Tập hợp những câu hỏi liên quan đến Chính sách Bảo hiểm xã hội

Bố tôi là thủ quỹ ủy ban xã được gần 20 năm. Năm nay bố tôi 55 tuổi. Trước đây bố tôi không được đóng BHXH. Theo Luật BHXH 2014, từ 1/1/2016, cán bộ không chuyên trách cấp xã như bố tôi được đóng BHXH bắt buộc.

Tuy nhiên, khi hỏi cán bộ LĐTBXH xã phụ trách việc này thì được trả lời là không được đóng, mà chỉ đóng BHXH tự nguyện, đóng trước cho những năm còn thiếu cho đến tuổi về hưu. Xin BHXH trả lời giúp trường hợp của bố tôi có được đóng BHXH bắt buộc không? và đóng như thế nào, xã phải đóng bao nhiêu và bố tôi phải đóng bao nhiêu, bố tôi có được hưởng chế độ ốm đau khi đóng BHXH bắt buộc không hay chỉ có 2 chế độ hưu trí và tử tuất? Sau khi nghỉ hưu thì tiếp tục đóng như thế nào để được hưởng lương hưu? Xin BHXH trả lời giúp thắc mắc của tôi. Xin cảm ơn anh/chị.

BHXH Việt Nam trả lời:

Căn cứ quy định tại Điểm i Khoản 1 Điều 2 Luật BHXH năm 2014; Khoản 3, Khoản 4 Điều 2 Nghị định số 121/2003/NĐ-CP ngày 21/10/2003 của Chính phủ về chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức ở xã, phường, thị trấn;  Khoản 1, Khoản 2 Điều 9 Thông tư liên tịch số 03/2010/TTLT-BNV-BTC-BLĐTB&XH ngày 27/5/2010 của Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội hướng dẫn thực hiện Nghị định số 92/2009/NĐ-CP ngày 22/10/2009 của Chính phủ về chức danh, số lượng, một số chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức ở xã, phường, thị trấn và những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, trường hợp bố của bạn là thủ quỹ UBND xã nằm trong các chức danh cán bộ không chuyên trách cấp xã theo định biên được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt thì thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, được hỗ trợ tiền đóng BHXH vào quỹ hưu trí và tử tuất theo quy định tại Khoản 3 Điều 86 Luật BHXH năm 2014. 

1. Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH: Tại Điều 10 mục 1, Ví dụ 15; Thì cách tính mức hưởng của tháng nghỉ trước khi thai chết lưu là như thế nào? và giả sử nghỉ trước 35 ngày thì cách tính như thế nào? Cách thức ghi trên mẫu C70a-HD như thế nào?

2. Khi nào thì có điều chỉnh mức lương cơ sở 1.210.000 cho trợ cấp thai sản.

3. Lao động tạm trú có được làm thủ tục hưởng chế độ BHXH 1 lần tại BHXH nơi tạm trú không?

Tôi xin chân thành cảm ơn!

BHXH Việt Nam trả lời:

1. Về cách tính mức hưởng đối với thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản trước khi thai chế lưu và thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản từ thời điểm thai chết lưu được tính như sau: Mức hưởng 1 tháng bằng 100% mức tiền lương tháng đóng BHXH của 6 tháng trước khi nghỉ việc hưởng chế độ thai sản; mức hưởng 1 ngày (bao gồm ngày lẻ của thời gian nghỉ trước khi thai chết lưu và thời gian hưởng chế độ thai sản tính từ thời điểm thai chết lưu) được tính bằng mức trợ cấp theo tháng chia cho 30 ngày.

Cách thức ghi trên Mẫu C70a-HD đề nghị bạn thực hiện theo hướng dẫn tại mục ghi đối với chế độ thai sản Cột 2 (ghi điều kiện hưởng trợ cấp BHXH về tình trạng), Phần I của Bảng hướng dẫn lập, trách nhiệm ghi Danh sách đề nghị giải quyết hưởng chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe (Mẫu C70a-HD).

2. Ngày 08/8/2016, Bộ LĐ-TB&XH ban hành văn bản số 2917/BLĐTBXH-BHXH hướng dẫn việc thực hiện chế độ BHXH từ ngày 01/5/2016. Trên cơ sở hướng dẫn này, BHXH Việt Nam đang hoàn thiện văn bản chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố tổ chức thực hiện và điều chỉnh phần mềm xét duyệt hưởng các chế độ BHXH. Trong tháng 8/2016 sẽ thực hiện việc điều chỉnh mức hưởng trợ cấp thai sản theo mức lương cơ sở 1.210.000 đồng đối với những người thuộc đối tượng điều chỉnh.

3. Người lao động có quyền được làm thủ tục hưởng chế độ BHXH một lần tại cơ quan BHXH địa phương nơi người lao động tạm trú.

1. Cho tôi hỏi vì sao chủ cơ sở hộ kinh doanh cá thể lại không được tham gia BHXH, BHYT bắt buộc? mà người lao động do cơ sở này ký hợp đồng lại được tham gia? (Tôi đăng ký kinh doanh bán hàng tạp hóa).

2. Cho tôi biết rõ hơn về tính lãi: Theo QĐ 959 của Ngành BHXH thì trường hợp nâng lương, chậm báo sau 6 tháng thì mới tính lãi chậm nộp. Trong thời gian trên, đơn vị tôi vẫn trích nộp đầy đủ, hằng tháng thừa đúng bằng số tiền chênh lệch do chậm báo nâng lương đó. Vậy đơn vị tôi hơn 6 tháng sau mới báo nâng lương, khi đó thì số tiền phải đóng, bằng với số thừa lũy kế, số dư khi báo tăng bằng 0, vậy có bị tính lãi không?. Cũng liên quan đến vấn đề này, lao động tăng khi cơ quan chức năng kiểm tra, buộc truy đóng thì tính lãi, vậy đơn vị tôi có lao động tăng, hằng tháng chúng tôi vẫn đóng đầy đủ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp, nhưng thời gian sau chúng tôi phát hiện chưa báo, Chúng tôi tự phát hiện, tự khai báo như vậy có bị tính lãi không?

BHXH Việt Nam trả lời:

1. Luật BHXH số 58/2014/QH13 được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII, kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 20/11/2014, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2016. Căn cứ quy định tại khoản 1, khoản 2, khoản 3 Điều 2 của Luật BHXH thì người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động làm việc trong hộ kinh doanh cá thể thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, riêng người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng tham gia BHXH bắt buộc từ 01/01/2018. Không có quy định chủ hộ phải tham gia BHXH bắt buộc.

2. Căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 18 Nghị định số 115/2015 ngày 11/11/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số Điều của Luật BHXH về BHXH bắt buộc thì trường hợp đơn vị bạn kê khai điều chỉnh tiền lương đóng BHXH cho người lao động sau 6 tháng kể từ ngày có quyết định điều chỉnh tăng tiền lương tháng đóng BHXH cho người lao động thì phải truy đóng tiền BHXH và tiền lãi tính trên số tiền phải đóng. 

Căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 17, khoản 1 Điều 99 và khoản 3 Điều 122 Luật BHXH, trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày giao kết HĐLĐ, đơn vị phải nộp hồ sơ đăng ký tham gia, đóng BHXH cho người lao động. Trường hợp vi phạm quy định này từ 30 ngày trở lên thì ngoài việc phải đóng đủ số tiền chưa đóng, chậm đóng và bị xử lý theo quy định của pháp luật, còn phải nộp số tiền lãi tính trên số tiền, thời gian chậm đóng. 

Để bảo đảm quyền lợi của đơn vị và người lao động, đề nghị đơn vị bạn thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.

Tôi là Phong, tôi có một thắc mắc, xin nhờ giải đáp giúp tôi. Từ đầu tháng 01/2016 đến tháng 04/2016, tôi thất nghiệp. Hiện nay, tôi đã xin được việc và BHXH của tôi được đóng bắt đầu từ 01/5/2016. Vậy bây giờ tôi muốn đóng thêm khoản tiền BHXH trong thời gian tôi thất nghiệp để khỏi bị ngắt quãng, thì tôi phải đóng bao nhiêu và phải đóng như thế nào, nhờ BHXH Việt Nam giải thích và hướng dẫn giúp tôi, tôi xin chân thành cảm ơn?

BHXH Việt Nam trả lời:

Theo quy định tại Khoản 1, Khoản 3 Điều 2; Khoản 2 Điều 21 Luật BHXH năm 2014; Khoản 1 Điều 12, điểm a Khoản 1 Điều 15 Luật BHYT năm 2008 thì cán bộ, công chức, viên chức, người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ ba tháng trở lên thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, BHYT; hàng tháng người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng BHXH, BHYT theo quy định và trích từ tiền lương, tiền công của người lao động để đóng cùng một lúc vào quỹ BHXH, BHYT.

Đối chiếu với quy định nêu trên, trường hợp từ tháng 01/2016 đến tháng 4/2016 Bạn thất nghiệp, không làm việc để hưởng tiền lương nên không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Do đó, không có căn cứ để Bạn đóng bù BHXH bắt buộc trong thời gian thất nghiệp từ tháng 01/2016 đến tháng 4/2016.

Tôi là công nhân Công ty TNHH TC Lộc Phát địa chỉ khu công nghiệp Trung An thành phố Mỹ Tho, Tiền Giang đã không mua bảo hiểm cho công nhân như thế là đúng hay sai. Tôi đã gửi mail kiến nghị đến BHXH tỉnh Tiền Giang mà không thấy gì hay là nhân viên bên phía bảo hiểm có ăn chia tiền để không đóng chế độ cho công nhân vậy? Chứ sao mà phía bảo hiểm chỉ kiểm tra nhận bao thư không hề xử lý gì hết để công nhân cũng không có chế độ gì hết? Vậy mà kêu những người dân như chúng tôi sau lên tiếng đây?

BHXH Việt Nam trả lời:

Căn cứ quy định tại Khoản 1, Khoản 3 Điều 2 Luật BHXH năm 2014, trường hợp của Bạn nếu đã ký hợp đồng lao động từ đủ 03 tháng trở lên thì công ty có trách nhiệm tham gia BHXH bắt buộc cho Bạn.

Căn cứ quy định tại Điều 17, Điều 122 Luật BHXH, trường hợp Công ty không đóng BHXH cho Bạn là vi phạm quy định của pháp luật về BHXH, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử phạt vi phạm hành chính; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật

Để bảo vệ quyền lợi của mình, bạn có thể làm đơn khiếu nại gửi đến người sử dụng lao động và tổ chức Công đoàn để người sử dụng lao động xem xét lại hành vi không nộp tiền BHXH cho bạn.

Hoặc theo quy định tại Điều 119 Luật BHXH năm 2014, bạn có thể khiếu nại lên Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội cấp quận/huyện nơi Công ty đặt trụ sở. Trong trường hợp người sử dụng lao động không giải quyết cho bạn hoặc giải quyết mà bạn không thấy thỏa đáng, bạn có thể gửi đơn yêu cầu Tòa án quận, huyện nơi Công ty đóng trụ sở yêu cầu Tòa giải quyết.

Cho em hỏi, do đơn vị em chậm chốt sổ cho người lao động nên bây giờ người lao động không thể nhận được bảo hiểm thất nghiệp. Và người lao động không có nhu cầu đi làm lại bất kì nơi khác để nối sổ. Người lao động yêu cầu đơn vị em phải bồi thường, nhưng trong trường hợp này bên đơn vị em phải làm thế nào ạ. Vì số tiền bảo hiểm thất nghiệp của người lao động vẫn được bảo lưu, không có căn cứ nào để bồi thường ạ. Em cám ơn.

BHXH Việt Nam trả lời:

Khoản 5 Điều 21 Luật BHXH năm 2014, trách nhiệm của ngư­ời sử dụng lao động phối hợp với cơ quan bảo hiểm xã hội trả sổ bảo hiểm xã hội cho người lao động, xác nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội khi người lao động chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc theo quy định của pháp luật.

Khoản 5, Điều 32 Nghị định số 28/2015/NĐ-CP ngày 12/3/2015 của Chính phủ Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Việc làm về bảo hiểm thất nghiệp, quy định trách nhiệm của người sử dụng lao động “Cung cấp bản sao hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc hoặc xác nhận về việc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc cho người lao động chậm nhất trong thời hạn 02 ngày làm việc kể từ ngày người lao động chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc. Thực hiện thủ tục xác nhận về việc đóng bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động để người lao động hoàn thiện hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp theo quy định.” 

Căn cứ Khoản 25 Điều 2 Nghị định số 88/2015/NĐ-CP ngày 7/10/2015 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 95/2013/NĐ-CP ngày 22/8/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, BHXH, đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng thì phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động không làm văn bản đề nghị cơ quan bảo hiểm xã hội xác nhận việc đóng bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động để người lao động hoàn thiện hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp theo quy định.

Hơn nữa, Điều 604 Bộ luật dân sự 2005 (BLDS) quy định về “ Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại” như sau:

"1.Người nào do lỗi cố ý hoặc lỗi vô ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của cá nhân, xâm phạm danh dự, uy tín, tài sản của pháp nhân hoặc chủ thể khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường.

2. Trong trường hợp pháp luật quy định người gây thiệt hại phải bồi thường cả trong trường hợp không có lỗi thì áp dụng quy định đó.”

Như vậy, trường hợp này người sử dụng lao động có lỗi trong việc chậm trả sổ BHXH dẫn đến người lao động không đi đăng ký được bảo hiểm thất nghiệp trong thời hạn quy định và không được hưởng trợ cấp thất nghiệp là do lỗi của người sử dụng lao động; vì vậy người sử dụng lao động phải bồi thường cho người lao động theo các quy định về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng được điều chỉnh bởi BLDS. Nếu có tranh chấp xảy ra về bồi thường này thì người lao động có thể khởi kiện đòi bồi thường tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi đơn vị Bạn đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp.

Tôi làm cơ quan cũ từ tháng 8/2010 đến hết tháng 9/2011 thì nhận quyết định thôi việc và chuyên sang làm cơ quan mới từ tháng 10/2011 và đóng bảo hiểm xã hội ngay từ tháng 10/2011.

Khi nghỉ việc ở cơ quan cũ tôi không được nhận sổ bảo hiểm ngay mà chỉ nhận được quyết định thôi việc. Đến khi nhận được sổ thì bảo hiểm xã hội của tôi công ty cũ đóng đến hết tháng 12/2011 do đó bị trùng thời gian đóng bảo hiểm giữa cơ quan mới và cơ quan cũ là 3 tháng.

Vậy trường hợp của tôi phải xử lý như thế nào và hồ sơ thủ tục bao gồm những gì?

Trân trọng cảm ơn!

BHXH Việt Nam trả lời:

Theo quy định tại Công văn số 25/LĐTBXH-BHXH ngày 05/01/2016 của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội về việc hoàn trả tiền đóng BHXH, BHTN thống nhất với đề xuất của BHXH Việt Nam tại Công văn số 3784/BHXH-BT ngày 02/10/2015 của BHXH Việt Nam về việc gộp sổ BHXH; cách thức hoàn trả tiền đóng BHXH, BHTN đối với người sử dụng lao động, người lao động quy định người lao động có thời gian đóng BHXH, BHTN trùng nhau thì cơ quan BHXH thực hiện hoàn trả cho người lao động số tiền đơn vị và người lao động đã đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất và số tiền đã đóng vào quỹ BHTN (bao gồm cả số tiền thuộc trách nhiệm đóng BHXH, BHTN của người sử dụng lao động), không bao gồm tiền lãi. Về số tiền hoàn trả, đề nghị thực hiện hoàn trả số tiền BHXH, BHTN mà người lao động và người sử dụng lao động đã đóng vào quỹ BHXH, quỹ BHTN, không bao gồm tiền lãi. Đề nghị Bạn liên hệ với đơn vị nơi đang đóng BHXH để được hướng dẫn giải quyết.