TRUY CỨU TRÁCH NHIỆM ĐỐI VỚI NGƯỜI TỰ SÁT KHÔNG THÀNH CÔNG

“Nam sinh tự tử vì bị bạn gái bỏ rơi”, “tự tử vì nợ nần cờ bạc” hay thậm chí là “Nam sinh lớp 11 tự tử vì bị giữ xe vi phạm an toàn giao thông”, ... Mức độ dày đặt của những mẫu tin, những bài viết tương tự ngày càng phổ biến trên phương tiện truyền thông cùng với những quan điểm trái chiều (thương cảm hay phẫn nộ). Nhưng nhìn chung thì “tự sát” rõ ràng là hành động mang tính tự nguyện của cá nhân, như vậy có gì phải bàn luận?

Sau đây mình xin chào sân forum Dân Luật với một vài quan điểm ngắn gọn về vấn đề này (vì mình viết lách kém nên từ ngữ hạn chế, mong mọi người thông cảm )

1/ Về mặt xã hội, mình có một cái nhìn hơi “máu lạnh”:

Nếu một cá nhân thực hiện hành vi tự sát thành công, mọi mối quan hệ, quyền lợi và nghĩa vụ của họ đều kết thúc – điều này đúng, nhưng chỉ với bản thân họ.

Mình chỉ xét về khía cạnh gia đình, mỗi người trong chúng ta đều có nghĩa vụ chăm sóc, phụng dưỡng cha mẹ khi về già. Nói một cách thực dụng, đại đa số người trong chúng ta đều được cha mẹ nuôi dưỡng, giáo dục, … tất cả những việc đó ta có thể xét là một dạng đầu tư cho tương lai cho bạn và gia đình bạn. Vậy khi bạn tự sát tức là bạn rũ bỏ trách nhiệm của mình, bạn bỏ lại cha mẹ mình trong đau khổ, bi thương bởi sự mất mát “khoản đầu tư cả về tinh thần lẫn vật chất” là bạn.

Thực tế và dễ nhìn thấy nhất: bạn tự sát thành công – chi phí mai táng của bạn do ai chi trả? Ai phụng dưỡng cha mẹ bạn lúc về già?

2/ Về khía cạnh pháp luật Việt Nam:

Theo pháp luật thì các quyền của con người như quyền được sống, quyền tự do, quyền mưu cầu hạnh phúc, … được quy định trong Hiến pháp; quyền nhân thân được quy định trong Luật dân sự; các quyền công dân khác được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành. Tuy nhiên, tuyệt không có quy định về “quyền được chết”.

Cụ thể, căn cứ vào điều 19 Hiến pháp 2013: “Mọi người có quyền sống. Tính mạng con người được pháp luật bảo hộ. Không ai bị tướt đoạt tính mạng trái pháp luật”.
Pháp luật quy định: cuộc sống của một người chỉ bị tước đoạt (hoặc được chết) thông qua việc Tòa án xét xử và cho thi hành án phạt tử hình.
Căn cứ vào 2 căn cứ trên, việc một người tự kết liễu cuộc sống của mình rõ ràng là hành vi vi hiến và trái pháp luật. Vậy mà họ lại không chịu bất kỳ một hình phạt nào????

Thậm chí điều 131 Bộ Luật hình sự 2015 cũng có quy định về tội “Xúi giục hoặc giúp người khác tự sát”.
Theo quy định này thì người xúi giục hoặc giúp người khác tự sát là có tội, nhưng người trực tiếp gây ra tội (tự sát) lại không phải chịu trách nhiệm pháp lý nào????

3/ Kết luận:

Từ những luận điểm trên ta có thể thấy, rõ ràng pháp luật Việt Nam không cho phép một người có “quyền được chết” để chấm dứt cuộc sống của mình, cũng như dựa vào những hậu quả tiêu cực của việc tự sát đối với bản thân người tự sát, gia đình họ và xã hội; tại sao không hề có một hình phạt nào để răn đe những người có ý định tự sát hoặc là tự sát không thành công (vì dĩ nhiên ta không thể truy cứu trách nhiệm với người đã chết)???

Mình biết vẫn còn vô số khía cạnh để khai thác về chủ đề này, nhưng do kiến thức hạn hẹp (và để tránh viết nhiều làm "phiền mắt" người đọc ) nên mình chỉ trình bày những nội dung mình cho là tiêu biểu. 
Rất hy vọng nhận được sự bàn luận, góp ý sôi nổi của các anh chị, các bạn để ta có cái nhìn chi tiết, khách quan hơn về chủ đề này.

Nguồn tham khảo: wikipedia, vnexpress.

Best Regards!

Mình đồng ý với ý kiến của bạn: mội người đã tìm đến cái chết thì không sợ chết. Họ đã muốn chết thì có muôn vàn cách mà ta không thể nào kiểm soát được.

Tuy nhiên, theo như nội dung mình đã nêu trong bài viết, hành vi này có dấu hiệu vi phạm pháp luật và có ảnh hưởng xấu đến xã hội, do đó nếu “chẳng may” người đó trong qua trình tự sát được cứu hoặc bị ngăn chặn thì mình nghĩ một hình phạt để răn đe và công tác tư tưởng từ những người có kinh nghiệm, được đào tạo lại sẽ có tác dụng thực tế hơn là những biện pháp cảm tính.

Về mặt đạo đức xã hội...Mạng sống họ còn không thiết tha, họ đang tuyệt vọng chúng ta phải giúp đở, động viên họ mà thôi...Chẳng ai đành đoạn mà ra quyết định xử phạt hết.

Nhất trí với bạn! Đưa ra quyết định tự tử lúc nào cũng dễ hơn thực hiện. Hiện nay mình nhận thấy một cơ số người (đặc biệt là các bạn trẻ) có khuynh hướng tự tìm đến cái chết một cách dễ dàng. Nếu được phát hiện hoặc ngăn chặn, ít nhất ta cũng có thể thực hiện các biện pháp công tác tư tưởng để giúp họ từ bỏ lối tư duy này.

Trong trường hợp Bác sỹ hoặc người nào giúp đỡ người bệnh được an tử mà những hành vi của người này đã trực tiếp tước đi mạng sống của bệnh nhân theo như ý nguyện xin được chết của người bệnh thì hành vi tự sát gián tiếp này của người bệnh có được pháp luật điều chỉnh không hay hành vi đó của Bác sỹ hoặc người giúp đỡ sẽ bị cấu thành tội giết người được quy định tại điều 123 Bộ Luật Hình sự 2015. Và theo mọi người thì hành vi xin được chết của người bệnh có tương đồng với hành vi tự sát không?

Pháp luật hiện hành không có quy định nào cho phép một người "quyền được chết " cũng có nghĩa là không một ai được quyền tước đoạt mạng sống của người khác dù với bất kỳ lý do nào. Cho nên, trường hợp bác sĩ hay người thân trong một số trường hợp thể theo ý nguyện của người bệnh mà tạo điều kiện giúp đỡ họ đến với cái chết thì tùy vào dấu hiệu cụ thể của hành vi có thể bị truy cứu về tội giết người hoặc tội xúi giục hoặc giúp người khác tự sát.

Bạn đặt ra câu hỏi Hiến pháp quy định quyền được sống, chứ không quy định gì về quyền được chết! rất thú vị. Đọc nhiều mà không nghĩ đến việc này. Ý kiến mình thì pháp luật không nên truy cứu người muốn tự sát. Bởi, quyền và nghĩa vụ đi liền với nhau, khi một người đã muốn từ bỏ mạng sống thì tức là họ đã từ bỏ "quyền" của mình của mình (pháp luật cho mà không nhận), như vậy họ không có nghĩa vụ phải chịu trách nhiệm về "quyền" mà mình không nhận. 

Pháp luật quy định con người có quyền được sống, đã là quyền thì con người có thể từ bỏ quyền. Một người đã nghĩ đến việc tự tử là đã từ bỏ quyền được sống của mình. Và mình nghĩ một người đã muốn tự tử là do quá bế tắc với cuộc sống rồi nếu tự tử không thành mà còn bị xử phạt nữa thì chẳng khác gì lại đẩy họ vào bế tắc hơn. Nên có những biện pháp tư vấn để họ nghĩ thông suốt và bỏ ý định tự tử đi.

Bài phân tích của bạn thật là thú vị, đồng thời cách suy nghĩ của bạn cũng khá hay nhưng mình không có cách nào ủng hộ quan điểm "truy cứu trách nhiệm đối với người tự sát không thành công" của bạn cả. Mình cho rằng, người muốn tự sát hoặc đã tự sát nhưng không thành thì ở giai đoạn này đều rơi vào trạng thái tâm lý bất ổn. Hơn nữa, hành vi họ gây ra là cho chính bản thân họ; những hậu quả để lại cho gia đình, người thân mình thấy là không đủ cơ sở để truy cứu. 

"Không được làm điều mà pháp luật cấm". Hiến pháp quy định con người có quyền sống nhưng không cấm con người "quyền được chết", như vậy sao lại gọi là vi hiến được?

Có nhiều lý do để dẫn đến việc tự tử, tất nhiên là tự tử là điều không tốt nhưng điều chúng ta làm là tìm cách giảm đi số lượng vụ tự tử chứ không xem điều đó là tội được

Trong bài viết của bạn có nhắc đến cụm từ "quyền được chết" cụm từ này khá hay và là một vấn đề đang được bàn luận. Quyền được chết ở đây theo mình nghỉ là họ có quyền tự sát, mà quyền được chết ở đây nó mang tính nhân văn hơn, có thể là một người đang bị dày vò bởi bệnh tật và họ muốn giải thoát cho bản thân và họ được yêu cầu được chết và khi yêu cầu của họ được thực hiện thì pháp luật không truy cứu người thực hiện yêu cầu của họ. Việc tự sát ở đây mình nghỉ mang tính xã hội nhiều hơn và pháp luật có lẽ sẽ không điều chỉnh được vấn đề này.