Với hiện trạng ô nhiễm hiện nay một phần có tác động lớn từ các phương tiện giao thông, trong đó có những chiếc xe đã quá cũ, được lắp ráp chắp vá vẫn lưu hành và được sử dụng vào nhiều mục đích khác nhau và được mua đi bán lại nhiều lần cũng là khó khăn để cơ quan chức năng quản lý.
Mới đây, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị Hà Nội, TP HCM thu hồi, loại bỏ phương tiện cơ giới cũ nát, lạc hậu, không đảm bảo tiêu chuẩn lưu hành gây ô nhiễm môi trường. Vậy phương tiện như thế nào là cũ nát, lạc hậu?
Theo quy định Niên hạn sử dụng của xe là thời gian cho phép sử dụng, như vậy để xác định xe cũ thì dựa vào niên hạn sử dụng của xe. Căn cứ khoản 4, 5 Nghị định 95/2009/NĐ-CP hướng dẫn niên hạn sử dụng:
** Đối với xe ô tô chở hàng và xe ô tô chở người
Về niên hạn sử dụng:
- Không quá 25 năm đối với xe ô tô chở hàng.
- Không quá 20 năm đối với xe ô tô chở người.
- Không quá 17 năm đối với xe ô tô chuyển đổi công năng từ các loại xe khác thành xe ô tô chở người trước ngày 01 tháng 01 năm 2002.
Thời điểm tính niên hạn sử dụng
- Niên hạn sử dụng của xe ô tô được tính bắt đầu từ năm sản xuất xe.
- Một số trường hợp đặc biệt khi được Thủ tướng Chính phủ cho phép, niên hạn sử dụng được tính từ năm đăng ký xe ô tô lần đầu
** Xe ô tô không phải áp dụng niên hạn sử dụng bao gồm: ô tô chở người đến 09 chỗ ngồi (kể cả chỗ người lái); ô tô chuyên dùng; rơ moóc, sơ mi rơ moóc.
Điều 6 Thông tư 21/2010/TT-BGTVT của Bộ GTVT hướng dẫn chi tiết Nghị định 95 quy định đối với ô tô cải tạo, ô tô chuyển đổi công năng sử dụng như sau:
- Ô tô chở người quá niên hạn sử dụng được chuyển đổi thành ô tô chở hàng và phải áp dụng niên hạn sử dụng của ô tô chở hàng là không quá 25 năm
- Ô tô chở người từ 10 chỗ ngồi trở lên (kể cả chỗ người lái), ô tô chở người chuyên dùng chuyển đổi thành ô tô chở người dưới 09 chỗ ngồi (kể cả chỗ người lái) và phải áp dụng niên hạn sử dụng của ô tô chở người là không quá 20 năm
- Ô tô chở hàng chuyển đổi thành ô tô chuyên dùng và phải áp dụng niên hạn sử dụng của ô tô chở hàng là không quá 25 năm
- Ô tô chuyên dùng, ô tô chở người đến 09 chỗ ngồi (kể cả chỗ người lái) chuyển đổi thành ô tô chở hàng phải áp dụng niên hạn sử dụng của ô tô chở hàng là không quá 25 năm
- Ô tô chở hàng đã chuyển đổi thành ô tô chở người trước ngày 01 tháng 01 năm 2002 và phải áp dụng niên hạn sử dụng của ô tô chở người chuyển đổi công năng là không quá 17 năm
** Đối với xe mô tô, xe gắn máy hiện chưa có văn bản nào quy định về niên hạn sử dụng xe môtô, xe gắn máy. Tại khoản 4 Điều 8 Luật Giao thông đường bộ 2008 có quy định nghiêm cấm đưa xe cơ giới, xe máy chuyên dùng không bảo đảm tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường tham gia giao thông đường bộ.
Thời gian tới, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ cùng các bộ ngành liên quan, địa phương xây dựng, ban hành hệ thống quy chuẩn về khí thải để từ đó có phương án thực thi cụ thể việc loại bỏ phương tiện cơ giới cũ nát.
