Bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần là một trong những quyền lợi mà người lao động (NLĐ) có tham gia bảo hiểm được hưởng. Trong trường hợp nghỉ việc, thôi việc, nghỉ hưu mà NLĐ đang cần tiền gấp thì có thể rút tiền từ BHXH một lần để hỗ trợ phần nào sinh hoạt.
Tuy nhiên, để được hưởng BHXH một lần NLĐ phải đáp ứng đủ các điều kiện từ phía bảo hiểm cũng như quy định pháp luật về nhận BHXH một lần. Ngoài ra, để hỗ trợ kịp thời trang trải các chi phí sinh hoạt thì NLĐ cần chú các thủ tục để nhận tiền từ BHXH một lần.
Điều kiện hưởng BHXH một lần
Các đối tượng sau đây được hưởng BHXH một lần là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc được quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, bao gồm:
(1) Người làm việc theo HĐLĐ không xác định thời hạn, HĐLĐ xác định thời hạn, HĐLĐ dịch vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả HĐLĐ được ký kết với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi.
(2) Người làm việc theo HĐLĐ có thời hạn từ đủ 01 tháng - dưới 03 tháng.
(3) Cán bộ, công chức, viên chức.
(4) Công nhân quốc phòng, công nhân công an, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu.
(5) Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật CAND; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân.
(6) Hạ sĩ quan, chiến sĩ QĐND; hạ sĩ quan, chiến sĩ CAND phục vụ có thời hạn; học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí.
(7) Người đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.
(8) Người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương.
(9) Người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn.
Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định bảo hiểm mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH hoặc chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
Người đã tham gia BHXH nhưng ra nước ngoài để định cư thì có thể rút một lần.
Đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế nhằm đảm bảo tiền chữa trị kịp thời.
Trường hợp NLĐ là phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu thì cũng được nhận BHXH một lần.
Như vậy, chỉ những đối tượng đóng BHXH bắt buộc mới cần phải đáp ứng các điều kiện trên để được rút tiền từ BHXH mà mình tham gia. Lưu ý, việc nhận BHXH một lần sẽ đem đến nhiều thiệt thòi cho NLĐ, vì lợi ích trước mắt sẽ bỏ lỡ cơ hội được hưởng lương hưu để trang trải cuộc sống, cũng như được hưởng chế độ bảo hiểm y tế để chăm sóc sức khỏe khi về già.
Hồ sơ hưởng BHXH một lần
Để nhận tiền từ bảo hiểm NLĐ cần chuẩn bị hồ sơ đề nghị hưởng BHXH một lần theo quy định tại Điều 109 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 về hồ sơ hưởng BHXH một lần bao gồm:
(1) Sổ bảo hiểm xã hội (bản chính).
(2) Đơn đề nghị hưởng bảo hiểm xã hội một lần của người lao động.
Trường hợp đối với người ra nước ngoài để định cư phải nộp thêm bản sao giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau đây:
- Hộ chiếu do nước ngoài cấp.
- Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài.
- Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.
Hình thức nộp hồ sơ BHXH một lần
NLĐ có thể nộp đầy đủ hồ sơ theo quy định cho cơ quan BHXH huyện/tỉnh nơi cư trú theo 1 trong 3 hình thức sau:
- Qua giao dịch điện tử: NLĐ đăng ký nhận mã xác thực và gửi hồ sơ điện từ đến Cổng Thông tin điện tử BHXH Việt Nam hoặc qua Tổ chức I-VAN; trường hợp không chuyển hồ sơ giấy sang định dạng điện tử thì gửi toàn bộ hồ sơ giấy cho cơ quan BHXH qua dịch vụ bưu chính công ích.
- Qua dịch vụ bưu chính công ích.
- Trực tiếp tại cơ quan BHXH.
Thời gian giải quyết BHXH một lần
Theo quy định tại khoản 4 Điều 110 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 về giải quyết hưởng BHXH một lần trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định đối với trường hợp hưởng BHXH một lần, cơ quan BHXH có trách nhiệm giải quyết và tổ chức chi trả cho NLĐ.
Trường hợp không giải quyết thì cơ quan BHXH phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Trong trường hợp người lao động làm đúng thủ tục hưởng BHXH 1 lần và đã nhận được giấy hẹn từ cơ quan BHXH mà vẫn chưa nhận được tiền thì phải làm sao?
Nếu người lao động vẫn chưa nhận được tiền trong trường hợp nêu trên có thể có lỗi trong quá trình liên hệ với bạn. Người lao động cần cung cấp thông tin về Phiếu hẹn đến cơ quan BHXH để kiểm tra lại quá trình xử lý hồ sơ, đảm bảo giải quyết kịp thời quyền lợi của người lao động.
Nhận tiền BHXH một lần
Sau khi được thông báo chấp thuận nhận tiền BHXH một lần NLĐ sẽ nhận hồ sơ và các giấy tờ liên quan theo hình thức đã đăng ký như trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc qua dịch vụ bưu chính công ích hoặc qua giao ngân hàng.
Cũng tương tự các cách thức trên NLĐ cũng nhận tiền thông qua việc nhận trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc thông qua dịch vụ bưu chính công ích hoặc thông qua tài khoản cá nhân (ATM đã đăng ký trong hồ sơ)
Trường hợp ủy quyền cho người khác lĩnh thay, thực hiện theo quy định tại thủ tục "ủy quyền lĩnh thay các chế độ BHXH, trợ cấp thất nghiệp" hoặc bản chính Hợp đồng ủy quyền theo quy định của pháp luật
Như vậy, khi hoàn tất các thủ tục trên thì NLĐ sẽ được nhận toàn bộ số tiền BHXH mà mình được hưởng theo quy định, qua đó giúp NLĐ có thể trang trải chi phí cuộc sống.
Dù vậy, theo tính toán của cơ quan BHXH, nếu cùng một thời gian đóng BHXH thì tổng lợi ích bằng tiền khi hưởng lương hưu hằng tháng sẽ cao hơn nhiều khi hưởng BHXH một lần. Do đó, cơ quan BHXH khuyến khích NLĐ nên bảo lưu thời gian tham gia BHXH thay vì nhận BHXH một lần trong trường hợp không cần thiết.
