Trẻ em 3 tuổi có được làm chứng ?

Nhiều người nghĩ rằng muốn được cơ quan có thẩm quyền triêu tập đến làm chứng trong các vụ kiện thì người được triệu tập phải là người trưởng thành với nhận thức đầy đủ. Tuy nhiên, điều này có thể đã sai.

Điều 77 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 : Người biết các tình tiết có liên quan đến nội dung vụ việc được đương sự đề nghị, Tòa án triệu tập tham gia tố tụng với tư cách là người làm chứng. Người mất năng lực hành vi dân sự không thể là người làm chứng.

Điều 66 Bộ luật tố tụng hình sự 2015:

1. Người làm chứng là người biết được những tình tiết liên quan đến nguồn tin về tội phạm, về vụ án và được cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng triệu tập đến làm chứng.

2. Những người sau đây không được làm chứng:

a) Người bào chữa của người bị buộc tội;

b) Người do nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất mà không có khả năng nhận thức được những tình tiết liên quan nguồn tin về tội phạm, về vụ án hoặc không có khả năng khai báo đúng đắn.

Quy định trên không hề đề cập đến điều kiện về độ tuổi người làm chứng và khoản 2 điều 66 BLTTHS 2015 cũng không cấm trẻ em được làm chứng , do vậy, dù là đứa trẻ 3 tuổi đi nữa,  nếu đứa trẻ đó là người biết được các tình tiết liên quan đến vụ án hoặc tội phạm và không bị khiếm khuyết về mặt tâm thần hoặc thể chất thì có thể được cơ quan có thẩm quyền triệu tập đến làm chứng.

Tuy nhiên nếu người làm chứng là trẻ em thì việc lấy lời khai bắt buộc phải có sự có mặt của người đại diện theo pháp luật hoặc người đang thực hiện việc quản lý, trông nom người đó.

Khoản 3 điều 99 BLTTDS 2015: Việc lấy lời khai của người làm chứng chưa đủ mười tám tuổi, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi phải được tiến hành với sự có mặt của người đại diện theo pháp luật hoặc người đang thực hiện việc quản lý, trông nom người đó.

Đồng ý với quan điểm của bạn, đôi khi khó có thể xác định được ai mới là người có đầy đủ nhận thức và toàn diện, trường hợp này đôi khi cùng 1 độ tuổi nhưng đứa trẻ này nhận thức tốt hơn đứa trẻ khác, nếu cứ đánh đồng như vậy thì thật sự mình thấy không ổn, chưa có tính khách quan, đôi khi lại làm sai lệch định hướng ban đầu lúc đó lại khỗ :(

Nhưng trước hết phải xem rằng việc làm chứng này có thực sự đạt được mục đích tố tụng hay không? Mình cảm thấy chưa thực sự thuyết phục câu chuyện trẻ em 3 tuổi có thể làm người làm chứng, bạn có thể nêu thêm các văn bản hướng dẫn hoặc 1 vụ việc thực tế không?

Mình thấy trẻ em 3 tuổi làm chứng thì không hợp lý lắm, nếu có người giám hộ hay người đại diện thì thành ra người giám hộ hay người đại diện thành người làm chứng rồi nđâu phải là trẻ em 3 tuổi nữa. Những trường hợp này cần có những quy định cụ thể và sát đáng hơn

Mình cũng cảm thấy việc xác định độ tuổi là bao nhiêu thì được làm chứng khó khó, việc xác định có đủ nhận thức hay không là cả một vấn đề, những quy định hiện nay chỉ mang tính chất ước khoảng mà thôi. (ví dụ độ tuổi kết hôn ở các quốc gia rất khác nhau, có nước cho rằng 15 tuổi là đủ nhận thức và tâm sinh lý, nhưng có quốc gia độ tuổi này phải là 18 mới được). Luật đưa ra quy định nhưng việc áp dụng và xử lý trên thực tế mình thấy cũng cần linh hoạt, linh hoạt thế nào thì lại phải dựa trên mỗi tình huống cụ thể thôi, bản thân mình cũng thấy rất mơ hồ.

Theo nguyên tắc, có chấp nhận lời khai của nhân chứng hay không là việc của tòa án, vì không phải bao giờ họ cũng khai đúng về các tình tiết của vụ án. Tuy nhiên, nếu bác bỏ lời khai của họ thì tòa phải có lý do hợp lý chứ không phải chỉ dựa vào độ tuổi.

Đồng ý người làm chứng là người biết tình tiết nội dung vụ việc tuy nhiên mình không nghĩ trẻ em 3 tuổi lại đủ khả năng hiểu biết để có thể đứng ra làm chứng cho bất kỳ một vụ việc nào đó. Thêm nữa cho dù có biết hay chứng kiến nội dung vụ việc thì cách mà trẻ thuật lại câu chuyện cũng chưa chắc đã đúng với sự thật nên tính xác thực của lời làm chứng trong trường hợp này là không đảm bảo.

Người 3 tuổi cũng có thể được xem rơi vào trường hợp người có nhược điểm về thể chất nên cũng được liệt kê vào những người không được làm chất. Nếu pháp luật không quy định thì thực tiến thì cũng không thể nào xác định được người 3 tuổi có thể làm người làm chứng được. Pháp luật phải nhìn nhận và đúng răng trẻ em 3 tuổi không thể nào làm chứng

Người làm chứng là người biêt được tình tiết liên quan đến vụ án đó. Giá trị về lời nói và chứng mình của người làm chứng trong vụ án là rất quan trọng, phần nào đó người làm chứng quyết định đến kết quả của vụ án. Vậy nên yêu cầu về năng lực pháp lý cảu người làm chứng là quan trọng. Một đứa trẻ 3 tuổi không trí nhớ, khả năng nhận thức vấn đề, khả năng diễn đạt chưa được tốt, vậy nên với một đứa trẻ từ 3 không thể là người làm chứng được.

Mình cũng đồng tình với ý kiến của các bạn cho rằng không nên đưa trẻ em 3 tuổi vào làm chứng trong vụ án. Bởi rất đơn giản, để lời khai của nhân chứng trở thành căn cứ để giải quyết vụ án thì lời khai đó phải đảm bảo đầy đủ các yếu tố của chứng cứ trong đó có tính xác thực so với thực tế tình tiết vụ việc. Trong khi đó, với khả năng nhận thức, nắm bắt vấn đề của trẻ em ở độ tuổi còn quá ít như vậy thì việc đảm bảo tính xác thực trong lời khai của trẻ là rất khó.

Đúng là để trẻ em 3 tuổi ra làm chứng thì không hợp lý lắm nhưng còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác, tòa án còn xem xét có chấp nhận hay không vì nhiều khi vụ án xảy ra thì chỉ có duy nhất đứa trẻ 3 tuổi đó có mặt ở đó