Võ Văn Minh - Cái kết đắng cho tất cả!

Vậy là phiên tòa phúc thẩm xét xử Võ Văn Minh đổi "con ruồi" lấy 500 triệu đồng đã đi qua. Một vụ án kéo dài với nhiều diễn biến mà cả những người ngoài cuộc vẫn thấp thỏm đợi chờ, đợi chờ một bản án thấu lý, đạt tình, dù có tội hay không có tội. 

Một người ngoài cuộc, và cũng không làm nghề luật sư, bản thân tôi có cách nhìn bình thường của một người dân không biết luật. 

1/ Hướng xử lý của Tân Hiệp Phát?

- Trong khi ở nhiều quốc gia khác, không phải đơn thuần là một con ruồi to tát, chỉ cần một chú kiến đâu đó vương vãi trên/trong một chiếc bánh quy trị giá 500 đồng, thì bản thân nhà sản xuất chưa cần biết con kiến đó "từ đâu tới", họ vẫn đình chỉ lưu hành hoặc tạm dừng toàn bộ lô sản phẩm, thu hồi để kiểm tra, xác minh,... Trong đa số trường hợp, người phát hiện ra con kiến mà báo cho họ (chưa cần báo cho ai khác), cũng được thưởng hơn cái giá 7 năm tù hoặc 500 triệu đồng!

- THP, một Doanh nghiệp Việt Nam có truyền thống "tố cáo - báo công an" lặp lại, và mới nhất là với Võ Văn Minh, một cách làm tạo nên làn sóng phản ứng dữ dội từ người tiêu dùng ngay phiên tòa sơ thẩm. Tại sao lại có sự tréo ngoe giữa cách hành xử ở nước khác với nước ta như vậy? Cái lỗi bắt đầu từ đâu đó xa lắm, nhưng gần hơn là lòng tham (từ nhiều phía) và cách hành xử mà thôi. Với Võ Văn Minh, có lẽ 500 triệu đồng sẽ là miếng keo dán miệng bịt con ruồi suốt đời; còn với THP, họ cũng muốn sự việc được phanh phui ra nhằm mục đích quảng bá được hình ảnh mà không mất chi phí quảng cáo (như hiện nay), và răn đe những kẻ có lòng tham khác!. Tất nhiên, chỉ 1 trong hai đạt mục đích, đó là THP, nhưng mục đích chính thì ngược lại, vì rất nhiều người quay lưng với sản phẩm của họ, trong đó có tôi. Trong khi nhiều người nghi ngờ sản phẩm của  họ, trong đó có Võ Văn Minh thì bản thân họ đã chối bay chối biến để rồi Điều 22 Luật bảo vệ người tiêu dùng không được thực thi. 

2/ Hội bảo vệ người tiêu dùng ở đâu trong vụ án này?

- Nói đến Hội bảo vẹ người tiêu dùng, thật khó xác định họ đang "nằm" ở đâu trong vụ án con ruồi bạc tỷ này. Không lên tiếng, không tham gia, không có bất kỳ một động thái nào để thể hiện vai trò chức trách của mình. 

- Trong khi rất nhiều câu hỏi của HĐXX đưa ra cho bị cáo, kể cả cho luật sư bào chữa, những câu hỏi mà ít khi người tiêu dùng/luật sư cập nhật đến để giải mã vụ án, cần sự phối hợp, hỗ trợ từ họ, họ không có mặt; hay nói đúng hơn, các cơ quan tiến hành tố tụng không tham khảo nên họ cũng dễ dàng "bỏ qua" khiến cho "ai muốn làm gì thì làm". 

3/ Vai trò của luật sư bào chữa miễn phí?

- Vụ án có rất nhiều luật sư tham gia bào chữa miễn phí cho bị cáo Minh, tôi tin họ đã cố gắng làm tất cả những gì có thể. Nhưng qua thông tin từ báo chí, bản thân tôi thấy các luật sư thiếu một chút lý luận, cụ thể là tại http://vnexpress.net/tin-tuc/phap-luat/vo-van-minh-van-linh-7-nam-tu-3465241.html?utm_source=home&utm_medium=box_phapluat_home&utm_campaign=boxtracking.  

 - Sao lại để bản án nhận định thế này: "các luật sư nói cán bộ điều tra vi phạm tố tụng nhưng không nêu rõ vi phạm điều khoản nào nên không có căn cứ xem xét." Sao lại không khẳng định rằng quyền của luật sư bên bị hại theo quy định tại Điều 59 BLTTHS không có quy định quyền của họ về vấn đề này!. Cần thiết thì hỏi ngược lại xem những ai "được quyền" tham gia hỏi cung, lấy lời khai của bị can theo quy định của pháp luật.

- Và có lẽ, các luật sư cũng quá tập trung vào mục đích "hủy bản án sơ thẩm do vi phạm thủ tục tố tụng" mà ít quan tâm đế các vấn đề khác. 

4/ Cơ quan cảnh sát điều tra và nhiệm vụ phòng chống tội phạm.

- THP có đơn tố cáo trước khi Võ Văn Minh nhận tiền từ THP, và nhiệm vụ của họ lúc này là tổ chức, rình rập và bắt quả tang để xử lý. 

- Người ta thường nói "phòng hơn chống", ngay khi nhận được đơn tố cáo, nếu Công an tổ chức xác minh, triệu tập Minh lên làm việc thì có lẽ Nhà nước không tốn cơm tốn chi phí cho một phạm nhân, không mang đến cho một gia đình sự chia rẽ lớn, một mất mát về lao động chính, thu nhập chính cho một gia đình, làm phân chia một tế bào của xã hội. Bản thân Minh, chưa biết tốt xấu ra sao, nhưng vào trại giam 7 năm, khi ra đời sẽ là một con người khác, ai chịu trách nhiệm đây? Và tất nhiên, nếu thì ai cũng nói được, mọi việc được ngăn chặn kịp thời, THP đã không đến nổi muốn chạy trốn khỏi phiên tòa.

5/ Trao đổi giữa Võ Văn Minh và THP không được xem là giao dịch dân sự vì trái pháp luật!

- Có lẽ, đây là một nhận định chủ yếu để kết tội Võ Văn Minh, nhưng bản thân tôi thấy rằng nhận định này không thực sự thuyết phục dư luận. Nếu nói trái pháp luật, thì cần chỉ rõ trái pháp luật ở đâu? Hay nếu người tiêu dụng nhận biết sản phẩm lỗi, nếu liên hệ với nhà sản xuất mà không liên hệ với cơ quan có thẩm quyền là trái pháp luật?

- Xem lại một chút quy định của Luật bảo vệ người tiêu dùng:

Điều 9. Nghĩa vụ của người tiêu dùng

1. Kiểm tra hàng hóa trước khi nhận; lựa chọn tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, không làm tổn hại đến môi trường, trái với thuần phong mỹ tục và đạo đức xã hội, không gây nguy hại đến tính mạng, sức khỏe của mình và của người khác; thực hiện chính xác, đầy đủ hướng dẫn sử dụng hàng hóa, dịch vụ.

2. Thông tin cho cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân có liên quan khi phát hiện hàng hóa, dịch vụ lưu hành trên thị trường không bảo đảm an toàn, gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người tiêu dùng; hành vi của tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng.

+ Theo quy định này, thì Minh đã thông tin cho nhà sản xuất, là tổ chức liên quan chính yếu biết để giải quyết. Còn việc giải quyết "nhiều lần thỏa thuận" để chuyển từ 1 tỷ xuống còn 500 triệu đồng, lập giấy biên nhận tiền ký cùng Minh là cách lựa chọn của THP, điều đó có nghĩa THP - Một doanh nghiệp lớn với những luật sư chuyên biệt muốn thỏa thuận để "giấu" sản phẩm bị nghi ngờ "có lỗi". Sự việc vỡ lỡ, người tiêu dùng "tẩy chay" THP là ngoài kế hoạch ban đầu của họ. Tất cả đều không thông báo cho người có thẩm quyền liên quan đến sản phẩm (quản lý thị trường, Hội bảo vệ người tiêu dùng,...), THP thì thông báo cho "người có thẩm quyền" nhưng không về sản phẩm lỗi, mà về hành vi của người tiêu dùng. 

+ Một điều cần nói nữa, chính là "nghĩa vụ" này của Võ Văn Minh đã phát sinh hay chưa? Minh có thực sự biết rằng sản phẩm lỗi này "không đảm bảo an toàn, gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người tiêu dùng"? Việc Minh nhiều lần thương thảo (trong đó có thể có việc yêu sách trao đổi chai nước = số tiền lớn), phải chăng cũng là một cách để Minh xác định rằng sản phẩm này thực sự không đảm bảo an toàn, đe dọa gây thiệt hại... Thực tế, việc xác định sản phẩm đảm bảo an toàn hay không phụ thuộc vào cơ quan có chức năng thẩm định, kiểm định, Võ Văn Minh chỉ thấy và nhận định bằng cảm quan mà thôi. 

+ Thông báo, thông tin cho nhà sản xuất lỗi của sản phẩm, và thương lượng với họ để thu hồi sản phẩm này là trái pháp luật?

+ Nếu (lại nếu), Minh thông tin cho Hội bảo vệ người tiêu dùng thì họ sẽ làm gì, được gì? Khi sự việc xảy ra rùm beng trong một thời gian dài mà họ cũng không có ý kiến? 

+ Pháp luật có quy định "thời hạn" mà người tiêu dùng phải thông tin cho cơ quan có thẩm quyền không kể từ khi phát hiện sản phẩm không an toàn? Minh có quyền lựa chọn thông tin này sau 7 năm hay không?

- Và giả sử cứ cho rằng, giao dịch này trái pháp luật, có nghĩa là Minh cưỡng đoạt tài sản của THP?

Không phải mọi giao dịch trái pháp luật, trái đạo đức xã hội đều vi phạm pháp luật hình sự. Tội cưỡng đoạt tài sản là "đe doạ sẽ dùng vũ lực hoặc có thủ đoạn khác uy hiếp tinh thần người khác nhằm chiếm đoạt tài sản... ", nếu điều này xảy ra (có đe dọa dùng vũ lực/dùng thủ đoạn khác uy hiếp tinh thần của người khác), có nghĩa là không có sự thỏa thuận và cũng không cần Minh ký vào biên nhận tiền THP soạn sẵn. Theo chủ quan của tôi, thứ nhất, THP đã báo công an trước đó thì không có chuyện THP "sợ", tức là không bị uy hiếp tinh thần đến mức phải giao tài sản. Thứ hai, nếu giao dịch xảy ra thì THP có lợi, Minh cũng có lợi, người bất lợi trong trường hợp này chỉ có thể là người tiêu dùng, nhưng để chứng minh bất lợi cho người tiêu dùng không đơn giản. 

- Cuối cùng, việc làm của Minh là thái quá, nhưng tinh thần phù hợp với quy định tại Điều 31 Luật bảo vệ người tiêu dùng:

Điều 31. Thương lượng

1. Người tiêu dùng có quyền gửi yêu cầu đến tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ để thương lượng khi cho rằng quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.

2. Tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ có trách nhiệm tiếp nhận, tiến hành thương lượng với người tiêu dùng trong thời hạn không quá 07 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được yêu cầu.

Và quyền yêu cầu thương lượng của Võ Văn Minh được giải quyết bằng một bản án 7 năm tù.

Anh Minh là nạn nhân của nhiều người:

- Trước hết là lòng tham của chính mình;

- Bị Tân Hiệp Phát gài bẫy;

- Bị sự tác động của dư luận nên tin là mình có thể được tuyên vô tội;

- Bị hàng loạt luật sư dùng anh Minh để đánh bóng tên tuổi: kiên quyết bào chữa vô tội, bất kể có thể xin giảm nhẹ và được hưởng án treo.

Theo tôi thì gia đình anh Minh nên khởi kiện các luật sư vì đã gây thiệt hại quá nặng nề cho anh Minh. 

Bản án ghi vậy cho .... mượt tai thôi, chứ có "xin giảm" cũng không chắc giảm được, đơn giản là chẳng có căn cứ giảm nhẹ nào mới cả!

Bác saigonimex: Điều luật đúng là cấu thành hình thức, cơ mà lưu ý hành vi "uy hiếp tinh thần" chứ....bác uy hiếp mà em không sợ thì còn lâu em mới không mời cà phê bác đấy!

Thứ nhất, Bản án thì Tòa muốn viết thế nào là quyền của Tòa, Luật sư đâu có cản được ! Đây là Bản án phúc thẩm, cho nên có chứng cứ nhưng Tòa bỏ ra ngoài rồi lập luận rằng Luật sư không cung cấp chứng cứ cũng đâu phải chuyện hiếm. Cá nhân tôi cho rằng, với bề dầy kinh nghiệm của mình, các Luật sư bảo vệ cho Anh Minh không thể nào ấu trĩ tới mức như Tòa nhận định.

Thứ hai, Báo chí bây giờ cũng không nên tin cậy tuyệt đối, có mỗi 1 chuyện nhưng mỗi báo "phăng" theo 1 kiểu câu khách khác nhau. Chưa trực tiếp đọc Bản án, không trực tiếp chứng kiến tranh luận của Luật sư ở phiên Tòa mà chỉ tin vào Thông tin do Báo chí đưa ra để nhận định thì e là vội vã, coi chừng thiếu chính xác.

Tóm lại, không phải tự nhiên mà có câu "án bỏ túi", cho nên nếu đã thuộc loại "án bỏ túi" thì dù Luật sư có cãi hay như "hát" cũng bằng không. Trong vụ này, dù bảo vệ không thành công cho Anh Minh nhưng các vị Luật sư cũng đã góp phần cho mọi người biết "thế nào là Tân Hiệp Phát".

1 án bỏ túi với phần tranh luận của các luật sư mất gần cả ngày, viện kiểm soát đối đáp 5 phút và bảo lưu quan điểm. Tòa tuyên án sau 10 phút nghị án.

Ảnh : Minh tra tay vào còng, Kiểm sát viên Võ Chí Thiệt cười mãn nguyện 

Không nói đến ai sai ở đây, nhưng sẽ thế nào nếu THP và anh Minh giao dịch trót lọt và chai nước cùng con ruồi được che giấu kín, 2 bên là người cùng có lợi còn người tiêu dùng chẳng biết gì. Xét cho cùng, cả 2 đều là người chịu thiệt cũng vì cái mục đích không tốt đẹp của mình.

@ hungquanghn: Cảm ơn bạn đã không hiểu!

@ TranTamDuc.1973: Lập luận và phân tích sâu sắc, em xin theo học! 

Tôi đồng ý với bạn hoàn toàn.

Ngoài Anh Minh thì trước đó cũng có nhiều người đã bị kết án vì hành vi tương tự. Doanh nghiệp THP nếu không tố cáo bị tống tiền thì họ phải chọn 1 trong 2 hướng:

Thứ nhất, Chi tiền mỗi lần "mua một chai nước" từ 500 triệu đến 1 tỷ. Nếu những "giao dịch" dịch này thành công thì hứa hẹn nhiều thương vụ tương tự xảy ra. Câu hỏi đặt ra: lấy tiền từ đâu để chi và quyết toán với thuế như thế nào để được chấp nhận hàng chục tỷ, hàng trăm tỷ đó là "chi phí hợp lý" ?

Thứ hai, chấp nhận cho những "người tiêu dùng" đó, khi không lấy được tiền ( "giao dịch" không thành công) thì phát tờ rơi, đăng trên mạng bêu riếu doanh nghiệp, gây thiệt hại cho doanh nghiệp. 

Doanh nghiệp chỉ còn có cách là cố gắng thỏa thuận đổi "chai nước ngọt có ruồi" để lấy 1 hoặc 2 thùng nước ngọt, mà chi phí có thể trích từ chi phí quảng cáo; nếu không thành công thì còn cách duy nhất là tố cáo với cơ quan công an.

Giao dịch dân sự phải là bình đẳng và tự nguyên: mua chai nước ngọt có ruồi với giá 500 triệu thì tự nguyện cái gì? và thật sự THP (DN sản xuất nước ngọt) không bao giờ mua chai nước ngọt của mình sản xuất ra nếu không bị đe dọa.

Giả sử dây chuyền sản xuất có vấn đề là không đảm bảo an toàn vệ sinh, thì việc anh Minh biết nhưng không báo chính quyền, mà tự thỏa thuận với nhà sản xuất để lấy tiền, bất kể người tiêu dùng khác phải sử dụng sản phẩm kém chất lượng thì cũng rất đáng trách.

Anh Minh đã có một hành động theo tôi là "liều lĩnh": thay đổi kháng cáo xin giảm nhẹ thành kháng cáo kêu oan ngay tại phiên tòa. 

Có thể là theo sự tư vấn của luật sư: muốn giúp cãi tới cùng là vô tội dù xác suất thành công là không cao.

Thời gian anh Minh làm việc với Điều tra viên chắc chắn nhiều hơn nhiều so với thời gian anh làm việc với Luật sư. Trong quá trình đó, dĩ nhiên Điều tra viên có phổ biến cho anh Minh biết các chính sách khoan hồng của Pháp luật để anh suy nghĩ và tự định liệu lấy cho mình. Nói vậy để biết không phải chỉ có Luật sư tư vấn Luật cho phạm nhân, càng không phải Luật sư nói gì thì phạm nhân cũng chỉ biết nhắm mắt nghe theo. Đã có nhiều trường hợp phạm nhân thực hiện quyền từ chối Luật sư.

"Nhất nhật tại tù, thiên thu tại ngoại" nên rút ngắn thời gian ngồi tù là điều mà phạm nhân nào cũng mong muốn. Tuy nhiên, với phạm nhân có lòng tự trọng (xin đừng nghĩ đã là phạm nhân thì không còn lòng tự trọng !) thì họ sẽ không chịu đánh đổi bằng mọi giá để được rút ngắn thời gian thụ hình. Tôi nghĩ anh Minh thuộc số phạm nhân có lòng tự trọng, anh khẳng định mình không phạm tội "cưỡng đoạt  tài sản" và sau khi được tư vấn Luật từ nhiều phía anh đã quyết định giữ vững lập trường, quan điểm cho dù phải đánh đổi bằng việc ngồi tù lâu hơn chứ không khóc than, kể lễ hoàn cảnh, đổ thừa tại, thì, vì, là... nên mới phạm tội rồi thề thốt sẽ cải tạo tốt ..v..v.. để xin giảm nhẹ hình phạt, nếu làm vậy rõ ràng là anh Minh chỉ giả vờ để qua "ải" chứ không phải thật lòng. Tôi rất trân trọng anh Minh ở điểm này, bởi anh còn biết được rằng tự mình phủ nhận chính mình để được lợi ích cá nhân là việc làm xấu, nên tránh, trong khi rất nhiều người trong xã hội từ lâu đã xem như vậy là tốt, nên làm !

Tống tiền là từ không nên dùng bừa bãi nếu chưa hiểu về nó. Càng không nên khẳng định người khác tống tiền mà không viện dẫn căn cứ pháp luật kèm theo lập luận để chứng minh vì như vậy cũng là một dạng không tự trọng.

Luật sư thì cũng là con người, mà đã là con người thì phải có cái ưu, cái khuyết. Sợ nhất là người biết sai mà không sửa vì cái tôi quá lớn.

Không đâu nguyenkhanhchinh, tôi với hungmaiusa có vẻ khắc khẩu nhưng không chắc là không hợp tính. Điều này rất tốt đối với tôi, nếu có thêm một vài bạn như hungmaiusa "soi" thì chắc chắn tôi sẽ ngày càng hoàn thiện hơn khi tư vấn Luật, vì vậy nói một cách chân tình thì tôi rất cảm ơn hungmaiusa và hoàn toàn không có ác cảm gì với bạn ấy.

Tôi đồng tình với quan điểm của nguyenkhanhchinh, chỉ cần thiếu 1 yếu tố cấu thành cũng không được kết luận hành vi của anh Minh là tội phạm. Đó là nguyên tắc xác định tội danh của Luật hình sự.

Tại em hiểu thế này:

- Chai nước thuộc sở hữu của Minh;

- Mình có quyền bán, đổi, trao đổi, cho, tặng, bỏ, hủy hoại, đập nát, đổ, đốt, dìm xuống bùn, vứt đống rác, mời người khác, ......... bất kể:

+ Trong chai nước đó có nước hay không;

+ Trong chai nước đó có ruồi, muỗi, kiến, gián, nhện, loăng quăng, cá, tôm, chó, mèo,...hay không;

+ Người khác có muốn mua, trao đổi, được tặng, được cho, muốn lượm, muốn .....hay không. 

- THP có muốn có chai nước của mình mà lúc đó Minh đang sở hữu không? Muốn quá đi chứ, muốn còn hơn hungmaiusa đi trên sa mạc khát nước vậy, nếu không muốn thì mất gì họ nghe điện thoại của một ông Minh nhà quê nào đó!

- Khi trao đổi, Minh mất gì, THP mất gì? Rõ ràng Minh mất tài sản mình đang sở hữu, còn THP mất 500tr. Đi trên sa mạc khát sắp chết mà kiếm được chai nước này thì 500tr là sá gì. 

Do hiểu vậy nên em nghĩ không phải "tống tiền" đâu ạ!