Kính gửi thành viên diễn đàn!
Hôm nay có chút thời gian ngồi viết bài trên diễn đàn cũng là chia sẻ cảm nghĩ của bản thân về vấn đề áp dụng pháp luật.
Như chúng ta đều biết các văn bản quy phạm pháp luật về cơ bản luôn có các điều khoản quy định về đối tượng cũng như phạm vi áp dụng của văn bản, đây chính là các điều khoản phân định ranh giới để áp dụng văn bản khi được ban hành. Tuy nhiên những nhà soạn thảo các văn bản đó theo nguyên tắc hoặc đại loại về một lý do nào đó thường không thể quy định quá chi tiết mà chỉ phân định một cách tương đối chính xác về đối tượng và phạm vi áp dụng, nhất là các văn bản pháp luật điều chỉnh hoạt động của các đối tượng thứ yếu trong xã hội ta như cộng đồng doanh nghiệp chẳng hạn. Đối với các doanh nghiệp liên quan đến cụm từ 'Nhà nước" đôi khi phải áp dụng các văn bản mà không theo ý muốn, ví dụ như một Văn bản X theo các nhà soạn thảo văn bản đó (nhà làm luật) thì không cần phải áp dụng cho doanh nghiệp Y (loại hình doanh nghiệp Y), nhưng trên thực tế doanh nghiệp Y vẫn phải triển khai áp dụng Văn bản X trong hoạt động của mình, điều này là do doanh nghiệp Y phải áp dụng Văn bản X thông qua yêu cầu (chỉ đạo) của cấp trên của mình. Điều này được hiểu là nếu cấp trên của doanh nghiệp Y mà hiểu sai đối tượng áp dụng của Văn bản X mà chỉ đạo cấp dưới tức là doanh nghiệp Y áp dụng thì lúc này như thể Văn bản X được mở rộng đối tượng áp dụng. Thực tế cụm từ "cấp trên" cũng không phải là ít cơ quan đơn vị có thể từ cơ quan chuyên môn như: Công ty mẹ, Chủ sở hữu hoặc thậm chí từ cơ quan "Đ". Có thể dẫn chứng như Luật Tiếp công dân nếu theo nội dung luật cũng như văn bản hướng dẫn thì chỉ được áp dụng cho các cơ quan nhà nước mà không cần áp dụng cho các doanh nghiệp nhưng hỡi ơi nếu cấp trên của doanh nghiệp Y mà phóng văn bản chỉ đạo phải áp dụng Luật Tiếp công dân trong hoạt động của doanh nghiệp Y thì buộc phải triển khai áp dụng rồi, khi đó phải bố trí cơ sở vật chất, nhân lực để thực hiện...
Trong đời sống pháp lý doanh nghiệp thỉnh thoảng vẫn xảy ra tranh cãi xem một văn bản X hoặc điều luật Z nào đó có được áp dụng trong doanh nghiệp đó hay không đơn cử như Luật Doanh nghiệp 2014 có quy định tại điều 108 và 109 liên quan đến công bố thông tin của doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn nhà nước. Vậy việc tranh cãi có thể xuất phát từ việc thế nào là doanh nghiệp có vốn nhà nước (doanh nghiệp nhà nước có lẽ đã rõ). Giả xử 1 tập đoàn kinh tế Nhà nước (100% vốn nhà nước - ví dụ như Tập đoàn PVN chẳng hạn) nắm cổ phần chi phối tại công ty cổ phần là công ty con. Vậy phần vốn chi phối tại công ty cổ phần đó có phải là vốn nhà nước hay không. Theo Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh thì có vẻ trường hợp này không phải là "vốn nhà nước" mà chỉ là "vốn của doanh nghiệp" tức là của Tập đoàn PVN. Tuy nhiên thực tế có rất nhiều văn bản dưới luật hoặc thực tế nhiều người đều cho rằng phần vốn chi phối đó là "vốn nhà nước". Câu chuyện về "vốn nhà nước" hay không liên quan đến áp dụng văn bản như đã dẫn. Nếu là vốn nhà nước thì phải công khai thông tin như Điều 108 và 109 của Luật DN 2014, nếu không phải là vốn nhà nước thì chỉ phải công bố thông tin như quy định tại Thông tư 155/2015/TT-BTC về hướng dẫn công bố thông tin trên thị trường chứng khoán chẳng hạn.
Trên thực tế còn gặp rất nhiều các trường hợp khác mà không tiện đề cập, doanh nghiệp cấp dưới phải áp dụng Văn bản pháp luật thông qua cấp trên mà đôi khi cấp trên hiểu sai, hiểu chưa đúng đối tượng áp dụng của một văn bản cụ thể nào đó. Chắc chắn thực tế còn có trường hợp qua hoạt động thanh tra, kiểm tra, doanh nghiệp phải áp dụng văn bản do kiến nghị của cơ quan thanh kiểm tra, việc kiến nghị có thể đúng nhưng cũng có thể chưa đúng, doanh nghiệp được kiến nghị có thể áp dụng văn bản một cách máy móc theo kiến nghị...
Trong các văn bản pháp luật luôn có quy định về đối tượng áp dụng. Tuy nhiên thiết nghĩ nên tăng cường đề cập các quy định về loại trừ áp dụng văn bản đó càng chi tiết các tốt.
Xin cảm ơn!
3 điều làm nên giá trị con người: Siêng năng – Chân thành – Thành đạt
