Làm sao xác định Tòa án nào có thẩm quyền xét xử?

Chào các bạn,

Vừa qua, báo phapluattp đăng bài về mất hành lý khi đi máy bay và việc khởi kiện của nguyên đơn đã đưa đến 2 luồng quan điểm trái ngược nhau như sau:

Đi máy bay mất hành lý, kiện ở tòa nào?

Khi bà L. đáp xuống sân bay Tân Sơn Nhất và phát hiện bị mất hành lý thì bà hoàn toàn có quyền lựa chọn nơi này để khởi kiện đòi quyền lợi.

Người bảo phải khởi kiện nơi hãng hàng không có trụ sở, người nói khởi kiện nơi phát hiện hành lý bị mất.

Ngày 6-5, TAND quận Tân Bình (TP.HCM) ra thông báo không thụ lý đơn khởi kiện của bà L. với một hãng hàng không và chuyển hồ sơ đến TAND quận Ba Đình (TP Hà Nội) theo thẩm quyền. Liền ngay đó, bà L. khiếu nại việc chuyển hồ sơ trên vì cho rằng không đúng luật. Vụ việc hiện đang được cơ quan chức năng xử lý…

Bị mất hành lý

Theo hồ sơ, ngày 13-2, bà L. đi trên chuyến bay của hãng hàng không V. từ TP Đà Nẵng vào TP.HCM. Về đến sân bay Tân Sơn Nhất (quận Tân Bình, TP.HCM), bà không nhận được một va li của mình nên trình báo với nhân viên phụ trách tìm kiếm hành lý thất lạc. Ngày 19-2, phía này thông báo không tìm thấy hành lý của bà, tài sản xem như bị mất, sẽ chuyển hồ sơ vụ việc cho hãng hàng không bồi thường.

Qua điện thoại, hãng hàng không nói sẽ bồi thường 50.000 đồng/kg hành lý. Bà L. không chấp nhận, đề nghị hãng bồi thường theo quy định tại Luật Hàng không dân dụng nhưng không được đáp ứng. Bà L. liền khởi kiện ra TAND quận Tân Bình đòi bồi thường khoảng 25 triệu đồng.

Kiện đâu cho đúng?

Sau khi xem xét, TAND quận Tân Bình không thụ lý đơn khởi kiện của bà L. và chuyển về TAND quận Ba Đình (TP Hà Nội) để xử lý theo thẩm quyền vì nơi đây đặt trụ sở của hãng hàng không.

Ngay lập tức, phía bà L. phản ứng: Khoản 1 Điều 66 Luật Hàng không dân dụng Việt Nam quy định vé hành khách, hành lý và phiếu nhận hành lý là chứng từ vận chuyển hành khách, hành lý bằng tàu bay, là bằng chứng về việc ký kết hợp đồng... Sân bay Tân Sơn Nhất là một trong những nơi thực hiện hợp đồng. Đồng thời, theo Điều 36 LTTDS: Thẩm quyền của tòa án theo sự lựa chọn của nguyên đơn, nếu tranh chấp phát sinh từ quan hệ hợp đồng thì nguyên đơn có thể yêu cầu tòa án nơi hợp đồng được thực hiện giải quyết. Do vậy, bà khởi kiện ra TAND quận Tân Bình là phù hợp, tòa không thụ lý đơn khởi kiện là không đúng quy định.

Qua vụ việc này, một số thẩm phán Tòa Dân sự TAND TP.HCM đồng tình với việc lựa chọn tòa án của nguyên đơn. Theo họ, vé máy bay giữa bà L. với hãng hàng không V. là một dạng hợp đồng vận chuyển theo quy định của luật dân sự. Khi bà L. đáp xuống sân bay Tân Sơn Nhất và phát hiện bị mất hành lý thì bà hoàn toàn có quyền lựa chọn nơi này để khởi kiện đòi quyền lợi.

HOÀNG YẾN

Mời các bạn cùng nêu ý kiến của mình và cùng trao đổi về nội dung này!

Trân trọng!

Chào Luật Sư LS_Caosynghi !

Câu hỏi trên thực sự đã có đáp án rồi : Chuyễn là đúng !

Tuy nhiên tôi trình bày suy nghĩ "không đúng" của mình để mong luật sư giải thích giùm sai chổ nào ?

Theo tôi giữa Khách hàng và Hãng Hàng Không đã ký một hợp đồng kinh tế (thông qua vé máy bay), đó là hợp đồng vận chuyễn hành khách; Nếu tranh chấp hợp đồng xãy ra thì phải khởi kiện tại Tòa án nơi trụ sở Hãng Hàng Không (pháp nhân).

Khi xãy ra mất hành lý (Thiệt hại về tài sản) thì phải xác định rỏ : Hợp đồng vận chuyễn hàng hóa có bao gồm việc gởi giữ hàng hóa, tài sản hay không ?

Thực tế, khi gởi hàng hóa, va li ... thì Hãng hàng Không chỉ quan tâm đến trọng lượng hàng hóa không vượt quá trọng lượng cho phép, vì lý do an toàn bay là chủ yếu(đương nhiên là không nhận hàng cấm rồi, nhưng đây là trách nhiệm của an ninh sân bay, không phải của hãng.)

Nếu Hãng Hàng Không có trách nhiệm về hàng hóa ngay trong hợp đồng thì mỗi va li,kiện hàng hóa họ phải kiểm đếm từng món; Mất một món đồ trong kiện hàng hoặc va li họ phải đền(thực tế không phải vậy).

Từ nhận định như vậy nên tôi nghĩ đây là vụ kiện bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng. Nguyên đơn có quyền lựa chọn nơi khởi kiện.

Nếu Hãng Hàng Không này là một chi nhánh của một hãng nước ngoài thì kiện ở đâu ?

Chào mọi người !

Theo tôi thì nên sửa luật tố tụng theo hướng thuận lợi cho người dân : muốn kiện ở nơi cư trú của bị đơn, nơi cư trú của nguyên đơn, nơi xãy ra (phát sinh) tranh chấp hoặc nơi có tài sản tranh chấp thì tòa phải nhận thụ lý.

Sau đó nội bộ tòa án theo quy định trong ngành sẽ xem xét tòa nào thụ lý thì chuyễn vụ án và thông báo cho đương sự biết (nếu tranh chấp thẩm quyền trong nội bộ các tòa án thì do tòa cấp trên quyết định).

Bản thân các thẩm phán, luật sư, luật gia mà còn tranh cãi về thẩm quyền của tòa này hay tòa kia không thống nhất được thì làm sao người dân xác định chính xác được.

Nếu làm theo cách như hiện nay, buộc người dân phải nộp "đúng" tòa có thẩm quyền (trong khi các tòa còn tranh cãi) thì quá khó cho người dân và phản cảm khi tòa này chỉ tòa kia và ngược lại.

Đó là chưa kể bị đơn cố tình trốn tránh thì sẽ gây khó khăn cho người khởi kiện; Luật tố tụng vô tình bảo vệ cho người có lỗi (hoặc có thể là có lỗi) và làm khó người bị thiệt hại.

Cám ơn tất cả các bạn đã đóng góp ý kiến!

Thực sự thì tôi cũng thấy ý kiến của các Luật sư nêu trong bài báo đã đăng là có cơ sở và thực tế người ta cũng thường làm như vậy. Cá nhân tôi đã gặp trường hợp giải quyết tranh chấp hợp đồng thương mại, trong đó: Nguyên đơn là Chi nhánh công ty (Bên bán) ký hợp đồng, quy định toà án thẩm quyền là nơi Bên bán, hợp đồng ký kết và thực hiện tại nơi có địa chỉ Chi nhánh. Kết quả: chuyển.

Tuy nhiên, điều tôi băn khoăn là: Nếu dữ liệu thay đổi một chút, ví dụ bà L. mua vé từ nước ngoài của doanh nghiệp nước ngoài và bay từ nước ngoài về thì cơ sở của lập luận "chuyển vụ án" e là khó thuyết phục?! Ngoài ra trường hợp bà L. về nước nhưng qua Hà Nội rồi mới vào TP.HCM và không biết hành lý mất ở đâu thì có vẻ nhiêu khê hơn nhiều. 

Bàn về  "Nơi thực hiện hợp đồng", có  thể nói nơi thực hiện hợp đồng là toàn bộ quá trình bay từ ĐN vào HCM của bà L, như vậy, HCM và Đà Nẵng là một trong những nơi thực hiện hợp đồng ( có in trên vé), vậy  quyền lựa chọn của nguyên đơn về " Nơi thực hiện hợp đồng" trong trường hợp có nhiều nơi thực hiện hợp đồng là như thế nào? Nguyên đơn có quyền chọn một trong các nơi thực hiện hợp đồng hay không?

Thứ 2, thông thường có 2 phương thức mua vé máy bay

1) Đặt mua vé thông qua giao dịch điện tử.  Theo Luật giao dịch điện tử " Địa điểm gửi thông điệp dữ liệu là trụ sở của người khởi tạo nếu người khởi tạo là cơ quan, tổ chức hoặc nơi cư trú của người khởi tạo nếu người khởi tạo là cá nhân. Trường hợp người khởi tạo có nhiều trụ sở thì địa điểm gửi thông điệp dữ liệu là trụ sở có mối liên hệ mật thiết nhất với giao dịch". Như vậy, có thể xác định người thực hiện giao dịch là Hãng hàng không thông qua trụ sở chính tại HN. Vậy, tòa án chuyển vụ việc là đúng.

2) Mua vé thông qua đại lý bán vé:  Luật hàng không dân dụng quy định tại Điều 122 "Văn phòng bán vé là chi nhánh của hãng hàng không thực hiện nhiệm vụ bán vé của hãng" . Như vậy trong trường hợp này, bà L liệu có quyền lựa chọn tòa án giải quyết theo K2 Điều 36 BLTTDS hay không?

Vụ đi máy bay mất hành lý: Tòa Tân Bình đã thụ lý vụ kiện

(phapluattp)- Mới đây, TAND quận Tân Bình (TP.HCM) đã thụ lý lại đơn kiện của bà L. đối với hãng hàng không Vietjetair về việc đòi bồi thường vì làm mất hành lý.

Theo yêu cầu của tòa, bà L. đã nộp tiền tạm ứng án phí hơn 600 ngàn đồng.

Như Pháp luật TP.HCM đã thông tin, ngày 13-2, bà L. đi trên chuyến bay của hãng hàng không Vietjetair từ Đà Nẵng vào TP.HCM. Về đến sân bay Tân Sơn Nhất (quận Tân Bình), bà không nhận được va li của mình nên báo nhân viên phụ trách tìm kiếm hành lý thất lạc. Ngày 19-2, bà được thông báo không tìm thấy hành lý, tài sản xem như bị mất. Qua điện thoại, hãng hàng không nói sẽ bồi thường 50.000 đồng/kg hành lý. Bà L. không chấp nhận mà đề nghị hãng bồi thường theo quy định tại Luật Hàng không dân dụng nhưng không được đáp ứng. Bà khởi kiện ra TAND quận Tân Bình đòi bồi thường khoảng 25 triệu đồng.

Ngày 6-5, TAND quận Tân Bình thông báo không thụ lý đơn kiện và chuyển hồ sơ đến TAND quận Ba Đình (TP Hà Nội) theo thẩm quyền vì nơi đây đặt trụ sở của hãng hàng không. Bà L. khiếu nại vì cho rằng khoản 1 Điều 66 Luật Hàng không dân dụng quy định vé hành khách, hành lý và phiếu nhận hành lý là chứng từ vận chuyển hành khách, hành lý bằng tàu bay và là bằng chứng về việc ký kết hợp đồng... Sân bay Tân Sơn Nhất là một trong những nơi thực hiện hợp đồng. Đồng thời, theo Điều 36 LTTDS, thẩm quyền của tòa án theo sự lựa chọn của nguyên đơn, nếu tranh chấp phát sinh từ quan hệ hợp đồng thì nguyên đơn có thể yêu cầu tòa án nơi hợp đồng được thực hiện giải quyết. Do vậy, bà khởi kiện ra TAND quận Tân Bình là phù hợp, tòa không thụ lý đơn kiện là không đúng quy định. Đến cuối tháng 7, TAND quận Ba Đình đồng ý với đề nghị của bà L. và đã chuyển hồ sơ lại cho TAND quận Tân Bình.

HOÀNG YẾN