gọi điện cho Hạ Hầu Đôn, giọng trêu chọc:
- Bộ phận quảng cáo của anh phải đổi khẩu hiệu đi!
Hạ Hầu Đôn nói:
- Khẩu hiệu của bọn tôi vẫn là: Anh hùng luận Anh Hùng!
Gia Cát Lượng nói:
- Nên đổi thành: Cẩu hùng luận anh hùng!
Hạ Hầu Đôn nổi giận:
- Tên nhà quê Gia Cát Lượng, sao dám trêu ta?
Gia Cát Lượng nói:
- Anh đừng hét trên điện thoại, ra khu bán hàng mà hét.
Tin chiến thắng truyền về công ty, Quan Vũ dựng ngón tay, khen:
- Gia Cát Lượng thật được việc, trận đầu đã thiêu cháy Bác Vọng. Đúng là tái bản hồi 39 trong "Tam quốc diễn nghĩa": "Gò Bác Vọng, quân sư bắt đầu dùng binh".
Trương Phi cười to:
- Sao lại tái bản với không tái bản? Vẫn là Gia Cát Lượng đấy đây mà! Đợt khuyến mãi trung thu thành công, tinh thần cả công ty phấn chấn hẳn. Tính toán mọi khoản, dù mỗi quầy phải chi phí hơn 1.000 quan thì lợi nhuận vẫn khả quan.
Từ Trung thu tới Tết, tháng nào Gia Cát Lượng cũng lập kế hoạch marketing. Chủ đề tháng mười là "Yêu trong thu này", khách hàng chỉ cần nói một lý do để yêu là được quà khuyến mại. Chủ đề tháng mười một và mười hai là "Quyến luyến tuyết hoa". Hai tháng này trùng mùa cưới, khác chỉ cần đưa giấy đăng ký kết hôn ra là được mua giá ưu đãi đặc biệt.

1. Mời ngồi hàng đầu

Lại nói Gia Cát Lượng ví chuyện săn người đẹp với kinh doanh khiến Lưu Bị chinh phục thắng lợi trái tim Tôn Thượng Hương, từ đó Lưu Bị phục lăn phục lóc tài kinh doanh và năng lực quản lý của Gia Cát Lượng, đồng thời hết sức ủng hộ khóa huấn luyện của Gia Cát Lượng. Gia Cát Lượng được dịp hô phong hoán vũ, lập tức có được sự hỗ trợ của phòng nhân lực để mở khóa huấn luyện đầu tiên.
Quan Vũ, Trương Phi cùng bọn cốt cán công ty bước vào phòng học, theo thói quen lặng lẽ tìm một ghế hàng sau. Thấy vậy, Gia Cát Lượng gọi to từng người một lên hàng ghế đầu. Quan Vũ, Trương Phi miễn cưỡng lên trên, cảm giác không thoải mái lắm.
Gia Cát Lượng nói:
- Tôi nhận ra, có một hiện tượng ở nơi làm việc: nhiều người có thói quen chọn hàng ghế sau. Trong một cuộc hội họp, những hàng ghế sau kín chỗ trước tiên; lúc thảo luận, phải đợi người khác phát biểu rồi mình mới nói; lúc làm việc, thường mong chờ có người làm trước rồi mình mới làm theo. - Vì sao có hiện tượng như vậy? – Gia Cát Lượng mời Lưu Bị ngồi trên hàng ghế đại biểu giải đáp.
Lưu Bị trầm ngâm mãi rồi nói:
- Ngồi đằng sau để không bị người khác chú ý, tâm lý sẽ cảm thấy thoải mái hơn một chút. Lúc thảo luận, để người khác phát biểu trước rồi mình mới phụ họa để tránh sai lầm. Lúc làm việc đợi người khác làm trước là thắng công mình, bại tội người.
Gia Cát Lượng nói lạnh lùng:
- Tổng giám đốc Lưu đã nói ra tâm thái của những người đó. Họ chỉ thấy cái hay của hàng ghế sau mà không biết cái hại chết người của nó. Từ xưa tới nay, không có nhân vật kiệt xuất nào đứng hàng sau, bởi hàng sau khiến người ta dần trở thành tầm thường.
Trương Phi không chịu:
- Tôi cho rằng ngồi hàng sau là ý thức nhường nhịn, là biểu hiện của sự khiêm tốn. Nếu chúng ta ai ai cũng tranh ngồi trước, sự khiêm nhường chẳng hóa ra không tồn tại?
Gia Cát Lượng nói:
- Anh chỉ biết ngọn mà không biết cái gốc của khiêm nhường. Người khiêm nhường chân chính đều biết rằng mình có thể dùng khiêm nhường để tạo ra hoàn cảnh xã hội thuận lợi hơn. Vì thế, ý nghĩa chân chính của khiêm nhường không phải là tiêu cực, là trốn tránh, mà là chiếm hàng trên một cách thông minh hơn.
Mặt bỗng đỏ dừ lên, Trương Phi im như thóc.
Gia Cát Lượng tiếp tục nói:
- Với tư cách là người đứng lớp bồi dưỡng, tôi đề nghị mọi người thực hành trò chơi chức nghiệp "chiếm vị trí hàng đầu". Trong từng nhóm, mỗi người phải hành động để gây chú ý. Đặt mình trước mắt mọi người, các anh có thể cảm thấy không thoải mái, nhưng vì thế, các anh chỉ còn cách thể hiện bản thân thật tốt. Trong quan niệm của tôi, thành công phải được thể hiện.
- Đó là khiêm nhường hả? – Trương Phi hỏi.
Gia Cát Lượng nhìn Trương Phi, nói:
- Tôi vừa nói, mục đích của khiêm nhường là đoạt thành công, vì vậy khiêm nhường là nét đẹp đạo đức. Khiêm nhường mà vẫn phô nét đẹp, đó chính là sự thành công được thể hiện.
Quan Vũ lập tức có ý kiến:
- Tiên sinh Gia Cát Lượng, hôm nay anh không giảng về thị trường kinh doanh sao? Sao lại sa đà chuyện ngoài lề như vậy?
Gia Cát Lượng mỉm cười, nói:
- Mục đích của kinh doanh không phải là khiến thương hiệu sản phẩm công ty ta đứng hàng đầu sao? Làm người, chúng ta nên ngồi hàng đầu, làm việc cho công ty, chúng ta cũng nên ngồi hàng đầu. Trên thị trường, mỗi cá nhân chúng ta kỳ thực là một bộ phận kinh doanh, làm sao nói là ngoài lề được?
Quan Vũ tiếp tục hỏi:
- Hiện nay Tào Tháo đã vững ghế hàng đầu, xin hỏi tiên sinh Gia Cát Lượng, phải làm gì để thương hiệu của chúng ta có danh tiếng hàng đầu? Gia Cát Lượng nói quả quyết:
- Nhân tài là nguồn lực lớn nhất của công ty. Nếu mỗi người trong chúng ta có thể ngồi hàng đầu, công ty ta tất sẽ chiếm hàng đầu.

2. Kiến ngáng ngã voi, có thể được không?

Quan Vũ cười nhạt:
- Lời tiên sinh ngọt lắm, nhưng Tào Tháo đâu phải là chiếc lông, chỉ thổi là bay? Hắn chễm chệ như voi, đẩy không suy, di không chuyển. Anh lấy gì để thay chỗ hắn?
Gia Cát Lượng nói:
- Anh cho là vậy?
Quan Vũ nói:
- Để tôi kể cho anh một câu chuyện. Kiến đang dạo chơi trong rừng thì bỗng gặp một con voi lớn. Kiến sợ quá vội đào đất chui xuống, chỉ thò mỗi chiếc chân ra. Thỏ thấy thì lạ lắm, hỏi: "Kiến, anh đang làm gì đấy " Kiến thì thào: "Xuỵt… Đừng làm ầm, xem tôi ngáng ngã voi đây này! " Ha ha… Cả lớp tập huấn cười vang.
Gia Cát Lượng điềm tĩnh hỏi Quan Vũ:
- Anh cho rằng chúng ta là kiến, Tào Tháo là voi, mà kiến thì không thể ngáng ngã voi, đúng không?
Quan Vũ nói:
- Kiến có thể ngáng ngã được voi, nhưng chỉ trong cổ tích. Mọi người càng cười tợn.
Gia Cát Lượng nói:
- Tôi chỉ thấy buồn cười vì các anh tầm nhìn thiển cận, không thấy tương lai rực rỡ của công ty chúng ta. Anh bạn Quan Vũ, tôi cảnh cáo anh hai điều: Thứ nhất, trước ba quân đông đủ mà anh dám tán dương địch, cẩn thận nếu không anh sẽ được Lưu Bị xem xét khai trừ khỏi công ty; thứ hai, nếu kiến dùng cách thức đúng đắn, vẫn sẽ có khả năng vật ngã voi. Chỉ cần anh tìm các câu chuyện về động vật trên Internet, anh sẽ thấy nhiều điều thần kỳ kiểu đó.
Quan Vũ biết mình lỡ lời, nhưng vẫn nói cứng:
- Anh nói xem, chúng ta làm thế nào để vật ngã con voi Tào Tháo?
Gia Cát Lượng nói:
- Binh pháp dạy: Không đánh bằng lực được thì đánh bằng thế. Mà chiếm lợi thế, không gì bằng rút củi đáy nồi. Tào Tháo tuy là con voi lớn nhưng cũng không thoát được mặt đất. Trên thị trường kinh doanh, tình cảm khách hàng như mặt đất rộng lớn dưới chân chúng ta. Nếu như chúng ta chiếm được sự yêu thích của khách, khách sẽ chuyển hướng sự yêu thích từ Tào Tháo sang chúng ta. Một khi "đất" dưới chân Tào Tháo tơi dần, hắn sẽ như con voi sa lầy, tính mạng sẽ một sớm một chiều. Trong chính trị, được lòng người là được thiên hạ. Mà kinh doanh chẳng phải là một loại hình chính trị sao?
Quan Vũ mặt chợt đỏ lựng. Trương Phi thò tay dưới bàn vỗ bồm bộp, bộ mặt thì sầu khổ thông cảm với Quan Vũ.
Gia Cát Lượng nói tiếp:
- Binh pháp có ba mươi sáu kế, không kế nào bằng đánh vào lòng người. Mà đánh vào lòng người trong thương trường chính là lấy khách hàng làm trọng tâm kinh doanh. Trong khóa huấn luyện hôm nay, chúng ta sẽ học một lý luận mới của kinh doanh, đó là 4C: Customer needs and wants, cost, convenience, communication.

2.1. Nhu cầu và ham muốn của khách hàng (customer needs & wants)

Gia Cát Lượng nói:
- Mấy năm gần đây, thị trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Do mặt hàng ngày càng phong phú, khách hàng trở nên ngày càng kỹ tính. Để nổi bật trên thị trường và bắt mắt khách hàng, chúng ta phải trang bị năng lực cốt lõi. Năng lực cốt lõi là gì? Tôi cho rằng đó là năng lực không ngừng thỏa mãn nhu cầu luôn thay đổi của khách hàng, vượt trội so với đối thủ cạnh tranh và có những đặc thù không thể bắt chước được.
Lưu Bị viết lên bảng câu hỏi:
- Nếu như bạn là một trong nhiều chàng trai theo đuổi một cô gái xinh đẹp, bạn làm thế nào để chiếm được tình cảm cô gái?
Quan Vũ hỏi:
- Kinh doanh liên quan gì đến tán gái?
Lưu Bị nói:
- Bọn em không biết rồi, tiên sinh Gia Cát Lượng có tuyệt chiêu tán gái. Nhờ ông ta mà anh tán được Tôn Thượng Hương, em gái Tôn Quyền. Ông ta cho rằng chiếm tình cảm phụ nữ và chiếm tình cảm khách hàng kỳ thực là một lẽ. Mọi người nhất định phải học cách loại suy để hiểu bản chất thị trường.
Triệu Vân đứng dậy nói:
- Tôi hiểu rồi, nếu một chàng trai hiểu nhu cầu của cô gái hơn các đối thủ cạnh tranh, anh ta có nhiều cơ hội giành được tình yêu hơn. Cũng như vậy, nếu một công ty hiểu sâu sắc nhu cầu của khách hàng, công ty đó sẽ giành được khách hàng.
Trương Phi vẫn không hiểu nên phản đối:
- Cô gái chỉ có một, khách hàng có nhiều, làm sao em so sánh được?
Gia Cát Lượng nói:
- Tôn Tử nói: Cai trị quần chúng như cai trị một người, cứ chia ra thôi (trị nhân như trị quả, phân số thị giã). Khách hàng tuy đông nhưng có thể chia thành những nhóm khác nhau, một số type phụ nữ cũng như một số type khách hàng sao không phân loại được nhỉ?
Trương Phi sửng sốt:
- Phân loại? Anh phân loại thế nào?
Gia Cát Lượng nói:
- Chúng ta tùy theo nhu cầu mà dùng những cách khác nhau để phân loại khách hàng. Ở đây tôi có một bài luận, căn cứ vào tình cảm khách hàng mà phân họ thành hai loại "thực tế" và "phù hoa". Gia Cát Lượng bật projector, trên màn ảnh hiện lên bài luận, đầu đề là:
Tình cảm của hai phụ nữ
Có hai người phụ nữ, một người là Thực Tế, một người là Phù Hoa. Cả hai cùng đẫy người, cùng có công việc tốt và một gia đình khá giả, họ đều cùng thích thời trang, mỹ phẩm cao cấp. Song, muốn phân biệt họ thực ra rất dễ. Chỉ cần đưa ra một câu hỏi, lập tức ta biết được ai là ai.
Câu hỏi là: Nếu chồng bạn chỉ có mười đồng, bạn muốn họ mua thịt lợn hay hoa hồng? Câu trả lời tiêu chuẩn của cô Thực Tế là "thịt lợn", còn của Phù Hoa là "hoa hồng".
Buổi trưa, hai cô ngồi quán cà phê tán gẫu.
Phù Hoa: Em rất thích ngồi quán cà phê, trong thì thưởng thức cà phê vừa thơm vừa nóng, ngoài nhìn người qua lại rất thích mắt, cảm giác thật dễ chịu. Một cuốn sách viết rằng, cà phê gồm hai hỗn hợp kỳ diệu: một nửa là cà phê, nước và sữa – vừa đắng, vừa chua lại thêm vị ngọt; nửa kia là cảm giác của mình tạo nên.
Thực tế: Cà phê chẳng phải cũng chỉ là một loại đồ uống sao? Công dụng của nó chỉ là làm tỉnh táo mà thôi.
Phù Hoa: Chị chẳng lãng mạn gì cả!
Thực Tế: Thực tế cuộc sống hàng ngày lấy đâu ra chỗ cho lãng mạn. Lãng mạn có ăn được không?
Phù Hoa: Em hiểu lãng mạn là một loại "tình cảm phong phú", nó mang cảm giác hưởng thụ cho cuộc sống. Ví như những lúc ngồi nhà, khi đọc sách mà nâng ly cà phê thì đó là "tình cảm phong phú "
Thực Tế: Đó là lãng mạn sao? Chị cho nó chỉ tốn tiền. Chẳng thà trang trí lại nhà cửa, sắp xếp việc nhà còn tốt hơn.
Phù Hoa: Sao chị nói thế? Vậy sao chúng ta đều thích mỹ phẩm, đều thích son Lancôme?
Thực Tế: Vì màu son Lancôme đẹp, lại mát, vừa thích hợp cho da của chị, vừa dễ chọn màu.
Phù Hoa: Không còn gì khác sao?
Thực Tế: Chỉ vậy thôi, còn gì khác nữa?
Phù Hoa: Em không biết lúc chị mua thỏi son, đánh lên cho thật đẹp, thì có thấy cảm giác tốt hơn không?
Thực Tế: Cảm giác? Chắc là tốt rồi.
Phù Hoa: Điều đó chứng minh ngoài thực dụng, chị cũng thừa nhận cảm giác tốt. Cảm giác tốt chính là lãng mạn. Xin hỏi thêm, nếu chồng chị có 10 quan, chị mong chồng mua tặng chị thịt lợn hay hoa hồng?
Thực Tế: Tất nhiên là thịt lợn. Sống còn bấp bênh, nói gì đến lãng mạn? Chồng chị mà đến nước ấy thì chị cũng thử cái gọi là "lãng mạn" – kiếm một anh khác – là xong.
Phù Hoa: Kiếm một anh khác? Nó không gọi là "lãng mạn" mà là "lãng xẹt".
Thực Tế: Mặc kệ lãng mạn với lãng xẹt. Nghèo đến mức chỉ còn mười quan thì hưởng thụ "cảm giác tốt" gì?
Phù Hoa: Nếu là em, em vẫn hy vọng chàng sẽ tặng em hoa hồng, nó cho em một hy vọng tốt đẹp. Em nghĩ quan trọng nhất trong cuộc sống vợ chồng là có hy vọng tốt đẹp.
Thực Tế: Ngồi đấy mà hy vọng tốt đẹp, chẳng thà biến thành hành động. Dù chị không thể cùng chồng ăn bữa tối cuối tuần dưới ánh nến, nhưng chị nỗ lực kiếm tiền để mua nhà và xe trả góp, khiến cuộc sống hai người sung túc, chị cảm thấy mình là người vợ tốt.
Phù Hoa: Như thế cũng tốt lắm, song lãng mạn hơn một chút, tình cảm hơn một chút lại không tốt sao? Đàn ông thích phụ nữ lãng mạn, phụ nữ lãng mạn nhiều nữ tính.
Thực Tế: Phụ nữ uống cà phê là nữ tính à? Chị cho rằng, biết nấu nướng mới là nữ tính! Ví như em mời chị uống cà phê, một ly hết 38 quan, đủ mua một tô gà tần để chị tẩm bổ cho ông xã. Tô gà tần so với ly cà phê đắng, rốt cuộc thứ nào tình cảm hơn?
Đợi cả lớp tập huấn xem hết bài văn, Gia Cát Lượng hỏi:
- Giả như hai cô đi chợ, chúng ta nên làm gì để đáp ứng nhu cầu của họ? Triệu Vân nói:
- Cô Phù Hoa trọng tình cảm, cô Thực Tế trọng giá trị vật sở hữu. Nhu cầu hai cô khác nhau, chúng ta phải có những thiết kế sản phẩm, lời quảng cáo khác nhau để nhắm đúng từng đối tượng phục vụ.
Quan Vũ nói:
- Đúng rồi. Mấy hôm trước Sái Văn Cơ gọi điện thoại, nói muốn mua ti-vi mới. Đi mấy siêu thị mà cô ta không tìm được loại nào có vỏ đẹp. Cô ta đề nghị chúng ta thiết kế ti-vi có chút tính "cartoon" để làm sống động phòng khách.
Gia Cát Lượng nói:
- Đúng rồi, đúng là chúng ta cần phải thiết kế sản phẩm một cách nghệ thuật hơn, "cartoon" hơn để đáp ứng nhu cầu của một bộ phận khách hàng. Các loại khách hàng khác nhau thì có nhu cầu khác nhau, và sản phẩm cũng như cách thức phục vụ của chúng ta cũng phải thích ứng với những nhu cầu đó.
Bỗng Lưu Bị hỏi:
- Nếu cứ một mực thỏa mãn nhu cầu khách hàng, lợi nhuận công ty có bị ảnh hưởng không?
Gia Cát Lượng nói:
- Lấy khách hàng làm trung tâm của kinh doanh, tất nhiên vẫn lấy lợi nhuận làm nền tảng. Quan hệ giữa khách hàng, lợi nhuận, công ty cũng như quan hệ giữa xăng và xe hơi. Không có xăng, xe hơi làm sao đi được? Nếu xét về lợi nhuận, nhân tố quan trọng thứ hai trong kinh doanh 4C là cost (giá trị).

2. 2. Giá trị (Cost)

Lưu Bị nói:
- Trong kinh doanh truyền thống đã chẳng có giá trị sao?
Gia Cát Lượng nói:
- Kinh doanh truyền thống phổ biến lý thuyết 4P. Đó là công ty căn cứ vào chiến lược kinh doanh của mình, lấy sản phẩm tiêu thụ dự định để định giá (price) sản phẩm. Ví như sản phẩm định nhằm vào giới trung lưu, giá cả cũng được định ở mức "trung lưu". Một khi gặp tình huống ngoài dự kiến, phương thức định giá bằng chiến lược này sẽ khiến cả công ty gặp nguy hiểm.
Lưu Bị hỏi:
- Vậy "cost" trong kinh doanh 4C có gì khác cách định giá truyền thống? Gia Cát Lượng nói:
- Cost trong kinh doanh 4C thay thế price, nó gắn với sức mua của khách một cách thiết thực hơn. Cost không chỉ gắn với số tiền khách chi, mà còn gồm thời gian, sức lực và kinh nghiệm mua hàng của khách, nó cũng có nghĩa là định giá trong điều kiện lý tưởng. Định giá gắn với nhu cầu khách hàng, do "biết mình biết người", sản phẩm chúng ta có thể ung dung tiến thoái trên thị trường. Dù sản phẩm có lúc thấp hơn mức tưởng tượng của khách, chúng ta vẫn thu được lợi nhuận. Vì thế, cost trong kinh doanh 4C là xuất phát từ nhu cầu khách hàng, xem xét trên cơ sở lợi nhuận để định ra một loại giá trị mục tiêu.
Lưu Bị hỏi:
- Giá trị mục tiêu? Đó là một phương pháp khống chế giá?
Gia Cát Lượng nói:
- Chính xác hơn, nó là một kiểu xác định lợi nhuận. Đầu tiên, nó xem xét thị trường, phân tích cơ hội kinh doanh. Sau đó tạo ra sự tương hỗ giữa khách hàng và công ty một cách chủ động, tích cực, có mục đích và có tính dự báo để thỏa mãn nhu cầu khách hàng, vừa giảm thiểu nguy cơ, vừa thu lợi nhuận một cách hiệu quả.
Lưu Bị hỏi:
- Cost có bao gồm giá trị mục tiêu?
Gia Cát Lượng nói:
- Xét từ góc độ kinh doanh, có hai loại giá trị chủ yếu, một loại cung cấp cho khách hàng giá trị tiện lợi, một loại là giá trị nối kết.

2. 3. Tiện lợi (Convenience)

Nói về convenience trong kinh doanh 4C, Gia Cát Lượng dùng cách dạy loại suy sở trường của mình. Ông hỏi học viên:
- Giả sử trong ngày Lễ Tình Yêu, bạn đã chuẩn bị một đóa hoa hồng cho cô gái mình yêu. Cho dù rất tự tin và hấp dẫn, bạn không thể không cảnh giác với các tình địch. Bạn phải chuẩn bị một đóa hoa thật độc đáo. Hiện giờ bạn đã chuẩn bị xong xuôi, vậy bước đầu tiên phải làm là gì?
Triệu Vân đáp:
- Kinh nghiệm của tôi, trước tiên là phải sắp đặt để gặp được cô ấy. Nếu cơ hội gặp cũng không có thì chuẩn bị bao nhiêu cũng chỉ còn cách thầm yêu trộm nhớ. Quan trọng hơn, một khi đã gặp được cô gái, ta phải cản trở cơ hội gặp gỡ của cô với những chàng trai khác, từ đó mới có thể chiến thắng tình địch, bước vào tình trường.
Gia Cát Lượng hỏi tiếp:
- Để có cơ hội gặp gỡ cô gái, anh sẽ làm gì?
Triệu Vân đáp:
- Nếu cô gái ở nhà, tôi sẽ đợi ngoài song; nếu cô gái ở công ty, tôi sẽ đợi ở phòng thường trực. Tóm lại, tất phải đến trước tình địch, giành lấy cơ hội gặp cô gái.
Gia Cát Lượng cười:
- Nhu cầu hoa hồng của cô gái được anh đáp ứng sớm nhất, đó là tiện lợi. Trương Phi không hiểu, hỏi:
- Trong kinh doanh, chúng ta tạo tiện lợi cho khách hàng để thu lợi nhuận, còn tặng hoa cho người yêu trong ngày Lễ Tình Yêu không vì tiền, làm sao so sánh được?
Gia Cát Lượng cười:
- Khách hàng vì yêu anh mà chìa tiền, phụ nữ vì yêu anh mà chìa má, sao không so sánh được?
Mọi người "ồ" một tiếng, hiểu ra vấn đề. Gia Cát Lượng nói:
- Ngày nay phụ nữ được chiều chuộng, cô nào cũng mong muốn dùng giá trị tình yêu tối thiểu để thu về tình yêu và hôn nhân tốt đẹp tối đa. Người bày tỏ tình yêu với cô gái ngày một nhiều, cô gái sẽ bày tỏ giá trị tình yêu ngày một ít, tình yêu song phương sẽ ngày một nhiều. Trên thị trường cạnh tranh, mạng lưới tiêu thụ của công ty nếu không tính đến sự thuận lợi cho khách tất sẽ lỡ rất nhiều "cuộc tình" của khách hàng. Vì thế, tôi chủ trương dùng convenience (tiện lợi) trong kinh doanh 4C để thay thế place (địa điểm) trong kinh doanh 4P. Tất nhiên, cả convenience và place đều nhằm chỉ chiến lược phân phối và tiêu thụ, song convenience chú ý tạo thuận lợi cho khách hàng, qua đó chủ động tiếp cận khách hàng. Place trong 4P không vậy, nó chủ yếu chú ý đến sự thuận tiện của công ty.
Lưu Bị hỏi:
- Vì sao place lại chú ý tới sự thuận tiện của công ty?
Gia Cát Lượng nói:
- Quá trình phân phối và tiêu thụ sản phẩm có thể gặp rất nhiều vấn đề, nếu là công ty "place", họ có thể chọn giải pháp từ bỏ. Còn công ty "convenience" sẽ tích cực suy nghĩ và định ra cách giải quyết. Thử tưởng tượng, một chàng trai "place" vì nhiều lý do mà không gặp được cô gái, chàng trai giữ hy vọng được cô gái yêu mình trong bao lâu?

2. 4. Nối kết (communication)

Gia Cát Lượng nói:
- Cuối cùng của 4C là communication (nối kết). Gọi như vậy vì có sự giao lưu qua lại, còn trong kinh doanh 4P, chúng ta chỉ nghe thấy promotion (khuyến mại), là sự kích thích đơn phương của công ty. Trong thị trường đầy sắc màu hôm nay, chúng ta có thể thấy đủ loại khuyến mại: nào mua một tặng một, nào giảm giá, nào bóc bao bì rút thưởng. Do thiếu giao lưu, công ty không biết được khuyến mại có hợp với nhu cầu khách hàng hay không. Mặt khác, khách hàng cũng nơm nớp sợ bị lừa dối. Tôi tin vị nào ngồi đây cũng đều có kinh nghiệm đó.
Quan Vũ nói:
- Hôm trước tôi tới siêu thị A mua một gilet da dê. Bảng giá đề 980 quan, khuyến mại giảm giá 50%, thế là tôi bỏ 490 quan ra mua. Nhưng hôm sau tới siêu thị B, lại thấy chiếc áo giống hệt mà giá có 450 quan. Anh nói xem, siêu thị A có lừa khách hàng hay không?
Gia Cát Lượng nói:
- Siêu thị A giở "hoa chiêu" giảm giá ảo. Mọi người đều biết, hoa chiêu chỉ dùng được một thời gian ngắn, vì thế tôi tin siêu thị A bất đắc dĩ mới phải làm vậy. Dùng communication thay thế promotion là một lựa chọn thông minh. Trong kinh doanh 4P, promotion kích thích khách mua hàng vì lợi ích bản thân công ty, chỉ mong "một bên có lợi". Còn communication trong kinh doanh 4C lại thông qua thỏa mãn nhu cầu khách hàng để thu lợi cho mình, để "đôi bên cùng có lợi". Cùng lẽ như vậy, đàn ông cưỡng bức hay lừa dối phụ nữ đều không thể có kết quả tốt đẹp. Từ xưa đến nay, chỉ có hôn nhân "song hỷ" mới trường tồn.

3. Nhìn thấu lòng nàng, nhìn thấu lòng khách

Gia Cát Lượng nói:
- Có cơ hội gặp gỡ, giỏi quan sát lời nói, cử chỉ là bước "nối kết" đầu tiên. Qua quan sát, các bạn sẽ thấy một hiện tượng thú vị, đó là khách hàng trước quầy rất giống cô gái trước chàng trai, đều hay nói "không".
Trương Phi cười ha hả:
- Tiên sinh quan sát thật tinh tường. Tính tình con gái không biết thế nào mà chiều, hóa ra tính tình khách hàng cũng vậy. Con gái hay nói "không" là khó "tán" nhất, khách hàng hay nói "không" là khách hàng rắc rối nhất.
Gia Cát Lượng cũng cười:
- Nếu hiểu tâm lý phụ nữ, anh sẽ thấy phụ nữ nói "không" không có nghĩa là cự tuyệt, mà là đồng ý ngầm. Cũng lẽ như vậy, khách hàng cự nự không có nghĩa là cự tuyệt. Mọi người nhìn lên màn ảnh, chúng ta sẽ học cách phân biệt thật giả trong lời từ chối của phụ nữ và khách hàng. Vừa nói, Gia Cát Lượng vừa di chuột, trên màn ảnh hiện lên hàng chữ:
Trên tình trường, phân biệt lời từ chối của phụ nữ như thế nào?
Nói xa nói gần dường như là sở trường của phụ nữ. Vì vậy, tình cảm của họ thường hé lộ sau mỗi lời nói. Nếu biết cách lấy lòng, họ sẽ "mười phần chết chín". Xin nêu ví dụ:

1. Muốn đồng ý mà vẫn từ chối:
Chàng trai: Anh mời em đi xem phim được không?
Cô gái: Không được đâu, mười giờ tối em phải về nhà.
Nếu thật sự muốn từ chối, cô gái sẽ lạnh lùng nói với chàng trai: "Em có việc, không đi được đâu". Còn chàng trai thông minh sẽ hiểu, cô gái nói "mười giờ phải về nhà" có nghĩa là chàng sẽ phải đưa cô về trước mười giờ, và cô vẫn đồng ý lời mời của chàng trai.

2. Tỏ vẻ ngượng ngịu hoặc kiêu căng
Nếu muốn hôn cô gái, bạn hỏi ý kiến cô ta, bạn nghĩ cô ta phải ứng thế nào? Rất nhiều cô nói "không" nhưng không hề vì muốn từ chối, mà vì ngượng. Nếu bạn lùi bước có nghĩa là bạn không nhiều kinh nghiệm.

3. Mời gọi sự chú ý
Một số cô khi viết thư hay gọi điện thường bảo chàng trai: "Hiện nay em bận lắm, không cách gì gặp anh được" hay "Em chỉ muốn một mình đi thật xa, nghỉ ngơi một thời gian, giờ không gặp anh được".
Nếu bạn tin lời cô ta, bạn là tên ngốc. Nếu cô ta bận thật, lấy đâu thời gian viết thư hay gọi điện cho bạn để kể khổ? Cứ cho là muốn đi xa, lẽ nào cô ta không muốn bạn đi cùng? Nếu tin lời cô ta, bạn chỉ làm cô ta khổ sở và thất vọng. Gặp tình huống trên, bạn nên ngẫm nghĩ về ý muốn thực sự của cô ta. Kỳ thực, trong tình yêu, các cô gái rất thích dùng cách đó để thu hút sự quan tâm của người yêu. Cái gọi là "bận", thực chất chỉ là cái cớ của cô gái, còn trong lòng điều thực sự cô ta mong muốn là: "Anh hãy nồng nhiệt hơn nữa để bày tỏ sự quan tâm đến em".

4. Cố ý nũng nịu
Nhiều lúc các cô gái cố ý nũng nịu. Buổi hẹn hò, bạn bảo đi dạo, cô gái sẽ nói: "Em mệt". Bạn bảo đi uống nước, cô gái lại nói: "Em muốn đi dạo một chút". Nhiều chàng trai không hiểu tâm lý phụ nữ đã phát cáu vì sự vô lý của bạn gái. Kỳ thực, cô gái dùng cách thức như vậy để thử tình cảm của chàng trai. Người ta thường nói: "Đàn ông giỏi không đôi co với đàn bà". Khi con gái nói "không", bạn nhất định phải hiểu ẩn ý, không nên tranh biện nhiều. Nếu không, cô gái sẽ xem bạn là người không có phong độ và sẽ ghét bạn.
Trương Phi cười lớn:
- Tiên sinh hiểu phụ nữ như vậy, có thể làm được Gia Cát Lượng trên tình trường.
Gia Cát Lượng nói:
- Đấy, đấy. Trong lịch sử, tôi từng làm Gia Cát Lượng trên chiến trường, cũng từng làm Gia Cát Lượng trên quan trường. Còn nay, tôi phải làm Gia Cát Lượng trên thương trường. Mọi người nhìn tiếp nhé! Gia Cát Lượng di chuột, trên màn ảnh lại xuất hiện lên hàng chữ:
Trên thương trường, phân biệt lời từ chối của khách thế nào?
Rất giống các cô gái trên tình trường, trên thương trường khách hàng cũng rất thích nói "không".
Một thương nhân giàu kinh nghiệm sẽ biết: dù ý kiến của khách có là gì cũng có nghĩa là khách thích thú với sản phẩm. Vì vậy, sự cự nự của khách mang hai ý nghĩa, vừa là tín hiệu trở ngại, vừa là tín hiệu thuận mua vừa bán. Nếu có sự giải đáp thỏa đáng, khách hàng sẽ vui vẻ mua sản phẩm. Phân tích sự cự nự, thương nhân có thể hiểu tâm lý của khách để hướng dẫn họ mua hàng.
Dưới đây là mấy loại cự nự thường gặp của khách hàng:

1. "Tôi không có nhiều tiền!"
Trong rất nhiều trường hợp, cái cớ "không có tiền" không có nghĩa là khách hàng "nghèo rớt mồng tơi". Ý tứ thực sự của khách là: "Tôi không có tiền để mua bất kỳ sản phẩm chưa tin cậy nào". Nếu bạn khiến khách hàng tin tưởng, họ nhất định sẽ mở hầu bao.

2. "Giá cao quá!"
Đó là lúc khách hàng muốn tìm hiểu giá trị của sản phẩm, họ không muốn mất oan dù chỉ một xu. Nếu bạn chứng minh được giá trị của sản phẩm, họ sẽ vui lòng chi tiền.

3. "Tôi chỉ tiện xem!"
Ý tứ thực của khách hàng là: "Anh thuyết phục được tôi, tôi sẽ mua. Nếu không, tôi chỉ xem không mà thôi".

4. "Chắc là hàng kém!"
Cái gọi là "chắc" chính là một cách nói khác của "không chắc". Khách hy vọng bạn sẽ đưa ra sự bảo đảm chất lượng.
Gia Cát Lượng nói:
- Đàn ông hiểu thấu lòng phụ nữ mới biết thương hoa tiếc ngọc. Nếu hiểu thấu khách hàng, chúng ta mới có đường lối tiêu thụ đúng đắn.

4. Cự tuyệt tấm lòng son, chờ mong câu nói ngọt

Gia Cát Lượng nói tiếp:
- Trong tình yêu, không phải cứ một lời là xong. Đàn ông thấu lòng phụ nữ vẫn phải biết nói ngọt. Để khách hàng thuận mua, năng lực biểu đạt của chúng ta cũng quan trọng không kém.
Trương Phi cười:
- Cái gì là năng lực biểu đạt? Có phải là năng lực hoa ngôn xảo ngữ?
Gia Cát Lượng nửa cười nửa không, nói:
- Đúng vậy. Không đặt bẫy không bắt được sói, không nói ngọt không cưới được vợ; cự tuyệt tấm lòng son, chờ mong câu nói ngọt. Rất nhiều phụ nữ cho rằng, nếu bạn yêu cô ta, bạn phải rực rỡ như ban mai; nếu bạn ghét cô ta, bạn phải âm u như mây mù; nếu bạn thấy cô độc, bạn phải trầm ngâm; nếu bạn thấy sức ép, bạn phải ủ rũ. Song nếu khả năng biểu đạt của bạn không tốt, thậm chí ăn không nên đọi, nói không nên lời thì sự "nối kết" của bạn vô hiệu. Nhiều câu chuyện tình bi thảm không phải vì không còn tình yêu, mà chỉ vì lời nói gây hiểu lầm.
Triệu Vân khâm phục, nói:
- Câu nào của tiên sinh cũng vào hàng kinh điển. Tôi vẫn chưa có bạn gái, khóa học của tiên sinh bổ ích vô cùng.
Gia Cát Lượng nói khiêm tốn:
- Chẳng qua tôi chỉ nói ra một chân lý. Nếu yêu mà còn biết biểu đạt tốt thì tình yêu nhất định hạnh phúc. Trên thị trường, chúng ta không chỉ bán sản phẩm mà còn cả tình cảm của chúng ta. Chúng ta tất phải đem tình cảm tốt đẹp của chúng ta đến khách hàng mà không được làm họ hiểu lầm tình cảm của chúng ta.
Quan Vũ hỏi:
- Anh nói rõ hơn về loại tình cảm đó được không?
Gia Cát Lượng ngẫm nghĩ rồi đáp:
- Như tình yêu của một chàng trai, vừa chân thành vừa nỗ lực.

5. Bạn có phải chàng trai ưu tú không?

Gia Cát Lượng nói:
- Tình cảm tốt đẹp còn có nghĩa là chất lượng phục vụ xuất sắc. Một người bán hàng phục vụ tốt khách hàng sẽ được chúng ta xem là "lao động xuất sắc". Bây giờ, chúng ta làm một trắc nghiệm nhỏ, xem bạn có là "lao động xuất sắc" không?
Gia Cát Lượng nhờ Lưu Bị giúp phát cho mỗi học viên một tờ trắc nghiệm. Dưới mỗi câu hỏi là các đáp án để lựa chọn: hoàn toàn đồng ý, có phần đồng ý, không biết, phản đối và phản đối kịch liệt (ứng với thang điểm từ 1 đến 5). 
        1. Tôi cho kỹ thuật của tôi quan trọng hơn việc làm vừa lòng khách hàng. 
        2. Mọi người đều cho rằng tính tôi rất dễ chịu. 
        3. Một số khách hàng đúng là gian manh, rất đáng chán. 
        4. Trong nhiều trường hợp, tôi phải cho mọi người biết rằng tôi đúng. 
        5. Làm việc nghĩa là làm đúng việc được giao. 
        6. Khách hàng là "nhân vật chính" trên sàn diễn. 
        7. Trong công ty, có những kẻ làm tôi phát cáu. 
        8. Lúc cao hứng, thái độ của tôi rất tốt. 
        9. Nếu bị khiển trách vô lý, thái độ của tôi không sao tốt được. 
        10. Khiến cho khách hàng hay lèm bèm phải câm tịt là một việc làm khoái trá. 
        11. Công việc của tôi phải được mọi người chú ý. 
        12. Tất cả khách hàng đều cho rằng tôi thích giúp người khác. 
        13. Tôi thích sự mới mẻ trong công việc. 
        14. Gặp ai tôi cũng cười. 
        15. Khách hàng không thể lúc nào cũng đúng. 
        16. Tôi không thể ép mình làm vừa lòng người khác.

Mọi người lập tức làm trắc nghiệm. Ăn to nói lớn như Trương Phi mà cũng mất gần 30 phút mới nộp trắc nghiệm, còn cẩn thận như Triệu Vân thì nộp cuối cùng.
Tổng trắc nghiệm là 80 điểm. Kết quả, Quan Vũ chỉ được 46 điểm, chất lượng phục vụ không tốt như tưởng tượng; Trương Phi được 69 điểm, cho thấy có ý thức về chất lượng phục vụ; còn Triệu Vân có điểm cao nhất, 76 điểm, đúng là "lao động xuất sắc". Đến Tổng giám đốc như Lưu Bị cũng chỉ được 75 điểm.
Quan Vũ không chịu, hỏi:
- Vì sao câu 16 tôi chỉ được có một điểm?
Gia Cát Lượng nói:
- Câu 16 là: "Tôi không thể ép mình làm vừa lòng người khác". Câu trả lời của anh là gì?
Quan Vũ nói:
- Hoàn toàn đồng ý.
Gia Cát Lượng nói:
- Nếu anh không cách gì ép mình làm vừa lòng người khác, tôi không thể cho anh điểm cao được.
Quan Vũ hỏi:
- Vì sao?
Gia Cát Lượng nói:
- Có câu danh ngôn: "Thái độ quyết định tất cả". Còn có một câu khác: "Đời thay đổi khi chúng ta thay đổi". Để giành được lòng tin của khách hàng, để làm một nhân viên xuất sắc, anh phải ép mình thay đổi thái độ. Quan Vũ sững người, bỗng chốc mặt đỏ dừ lên.
Gia Cát Lượng nói:
- Một chàng trai vừa chân thành, vừa xuất sắc có thể thể yêu được cả tiên. Một thương hiệu vừa tốt, vừa nổi tiếng sẽ giành được tình yêu của khách hàng suốt đời. Đằng sau một thương hiệu tất phải là sự phục vụ tận tâm của một tập thể xuất sắc. Chỉ có một tập thể phục vụ xuất sắc, chúng ta mới có được thương hiệu để quý khách yêu quý trọn đời.
Gia Cát Lượng nhìn thẳng vào bộ mặt đỏ dừ của Quan Vũ, nói kiên quyết:
- Chẳng phải anh hỏi kiến có thể vật ngã voi được không? Một thương hiệu giành được sự tín nhiệm sâu sắc của khách hàng sẽ quật đổ được đối thủ cạnh tranh, kể cả con voi to Tào Tháo.

LỜI BÀN CỦA TÁC GIẢ
Kinh doanh là một công trình phức tạp gồm nhiều phần, từ thiết kế, tạo hình sản phẩm, đặt kế hoạch quảng cáo, chọn cách thức tiêu thụ, tổ chức điểm phân phối, đến điều chỉnh những phát sinh trong chiến lược tiêu thụ. Tất cả nhằm phục vụ một mục đích: Chiếm được tình cảm khách hàng. Trong thị trường cạnh tranh kịch liệt, một thương phẩm chiếm được tình cảm khách hàng có nghĩa là công ty có cơ hội chiến thắng.
Thương hiệu sản phẩm là một phần hình tượng của bạn. Nếu như bạn biết cách chiếm được tình cảm người khác, sản phẩm của bạn cũng sẽ chiếm được tình cảm khách hàng.