Ngày nay, “Hợp đồng lao động” không còn là một khái niệm quá xa lạ đối với chúng ta. Với tư cách là một loại hợp đồng, hợp đồng lao động có ý nghĩa là hình thức để các bên xác lập và thực hiện một quan hệ pháp luật và là cơ sở pháp lý để các bên bảo vệ quyền lợi của mình khi tranh chấp xảy ra. Hầu hết khi tham gia vào quá trình lao động đều được giao kết bằng hợp đồng lao động. Khi hợp đồng lao động chấm dứt thì hai bên có thể thỏa thuận gia hạn hợp đồng. Vậy hợp đồng lao động xác định thời hạn là gì và được ký tối đa mấy lần?
Hợp đồng lao động là gì?
Hợp đồng lao động là sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, tiền lương, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động.
Trường hợp hai bên thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên thì được coi là hợp đồng lao động.
Trước khi nhận người lao động vào làm việc thì người sử dụng lao động phải giao kết hợp đồng lao động với người lao động.
Ngoài ra, đối với người lao động, hợp đồng lao động còn là phương tiện pháp lý quan trọng để thực hiện quyền làm việc và quyền tự do việc làm của mình. Vậy có những loại hợp đồng nào?
Các loại hợp đồng lao động
Căn cứ tại Điều 20 Bộ luật lao động 2019 (BLLĐ 2019) đã nêu rõ, hiện nay chỉ có hai loại hợp đồng lao động sau:
- Hợp đồng lao động không xác định thời hạn: Là hợp đồng mà trong đó hai bên không xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng;
- Hợp đồng lao động xác định thời hạn: Là hợp đồng mà trong đó hai bên xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng trong thời gian không quá 36 tháng kể từ thời điểm có hiệu lực của hợp đồng.
So với BLLĐ năm 2012, BLLĐ năm 2019 đã bỏ quy định về “hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng”.
Như vậy, hiện nay khi giao kết hợp đồng lao động, người lao động và người sử dụng lao động chỉ được ký một trong hai loại hợp đồng lao động là có thời hạn hoặc không xác định thời hạn.
Thời hạn đối với hợp đồng lao động có thời hạn là bao lâu?
Thông thường, thời hạn đặt ra với hợp đồng lao động xác định thời hạn là tối đa 36 tháng. Đồng nghĩa rằng, nếu thỏa thuận ký hợp đồng lao động có thời hạn thì thời hạn làm việc tối đa là 03 năm.
Trong khi đó, nếu thỏa thuận với thời hạn làm việc dài hơn thì các bên phải ký hợp đồng lao động không xác định thời hạn.
Được ký hợp đồng lao động có thời hạn tối đa mấy lần?
Căn cứ tại Khoản 2 Điều 20 BLLĐ 2019, khi hợp đồng lao động hết hạn mà người lao động vẫn tiếp tục làm việc thì thực hiện như sau:
-Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày hợp đồng lao động hết hạn, hai bên phải ký kết hợp đồng lao động mới; trong thời gian chưa ký kết hợp đồng lao động mới thì quyền, nghĩa vụ và lợi ích của hai bên được thực hiện theo hợp đồng đã giao kết;
- Nếu hết thời hạn 30 ngày kể từ ngày hợp đồng lao động hết hạn mà hai bên không ký kết hợp đồng lao động mới thì hợp đồng đã giao kết trở thành hợp đồng lao động không xác định thời hạn;
- Trường hợp hai bên ký kết hợp đồng lao động mới là hợp đồng lao động xác định thời hạn thì cũng chỉ được ký thêm 01 lần, sau đó nếu người lao động vẫn tiếp tục làm việc thì phải ký kết hợp đồng lao động không xác định thời hạn.
Ngoại trừ một số trường hợp
Theo đó, thông thường chỉ được ký tối đa 02 lần hợp đồng có thời hạn.
Nhưng với những người lao động sau đây, người sử dụng lao động có thể thỏa thuận ký hợp đồng lao động có thời hạn nhiều hơn 02 lần:
- Người lao động được thuê làm giám đốc trong doanh nghiệp có vốn nhà nước.
- Nười lao động cao tuổi: Người lao động cao tuổi là người tiếp tục lao động sau độ tuổi nghỉ hưu khi làm việc trong điều kiện bình thường (khoản 1 Điều 149 BLLĐ 2019).
- Người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam (khoản 2 Điều 151 BLLĐ 2019).
- Người lao động là thành viên ban lãnh đạo của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đang trong nhiệm kỳ mà hết hạn hợp đồng lao động: Trường hợp này người sử dụng lao động phải tiến hành gia hạn hợp đồng lao động đã giao kết đến hết nhiệm kỳ của người đó (khoản 4 Điều 177 BLLĐ năm 2019).
Gia hạn bằng phụ lục thay vì ký hợp đồng mới có được không?
Khác với trước đây, Điều 5 Nghị định 05/2015 (hết hiệu lực kể từ ngày 01/02/2021) cho phép các bên được sửa đổi thời hạn hợp đồng bằng phụ lục để kéo dài thời hạn hợp đồng lao động nhưng chỉ được sửa đổi một lần và đảm bảo không làm thay đổi loại hợp đồng lao động đã giao kết.
Tuy nhiên, hiện nay căn cứ tại khoản 2 Điều 22 BLLĐ 2019 có quy định Phụ lục hợp đồng lao động quy định chi tiết, sửa đổi, bổ sung một số điều, khoản của hợp đồng lao động nhưng không được sửa đổi thời hạn của hợp đồng lao động. Thay vào đó, các bên buộc phải ký hợp đồng mới hoặc chấm dứt hợp đồng khi hợp đồng cũ hết hạn.
Ký hợp đồng xác định thời hạn quá số lần quy định bị xử lý như nào?
Với lỗi không giao kết đúng loại hợp đồng lao động với người lao động, doanh nghiệp sẽ bị phạt theo căn cứ tại Khoản 1 Điều 9 Nghị định 12/2022/NĐ-CP về vi phạm quy định về giao kết hợp đồng.
Cụ thể, phạt tiền mức cao nhất lên đến 25.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động khi có một trong các hành vi:
- Giao kết hợp đồng lao động không bằng văn bản với người lao động làm công việc có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên;
- Giao kết hợp đồng lao động không bằng văn bản với người được ủy quyền giao kết hợp đồng cho nhóm người lao động từ đủ 18 tuổi trở lên làm công việc theo mùa vụ, công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng quy định tại khoản 2 Điều 18 của BLLĐ;
- Giao kết không đúng loại hợp đồng lao động với người lao động;
- Giao kết hợp đồng lao động không đầy đủ các nội dung chủ yếu của hợp đồng lao động theo quy định của pháp luật.
