Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là thủ tục pháp lý quan trọng đối với mỗi người sử dụng đất, qua đó có thể thực hiện được quyền sử dụng đất như quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất.
Trên thực tế, có rất nhiều trường hợp xảy ra liên quan đến vấn đề này, trong đó bao gồm cả cấp giấy chứng nhận cho người đã qua đời. Vậy, khi một người qua đời thì việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được thực hiện như thế nào?
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là gì?
Thuật ngữ này chắc hẳn chúng ta đều đã từng nghe qua và biết đến, thì theo quy định pháp luật hiện hành, cụ thể là tại khoản 9 Điều 3 Luật Đất đai 2013 quy định giấy chứng nhận quyền sử dụng đất như sau:
Theo đó, Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất của cá nhân, hộ gia đình là việc Nhà nước trao quyền sử dụng đất cho người đang sử dụng đất ổn định mà không thuộc diện được Nhà nước giao đất, cho thuê đất. Thông qua việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất lần đầu đối với thửa đất xác định. Qua quy định này thì người sở hữu giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có thể thực hiện các giao dịch chuyển nhượng quyền này cho một bên khác muốn nhận quyền lại.
Bên cạnh đó, Luật Đất đai 2013 còn giải thích cụ thể giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất.
Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong trường hợp qua đời
Trong trường hợp mà người được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất qua đời trước thời hạn được cấp giấy thì giải quyết cấp giấy chứng nhận theo khoản 4 Điều 79 Nghị định 43/2014/NĐ-CP về trình tự, thủ tục chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất của vợ hoặc chồng thành của chung vợ và chồng như sau:
Theo đó, trường hợp người đề nghị cấp Giấy chứng nhận đã chết trước khi được trao Giấy chứng nhận thì người được thừa kế quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật thừa kế nộp bổ sung giấy tờ về thừa kế theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015.
Như vậy, việc một người chết trước khi được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì thực hiện theo thủ tục thừa kế dân sự.
Ngoài ra, văn phòng đăng ký đất đai xác nhận thừa kế vào Giấy chứng nhận đã ký hoặc lập hồ sơ để trình cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho người được thừa kế theo quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Người được thừa kế và nhận giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài chính về quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất trong trường hợp người được cấp Giấy chứng nhận đã chết phải thực hiện theo quy định của pháp luật. Cụ thể là phải chịu trách nhiệm thực hiện các nghĩa vụ của người qua đời.
Có ghi tên người chết vào giấy chứng nhận được không?
Trường hợp mà cơ quan có thẩm quyền đã ghi tên người sở hữu là người đã qua đời thì người nhận thừa kế có thể thực hiện thủ tục sang tên theo quy định.
Trong trường hợp vẫn chưa ghi tên người sở hữu giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì ghi tên người thừa kế hợp pháp theo quy định.
Như vậy, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong trường hợp người sở hữu qua đời thì sẽ thực hiện theo quy định dân sự về thừa kế, theo đó người thừa kế hợp pháp sẽ sở hữu giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và thực hiện nghĩa vụ của người đã qua đời.
