Không ít trường hợp các cặp đôi yêu nhau, chưa đủ tuổi kết hôn, họ không thể đăng ký kết hôn được, tuy nhiên họ muốn tổ chức làm đám cưới trước, đợi khi nào đủ tuổi thì sẽ hoàn tất thủ tục đăng ký với cơ quan nhà nước để trở thành vợ chồng hợp pháp. Có một câu hỏi đặt ra là liệu trường hợp làm đám cưới khi một trong hai chưa đủ tuổi thì có bị ở tù hay không?
1. Tổ chức làm đám cưới khi một trong hai chưa đủ tuổi thì có bị ở tù không?
Theo quy định của Luật Hôn nhân gia đình thì việc lấy vợ, lấy chồng khi một bên hoặc cả hai bên chưa đủ tuổi kết hôn được gọi là tảo hôn. Như vậy hành vi tổ chức chức làm đám cưới khi một trong hai chưa đủ tuổi được xem là tảo hôn.
Việc chưa đủ tuổi kết hôn thuộc hành vi tảo hôn, người chưa đủ tuổi kết hôn mà tổ chức đám cưới sẽ bị pháp luật xử phạt.
Theo Điều 58 Nghị định 82/2020/NĐ-CP xử phạt hành vi tảo hôn, tổ chức tảo hôn như sau:
“Hành vi tảo hôn, tổ chức tảo hôn
1. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi tổ chức lấy vợ, lấy chồng cho người chưa đủ tuổi kết hôn.
2. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi duy trì quan hệ vợ chồng trái pháp luật với người chưa đủ tuổi kết hôn mặc dù đã có bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Toà án."
Như vậy, trong trường hợp người có hành vi tổ chức tảo hôn thì có thể bị xử phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng.
Ngoài ra cũng theo Điều 183 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về tội tổ chức tảo hôn như sau:
"Điều 183. Tội tổ chức tảo hôn
Người nào tổ chức việc lấy vợ, lấy chồng cho những người chưa đến tuổi kết hôn, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm."
Tổ chức tảo hôn trong trường hợp đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội tổ chức tảo hôn.
Người phạm tội có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm.
Tóm lại, người tổ chức làm đám cưới khi một trong hai chưa đủ tuổi thì có thể bị phạt tiền (hành chính và hình sự), phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm chứ không bị phạt tù trong trường hợp phạm tội.
2. Bao nhiêu tuổi thì mới phải chịu trách nhiệm hình sự về tội tổ chức tảo hôn?
Căn cứ Điều 12 Bộ luật Hình sự 2015, được sửa đổi bởi khoản 3 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 có quy định về tuổi chịu trách nhiệm hình sự như sau:
- Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác.
- Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này.
Tội tổ chức tảo hôn là Điều 183 của Bộ luật Hình sự, đối chiếu quy định trên thì người từ đủ 16 tuổi trở lên mới phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này (không có quy định khác về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự đối với tội này).
