Công ty cổ phần (CTCP) là loại hình doanh nghiệp phổ biến hiện nay, điều đặc biệt của CTCP đó là có Đại hội đồng cổ đông đây là cơ quan quyền lực của CTCP, vậy trường hợp đã là thành viên của Hội đồng quản trị có bắt buộc là cổ đông trong Đại hội đồng cổ đông?
1. Hội đồng quản trị là ai?
Hội đồng quản trị là tổ chức quản lý công ty cổ phần, do Đại hội đồng cổ đông bầu ra, qua đó có quyền và nghĩa vụ của hội đồng quản trị theo quy định của Luật doanh nghiệp 2020 và Điều lệ của công ty.
Hội đồng quản trị sẽ điều hành một số vấn đề cụ thể trong công ty cổ phần như có quyền đại diện cho công ty đưa ra các quyết định, thực hiện quyền và nghĩa vụ của công ty. Hội đồng quản trị không thuộc thẩm quyền của Đại hội đồng cổ đông.
2. Cơ cấu tổ chức quản lý của công ty cổ phần
Tổ chức quản lý của CTCP là những cơ quan điều hành doanh nghiệp, đây là những cá nhân hoặc tổ chức nắm giữ nhiều quyền hạn trong công ty, theo Điều 137 Luật doanh nghiệp 2020 cho biết cơ cấu tổ chức quản lý công ty cổ phần quy định như sau:
2.1 Mô hình tổ chức quản lý công ty cổ phần
Trừ trường hợp pháp luật về chứng khoán có quy định khác, CTCP có quyền lựa chọn tổ chức quản lý và hoạt động theo một trong hai mô hình sau đây:
- Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát và Giám đốc hoặc Tổng giám đốc.
Trường hợp công ty cổ phần có dưới 11 cổ đông và các cổ đông là tổ chức sở hữu dưới 50% tổng số cổ phần của công ty thì không bắt buộc phải có Ban kiểm soát.
- Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị và Giám đốc hoặc Tổng giám đốc. Trường hợp này ít nhất 20% số thành viên Hội đồng quản trị phải là thành viên độc lập và có Ủy ban kiểm toán trực thuộc Hội đồng quản trị.
Cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban kiểm toán quy định tại Điều lệ công ty hoặc quy chế hoạt động của Ủy ban kiểm toán do Hội đồng quản trị ban hành.
2.2 Người đại diện theo pháp luật của công ty
Trường hợp công ty chỉ có một người đại diện theo pháp luật thì Chủ tịch Hội đồng quản trị hoặc Giám đốc hoặc Tổng giám đốc là người đại diện theo pháp luật của công ty.
Trường hợp Điều lệ chưa có quy định thì Chủ tịch Hội đồng quản trị là người đại diện theo pháp luật của công ty.
Trường hợp công ty có hơn một người đại diện theo pháp luật thì Chủ tịch Hội đồng quản trị và Giám đốc hoặc Tổng giám đốc đương nhiên là người đại diện theo pháp luật của công ty.
3. Điều kiện trở thành thành viên Hội đồng quản trị
Để được bầu làm thành viên của Hội đồng quản trị thì người này phải đáp ứng được tiêu chuẩn và điều kiện làm thành viên Hội đồng quản trị quy định tại Điều 155 Luật doanh nghiệp 2020 như sau:
3.1 Tiêu chuẩn thành viên Hội đồng quản trị
- Là người có trình độ chuyên môn, kinh nghiệm trong quản trị kinh doanh hoặc trong lĩnh vực, ngành, nghề kinh doanh của công ty và không nhất thiết phải là cổ đông của công ty.
Tuy nhiên, trừ trường hợp Điều lệ công ty có quy định khác thì thực hiện theo Điều lệ.
- Điều đặc biệt là thành viên Hội đồng quản trị công ty có thể đồng thời là thành viên Hội đồng quản trị của công ty khác.
Thành viên Hội đồng quản trị không được là người có quan hệ gia đình của Giám đốc, Tổng giám đốc và người quản lý khác của công ty; của người quản lý, người có thẩm quyền bổ nhiệm người quản lý công ty mẹ.
3. 2 Thành viên độc lập Hội đồng quản trị
Hội đồng quản trị trong trường hợp này ít nhất 20% số thành viên Hội đồng quản trị phải là thành viên độc lập và có Ủy ban kiểm toán trực thuộc Hội đồng quản trị phải có các tiêu chuẩn và điều kiện của Điều 155 Luật doanh nghiệp 2020 sau đây:
- Không phải là người đang làm việc cho công ty, công ty mẹ hoặc công ty con của công ty; không phải là người đã từng làm việc cho công ty, công ty mẹ hoặc công ty con của công ty ít nhất trong 03 năm liền trước đó.
- Không phải là người đang hưởng lương, thù lao từ công ty, trừ các khoản phụ cấp mà thành viên Hội đồng quản trị được hưởng theo quy định.
- Không phải là người có vợ hoặc chồng, bố đẻ, bố nuôi, mẹ đẻ, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi, anh ruột, chị ruột, em ruột là cổ đông lớn của công ty; là người quản lý của công ty hoặc công ty con của công ty.
- Không phải là người trực tiếp hoặc gián tiếp sở hữu ít nhất 01% tổng số cổ phần có quyền biểu quyết của công ty.
- Không phải là người đã từng làm thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát của công ty ít nhất trong 05 năm liền trước đó, trừ trường hợp được bổ nhiệm liên tục 02 nhiệm kỳ.
Trường hợp thành viên độc lập Hội đồng quản trị phải thông báo với Hội đồng quản trị về việc không còn đáp ứng đủ các tiêu chuẩn và điều kiện và đương nhiên không còn là thành viên độc lập Hội đồng quản trị kể từ ngày không đáp ứng đủ các tiêu chuẩn và điều kiện.
Hội đồng quản trị phải thông báo trường hợp thành viên độc lập Hội đồng quản trị không còn đáp ứng đủ các tiêu chuẩn và điều kiện để bầu bổ sung thành viên độc lập Hội đồng quản trị trong thời hạn 06 tháng kể từ ngày nhận được thông báo.
Như vậy thành viên Hội đồng quản trị không nhất thiết phải là cổ đông của Hội đồng cổ đông CTCP, chỉ cần người này đáp ứng đủ năng lực, chuyên môn để trở thành thành viên của Hội đồng quản trị, trừ trường hợp điều lệ công ty có quy định khác thì không bắt buộc.
