Sách phục vụ nghề luật

"NGHỀ LUẬT NHỮNG NGHĨ SUY"

1/ Thông tin chung:
Tên sách: Nghề luật những nghĩ suy
Tác giả: ThS Nguyễn Bá Bình - chủ biên
Nhà xuất bản: NXB Tư pháp
Ấn hành: tháng 12/2007
Giá: 24.500 đồng

2/ Nội dung:

"Nghề luật- những nghĩ suy" do Thạc sĩ Nguyễn Bá Bình- giảng viên Trường Đại học Luật chủ biên và nhóm tác giả là thạc sỹ, tiến sỹ của Trường Đại học Luật, Học viện Tư pháp, Bộ Tư pháp và các chuyên gia tư vấn pháp lý một số DN.

Cuốn sách không chỉ đề cập đến nghề luật nói chung, mà nghề luật được nhìn và cảm nhận dưới các góc độ khác nhau từ nghề luật sư, quá trình lập pháp, hành pháp cho tới câu chuyện nơi công đường và cả giảng đường luật học.

Các tác giả hy vọng chia sẻ cho những ai đã, đang và sẽ đam mê nghề luật một vài suy nghĩ để cùng vui, buồn và hy vọng về nghề- cả niềm tự hào về những gian nan và hạnh phúc trong nghề; đồng thời giúp bạn đọc tiếp tục khám phá những vẻ đẹp tiềm ẩn của nghề. Cuốn sách được chia làm 4 phần, đề cập đến các vấn đề: Đạo đức luật sư; thời cơ và thách thức của luật sư thời hội nhập; luật sư nội bộ trong DN; câu chuyện từ làm luật, hành luật tới câu chuyện nơi công đường; lập pháp, lập quy từ góc độ hoạt động kiểm tra, giám sát văn bản quy phạm pháp luật và vấn đề đào tạo luật sư, khả năng và cơ hội của sinh viên luật...

(Theo Lao Động online)

Sau "Bút ký luật sư" được đông đảo đồng nghiệp trong giới luật sư và người hoạt động trong lĩnh vực pháp luật đón nhận, TS.LS Phan Trung Hoài lại tiếp tục cho ra đời cuốn sánh mới có tên "Hành nghề luật sư trong vụ án hình sự" (Nhà xuất bản Tư pháp 2007, khổ 16x24, 704 trang).

Với cuốn sách này, nói như GS.TS Trần Ngọc Đường - Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, là TS.LS Phan Trung Hoài như "con tằm rút ruột nhả tơ".

Gần hai mươi năm trong nghề, tham gia bào chữa trong hầu hết các vụ án hình sự lớn, TS.LS Phan Trung Hoài (ảnh) đã có một số vốn khá đầy đặn về nghề nghiệp của mình.

Trong phạm vi hoạt động tranh tụng và một môi trường tư pháp đòi hỏi còn nhiều cải cách, một luật sư chắc chắn phải đối diện với rất nhiều thử thách, phải cố gắng học hỏi và làm việc với cả tâm đức của nghề nghiệp mới vượt qua thử thách đó để tồn tại một cách xứng đáng.

Tất cả những công việc của một luật sư khi tham gia vào một vụ án hình sự, từ chi tiết nhỏ nhất, đều được tác giả hướng dẫn một cách nghiêm túc. Người đọc có thể học hỏi được từ cách thoả thuận "chuyện tiền nong" của luật sư với khách hàng đến kỹ năng để tiếp xúc với bị can.

Tác giả cũng không ngần ngại chỉ ra những khó khăn trong việc cấp giấy chứng nhận cho người bào chữa bởi vì luật là một chuyện, thực tế là một chuyện khác. Những lúc như vậy, luật sư phải biết cách ứng xử để hoàn thành trách nhiệm của mình đối với thân chủ.

Kết thúc điều tra vụ án, luật sư tiếp xúc với hồ sơ, lúc đó nghiên cứu hồ sơ đòi hỏi kỹ năng như thế nào? Trong không gian pháp đình, thủ tục cần làm trước khi mở phiên toà, chuẩn bị quan điểm pháp lý bào chữa, kỹ năng thẩm vấn và nghệ thuật hùng biện trong tranh tụng, đều được tác giả trình bày cẩn thận.

Đối với một phiên toà phúc thẩm, luật sư cần phải chuẩn bị những gì, kêu oan hay xin giảm án, cơ sở để đề nghị huỷ án sơ thẩm.

Cuốn sách còn hướng dẫn đến việc khiếu nại xin giám đốc thẩm, tái thẩm, tư vấn khiếu kiện bồi thường oan sai theo Nghị quyết 388. Tất cả những nội dung rất khô khan trên được tác giả thể hiện một cách hấp dẫn, đan xen lối kể chuyện với nhiều suy nghĩ và tâm trạng, đưa vào những tư liệu, dẫn chứng sống động từ các phiên toà nên người đọc cảm nhận sức thuyết phục trong từng dòng chữ.

Có những câu chuyện chứa đựng những day dứt nghề nghiệp của tác giả tạo nên sự xúc động và chia sẻ thật sự đối với người đọc.

TS.LS Phan Trung Hoài khiêm tốn cho rằng cuốn sách giúp các bạn sinh viên pháp lý, các luật sư mới vào nghề một số kỹ năng, kinh nghiệm về nghề luật sư. Nhưng nếu đọc kỹ, sẽ thấy nội dung của cuốn sách chứa đựng giá trị khoa học pháp lý và giá trị đạo đức, đề cao vị thế của giới luật sư trong xã hội.

Trong từng trang sách, tác giả luôn đặt luật sư vào vai trò và trách nhiệm của người phản biện, nhưng với mục đích cùng với người tiến hành tố tụng tìm ra sự thật khách quan trong các vụ án hình sự để phục vụ công lý và bảo vệ con người.

Công việc cao quý đó không thể thực hiện được nếu không nắm vững pháp luật, có kỹ năng hành nghề cao và có cái tâm trong sáng. Những yêu cầu đó đã được tác giả đúc kết và cung cấp với tất cả sự cố gắng cao nhất.

Có thể tác giả sẽ nhận được nhiều góp ý từ các chuyên gia pháp luật, từ đồng nghiệp để bổ sung cho công trình của mình, nhưng với những gì được thể hiện, cuốn sách "Hành nghề luật sư trong vụ án hình sự" đã có những đóng góp rất bổ ích, không chỉ cho giới luật sư mà đối với những người hoạt động trong lĩnh vực pháp luật.

(Theo Lê Thanh Phong - http://www.laodong.com.vn)

Tên sách: Bàn về khế ước xã hội
Tác giả: MONTESQUIEU
Dịch giả: Hoàng Thanh Đạm
Nội dung:

Sau thời kỳ dài của “đêm trường Trung cổ”, nhu cầu về thiết lập một trật tự xã hội mới với nền tảng cơ bản là giải phóng con người, tôn trọng quyền tự do của con người đặt ra hết sức gay gắt... Các nhà tư tưởng khai sáng đã xuất hiện và các ông đã có những công trình triết học, văn học, pháp luật, xã hội học..., nhằm hướng tới xây dựng một xã hội “tự do, bình đẳng, bác ái”. Montesquieu (1689 - 1755) và Rousseau (1712 - 1778) nổi lên với tư cách là hai nhà tư tưởng có những ảnh hưởng rất lớn đến cuộc cách mạng tư sản Pháp nói riêng và nền văn minh thế giới nói chung. Hai tác phẩm: “Bàn về tinh thần pháp luật” (1748) của Montesquieu và “Bàn về khế ước xã hội” (1762) của Rousseau ra đời, trở thành bộ đôi tác phẩm có ý nghĩa khai sáng về quan điểm pháp chế, vạch ra định hướng xây dựng xã hội công dân, nhà nước pháp quyền, mở đường cho tư duy xã hội Pháp đi tới cuộc đại cách mạng tư sản năm 1789. Nhiều quan điểm trong hai tác phẩm này đã trở thành những nguyên tắc pháp lý chi phối sâu sắc đến sự phát triển của nhà nước và pháp luật hiện đại.

Hai tác phẩm ra đời đúng vào thời điểm mà tư tưởng cách tân bị ngăn cản, cấm đoán bởi các thế lực phong kiến hủ bại và thần quyền đương thời. Nhưng các tác giả đã dũng cảm thể hiện thái độ và tinh thần xây dựng tích cực của mình trước hiện thực xã hội. “Bàn về tinh thần pháp luật” đã đề cập và lý giải hàng loạt vấn đề luật học cũng như các khoa học xã hội đương thời; phân tích so sánh các nội dung và bản chất của các thể chế chính trị khác nhau, chỉ ra nhiều điểm hạn chế và tích cực của từng thể chế; bàn về các yếu tố liên quan đến luật, cách soạn thảo luật và ứng dụng luật trong các lĩnh vực xã hội... “Bàn về khế ước xã hội” cũng đề cập những vấn đề nêu trên nhưng đi theo hướng tư duy hoàn toàn khác: Nếu như Montesquieu muốn khám phá cái “trật tự, cái quy luật trong mớ hỗn độn các luật pháp ở mọi xứ sở và mọi thời đại” thì Rousseau lại cố gắng tìm kiếm trong cái “trật tự dân sự có hay không một số quy tắc cai trị chính đáng, vững chắc, biết đối đãi với con người như con người”; nếu như Montesquieu dùng phương pháp quy nạp trên cơ sở khảo sát, phân tích đặc điểm từ tự nhiên đến xã hội và các chính thể để rút ra các nguyên tắc chi phối chúng, thì Rousseau đi từ những nguyên tắc chung để đưa ra những hình thức chính thể cần phải có. Vì vậy, Rousseau chỉ đề cập lịch sử chính trị của loài người một cách khái quát nhất, còn lại tập trung bàn đến vấn đề phải tổ chức lại xã hội như thế nào. Ông đưa ra những nguyên tắc thiết lập một xã hội lý tưởng bằng các khế ước - đó là những luật cơ bản như hiến pháp, luật dân sự, hình sự... mà mọi thành viên trong đó phải tự nguyện tuân theo. Những khế ước đó bảo đảm các quyền lợi của xã hội, của mỗi thành viên như sự tự do, bình đẳng, quyền tư hữu... Sau khi đưa ra những nguyên tắc ấy, Rousseau bàn đến các hình thức chính thể. Ông đề cao chính thể dân chủ - chính thể mà người dân có thể tham gia nhiều nhất vào các hoạt động điều hành của nhà nước, đặc biệt là trên lĩnh vực lập pháp. Do đó, bao trùm tác phẩm là tinh thần xây dựng nguyên tắc của chế độ mới.

Đã hơn 200 năm trôi qua kể từ khi ra đời, “Bàn về tinh thần pháp luật” và “Bàn về khế ước xã hội” không tránh khỏi có một số quan điểm bị lịch sử vượt qua. Song, những giá trị kinh điển của nó đến nay vẫn còn nguyên giá trị và các tác phẩm này được xếp vào hàng tinh hoa tư tưởng của nhân loại.

Độc giả Việt Nam đã rất quen thuộc với tên tuổi của Montesquieu và Rousseau nhưng trực tiếp tiếp xúc với di sản tư tưởng của các ông thì mới chỉ giới hạn ở một phạm vi rất hẹp. Công cuộc đổi mới trên đất nước ta hiện nay, đặc biệt là đổi mới chính trị, đổi mới pháp luật theo hướng xây dựng một xã hội pháp quyền xã hội chủ nghĩa đang có những bước tiến đáng kể. Việc mở rộng nghiên cứu những tác phẩm kinh điển về lĩnh vực lập pháp là rất cần thiết đối với toàn thể mọi người quan tâm, đặc biệt là các cán bộ nghiên cứu, giảng dạy khoa học xã hội cũng như cán bộ lãnh đạo Đảng, chính quyền và đoàn thể. Hai tác phẩm: “Bàn về tinh thần pháp luật” và “Bàn về khế ước xã hội” (bản dịch của Hoàng Thanh Đạm) chính là những tư liệu quý phục vụ tốt cho nhu cầu đa dạng của các bạn.

(Nguồn:  Marxists.org/Vietnamese)

1/ Thông tin chung:
Tên sách: Hệ thống văn bản pháp luật về hoá đơn chứng từ đối với hàng hoá lưu thông trên thị trường và xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế
Tác giả: Bộ Tài chính
Nhà xuất bản: NXB Lao động xã hội
Ngày xuất bản: 08 - 2007
Số trang: 272
Kích thước: 19x27 cm
Giá bìa: 38.000 VNĐ
2/ Giới thiệu:

Việc in, phát hành, sử dụng, quản lý hoá đơn là một phần quan trọng trong việc quản lý thuế và hàng hoá lưu thông trên thị trường.
Để quy định chi tiết vấn đề này, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 89/2002/NĐ-CP ngày 07 tháng 11 năm 2002 quy định về việc in, phát hành, sử dụng, quản lý hoá đơn. Các Bộ, ngành cũng đã ban hành hàng loạt văn bản hướng dẫn việc thực hiện như Thông tư số 120/2002/TT-BTC ngày 30/12/2002, Thông tư số 99/2003/TT-BTC ngày 23/10/2003 của Bộ Tài chính và Thông tư liên tịch số 12/2007/TTLT-BTC-BTM-BCA ngày 28 tháng 02 năm 2007 của liên Bộ Tài chính - Bộ Thương mại - Bộ Công an.

Đặc biệt, gần đây, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 98/2007/NĐ-CP ngày 07 tháng 6 năm 2007 quy định về xử lý vi phạm pháp luật về thuế và cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế, bãi bỏ Nghị định số 100/2004/NĐ-CP ngày 25 tháng 02 năm 2004 của Chính phủ về xử phạt vi phạm pháp luật về thuế. Đồng thời, Bộ Tài chính cũng ban hành Thông tư số 61/2007/TT-BTC ngày 14 tháng 6 năm 2007 hướng dẫn thực hiện xử lý vi phạm pháp luật về thuế.
Ngày 08 tháng 3 năm 2007, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Pháp lệnh sửa đổi một số điều của Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính.

Để giúp cho các cơ quan, đơn vị hành chính sự nghiệp, các doanh nghiệp thuộc các ngành và các địa phương trong cả nước, các cơ quan quản lý nhà nước và đông đảo người học tập, nghiên cứu, thuận tiện trong việc tìm hiểu, sử dụng và thực hiện các quy định về việc in, phát hành, sử dụng, quản lý hoá đơn và chế độ hoá đơn, chứng từ đối với hàng hoá nhập khẩu lưu thông trên thị trường; các quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế, Nhà xuất bản Lao động - Xã hội xuất bản cuốn sách "Hệ thống văn bản pháp luật về hóa đơn, chứng từ đối với hàng hóa lưu thông trên thị trường và xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế".

(Theo www.vinabook.com)

1/ Thông tin chung:
Tên sách: Chúng ta thừa kế di sản nào?
Tác giả: GS Văn Tạo
Nhà xuất bản: NXB Lý luận chính trị
2/ Nội dung:

Lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc cho thấy, việc kế thừa và phát huy những di sản truyền thông có vai trò vô cùng quan trọng trong việc góp phần đưa đất nước phát triển. Vấn đề là ở chỗ, ở những thời điểm lịch sử khác nhau, giá trị của di sản cũng có thể được nhìn nhận khác nhau. Việc xác định đâu là di sản cần phải phát huy, đâu là di sản cần phải cân nhắc, hạn chế hoặc loại bỏ... là một vấn đề phức tạp mang ý nghĩa cấp thiết đối với sự phát triển đất nước ngày nay. Cuốn sách của Giáo sư Văn Tạo - Chúng ta kế thừa di sản nào?

Trong khoa học và công nghệ, pháp luật và hương ước, nông thôn và nông nghiệp, đã góp phần lý giải về điều này. Dưới đây là nội dung chính của sách.

I - Di sản khoa học và công nghệ

Tác giả không đồng tình với quan niệm cho rằng, nền văn minh, văn hiến Việt Nam biểu hiện chủ yếu ở khoa học nhân văn, còn khoa học công nghệ là không có gì đáng kể.

Tác giả khẳng định, khoa học và công nghệ có mối quan hệ mật thiết với nhiều ngành công nghệ như luyện kim, khoa học trị thuỷ - thuỷ lợi, công nghệ lý -hoá sinh… Thành tựu của các ngành này được minh chứng trong các di chỉ khảo cổ Vạn Thắng (Phú Thọ), Cổ Loa, (Hà Nội) , Gò Chiền Vậy (Hà Tây)… trong các kinh nghiệm sản xuất của nhân dân, trong ca dao, tục ngữ, trong các thư tịch cổ…

Tìm hiểu khoa học xây dựng, kiến trúc, giao thông vận tải thuỷ và công nghệ trang trí nội thất, tác giả khẳng định, kiến trúc Việt Nam chịu ảnh hưởng của kiến trúc Ấn Độ, Trung Hoa, Tây Âu… nhưng nét đặc sắc Việt Nam - một ngành kiến trúc và xây dựng phát triển trên nền tư duy, lối sống Việt Nam - vẫn không mất đi ở bất cứ một không gian, thời gian nào. Những công trình kiến trúc độc đáo, vật liệu sáng tạo chính là minh chứng rõ nhất cho luận điểm này (Chùa Keo - Thái Bình, Nhà thờ Phát Diệm - Ninh Bình, Toà Khâm sai Giám mục (Kon Tum)…

Trong lĩnh vực trang trí nội thất và tiện nghi gia đình, thành tựu của lĩnh vực này được thể hiện ở gốm sứ. Tác giả cho biết, ngay từ thời cổ đại và trung thế kỷ, gốm sứ Việt Nam với nhiều loại men lạ, độc đáo đã được người Nhật Bản, Ai Cập, Tây Ban Nha, Anh, Pháp… biết đến và buôn bán. Nghề kim hoàn, đóng thuyền, giày da cũng có nhiều thành tựu độc đáo. Đặc biệt là công nghệ đóng thuyền, đây là công nghệ tinh xảo, độc đáo của Việt Nam. Tác giả minh chứng bằng sử liệu mô tả về các loại thuyền 2 tầng, có loại dài tới 30m, rộng đến 4m, có trọng tải đến 70 tấn.

Về truyền thống khoa học cơ bản, do những hạn chế về mặt lịch sử nên nhiều truyền thống về khoa học cơ bản của Việt Nam mới chỉ dừng lại ở trình độ sơ cấp, thành tựu đáng kể cũng chỉ ở một số lĩnh vực như cơ học (ứng dụng thuỷ khí động học, trao đổi nhiệt chất vào sản xuất nông nghiệp), toán học (trang trí hoa văn trên mặt trống đồng,...). Toán học cũng có lịch sử lâu đời với các khoa thi chọn nhân tài toán học từ thời phong kiến. Lịch sử Việt Nam cũng công nhận và tôn vinh các nhà toán học như Lương Thế Vinh, Vũ Hữu, kiến trúc sư Nguyễn An, Hồ Nguyên Trừng… Truyền thống đó đang được các thế hệ hôm nay phát huy, đưa lên một tầm cao mới.

Về tư duy triết học, tôn giáo và tín ngưỡng, tác giả khẳng định, người Việt Nam, với nhân sinh quan luôn lạc quan, yêu đời, với tư duy triết học cổ đại mà trong đó cái chân, cái thiện, cái mỹ, cái hùng đã thể hiện thành các truyền thuyết, thần thoại, cổ tích mà bên trong chứa đựng nhiều ẩn số về khoa học và công nghệ. (Truyền thuyết Sơn Tinh - Thủy Tinh đã nói lên khoa học trị thủy sớm ra đời, Truyền thuyết Thánh Gióng phản ánh sự vươn lên của dân tộc về dinh dưỡng, về sinh lý, tâm lý, cũng như về chế tác và sử dụng vũ khí bằng sắt...).

Từ thế kỷ X đến thế kỷ XIV, tín ngưỡng dân gian dần dần hòa quyện với Phật giáo và Phật giáo dần dần trở thành Quốc giáo lại tác động mạnh tới khoa học và công nghệ. Nét đặc thù là ở Việt Nam Phật giáo, Lão giáo, Khổng giáo cùng vào Việt Nam từ những thế kỷ đầu công nguyên nhưng lại không bài xích lẫn nhau, mà hòa quyện với nhau, đó là hiện tượng "Tam giáo đồng nguyên". Tuy Phật giáo thịnh hành, nhưng nó cùng với tín ngưỡng dân gian và Khổng giáo, Lão giáo tác động vào đời sống, trong đó có khoa học và công nghệ. Thời kỳ này chúng ta đã có một nhà nước độc lập tự chủ (Khúc, Ngô, Đinh, Tiền Lê, Lý, Trần), nên những tư duy triết học kể trên đã ảnh hưởng đến đời sống thông qua các chủ trương, chính sách của Nhà nước, như: việc cày tịch điền của nhà vua, việc chăm lo thuỷ lợi, bảo vệ môi sinh, mở rộng khai mỏ, phát triển ngành gồm sứ… Rõ hơn cả là các lĩnh vực kiến trúc, hội họa, điêu khắc (kinh đô Hoa Lư, chùa, tượng thời Lý…).

Trong y học với các danh y nổi tiếng về y đức học thuật như nhà sư Khổng Minh Không, các danh y Tuệ Tĩnh, Hải Thượng Lãn ông Lê Hữu Trác…

Sang thế kỷ XV, Khổng giáo thay thế phật giáo trở thành quốc giáo của Việt Nam, cơ chế quan liêu có hiệu lực được chú ý xây dựng, do đó toán học, đo lường, tiền tệ và kỹ nghệ cơ khí được chú ý phát triển và đạt được những thành tựu nhất định, việc đào tạo đội ngũ trí thức cũng được chăm lo. Tuy nhiên, mặt tiêu cực cũng biểu hiện khá đậm ở tư tưởng, tâm lý: đó là sự ỷ lại vào thiên nhiên, thích an nhàn, sống khổ hạnh. Những hiện tượng này ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của khoa học và công nghệ, biểu hiện ở sự độc quyền trong tiêu dùng sinh hoạt của vua chúa, đường lối kinh tế tự cấp tự túc, chính sách bế quan toả cảng, trọng nông ức thương... Nguyên nhân của những hạn chế này, theo tác giả cuốn sách, là do chịu ảnh hưởng từ tín ngưỡng dân gian đến Nho - Phật - Lão.

Về nội dung giao lưu quốc tế, cơ chế thị trường và yêu cầu đổi mới trong chính sách khoa học - công nghệ, tác giả khẳng định, Việt Nam đã từng là khách hàng của nhiều thương nhân Á - Âu suốt từ đầu Công nguyên cho đến trước khi thực dân Pháp xâm lược. Điều này được minh chứng bằng các hiện vật cổ còn được lưu giữ tại nhiều bảo tàng, phòng trưng bày trên thế giới, hoặc các di vật như tiền bằng bạc, mề đay tìm thấy trong một số di chỉ khảo cổ của Việt Nam (Óc Eo, di tích về nhà ở, hiệu buôn của thương nhân Hoa kiều, Nhật Bản tại Hội An...).

Tác giả còn dày công lập một hoạ đồ giản lược về nền ngoại thương Việt Nam trong lịch sử được ghi lại trong nhiều sách, thư tịch cổ, tương ứng với các giai đoạn phát triển của khoa học - công nghệ. Sau khi phân tích những thành tựu và hạn chế của đời sống xã hội và vai trò của khoa học - công nghệ trong thời đại mới, tác giả kết luận: Việc nhận thức được cái mạnh, cái yếu của những di sản khoa học và công nghệ mà cha ông để lại sẽ giúp cho khoa học - công nghệ Việt Nam, vốn có truyền thông quý báu, sẽ vững bước tiến lên.

II - Di sản pháp luật và hương ước

A/ Luật nước

1. Giai đoạn trước khi có luật pháp thành văn, theo cả truyền thuyết và thư tịch cổ thì Việt Nam đã có pháp luật từ thời cổ đại. Luật nước thành văn chính thức ra đời từ bộ Hình thư thời Lý (thế kỷ XI). Nét đáng chú ý trong xây dựng luật pháp của Việt Nam là sự kế thừa những yếu tố tích cực của luật pháp dân tộc, kể cả lệ làng lẫn luật nước.

Hơn 10 thế kỷ dưới thời Bắc thuộc, người phương Bắc đã áp dụng luật Hán để trói buộc nhân dân ta và hạn chế quyền hành của các Lạc hầu, Lạc tướng. Nhưng nhân dân ta đã biết lấy "lệ làng" chống lại "luật nước". Đến đầu thời kỳ độc lập, tự chủ, dù chưa có luật thành văn, nhưng kỷ cương và những hình pháp để răn đe sự phản loạn, chia cắt đất nước đã được đưa ra.

2. Luật pháp thành văn và di sản của nó

a) Luật pháp thời Lý, Trần:

Năm 1042, Lý Thái Tông ban sách Hình thư, đánh dấu sự ra đời của bộ luật thành văn đầu tiên trong lịch sử pháp luật nước ta. Qua phân tích sử liệu liên quan đến Bộ luật này, tác giả nhận định: Nét nổi bật của Hình thư là tinh thần nhân đạo trong trị nước, hướng đến bảo vệ quyền sống của con người. Cùng với nó, di sản tích cực của hình luật đầu tiên đã biết tập trung vào việc bảo vệ và phát triển sức sản xuất của dân tộc, triều đình cũng đã biết vận dụng luật vào đấu tranh cho độc lập tự chủ và toàn vẹn lãnh thổ, do đó đã đưa đất nước phát triển một thời gian dài trong thái bình, thịnh trị.

Đến nhà Trần, pháp luật từng bước được đổi mới. Gốc nhân ái của pháp luật vẫn còn, nhưng tinh thần pháp trị ngày càng được đề cao. Năm 1230 Trần Thái Tông đã cho biên soạn Quốc triều hình luật Đến năm 1341, Trần Dụ Tông sai Trương Hán Siêu và Nguyễn Trung Ngạn biên định bộ Hoàng triều đại điển và khảo soạn bộ Hình thư để ban hành. Những bộ luật này nay đều đã bị thất truyền.

Như vậy, triều Lý, Trần, với 400 năm tồn tại, đã để lại cho dân tộc một di sản pháp luật khá điển hình: nhân đức vẫn là gốc của đạo trị nước, nhưng tinh thần pháp trị vẫn ngày càng được đề cao. Nó phản ánh tình hình phát triển kinh tế - xã hội ngày càng mạnh, mâu thuẫn trong xã hội ngày càng phức tạp.

b) Luật pháp từ thời Lê sơ đến thời Tây Sơn

Kế thừa tinh thần pháp luật tích cực của các triều đại trước, nhà Lê đã đưa pháp luật nước nhà lên một đỉnh cao mới với Bộ luật Hồng Đức. Bộ luật này được xếp ngang hàng những bộ luật cổ điển có giá trị ở phương Đông, được nhiều nhà luật học phương Tây ca ngợi. Những nội dung tích cực của Bộ luật này là: nêu cao pháp trị , củng cố và phát triển xã hội còn đang đi lên, phát triển sức sản xuất, bảo vệ quyền con người.

Nhà Tây Sơn lên nắm quyền, thời gian quá ngắn ngủi, chưa đủ thì giờ để san định pháp luật. Sang thời Nguyễn, Hoàng Việt luật lệ được ban hành. Những điểm tích cực của Luật Hồng Đức ít được kế thừa, việc sao chép bộ luật nhà Thanh là cơ bản.

B/ Di sản luật lệ làng xã

1. Về mối quan hệ giữa lệ làng và luật nước

Tác giả chỉ ra rằng: trong xã hội truyền thống Việt Nam, nhân dân ta thường coi lệ làng cũng quan trọng như phép nước, phương thức xây dựng khoán ước làng xã cũng tương tự như xây dựng luật nước. Việc xét xử theo lệ làng cũng không kém gì luật nước, thậm chí khi hành pháp lại có phần chặt chẽ hơn. Tác giả cũng khẳng định, di sản của luật lệ làng xã cũng cần được kế thừa như di sản pháp luật, vì nó phản ánh một cách sinh động mối quan hệ thống nhất có mâu thuẫn giữa "nước và làng".

2. Về hình thức tồn tại và di sản lịch sử sử của lệ làng

Luật lệ trong làng xã tồn tại dưới nhiều hình thức, từ truyền khẩu đến thành văn, với nhiều loại tên gọi khác nhau (phổ biến nhất là hương ước hay khoán ước làng xã). Di sản của nó để lại đến nay có cả mặt tích cực (phản ánh tính cộng đồng và dân chủ làng xã) và tiêu cực (phản ánh mối quan hệ giai cấp trong xã hội có áp bức, bóc lột và tính trì trệ, bảo thủ, lạc hậu của nông thôn trung cổ). Nhìn chung, theo tác giả, những di sản tích cực lẫn tiêu cực kể trên đã góp phần đáng kể vào việc bảo tồn và phát triển nền văn minh, văn hiến Việt Nam mà ngày nay cần được kế thừa và phát triển.

3. Suy nghĩ về sự kế thừa và phát huy những yếu tô' tích cực, khắc phục những yếu tố tiêu cực của di sản luật lệ làng xã.

Theo tác giả, cái khác biệt của luật lệ làng xã với luật nước chính là sự cụ thể hoá, chi tiết hoá, địa phương hoá cái mà luật nước không vươn tới được. Việc kế thừa các di sản tích cực, loại bỏ các di sản tiêu cực của luật lệ làng xã, cùng với đó là việc kế thừa di sản luật pháp của nhân loại, từng bước nâng pháp luật Việt Nam lên ngang tầm thời đại là những việc làm cần thiết, cấp bách.

III - Di sản lịch sử trong nông thôn và nông nghiệp

1. Tàn dư công xã thị tộc

Tác giả khẳng định, tàn dư công xã thị tộc vẫn tồn tại đâu đó trong nông thôn Việt Nam, biểu hiện ở quan hệ sở hữu công cộng về ruộng đất, gắn liền với nó là quan hệ cống nạp. Điều này được thể hiện ở chế độ nhà dài Tây Nguyên, chế độ lang đạo, phìa tạo ở miền núi phía Bắc, quan hệ thị tộc, thân tộc và đẳng cấp. Nhìn chung trong các di sản và tàn dư công xã thị tộc còn tồn tại đến nay thì tàn dư thị tộc, thân tộc ở nông thôn miền xuôi hiện còn tương đối nặng nề, gây không ít tác hại.

2. Di sản của phương thức sản xuất Châu Á và tàn dư nô lệ gia đình

Về di sản của phương thức sản xuất Châu Á, sau khi chế độ cộng sản nguyên thuỷ tan rã, tổ tiên ta đã bước sang hình thái phương thức sản xuất Châu Á (theo ý kiến của nhiều học giả thì bắt đầu từ thời Hùng Vương). Di sản này được thể hiện trước hết ở chế độ sở hữu đất đai thiết lập trên các công xã nông thôn, ở quan hệ giai cấp, ở bộ máy thống trị là Nhà nước.

Tàn dư nô lệ gia đình ở Việt Nam không tồn tại như di sản của một phương thức sản xuất (không có chế độ nô lệ điển hình) mà chỉ là những tàn dư. Nhưng thân phận nô tỳ lại sớm xuất hiện, họ làm việc hầu hạ trong các gia đình quyền quý là chính. Ở Việt Nam, đến cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX vẫn còn tình trạng chôn sống nô lệ gia đình, chế độ lấy vợ lẽ, nàng hầu. Về mặt di sản lịch sử, theo tác giả, cần làm rõ sự tồn tại của tàn dư này để có chính sách đúng đắn nhằm tiêu diệt tận gốc hình thức bóc lột tàn bạo này.

3. Di sản của phương thức sản xuất phong kiến

Phương thức sản xuất phong kiến để lại di sản trực tiếp cho đến thời kỳ Việt Nam quá độ lên CNXH.

Về đặc trưng của phương thức sản xuất này, tác giả nhấn mạnh hai điểm: sở hữu ruộng đất chủ yếu thuộc về giai cấp địa chủ phong kiến, đứng đầu là vua, phương thức bóc lột chủ yếu là địa tô phong kiến. Phương thức sản xuất này tồn tại, phát triển trong lịch sử Việt Nam, bắt đầu từ thế kỷ XI, liên tục được duy trì, phát triển trong các thế kỷ sau, đã bị triệt tiêu trong cải cách ruộng đất. Nhưng nhìn chung, tàn dư của phương thức này đến nay còn tồn tại yếu ớt dưới những dạng mới cần được khắc phục.

4. Di sản kinh tế bản nông thôn

Thành phần kinh tế phú nông ra đời ở Việt Nam cuối thế kỷ XIX, phát triển mạnh ở thế kỷ XX với các đặc trưng chủ yếu: họ là chủ sở hữu ruộng đất, tự lao động và có thuê mướn một phần nhân công trên phần ruộng của mình.

Sau Cách mạng tháng Tám, hình thức bóc lột địa tô giảm dần, phú nông cũng theo đó giảm dần.

Thời kỳ thực dân ở miền Nam, được chính quyền thực dân khuyến khích (nhằm xây dựng nông thôn miền Nam thành pháo đài chống cộng), tầng lớp phú nông xuất hiện đông đảo hơn. Họ không chỉ thuê mướn nhân công mà còn kiêm kinh doanh công thương nghiệp.

Về di sản kinh tế tư bản nông thôn, theo tác giả, trong điều kiện hiện nay, thành phần kinh tế này là cầu nối giữa nông dân với thị trường, họ có năng lực quản lý. Tuy nhiên cần cắt cái đuôi phong kiến, hướng họ đến sự phát triển của kinha tế tư bản nông thôn theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

5. Di sản kinh tế tiểu nông

Trong lịch sử, thành phần kinh tế này có quá trình phát triển lâu dài, trải qua nhiều biến động. Nó bắt đầu từ khi giải thể công xã thị tộc, chuyển dần sang công xã nông thôn. Ban đầu chỉ có một số ít người sở hữu lớn về ruộng đất. Mốc quan trọng đánh dấu sự phát triển của chế độ tư hữu ruộng đất là năm 1254, nhà Trần đã bán ruộng công cho dân làm ruộng tư. Thời Lê, chế độ sở hữu tư nhân về ruộng đất được bảo vệ, Nhà nước không đánh thuế ruộng tư. Việc mua bán ruộng đất công làng xã và ruộng hương hoả bị cấm. Tới thế kỷ XIX, làng tiểu nông xuất hiện ngày càng phổ biến. Thời kỳ 9 năm kháng chiến, nhờ chính sách ruộng đất đúng đắn ở vùng tự do, kinh tế tiểu nông có khá lên chút ít.

Ở miền Nam, kinh tế tiểu nông có khác biệt so với miền Bắc. Bình quân chiếm hữu ruộng đất theo đầu người ở đây cao hơn miền Bắc, trung nông sử dụng nhiều năng lượng cơ khí vào sản xuất. Sau giải phóng, trung nông ngày càng chiếm vị trí trung tâm ở nông thôn.

Kế thừa di sản kinh tế tiểu nông chính là kế thừa tinh thần lao động cần cù, siêng năng, kinh nghiệm thâm canh tăng vụ. Đây là những tiềm năng rất lớn cần phát huy ở thành phần kinh tế này. Tuy vậy, cũng không nên coi nhẹ những di sản tiêu cực của kinh tế tiểu nông, đó là tâm lý bình quân chủ nghĩa, cào bằng trong phân phối ruộng đất, đồng thời cần khắc phục tính trì trệ, làm ăn tủn mủn, manh mún của kinh tế tiểu nông.

6. Một vài kiến nghị về bước đi lên CNXH của Việt Nam hiện nay

Từ góc độ sử học nghiên cứu di sản lịch sử, tác giả đề xuất một số kiến nghị như sau:

Cần coi trọng việc khắc phục các di sản tiêu cực của lịch sử để lại (xoá bỏ tàn dư công xã thị tộc, phương thức sản xuất Châu Á, khắc phục chủ nghĩa bình quân, thủ tiêu quan hệ bóc lột theo lối cống nạp, địa tô phong kiến, thủ tiêu di sản chế độ nô lệ gia đình...).

Xây dựng nông thôn mới trong điều kiện kinh tế nhiều thành phần, nhiều hình thức sở hữu, kế thừa di sản tích cực, khắc phục các di sản tiêu cực (tăng cường kinh tế trung nông theo định hướng XHCN, phát huy tính tích cực của kinh tế tư bản nông thôn, phát triển các xí nghiệp tiểu thủ công nghiệp, tăng cường dịch vụ trong nông nghiệp...).

Bằng lối tư duy logic, khách quan trên cơ sở những cứ liệu lịch sử xác thực, phong phú, tác giả đã chỉ rõ những di sản nào là tích cực cần phải phát huy, di sản nào là tiêu cực cần phải loại bỏ và đề xuất các giải pháp thiết thực để thực hiện các mục tiêu trên. Công trình này không chỉ có giá trị về mặt lịch sử, khoa học mà còn cả về mặt thực tiễn, khi đất nước ta đang trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH, việc kế thừa, phát huy các giá trị lịch sử do cha ông để lại là động lực quan trọng, góp phần không nhỏ vào sự' nghiệp đổi mới toàn diện và xây dựng đất nước hiện nay.

(Tuấn Đông lược thuật -Nguồn: Tạp chí Thông tin Khoa học)

1/ Thông tin chung

Tựa sách: Giúp bạn khởi kiện

Tác giả: Luật gia Trần Ngọc Bình.

Nhà xuất bản: Nxb Lao động

Số trang: 188

Kích thước: 12x18 cm

Giá bìa: 20.000 VNĐ

2/ Nội dung, mục lục:

Gồm những bài tư vấn, trả lời bạn đọc từ khắp các địa phương. Mỗi trường hợp tư vấn là một tình huống pháp luật khác nhau thường xảy ra trong cuộc sống. Những tình huống được tư vấn không mang tính chất lý luận chung, mà đi sâu vào những vấn đề cụ thể, có trích dẫn văn bản trong quy định pháp luật, đề ra cách giải quyết, hướng dẫn gửi đơn khiếu nại đến đúng cơ quan có thẩm quyền.

(Theo Vinabook)

Những câu danh ngôn về sách dưới đây giúp tôi thấy yêu quý hơn khoảng thời gian tôi và bạn bè cùng ngồi đọc sách hay đi mua sách tặng nhau:

* Nếu tôi có quyền thế, tôi sẽ đem sách mà gieo rắc khắp mặt địa cầu như người ta gieo lúa trong luống cày vậy. (MANN HORACE)

* Gặp được một quyển sách hay, nên mua liền dù đọc được hay không đọc được, vì sớm muộn gì cũng cần đến nó . (CHURCHILL SIR WINSTON)

* Some books are to be tasted, others to be swallowed, and a few to be chewed and digested. (BACON)

* Đọc sách mà tin cả ở sách thì chẳng bằng không có sách (MẠNH TỬ)

* Sách là ánh sáng hướng dẫn nền văn minh nhân loại ( ROOSEVELT)

* Quyển sách tốt không phải là quyển sách suy nghĩ dùm bạn mà là cuốn sách làm cho bạn suy nghĩ.

Cảm ơn vì đã gửi ý kiến tại đây
Nhưng mình chưa đọc quyển sách mà bạn nói
Lúc nào có dịp, chúng ta lại nói về chuyện tìm và đọc sách bạn nhé!

Àh há!!
Ai nói bạn thế??
Chuyện động trời mà người ta không thèm lên tiếng thì mấy quyển sách ít ai mà bỏ công khen chê.
- nước người ta lên giá, hay xuống giá vài xu là biểu tình, đình công rầm rầm, vậy mới phát triển mà giàu mạnh
- nước ta có cho tiền dân cũng không dám bài tỏ chính kiến, vì dân ta vốn an phận mà! ai mặc ai, sống chết mặc bây, xăng có lên giá 30.000đ lít thì dân cũng không dám xuống đường la lói,nếu có đăng báo vì vài ngày cũng lắng dụi thôi, vì vậy  phải cam chịu hoặc là đi xe đạp
- khi người ta thấy vấn đề gì đó thì người ta sẽ khen, hoặc chê, nhưng chỉ trong thâm tâm người ta thôi, ít ai mà phải bày tỏ ra như bạn yêu cầu, vì bài tỏ có ai nghe, có ai đồng chí hướng, tối về bạn bạn chỉ có thể thủ thỉ bên tay người ấy, hoặc người bạn thân nhất mà thôi!!

Tôi đã đọc quyển : Suy nghĩ của Luật sư.

thực sự cũng ko bik nói sao. tôi cũng là dân luật nè, nhưng rất ít đọc sách luật. chỉ có thói quen tra cứu thôi, còn thì khi nào cần mới tìm lại và đọc.
có lẽ là do môi trường làm việc và đam mê nữa. ai đam mê hoặc công việc nhiều liên quan đến luật thì đương nhiên là sẽ đọc nhiều thôi.
còn dân luật nói chung thì lý luận cơ bản có rồi, khi vào thực tế cũng không quá khó khăn