Thời phong kiến chú trọng đến nho giáo, đặc biệt là tư tưởng" Tam cương, ngũ thường" nên hình phạt đối với tội này rất nặng. Mình xin chia sẻ những quy định về tội ngoại tình được quy định trong Bộ luật Hồng Đức.
Theo “Hồng Đức thiện chính thư”, năm Bính Thân (1476), Lê Thánh Tông ban bố các quy định về hộ hôn, ở mục thứ 34, nghiêm cấm đàn bà ngoại tình bởi “người đàn bà ngoại tình là phạm vào điều luật, trái với luân thường đạo lý”.
– Nguyễn thị thấy chồng mình nhà nghèo, cha già, chồng bận việc quan sai bảo, nên cố ý ngoại tình, xử tội giảo, phạt 80 roi, điền sản trả lại cho người chồng, theo luật thi hành, không thể tha thứ.
Cũng trong năm ấy, có thêm các điều răn cấm : “Nếu là thông dâm thì phạt đánh 80 trượng. Có chồng mà thông dâm thì phạt đánh 90 trượng; dụ dỗ, tán tỉnh người khác thông dâm, phạt đánh 100 trượng, lưu đày 3000 dặm… “
Đến năm Kỷ Dậu (1489), vua quy định thêm về các điều thông gian, theo đó “Con trai con gái đồng tình thông dâm thì phạt đánh 50 roi, con gái đưa vào nhà quan làm nô tì, con trai xử đồ làm chủng điền binh hoặc làm quân ở phủ Hoài Nhân.
Thông dâm với vợ người khác bị phạt đánh 100 trượng, thích 8 chữ vào mặt, đầy đi châu xa. Đang có tang mà dụ dỗ gian díu thì xử vào tội thông dâm, nếu là thông dâm thì tội cũng thế…
Trong bộ “Quốc triều Hình luật” (Bộ luật Hồng Đức) cũng có một số điều quy định liên quan đến việc ngoại tình, tại điều 401 quy định xử lý các trường hợp ngoại tình như sau : “Gian dâm với vợ người khác thì xử tội lưu hay tội chết; với vợ lẽ người khác thì giảm tội một bậc, với người quyền quý thì sẽ xử cách khác; kẻ phạm tội đều phải nộp tiền tạ tội theo luật.
Vợ cả, vợ lẽ phạm tội đều xử tội lưu, điền sản trả lại cho người chồng. Nếu là vợ chưa cưới thì đôi bên đều được giảm một bậc”, nếu “thông gian với vợ người thì bị xử phạt 60 trượng, biếm hai tư, bắt nộp tiền tạ nhiều ít theo bậc cao thấp của người đàn bà, nếu sang hèn cách nhau xa thì lại xử khác” (điều 405).
Trường hợp mà “gian dâm trong cung cấm thì bị xử tội chém. Kẻ đang có tang cha, mẹ hay tang chồng mà gian dâm cũng bị xử tội chém” (điều 408).
Nếu quan chức mà lợi dụng việc xử lý các án tụng để thỏa mãn lòng dục của mình thì theo điều 409: “Ngục quan và ngục lại, ngục tốt gian dâm với những đàn bà, con gái có việc kiện tụng thì xử tội nặng hơn tội gian dâm thường một bậc. Đàn bà, con gái mà thuận tình thì giảm tội ba bậc, bị hiếp thì không xử tội”.
Trường hợp người phạm tội thuộc địa vị xã hội khác nhau thì mức xử lý cũng khác nhau, điều 407 quy định: “Đày tớ mà gian dâm với vợ, con gái, con dâu của chủ nhà thì bị xử tội chém, điền sản của phạm nhân phải tịch thu trả cho chủ;
gian dâm với đàn bà, con gái hàng cơ thân (họ hàng thân thuộc) của chủ, với vợ con người cơ thân của chủ, cũng đều bị tội như thế. Người làm thuê hay người tá điền mà phạm tội thì cũng phải xử tội như thế. Đàn bà, con gái đều bị xử tội lưu”.
Trong sách “Quốc triều Hồng Đức niên gian chư cung thể thức” cũng có một số quy định liên quan như sau : “Nếu thông dâm với vợ người khác sẽ bị xử tội chết, còn người đàn bà sẽ bị đánh 50 roi, phải trả điền sản cho nhà chồng”, còn nếu “dụ dỗ vợ người khác, bị đánh 80 gậy, xử tội đồ, giáng một chức”.
Trường hợp nếu ban đêm đột nhập vào nhà người khác thì “chẳng phải là thông dâm cũng là trộm cắp, lúc đó có bị đánh chết thì người đánh cũng không có tội, nếu còn sống thì bị xử tội lưu đầy”. Nếu phụ nữ “phản bội chồng bỏ trốn, bị đánh 50 roi, bắt trả lại cho chồng cũ”, còn “phụ nữ ngoại tình phạt đánh 50 roi, bắt trả lại ruộng cho chồng”.
Trường hợp chưa xác định có việc ngoại tình hay không nhưng nếu có hành vi “chứa vợ người khác ở nhà mình, bị đánh 80 trượng, xử tội đồ làm lính chăn voi” hoặc “đùa cợt với vợ người khác, bị đánh 80 gậy, bị xử tội đồ biếm một tư”.
Nhằm ngăn chặn việc khi bắt được gian phu, dâm phụ, trong lúc nóng giận gia chủ sẽ đánh đập, sát hại họ, do đó theo quy định tại điều 410 bộ Quốc triều hình luật :
“Người nào bắt được gian phu trong đêm tối, đã bắt được mà còn đánh chết người thì bị xử tội đồ làm chủng điền binh và bị bắt trả một phần ba số tiền đền mạng cho vợ con người bị chết. Nếu đánh trọng thương thì xử tội đồ làm khao đinh. Nếu chưa phân phải trái mà đánh người chết ngay tại chỗ thì không phải tội”.
Ngoài ra còn có hiện tượng khi bị phát hiện, giữa hai bên có sự thỏa thuận, hòa giải với nhau, nhưng pháp luật không chấp nhận điều đó, theo sách Thiên Nam dư hạ tập, vào năm Giáp Ngọ (1474) Lê Thánh Tông ban lệnh về cấm thỏa thuận riêng, trong đó có quy định :
“Vợ cả, vợ lẽ bị người ta dụ dỗ mà thông dâm, tuy là muốn giải hòa nhưng đây là việc quan hệ đến phong hóa, lệnh cứ theo điều9 KD Ngoai tinh 7 luật mà trị. Nếu người chồng tự thỏa thuận riêng với gian phu thì bị đầy đi châu gần, nhận tiền của gian phu thì xử tăng một bậc theo luật, số tiền đó sung công quỹ”...
