Người đại diện theo pháp luật của công ty TNHH

Mình thật sự muốn trao đổi với các bạn về cơ chế người đại diện theo pháp luật. Bởi vì theo mình biết một số công ty nước ngoài không có cơ chế này (chỉ có người đại diện thôi). Không biết mình hiểu có đúng không đây là cơ chế tồn tại từ khi nền kinh tế kế hoạch còn thịnh hành (theo mô hình của Liên Xô cũ) ở đó doanh nghiệp là do nhà nước sở hữu hoàn toàn, nên nhà nước đã chỉ ra một ông làm đại diện theo pháp luật để điều hành doanh nghiệp này (kèm theo một số qui định pháp luật về quyền hạn, cũng như giới hạn của ông í, thời đó chưa có điều lệ doanh nghiệp). Gần như là ông í có toàn quyền sinh sát trong tay  đối với doanh nghiệp.

Mình không phủ nhận là cơ chế này có một số tiện lợi cho việc quản lý của cơ quan nhà nước là nắm được một ông chịu trách nhiệm trước pháp luật về các vấn đề hoạt động của doanh nghiệp. Nhưng đó chỉ là đối với cơ quan nhà nước còn đối với doanh nghiệp thì cơ chế này gây rối rất nhiều cho doanh nghiệp (nhất là các công ty cổ phần) vì ổng có thể chỉ là một cổ đông nhỏ hoặc đôi khi cũng chẳng phải là cổ đông.

1 - Ở các công ty cổ phần mọi quyền lực thuộc về cổ đông, được thể hiện qua HĐQT vì vậy đôi khi có một số vấn đề nếu cổ đông đã quyết thì người đại diện theo pháp luật khó mà không chấp hành. Nhưng nếu có gì vi phạm pháp luật xảy ra thì ổng lại là người gánh chịu đầu tiên. Nếu ổng nghỉ ngang do bất đồng quan điểm thì hoạt động của doanh nghiệp bị đình trệ, vì hợp đồng không ký kết được. Phải mất thời gian đăng ký lại người đại diện theo pháp luật mới.

2- Vị trí này đôi khi mâu thuẫn với vị trí Tổng giám đốc là người điều hành hoạt động của doanh nghiệp (nếu ổng không là TGĐ), trong trường hợp cổ đông trao quyền cho TGĐ ký kết hợp đồng kinh tế theo điều lệ. Vậy là có tới hai ông được quyền ký à, ông nào ký hợp đồng nào ông đó chịu trách nhiệm hợp đồng đó sao, ông đại diện theo pháp luật khi đó có chịu trách nhiệm trước pháp luật đối với các hợp đồng ổng không ký không. Còn nếu cổ đông không cho đại diện theo pháp luật ký hợp đồng thì tự nhiên chức danh của ổng là hữu danh vô thực mà lại phải chịu trách nhiệm trước pháp luật thì ai thèm làm.

3 - Trong trường hợp ổng kiêm luôn TGĐ, thì đối với các ngành nghề có yêu cầu tiêu chuẩn với TGĐ thì nếu ổng nghỉ như trường hợp một là mệt mỏi khi kiếm người thay thế và nếu người thay thế lại nghỉ nữa thì lặp lại quá trình trên.

Vì những lý do trên nên hiện nay ở công ty mình cho ông CT HĐQT làm người đại diện theo pháp luật (vì ông ấy chẳng chạy đi đâu cả) rồi sau đó làm ủy quyền lại cho TGĐ là người có chuyên môn để điều hành doanh nghiệp. Thế nhưng nó có cái bất tiện là làm gì thì TGĐ cũng phải trưng cái giấy ủy quyền đó ra.

Khi nước ngoài sang làm việc, hiểu cơ cấu này họ cứ tròn xoe mắt ra, bởi vì khi có vấn đề vi phạm pháp luật ở nước ngoài thì cơ quan công quyền sẽ điều tra xem ai là người chỉ đạo và thực hiện vấn đề đó để xử lý cá nhân ấy chứ không căn cứ vào người đại diện theo pháp luật (Dĩ nhiên người chỉ đạo thường là ở các cấp cao như HĐQT). Và VN mình hiện nay cũng gần giống như vậy. Vậy thì cơ chế người đại diện theo pháp luật có còn cần thiết không? Bỏ bớt một mục trên giấy đăng ký kinh doanh, nhẹ bớt đi thủ tục.