Theo quy định tại Khoản 1 Điều 3 Nghị định 136/2016/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 221/2013/NĐ-CP thì đối tượng áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc bao gồm:
1. Người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên, có nơi cư trú ổn định, trong thời hạn 02 năm kể từ ngày chấp hành xong quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn do nghiện ma túy hoặc trong thời hạn 01 năm kể từ ngày hết thời hiệu thi hành quyết định áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn do nghiện ma túy mà vẫn còn nghiện.
2. Người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên, có nơi cư trú ổn định, bị chấm dứt thi hành quyết định giáo dục tại xã, phường, thị trấn do nghiện ma túy.
3. Người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên, không có nơi cư trú ổn định.
Tại Điều 95 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 có quy định vệ Biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc cụ thể như sau: Đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là biện pháp xử lý hành chính áp dụng đối với người có hành vi vi phạm quy định tại Điều 96 của Luật này để chữa bệnh, lao động, học văn hóa, học nghề dưới sự quản lý của cơ sở cai nghiện bắt buộc. Thời hạn áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc từ 12 tháng đến 24 tháng.
Theo đó, đối với người nghiện lần đầu mà có nơi cư trú ổn định thì sẽ không áp dụng đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Trường hợp này có thể cho cai nghiện tại nhà hoặc áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn.
Trường hợp, người nghiện lần đầu mà không có nơi cư trú ổn định thì sẽ áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.