Thủ tục giải quyết các tranh chấp đất đai

Chào bạn!

Ngày 22/7/2004, TAND Tối cao đã ban hành Công văn số 116/2004/KHXX về việc thực hiện thẩm quyền của Toà án nhân dân theo quy định của Luật Đất đai năm 2003.

Điểm a mục 2 của công văn nêu rõ:

Kể từ ngày 01-7-2004 trở đi Tòa án chỉ thụ lý, giải quyết tranh chấp đất đai, nếu tranh chấp đất đai đã được hòa giải tại UBND cấp xã mà một bên hoặc các bên đương sự không nhất trí và khởi kiện đến Tòa án. Trong trường hợp đương sự nộp đơn khởi kiện yêu cầu Tòa án thụ lý, giải quyết tranh chấp đất đai mà tranh chấp đó chưa qua hòa giải tại UBND cấp xã, thì Tòa án trả lại đơn khởi kiện cho đương sự theo quy định tại khoản 4 Điều 36 Pháp lệnh Thủ tục giải quyết các vụ án dân sự và hướng dẫn cho họ thực hiện theo quy định tại Điều 135 và Điều 136 Luật Đất đai năm 2003.

Tuy nhiên, Luật đất đai cũng như công văn này không nêu rõ những loại tranh chấp về đất đai như thế nào thì bắt buộc phải qua hoà giải tại phường xã. Đến nay tuy Pháp lệnh Thủ tục giải quyết các vụ án dân sự đã được thay thế bằng BLTTDS nhưng cũng chưa có hướng dẫn nào thay thế công văn này cũng như hướng dẫn thêm. Do vậy, thực tế tại các Toà án địa phương có nhiều quan điểm khác nhau như bạn đã nêu.

Theo tôi thì chỉ có tranh chấp đất đai giữa vợ chồng (không có người thứ 3) trong vụ án ly hôn mới không cần phải qua thủ tục hoà giải ở phường, xã. Bởi trong vụ án ly hôn, quan hệ pháp luật chính cần giải quyết là quan hệ hôn nhân chứ không phải là tranh chấp đất đai. Còn nếu có người thứ 3 tranh chấp thì cũng phải qua hoà giải ở phường, xã.

Về vấn đề tạm đình chỉ hay đình chỉ, theo tôi đã được pháp luật quy định quá rõ. Việc hoà giải tranh chấp đất đai tại phường xã là thủ tục bắt buộc. Vì vậy, việc chưa có thủ tục này đồng nghĩa với chưa có đủ điều kiện khởi kiện và khi nhận đơn, Toà án phải trả lại đơn khởi kiện theo điểm đ khoản 1 điều 168 BLTTDS. Nhưng vì một lý do nào đó mà Toà án không phát hiện ra nên đã cho thụ lý thì phải giải quyết theo khoản 2 điều 192 BLTTDS: "Toà án ra quyết dịnh đình chỉ giải quyết vụ án dân sự, xoá tên vụ án đó trong sổ thụ lý và trả lại đơn khởi kiện và tài liệu, chứng cứ kèm theo cho đương sự nếu vụ án thuộc trường hợp trả lại đơn khởi kiện quy định tại Điều 168 Bộ luật này".

Trên đây là quan điểm thảo luận của cá nhân tôi. Các bạn khác cùng tham gia thảo luận thêm nhé.

Rất vui khi nhận được lời cảm ơn từ bạn, bởi không có nhiều người làm được như vậy.

Bạn à, Bộ luật hay Luật đều là văn bản có giá trị pháp lý như nhau. Điều 12 Bộ luật dân sự và Điều 135 Luật Đất đai hay Công văn số 116/2004/KHXX hoàn toàn không có gì mâu thuẫn với nhau cả. Bạn nên nhớ rằng đều 12 BLDS là nguyên tắc hòa giải chứ không phải quy định những vụ việc bắt buộc hay không bắt buộc hòa giải.