Theo quy định tại Điều 1 của Nghị quyết 03/2015/NQ-HĐTP thì án lệ được hiểu là những lập luận, phán quyết trong bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án về một vụ việc cụ thể được Hội đồng thẩm phán Toà án nhân dân tối cao lựa chọn và được Chánh án Toà án nhân dân tối cao công bố là án lệ để các Toà án nghiên cứu, áp dụng trong xét xử.
Việc áp dụng Án lệ có vai trò quan trọng trong thực tiễn xét xử hiện nay. Áp dụng án lệ nhằm giải quyết các vụ việc tương tự, bảo đảm những vụ việc có tình tiết, sự kiện pháp lý giống nhau được giải quyết như nhau.
Nhằm phục vụ việc nghiên cứu và học tập của một số cá nhân, tập thể mình tập hợp một số bản án đã dùng Án lệ làm cơ sở xét xử trong bài viết này.
* Đối với Án lệ 03/2016/AL về vấn đề hôn nhân gia đình như tranh chấp chia tài sản chung và tranh chấp chia tài sản chung là thừa kế, tranh chấp quyền sử dụng đất, đòi lại tài sản là nhà, là quyền sử dụng đất:
1. Bản án 06/2018/HN&GĐ-PT ngày 28/02/2018 về tranh chấp hôn nhân gia đình của Tòa án nhân dân tỉnh Hải Dương.
2. Bản án 06/2017/DS-PT ngày 23/08/2017 về tranh chấp chia tài sản chung là di sản thừa kế của Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Bình.
3. Bản án 45/2017/DS-PT ngày 05/07/2017 về tranh chấp đòi lại tài sản là nhà và QSDĐ, yêu cầu hủy GCNQSDĐ và hủy quyết định giải quyết khiếu nại của Chủ tịch UBND huyện T của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ngãi.
4. Bản án 20/2017/HNGĐ-PT ngày 07/08/2017 về tranh chấp chia tài sản chung của Tòa án nhân dân tỉnh Bình Phước.
* Đối với Án lệ 04/2016/AL về các vấn đề tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, yêu cầu tuyên bố giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng đất vô hiệu, tranh chấp quyền sử dụng đất, tranh chấp hợp đồng vay tài sản, tranh chấp đòi nhà ở nhờ,…
1. Bản án 29/2017/DS-PT ngày 20/12/2017 về yêu cầu tuyên bố giao dịch chuyển quyền sử dụng đất vô hiệu của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Bình.
2. Bản án 199/2017/DS-PT ngày 20/11/2017 về tranh chấp quyền sử dụng đất, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và hợp đồng vay tài sản của Tòa án nhân dân tỉnh Kiên Giang.
3. Bản án 40/2017/DS-PT ngày 19/09/2017 về tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất của Tòa án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc.
4. Bản án 122/2017/DS-PT ngày 04/07/2017 về tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất của Tòa án nhân dân tỉnh Hậu Giang.
5. Bản án 135/2016/DS-PT ngày 08/07/2016 về việc tranh chấp quyền sử dụng đất; đòi nhà cho ở nhờ; hợp đồng mua bán nhà ở và yêu cầu hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của Tòa án nhân dân tỉnh Hậu Giang.
6. Bản án 03/2018/HNGĐ-PT ngày 26/01/2018 về tranh chấp chia tài sản chung của Tòa án nhân dân tỉnh Bình Phước.
* Đối với Án lệ 05/2016/AL về các vấn đề tranh chấp di sản thừa kế, yêu cầu hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tranh chấp hợp đồng mua bán tài sản:
1. Bản án 01/2017/KDTM-ST ngày 20/07/2017 về tranh chấp hợp đồng mua bán tài sản của Tòa án nhân dân thị xã Bình Long, tỉnh Bình Phước.
2. Bản án 22/2017/DS-PT ngày 03/07/2017 về tranh chấp di sản thừa kế và yêu cầu hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Thuận.
* Đối với Án lệ 08/2016/AL về các vấn đề tranh chấp hợp đồng tín dụng, thế chấp tài sản, phát mại tài sản,tranh chấp hợp đồng vay tài sản, hợp đồng góp vốn, hợp đồng bảo hiểm,…:
1. Bản án 01/2018/KDTM-ST ngày 06/02/2018 về tranh chấp hợp đồng tín dụng của Tòa án nhân dân huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Yên.
2. Bản án 04/2018/DS-ST ngày 01/02/2018 về tranh chấp hợp đồng tín dụng của Tòa án nhân dân quận Kiến An, thành phố Hải Phòng.
3. Bản án 01/2018/DS-ST ngày 01/02/2018 về tranh chấp hợp đồng tín dụng của Tòa án nhân dân quận Kiến An, thành phố Hải Phòng.
4. Bản án 03/2018/DS-ST ngày 01/02/2018 về tranh chấp hợp đồng tín dụng của Tòa án nhân dân quận Kiến An, thành phố Hải Phòng.
5. Bản án 03/2017/DS-ST ngày 31/05/2017 về tranh chấp hợp đồng vay tài sản của Tòa án nhân dân huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Kạn.
6. Bản án 186/2017/DS-PT ngày 07/12/2017 về tranh chấp hợp đồng vay tài sản của Tòa án nhân dân tỉnh Vĩnh Long.
7. Bản án 33/2018/DS-PT ngày 01/03/2018 về tranh chấp hợp đồng vay tài sản của Tòa án nhân dân tỉnh Vĩnh Long.
8. Bản án 01/2018/KDTM-ST ngày 17/01/2018 về tranh chấp hợp đồng tín dụng của Tòa án nhân dân huyện Cư M’gar tỉnh Đăk Lăk.
9. Bản án 07/2017/KDTM-PT ngày 15/08/2017 về tranh chấp hợp đồng tín dụng của Tòa án nhân dân tỉnh Khánh Hòa.
10. Bản án 55/2017/DS-ST ngày 04/07/2017 về tranh chấp hợp đồng tín dụng của Tòa án nhân dân huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang.
11. Bản án 98/2017/HNGĐ-ST ngày 14/11/2017 về ly hôn, tranh chấp nuôi con, tranh chấp hợp đồng tín dụng của Tòa án nhân dân huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai.
12. Bản án 03/2017/KDTM-ST ngày 29/09/2017 về tranh chấp hợp đồng tín dụng của Tòa án nhân dân huyện Bến Cát, tỉnh Bình Dương.
13. Bản án 02/2017/DS-ST ngày 01/09/2017 về tranh chấp hợp đồng tín dụng của Tòa án nhân dân thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai.
14. Bản án 01/2018/KDTM-ST ngày 30/01/2018 về tranh chấp hợp đồng tín dụng của Tòa án nhân dân huyện Như Thanh, tỉnh Thanh Hóa.
15. Bản án 12/2017/KDTM-PT ngày 12/12/2017 về tranh chấp hợp đồng tín dụng của Tòa án nhân dân tỉnh Bạc Liêu.
16. Bản án 49/2017/DS-PT ngày 29/06/2017 về tranh chấp hợp đồng vay tài sản của Tòa án nhân dân tỉnh Bình Định.
17. Bản án 923/2017/DS-ST ngày 14/09/2017 về tranh chấp hợp đồng tín dụng của Tòa án nhân dân quận Phú Nhuận, thành phố Hồ Chí Minh.
18. Bản án 03/2018/KDTM-ST ngày 25/01/2018 về tranh chấp hợp đồng tín dụng; thế chấp tài sản và phát mại của Tòa án nhân dân huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An.
19. Bản án 12/2017/KDTM-ST ngày 06/10/2017 về tranh chấp hợp đồng tín dụng của Tòa án nhân dân huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.
20. Bản án 03/2017/KDTM-ST ngày 17/08/2017 về việc tranh chấp hợp đồng tín dụng của Tòa án nhân dân huyện Sông Cầu, tỉnh Phú Yên.
21. Bản án 35/2017/DS-ST ngày 21/09/2017 về tranh chấp hợp đồng vay tài sản của Tòa án nhân dân huyện Phú Tân, tỉnh Cà Mau.
22. Bản án 02/2017/KDTM-ST ngày 28/07/2017 về việc tranh chấp hợp đồng tín dụng của Tòa án nhân dân huyện Phú Cầu, tỉnh Phú Yên.
23. Bản án 22/2017/KDTM-PT ngày 19/09/2017 về tranh chấp hợp đồng góp vốn, hợp đồng tín dụng, hợp đồng thế chấp tài sản và hợp đồng bảo hiểm của Tòa án nhân dân thành phố HảI Phòng.
24. Bản án 10/2017/KDTM-PT ngày 28/12/2017 về tranh chấp hợp đồng tín dụng của Tòa án nhân dân thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định.
25. Bản án 12/2018/DS–PT ngày 19/01/2018 về tranh chấp hợp đồng tín dụng của Tòa án nhân dân tỉnh Vĩnh Long.
* Đối với Án lệ 09/2016/AL về các vấn đề tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa, tranh chấp hợp đồng dịch vụ trong các vụ án kinh doanh, thương mại:
1. Bản án 01/2018/KDTM-ST ngày 24/01/2018 về tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa của Tòa án nhân dân huyện Gia Lộc, tỉnh Hải Dương.
2. Bản án 02/2018/KDTM-ST ngày 24/01/2018 về tranh chấp hợp đồng dịch vụ của Tòa án nhân dân huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam.
Bên cạnh đó có một vài bản án như:
- Bản án 170/2017/DSST ngày 11/07/2017 về tranh chấp đòi lại tài sản của Tòa án nhân dân huyện An Phú, tỉnh An Giang đã áp dụng Án lệ số 02/2016/AL về vụ án tranh chấp đòi lại tài sản để làm cơ sở giải quyết tranh chấp;
- Bản án 46/2017/HNGĐ-ST ngày 28/09/2017 về tranh chấp chia tài sản chung sau khi ly hôn, đòi quyền sử dụng đất của Tòa án nhân dân tỉnh Tiền Giang đã áp dụng cả 02 Án lệ số 02/2016/AL và Án lệ số 05/2016/AL làm cơ sở giải quyết tranh chấp;
- Bản án 01/2018/DS-ST ngày 12/01/2018 về tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và chia thừa kế của Tòa án nhân dân tỉnh Bạc Liêu đã áp dụng Án lệ số 16/2017/AL về vụ án tranh chấp thừa kế tài sản làm cơ sở giải quyết tranh chấp.
