Ví dụ về người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi

Chào bạn,

Người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi là khái niệm mới trong Bộ luật dân sự 2015. Hiện nay vẫn chưa có thực tế xét xử nên không biết thế nào. Nếu đưa ra ví dụ thì theo tôi đó là người bệnh đao, bệnh tóc nơ,...

Điều 22. Mất năng lực hành vi dân sự

1. Khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần.

Khi không còn căn cứ tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự thì theo yêu cầu của chính người đó hoặc của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự.

2. Giao dịch dân sự của người mất năng lực hành vi dân sự phải do người đại diện theo pháp luật xác lập, thực hiện.

Điều 23. Người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi

1. Người thành niên do tình trạng thể chất hoặc tinh thần mà không đủ khả năng nhận thức, làm chủ hành vi nhưng chưa đến mức mất năng lực hành vi dân sự thì theo yêu cầu của người này, người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần, Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi và chỉ định người giám hộ, xác định quyền, nghĩa vụ của người giám hộ.

2. Khi không còn căn cứ tuyên bố một người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi thì theo yêu cầu của chính người đó hoặc của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.

"Nhận thức" theo từ điển tiếng việt là "kết quả của quá trình phản ánh và tái diễn hiện thực vào trong tư duy", nên không đủ khả năng nhận thức nhưng chưa đến mức mất năng lực hành vi dân sự  là khả năng nhận biết của họ dưới mức yêu cầu mà một người bình thường có thể hiểu và tư duy nhưng chưa đến mức không thể tự mình tham gia các quyền và nghĩa vụ dân sự.

người câm điếc bẩm sinh có thể là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi hoặc không, tùy từng trường hợp. Nếu người này vì câm điếc mà không thể hoặc gặp khó khăn trong giao tiếp, mà phải cần người giúp đỡ thì người này có thể là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi. Còn trường hợp, người này câm điếc nhưng có thể thông qua ngôn ngữ, ký hiệu riêng cho người khuyết tật, có thể giao tiếp và diễn đạt bình thường thì không lý nào xác định là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.