Vừa qua, trào lưu tạo ảnh hoạt hình Nhật Bản (anime) rộ lên, theo đó đây là xu hướng dễ thương lưu lại những khoảnh khắc đáng yêu của các bạn trẻ, cặp đôi, gia đình,... Tuy nhiên ẩn trong trào lưu này là nguy cơ bị lợi dụng để tạo deepfake, đánh cắp tài khoản.
Theo đó, Ứng dụng Loopsie và một ứng dụng chỉnh sửa ảnh bằng AI khác từng vươn lên đứng đầu trong danh sách những app được tải về nhiều nhất tại Việt Nam trên App Store và Google Play.
Được biết, việc sử dụng các ứng dụng chỉnh sửa ảnh cung cấp ảnh khuôn mặt cá nhân tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Cụ thể, đại diện Cục An toàn thông tin cho biết, ứng dụng dạng này luôn đòi hỏi người sử dụng cung cấp hình ảnh, ngoài ra còn có thể yêu cầu truy cập kho ảnh, camera điện thoại và một số quyền khác.
Nếu người dùng đồng ý, nhà cung cấp dịch vụ có thể thu thập thông tin về khuôn mặt, hình dáng và một số thông tin cá nhân như email, số điện thoại, sau đó xử lý với mục đích khác nhau.
Trong khi đó, dữ liệu khuôn mặt là một trong những dữ liệu quan trọng hiện nay, có thể được dùng để xác thực tài khoản. Với công nghệ deepfake, dữ liệu khuôn mặt có thể được sử dụng tạo các hình ảnh giả sao chép chân dung người khác.
Vì thế, dựa trên những phân tích đó, có hai kịch bản mà kẻ gian có thể lợi dụng dữ liệu khuôn mặt, đó là sử dụng để đánh cắp tài khoản ở những ứng dụng yêu cầu xác thực bằng khuôn mặt và tạo cuộc gọi deepfake giả danh bạn bè, người thân để dụ chuyển tiền. Đây cũng là một trong những chiêu lừa trực tuyến phổ biến được Cục cảnh báo thời gian qua.
Qua đó, khuyến nghị người dùng cần chọn lọc, tìm đến những ứng dụng uy tín, hoặc có cơ quan có thẩm quyền đánh giá.
Đặc biệt, trước khi sử dụng một ứng dụng nào đó, người dùng cần đọc kỹ điều khoản, xem xét quyền truy cập trước khi bấm nút chấp nhận và không nên chia sẻ hình ảnh riêng tư, nhạy cảm lên các ứng dụng này.
Deepfake tại Việt Nam và cách thức phòng, tránh lừa đảo
Trước đó, đã có một số hiện tượng lừa đảo bằng Deepfake với những cách thức giả dạng người quen từ những thông tin thu thập được từ mạng xã hội thì đã xảy ra.
Vậy nên, cần lưu ý một số cách thức phòng tránh sau:
- Liên lạc với người thân, bạn bè xem có đúng là họ cần tiền không.
- Kiểm tra kỹ số tài khoản được yêu cầu chuyển tiền. Nếu là tài khoản lạ, tốt nhất là không nên tiến hành giao dịch.
- Nếu cuộc gọi từ người tự xưng là đại diện cho ngân hàng, hãy gác máy và gọi trực tiếp cho ngân hàng để xác nhận cuộc gọi vừa rồi có đúng là ngân hàng thực hiện hay không.
- Các cuộc gọi thoại hay video có chất lượng kém, chập chờn là một yếu tố để bạn nghi ngờ người gọi cũng như tính xác thực của cuộc gọi.
Tham khảo: Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản
Truy cứu TNHS tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản
Theo đó, căn cứ Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi điểm a, c Khoản 3 Điều 2 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 quy định về mức phạt cho tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cụ thể:
Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2-50 triệu đồng hoặc dưới 2 triệu đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
- Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
- Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật Hình sự 2015, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
- Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
- Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ;
Mức phạt cao nhất của tội này có thể bị phạt tù chung thân.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01-05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Vi phạm quy định về gây thiệt hại đến tài sản của người khác bị xử phạt hành chính như thế nào?
Căn cứ theo quy định tại Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định như sau:
Phạt tiền từ 2-3 triệu đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
- Trộm cắp tài sản, xâm nhập vào khu vực nhà ở, kho bãi hoặc địa điểm khác thuộc quản lý của người khác nhằm mục đích trộm cắp, chiếm đoạt tài sản;
- Công nhiên chiếm đoạt tài sản;
- Dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản hoặc đến thời điểm trả lại tài sản do vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng, mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả;
- Không trả lại tài sản cho người khác do vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng nhưng sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản;
- Thiếu trách nhiệm gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp.
Mức phạt cao nhất cho Hành vi này có thể đến 05 triệu đồng.
Ngoài ra, còn áp dụng hình thức xử phạt bổ sung:
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính;
- Trục xuất người nước ngoài có hành vi vi phạm hành chính.
Biện pháp khắc phục hậu quả đối với tội này là:
- Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm;
- Buộc trả lại tài sản do chiếm giữ trái phép;
- Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu.
