UNESCO là một cụm từ được nhiều người biết tới khi có chức năng công nhận các di sản văn hóa trên thế giới. Vậy, UNESCO là gì? Việt Nam đã có những di sản nào được UNESCO công nhận?
Tổ chức UNESCO là gì?
UNESCO là tên gọi viết tắt của Tổ chức Giáo dục, khoa học và văn hóa Liên hợp quốc (United Nations Educational Scientific and Cultural Organization - UNESCO).
UNESCO là một trong những tổ chức chuyên môn lớn của Liên hợp quốc, được thành lập với mục đích "thắt chặt sự hợp tác giữa các quốc gia về giáo dục, khoa học và văn hoá để đảm bảo sự tôn trọng công lý, luật pháp, nhân quyền và tự do cơ bản cho tất cả mọi người không phân biệt chủng tộc, nam nữ, ngôn ngữ, tôn giáo" (trích Công ước thành lập UNESCO).
UNESCO hiện đã có mặt trên 191 quốc gia thành viên và trụ sở chính đặt tại Pháp, với hơn 50 văn phòng và các trung tâm trực thuộc đặt khắp nơi trên thế giới, một trong các dự án của UNESCO là duy trì danh sách các di sản thế giới.
Một trong những hoạt động nổi bật của UNESCO là công nhận và bảo tồn các di sản văn hóa trên thế giới do Ủy ban Di sản thế giới điều hành.
Đối tượng di sản văn hóa nào được UNESCO công nhận?
Căn cứ Điều 2 Nghị định 98/2010/NĐ-CP quy định di sản văn hóa phi vật thể và di sản văn hóa vật thể của Việt Nam bao gồm:
- Di sản văn hóa phi vật thể bao gồm:
+ Tiếng nói, chữ viết;
+ Ngữ văn dân gian;
+ Nghệ thuật trình diễn dân gian;
+ Tập quán xã hội và tín ngưỡng;
+ Lễ hội truyền thống;
+ Nghề thủ công truyền thống;
+ Tri thức dân gian.
- Di sản văn hóa vật thể bao gồm:
+ Di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh (sau đây gọi là di tích);
+ Di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia.
Hiện nay, UNESCO công nhận 2 loại di sản văn hóa đó chính là di sản văn hóa phi vật thể đây có thể là các nghệ thuật, tập quán, tín ngưỡng được duy trì nhiều thế hệ có nét độc đáo đặc sắc cần được bảo tồn. Thứ hai là di sản văn hóa vật thể gồm các công trình kiến trúc, địa danh hay cổ vật.
Tổng hợp các di sản văn hóa tại Việt Nam đã được UNESCO công nhận
(1) Di sản văn hóa vật thể được UNESCO công nhận
- Phố cổ Hội An (tỉnh Quảng Nam) được UNESCO công nhận năm 1999.
- Thánh địa Mỹ Sơn (tỉnh Quảng Nam) được UNESCO công nhận năm 1999.
- Cố Đô Huế (tỉnh Thừa Thiên Huế) được UNESCO công nhận năm 1993.
- Hoàng thành Thăng Long (TP Hà Nội) được UNESCO công nhận năm 2010.
- Thành Nhà Hồ (tỉnh Thanh Hóa) được UNESCO công nhận năm 2011.
(2) Di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận
- Nhã nhạc cung đình Huế được UNESCO công nhận năm 2003.
- Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên được UNESCO công nhận năm 2005.
- Dân ca Quan họ được UNESCO công nhận năm 2009.
- Ca trù được UNESCO công nhận năm 2009.
- Hội Gióng được UNESCO công nhận năm 2010.
- Hát xoan Phú Thọ được UNESCO công nhận năm 2011.
- Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương được UNESCO công nhận năm 2012.
- Đờn ca tài tử được UNESCO công nhận năm 2013.
