Nội dung này đang được Tòa án nhân dân tối cao quy định trong dự thảo Nghị quyết về quy trình lựa chọn, công bố và áp dụng án
Dự thảo sửa đổi bổ sung quy định về áp dụng án lệ trong quá trình xét xử như sau:
- Án lệ được nghiên cứu, áp dụng trong xét xử sau 30 ngày kể từ ngày công bố hoặc được ghi trong quyết định công bố án lệ của Chánh án Toà án nhân dân tối cao.
- Khi xét xử, Thẩm phán, Hội thẩm phải nghiên cứu, áp dụng án lệ để giải quyết các vụ việc tương tự, bảo đảm những vụ việc có vấn đề pháp lý giống nhau phải được giải quyết như nhau.
- Trường hợp Hội đồng xét xử không áp dụng án lệ vì thuộc trường hợp hướng dẫn tại khoản 2 Điều này hoặc bị cáo, bị hại, người bào chữa, đương sự, người đại diện, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự đề nghị áp dụng án lệ thì việc không áp dụng án lệ cũng phải được nêu rõ lý do trong bản án, quyết định của Tòa án.
Lưu ý: Những phần bôi đen là sửa đổi, bổ sung so với quy định hiện hành
Bổ sung Điều 8a. Viện dẫn án lệ trong bản án, quyết định của Tòa án (mới)
Trường hợp Hội đồng xét xử áp dụng án lệ để giải quyết vụ việc thì số án lệ, số bản án, quyết định của Toà án có chứa đựng án lệ, tính chất, tình tiết vụ việc tương tự được nêu trong án lệ và tính chất, tình tiết vụ việc đang được giải quyết, vấn đề pháp lý trong án lệ (nội dung khái quát của án lệ) phải được viện dẫn, phân tích trong phần “Nhận định của Tòa án”; tùy từng trường hợp cụ thể có thể trích dẫn nguyên văn nội dung của án lệ để làm rõ quan điểm của Tòa án trong việc xét xử, giải quyết các vụ việc tương tự.
Quy định hiện hành (Nghị quyết 03/2015/NQ-HĐTP) có trường hợp Thẩm phán, Hội thẩm không áp dụng án lệ nếu:
+ Có sự thay đổi của Luật, Nghị quyết của Quốc hội, Pháp lệnh, Nghị quyết của Uỷ ban thường vụ Quốc hội, Nghị định của Chính phủ mà án lệ không còn phù hợp.
+ Do chuyển biến tình hình mà án lệ không còn phù hợp.
Nghị quyết này thay thế Nghị quyết 03/2015/NQ-HĐTP về quy trình lựa chọn, công bố và áp dụng án lệ.
Dự thảo đưa ra các phương án sửa đổi, bổ sung về:
- Thông qua án lệ
- Thông qua án lệ theo trình tự, thủ tục rút gọn (mới)
- Công bố bãi bỏ án lệ
- Công bố án lệ
-...
Xem: Tổng hợp 26 án lệ đã công bố
Mời bạn xem chi tiết dự thảo tại file đính kèm: