Những thu nhập nào từ nhận thừa kế phải chịu thuế thu nhập cá nhân? Nhận thừa kế là bất động sản do cha mẹ để lại có phải đóng thuế TNCN không? Nếu có thì đóng bao nhiêu?
(1) Thu nhập chịu thuế TNCN từ nhận thừa kế gồm những khoản nào?
Căn cứ tại Khoản 9 Điều 3 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 quy định thu nhập từ nhận thừa kế là chứng khoán, phần vốn trong các tổ chức kinh tế, cơ sở kinh doanh, bất động sản và tài sản khác phải đăng ký sở hữu hoặc đăng ký sử dụng phải chịu thuế.
Đồng thời, tại khoản 9 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC hướng dẫn cụ thể các khoản thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân từ nhận thừa kế, gồm:
Thu nhập từ nhận thừa kế là khoản thu nhập mà cá nhân nhận được theo di chúc hoặc theo quy định của pháp luật về thừa kế, cụ thể như sau:
- Đối với nhận thừa kế là chứng khoán bao gồm: cổ phiếu, quyền mua cổ phiếu, trái phiếu, tín phiếu, chứng chỉ quỹ và các loại chứng khoán khác theo quy định của Luật Chứng khoán; cổ phần của cá nhân trong công ty cổ phần theo quy định của Luật Doanh nghiệp.
- Đối với nhận thừa kế là phần vốn trong các tổ chức kinh tế, cơ sở kinh doanh bao gồm: vốn góp trong công ty trách nhiệm hữu hạn, hợp tác xã, công ty hợp danh, hợp đồng hợp tác kinh doanh; vốn trong doanh nghiệp tư nhân, cơ sở kinh doanh của cá nhân; vốn trong các hiệp hội, quỹ được phép thành lập theo quy định của pháp luật hoặc toàn bộ cơ sở kinh doanh nếu là doanh nghiệp tư nhân, cơ sở kinh doanh của cá nhân.
- Đối với nhận thừa kế là bất động sản bao gồm: quyền sử dụng đất; quyền sử dụng đất có tài sản gắn liền với đất; quyền sở hữu nhà, kể cả nhà ở hình thành trong tương lai; kết cấu hạ tầng và các công trình xây dựng gắn liền với đất, kể cả công trình xây dựng hình thành trong tương lai; quyền thuê đất; quyền thuê mặt nước; các khoản thu nhập khác nhận được từ thừa kế là bất động sản dưới mọi hình thức; trừ thu nhập từ thừa kế là bất động sản theo hướng dẫn tại điểm d, khoản 1, Điều 3 Thông tư này.
- Đối với nhận thừa kế là các tài sản khác phải đăng ký quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng với cơ quan quản lý Nhà nước như: ô tô; xe gắn máy, xe mô tô; tàu thủy, kể cả sà lan, ca nô, tàu kéo, tàu đẩy; thuyền, kể cả du thuyền; tàu bay; súng săn, súng thể thao.
Theo đó, việc nhận thừa kế từ 04 khoản nêu trên bao gồm chứng khoán, phần vốn trong các tổ chức kinh tế, cơ sở kinh doanh, bất động sản và tài sản khác phải đăng ký sở hữu hoặc đăng ký sử dụng thì phải chịu thuế thu nhập cá nhân theo quy định, trừ thu nhập từ thừa kế là bất động sản theo hướng dẫn tại điểm d, khoản 1, Điều 3 Thông tư 111/2013/TT-BTC.
(2) Nhận thừa kế là BĐS do cha mẹ để lại có phải đóng thuế TNCN không?
Như đã nêu ở mục (1), cá nhân có thu nhập từ nhận thừa kế là bất động sản phải nộp thuế thu nhập cá nhân, trong đó có:
- Quyền sử dụng đất;
- Quyền sử dụng đất có tài sản gắn liền với đất;
- Quyền sở hữu nhà, kể cả nhà ở hình thành trong tương lai;
- Kết cấu hạ tầng và các công trình xây dựng gắn liền với đất, kể cả công trình xây dựng hình thành trong tương lai;
- Quyền thuê đất;
- Quyền thuê mặt nước;
- Các khoản thu nhập khác nhận được từ thừa kế là bất động sản dưới mọi hình thức.
Tuy nhiên, tại điểm d khoản 1 Điều 3 Thông tư 111/2013/TT-BTC quy định về các thu nhập được miễn thuế đối với thu nhập từ nhận thừa kế là bất động sản như sau:
Thu nhập từ nhận thừa kế, quà tặng là bất động sản (bao gồm cả nhà ở, công trình xây dựng hình thành trong tương lai theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản) giữa:
- Vợ với chồng;
- Cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ;
- Cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi;
- Cha chồng, mẹ chồng với con dâu;
- Cha vợ, mẹ vợ với con rể;
- Ông nội, bà nội với cháu nội, ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại;
- Anh chị em ruột với nhau.
Theo đó, người nhận thừa kế đối với các trường hợp có thu nhập phát sinh từ nhận thừa kế bất động sản nêu trên đều phải nộp thuế thu nhập cá nhân, trừ các trường hợp để thừa kế giữa các đối tượng đã nêu.
Như vậy, người con nhận thừa kế bất động sản do cha mẹ đẻ để lại thuộc trường hợp thu nhập phát sinh từ việc nhận thừa kế là bất động sản giữa các đối tượng được miễn thuế nhập cá nhân. Đồng nghĩa với việc người con nhận bất động sản đó sẽ không phải đóng thuế thu nhập cá nhân.
(3) Nhận thừa kế bất động sản phải đóng mức thuế bao nhiêu?
Như đã nêu ở mục (1), trừ thu nhập từ thừa kế là bất động sản tại điểm d khoản 1 Điều 3 Thông tư 111/2013/TT-BTC thì được miễn đóng thuế thu nhập cá nhân, còn lại các bất động sản được nhận từ thừa kế đều phải nộp thuế.
Căn cứ tại khoản 4 Điều 16 Thông tư 111/2013/TT-BTC số thuế thu nhập cá nhân phải nộp khi nhận thừa kế là bất động sản bằng 10% giá trị bất động sản, cụ thể:
Thuế thu nhập cá nhân phải nộp = Thu nhập tính thuế x Thuế suất 10%
Lưu ý: Chỉ những bất động sản có giá trị lớn hơn 10 triệu đồng mới phải nộp thuế.
