Cho tôi hỏi việc thu hồi giấy phép khai thác tài nguyên nước được thực hiện trong các trường hợp nào? Trình tự, thủ tục thu hồi giấy phép khai thác tài nguyên nước được thực hiện như thế nào và cơ quan nào có thẩm quyền thu hồi?
Các trường hợp phải thu hồi giấy phép khai thác tài nguyên
Căn cứ theo khoản 1 Điều 12 Nghị định 54/2024/NĐ-CP quy định về việc thu hồi giấy phép được thực hiện trong các trường hợp sau đây:
(1) Chủ giấy phép bị phát hiện giả mạo tài liệu, kê khai không trung thực các nội dung trong hồ sơ đề nghị cấp giấy phép hoặc sửa chữa làm sai lệch nội dung của giấy phép;
(2) Tổ chức là chủ giấy phép bị giải thể hoặc bị tòa án tuyên bố phá sản; cá nhân là chủ giấy phép bị chết, bị tòa án tuyên bố là đã chết, bị mất năng lực hành vi dân sự hoặc bị tuyên bố mất tích;
(3) Chủ giấy phép vi phạm quyết định đình chỉ hiệu lực của giấy phép hoặc vi phạm nhiều lần quy định tại Khoản 1 Điều 11 Nghị định 54/2024/NĐ-CP như sau:
+ Vi phạm nội dung quy định trong giấy phép gây ô nhiễm, cạn kiệt nghiêm trọng nguồn nước;
+ Khai thác nước dưới đất gây sụt, lún mặt đất, biến dạng công trình, xâm nhập mặn, cạn kiệt, ô nhiễm nghiêm trọng nguồn nước;
+ Vận hành hồ chứa, đập dâng gây lũ, lụt, ngập úng nhân tạo ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất và sinh hoạt của nhân dân ở thượng và hạ du hồ chứa, đập dâng;
+ Không thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định;
+Lợi dụng giấy phép để tổ chức hoạt động trái quy định của pháp luật.
(4) Giấy phép được cấp không đúng thẩm quyền;
(5) Khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định thu hồi giấy phép vì lý do quốc phòng, an ninh hoặc vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng.
=> Theo đó, khi thuộc 05 trường hợp nêu trên thì giấy phép khai thác tài nguyên nước sẽ bị thu hồi.
Lưu ý:
- Trường hợp giấy phép bị thu hồi do hành vi hiện giả mạo tài liệu hoặc vi phạm quyết định đình chỉ hiệu lực của giấy phép thì chủ giấy phép chỉ được xem xét cấp giấy phép mới sau khi khắc phục các vi phạm, hoàn thành các nghĩa vụ và các quy định pháp luật khác liên quan đến việc thu hồi giấy phép cũ.
- Trường hợp giấy phép bị thu hồi vì lý do quốc phòng, an ninh hoặc vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng thì chủ giấy phép được nhà nước bồi thường thiệt hại, hoàn trả tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước theo quy định của pháp luật.
Thẩm quyền thu hồi giấy phép khai thác tài nguyên nước
Căn cứ quy định tại Điều 53 Luật Tài nguyên nước 2023 thẩm quyền, trình tự, thủ tục cấp, gia hạn, điều chỉnh, cấp lại, chấp thuận trả lại, tạm dừng, đình chỉ, thu hồi giấy phép khai thác tài nguyên nước, giấy phép thăm dò nước dưới đất và kê khai, đăng ký khai thác, sử dụng tài nguyên nước được quy định như sau:
- Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp, gia hạn, điều chỉnh, cấp lại, chấp thuận trả lại, tạm dừng, đình chỉ, thu hồi giấy phép khai thác tài nguyên nước, giấy phép thăm dò nước dưới đất đối với công trình có quy mô khai thác nước lớn; công trình khai thác nước có tác động ảnh hưởng liên vùng, liên tỉnh;
- Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cấp, gia hạn, điều chỉnh, cấp lại, chấp thuận trả lại, tạm dừng, đình chỉ, thu hồi giấy phép khai thác tài nguyên nước, giấy phép thăm dò nước dưới đất không thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này; tổ chức đăng ký khai thác, sử dụng nước mặt, nước biển;
- Ủy ban nhân dân cấp huyện tổ chức đăng ký khai thác nước dưới đất;
- Ủy ban nhân dân cấp xã tiếp nhận kê khai việc khai thác nước dưới đất của hộ gia đình để sử dụng cho sinh hoạt;
=> Theo đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường có thẩm quyền thu hồi giấy phép khai thác tài nguyên nước đối với công trình có quy mô khai thác nước lớn; công trình khai thác nước có tác động ảnh hưởng liên vùng, liên tỉnh; Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền thu hồi giấy phép khai thác tài nguyên nước đối với các công trình không thuộc của Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Trình tự, thủ tục thu hồi giấy phép khai thác tài nguyên nước
Tại Điều 28 Nghị định 54/2024/NĐ-CP quy định trình tự như sau:
- Đối với trường hợp thu hồi do tổ chức là chủ giấy phép bị giải thể hoặc bị tòa án tuyên bố phá sản; cá nhân là chủ giấy phép bị chết, bị tòa án tuyên bố là đã chết, bị mất năng lực hành vi dân sự hoặc bị tuyên bố mất tích và Giấy phép được cấp không đúng thẩm quyền:
Khi thực hiện công tác kiểm tra, thanh tra định kỳ hoặc đột xuất, nếu phát hiện thuộc trường hợp bị thu hồi thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền kiểm tra, thanh tra có trách nhiệm báo cáo bằng văn bản cho cơ quan cấp phép.
Trong thời hạn 42 ngày, kể từ ngày nhận được báo cáo, cơ quan cấp phép có trách nhiệm xem xét việc thu hồi giấy phép.
- Đối với trường hợp thu hồi do bị phát hiện giả mạo tài liệu, kê khai không trung thực các nội dung trong hồ sơ đề nghị cấp giấy phép hoặc sửa chữa làm sai lệch nội dung của giấy phép; hay Chủ giấy phép vi phạm quyết định đình chỉ hiệu lực của giấy phép: Khi thực hiện công tác kiểm tra, thanh tra định kỳ hoặc đột xuất, nếu phát hiện có hành vi vi phạm, thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền kiểm tra, thanh tra xử lý theo thẩm quyền, đồng thời báo cáo bằng văn bản cho cơ quan cấp phép.
Trong thời hạn 42 ngày, kể từ ngày nhận được báo cáo, cơ quan cấp phép có trách nhiệm xem xét việc thu hồi giấy phép.
- Đối với trường hợp thu hồi do vì lý do quốc phòng, an ninh hoặc vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định thu hồi giấy phép phải thông báo cho chủ giấy phép trước ít nhất 90 ngày.
Chủ giấy phép được nhà nước bồi thường thiệt hại, hoàn trả tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước theo quy định của pháp luật.
Như vậy, từ ngày 01/7/2024, giấy phép khai thác tài nguyên nước sẽ bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền là Bộ Tài nguyên và Môi trường và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thu hồi khi thuộc 05 trường hợp nêu trên. Khi thu hồi giấy phép khai thác tài nguyên nước, cơ quan có thẩm quyền thu hồi phải thực hiện trình tự theo quy định.
