Sự khác nhau giữa phiên tòa dân sự và phiên tòa hình sự?

Tôi đã từng được mời dự thính một phiên tòa dân sự, thấy chỉ có bên nguyên, bên bị, các LS, chủ tọa + thư ký, không thấy có bác kiểm sát viên

So sánh cái hình thức, cái bề ngoài (thành phần tham gia, vị trí chỗ ngồi...) thì không nói nên được sự khác nhau cơ bản của 2 phiên tòa này, và có lẽ cũng vì thế mà so sánh như vậy chẳng để làm gì.

Một số vấn đề khác nhau cơ bản giữa 2 phiên tòa hình sự và dân sự, đấy là:

1. Phiên tòa hình sự được tiến hành trên cơ sở yêu cầu của VKS (Cáo trạng - VKS mang quyền lực Nhà nước buộc tội bị cáo) còn phiên tòa dân sự được tiến hành trên cơ sở yêu cầu của nguyên đơn (nguyên đơn không mang quyền lực Nhà nước - ngay cả trong trường hợp nguyên đơn là cơ quan Nhà nước - đưa ra yêu cầu và TA là trọng tài để phân xử giữa 2 bên).

2. Tại phiên tòa dân sự, nguyên đơn và bị đơn có thể thỏa thuận với nhau về việc giải quyết vụ án, còn ở phiên tòa hình sự thì KSV và Bị cáo ko có quyền thỏa thuận như thế.

3. Tại phiên tòa dân sự, HĐXX có thể phải giải quyết cả yêu cầu phản tố của bị đơn (nếu có) còn ở phiên tòa hình sự thì HĐXX không phải xem xét vấn đề này (vì bị cáo không có quyền phản tố).

4. Tại phiên tòa hình sự, trong một số trường hợp thì bắt buộc phải có người bào chữa (bị cáo bị xét xử về tội có khung hình phạt cao nhất là tử hình, bị cáo là người chưa thành niên, bị cáo là người có nhược điểm về thể chất và tinh thần), còn trong phiên tòa dân sự thì không có trường hợp nào bắt buộc phải có người bảo về quyền, lợi ích hợp pháp cho đương sự.

5. Tại phiên tòa hình sự, HĐXX có thể xét xử bị cáo theo khoản khác với khoản mà VKS đã truy tố trong cùng 1 điều luật hoặc về một tội khác bằng hoặc nhẹ hơn tội mà VKS đã truy tố; còn tại phiên tòa dân sự, VKS chỉ xét xử trong phạm vi yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn hoặc yêu cầu phản tố của bị đơn mà không được xét xử sang quan hệ pháp luật khác.

6....

Nhiều bạn hay nhầm lần giữa phản tố và khởi tố:

- Quyền yêu cầu phản tố là một quyền của bị đơn (người bị kiện) trong vụ án dân sự, theo đó bị đơn có quyền kiện ngược lại nguyên đơn (người kiện) nếu như yêu cầu phản tố của bị đơn đáp ứng các điều kiện của quy định pháp luật.

- Khởi tố vụ án hình sự là giai đoạn tố tụng hình sự đầu tiên mà trong đó cơ quan tư pháp hình sự có thẩm quyền căn cứ vào các quy định của pháp luật tố tụng hình sự tiến hành việc xác định có (hay không) các dấu hiệu của tội phạm

Bài viêt cung cấp những thông tin rất hữu ít. Nhưng mình muốn biết thêm trong trường hợp nào diễn ra phiên tòa dân sự (vì theo mình biết thì còn có trường hợp gọi là phiên họp), và khi nào diễn ra phiên tòa hình sự, có trường hợp ngoại lệ nào không.

Cảm ơn bài viết của bạn, nó rất hữu ích.

Phiên tòa dân sự thường sẽ nhàm chán hơn phiên tòa hình sự, sở dĩ vì việc dân sự cốt ở hai bên, hướng giải quyết của các phiên tòa dân sự thường hướng các đương sự giải quyết theo thỏa thuận.

Hiện tại thì chỗ ngồi và vành móng ngựa tại các phiên tòa đều đã thay đổi. Chúng ta đang trong quá trình thay đổi nền tư pháp mang tính tôn trọng quyền con người hơn trước đây bằng việc bỏ vành móng ngựa trong phiên tòa hình sự, chỗ ngồi của luật sư được đặt ngang với vị trị chỗ ngồi của Viện kiểm sát,...

Tuy nhiên, đó là hình thức, và nó có thể thay đổi để ngày một hòan thiện, còn bản chất thì sẽ chẳng thể thay đổi, nó tạo nên sự khác nhau của hai phiên tòa này. Có thể điểm qua một vài điểm khác nhua cơ bản như:

1. Phiên tòa hình sự được tiến hành trên cơ sở yêu cầu của VKS (Cáo trạng - VKS mang quyền lực Nhà nước buộc tội bị cáo) còn phiên tòa dân sự được tiến hành trên cơ sở yêu cầu của nguyên đơn (nguyên đơn không mang quyền lực Nhà nước - ngay cả trong trường hợp nguyên đơn là cơ quan Nhà nước - đưa ra yêu cầu và TA là trọng tài để phân xử giữa 2 bên).

2. Tại phiên tòa dân sự, nguyên đơn và bị đơn có thể thỏa thuận với nhau về việc giải quyết vụ án, còn ở phiên tòa hình sự thì KSV và Bị cáo ko có quyền thỏa thuận như thế.

3. Tại phiên tòa dân sự, HĐXX có thể phải giải quyết cả yêu cầu phản tố của bị đơn (nếu có) còn ở phiên tòa hình sự thì HĐXX không phải xem xét vấn đề này (vì bị cáo không có quyền phản tố).

4. Tại phiên tòa hình sự, trong một số trường hợp thì bắt buộc phải có người bào chữa (bị cáo bị xét xử về tội có khung hình phạt cao nhất là tử hình, bị cáo là người chưa thành niên, bị cáo là người có nhược điểm về thể chất và tinh thần), còn trong phiên tòa dân sự thì không có trường hợp nào bắt buộc phải có người bảo về quyền, lợi ích hợp pháp cho đương sự.

1. Phiên tòa hình sự được tiến hành trên cơ sở yêu cầu của VKS (Cáo trạng - VKS mang quyền lực Nhà nước buộc tội bị cáo) còn phiên tòa dân sự được tiến hành trên cơ sở yêu cầu của nguyên đơn (nguyên đơn không mang quyền lực Nhà nước - ngay cả trong trường hợp nguyên đơn là cơ quan Nhà nước - đưa ra yêu cầu và TA là trọng tài để phân xử giữa 2 bên).

2. Tại phiên tòa dân sự, nguyên đơn và bị đơn có thể thỏa thuận với nhau về việc giải quyết vụ án, còn ở phiên tòa hình sự thì KSV và Bị cáo ko có quyền thỏa thuận như thế.

3. Tại phiên tòa dân sự, HĐXX có thể phải giải quyết cả yêu cầu phản tố của bị đơn (nếu có) còn ở phiên tòa hình sự thì HĐXX không phải xem xét vấn đề này (vì bị cáo không có quyền phản tố).

4. Tại phiên tòa hình sự, trong một số trường hợp thì bắt buộc phải có người bào chữa (bị cáo bị xét xử về tội có khung hình phạt cao nhất là tử hình, bị cáo là người chưa thành niên, bị cáo là người có nhược điểm về thể chất và tinh thần), còn trong phiên tòa dân sự thì không có trường hợp nào bắt buộc phải có người bảo về quyền, lợi ích hợp pháp cho đương sự.

...