Về việc áp dụng các văn bản QPPL dưới luật khi văn bản QPPL làm cơ sở hết hiệu lực hoặc bị bãi bỏ.

         Trên thực tế, đến nay, xã hội ghi nhận việc các Bộ ngành TW và địa phương đang nợ một khối lượng lớn văn bản hướng dẫn, điều chỉnh phù hợp với các Luật mới, quy định mới. Việc xây dựng không kịp thời, không đầy đủ các văn bản dưới luật gây khó khăn rất lớn trong việc áp dụng luật.

         Tuy nhiên, trong các Văn bản QPPL mới ban hành luôn có điểm thòng "Luật này, Nghị định này, Thông tư này, Quyết định này,... bãi bỏ Luật, Nghị định, Thông tư, Quyết định kia và các quy định có liên quan trái với các quy định tại Luật này,..."

         Xin được hướng dẫn làm rõ cách quy định nêu trên.

        Ví dụ: Thông tư A, xây dựng để hướng dẫn Nghị định B, Nghị định B hướng dẫn thi hành Luật C.

        Khi Luật D thay thế, bãi bỏ Luật C, nhưng chưa có Nghị định, Thông tư hướng dẫn thi hành Luật D, mà những điều khoản của Nghị định B và Thông tư A có nhiều điều không trái với Luật D thì có còn hiệu lực áp dụng hay không?

        Mong được tư vấn, làm rõ. Xin cảm ơn và chúc sức khỏe Diễn dàn.

Theo Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015 và các văn bản hướng dẫn liên quan thì trong thời gian tới, tất cả các Luật và văn bản hướng dẫn phải được ban hành song song nhằm hướng dẫn áp dụng kịp thời, nhưng vấn đề hiện nay là tình trạng nợ đọng văn bản còn quá nhiều.

Lấy ví dụ như trường hợp Luật NVQS 2015, trước đó, theo lịch trình của Chính phủ, thì lẽ ra tháng 11 đã phải có văn bản hướng dẫn Luật này, song đến nay đã bước sang tháng 12, vẫn chưa có tin tức gì về văn bản hướng dẫn này. 

Chào bạn nguyenquoctoa.

Thật sự vấn đề luật đã hết hiệu lực thì văn bản hướng dẫn có còn hiệu lực hay không thì trên dân luật đã thảo luận, tranh luận rất nhiều.

Quan điểm của tôi trước nay là khi soạn hướng dẫn thì căn cứ vào luật cũ nên khi luật hết hiệu lực thì VBPL đó cũng hết hiệu lực (do đối tượng hướng dẫn không còn). Luật ban hành văn bản pháp luật năm 2015 đã điều chỉnh theo hướng này.

Tuy nhiên, do luật ban hành VBQPPL năm 2008, điều 81 không quy định trường hợp luật cũ hết hiệu lực thì văn bản hướng dẫn hết hiệu lực, nên mặc nhiên theo quy định, theo nôi dung, theo nội hàm, theo ý, theo tinh thần của điều 81 luật BHVBQPPL thì văn bản hướng dẫn vẫn còn hiệu lực.

Chào bạn.

Tôi chỉ thấy Quốc Hội giao cho Chính Phủ hướng dẫn 1 vài điều luật. Không hiểu căn cứ vào đâu mà phải chờ hướng dẫn từ nghị định của chính phủ, thông tư của bộ trưởng thì mới áp dụng Luật đã có hiệu lực.

Chính phủ và bộ trưởng là cơ quan hành pháp mà ban hành VBQPPL nhiều hơn quốc hội và cả khi không được giao hướng dẫn thì vô lý quá.

Đặc biệt nếu thông tư liên tịch mà có cả tòa án nhân dân tối cao tham gia, nếu thông tư liên tịch có điều khoản trái luật luật thì khi xét xử thẩm phán sẽ theo văn bản QPPL nào?

Cơ quan hành pháp và tư pháp cùng ban hành văn bản QPPL nhiều quá thì sẽ vô hiệu hóa luật. 

Thật ra có 2 vấn đề liên quan đến việc này: 

1. Là giải quyết tình hình nợ đọng văn bản quy phạm pháp luật.

2. Là giải pháp tạm thời khi còn nợ đọng.

Lẽ dĩ nhiên, khi một căn cứ làm nền tảng để xây dựng không còn nữa (hết hiệu lực) thì không còn cơ sở để áp dụng (cho dù nó có phù hợp, không trái với với nền tảng cũ). 

Vậy thì, phải giải quyết tình trạng nợ đọng văn bản quy phạm pháp luật để khỏi bị "vô lý hóa" cơ sở áp dụng. Nhưng lại bất cập khi còn nợ, thắc mắc của mình như Shin_Butchi đã nêu: Không có văn bản hướng dẫn thì áp dụng theo văn bản nào?? Một câu hỏi lơn đấy ạ. Vì lẽ, nợ đọng đang tiếp diễn và vẫn sẽ tiếp diễn cho dù Luật Ban hành văn bản 2015 có điều chỉnh theo hướng tích cực, kịp thời. Nói điều này, làm em nhớ đến khái niệm "trục lợi chính sách", biết đâu "ém hàng chờ giá" thì lợi ích biết bao nhiêu mà kể hì, nói cho vui thôi ạ.