Nhằm đảm bảo cho việc thực hiện Luật đất đai 2013 phù hợp hơn với thực tiễn hiện nay, sắp tới, Chính phủ sẽ ban hành thêm Nghị định hướng dẫn.
Theo đó, Nghị định này hướng dẫn xử lý tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trong trường hợp đã nộp, xử lý tiền thuế đất còn lại cho người được Nhà nước cho thuê trả tiền, xử lý trong trường hợp tổ chức bị thu hồi đất nhưng không được bồi thường…Cụ thể:
Xử lý tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đã nộp, chi phí đầu tư vào đất còn lại, tài sản gắn liền với đất khi Nhà nước thu hồi đất
1. Đề xuất xử lý theo 02 phương án:
Theo phương án 1:
- Khi Nhà nước thu hồi đất đối với các trường hợp sau thì chủ sở hữu tài sản được trả lại giá trị còn lại của tài sản gắn liền với đất đã tạo lập hợp pháp theo quy định pháp luật mà không còn nguồn gốc từ ngân sách nhà nước:
+ Đất được giao, cho thuê không đúng đối tượng hoặc không đúng thẩm quyền.
+ Người sử dụng đất không thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nước và đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà không chấp hành.
+ Đất trồng cây hàng năm không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục; đất trồng cây lâu năm không được sử dụng trong thời hạn 18 tháng liên tục; đất trồng rừng không được sử dụng trong thời hạn 24 tháng liên tục.
+ Người sử dụng đất chuyển đi nơi khác, giảm hoặc không còn nhu cầu sử dụng đất quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 65 Luật đất đai 2013.
+ Người sử dụng đất tự nguyện trả lại đất quy định định tại Điểm c Khoản 1 Điều 65 Luật đất đai.
Theo phương án 2:
- Khi Nhà nước thu hồi đất đối với trường hợp người sử dụng đất chuyển đi nơi khác, giảm hoặc không còn nhu cầu sử dụng đất quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 65 Luật đất đai thì chủ sở hữu tài sản được Nhà nước xem xét trả lại giá trị còn lại của tài sản gắn liền với đất được tạo lập hợp pháp theo quy định pháp luật mà không có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước.
Trường hợp người sử dụng đất tự nguyện trả lại đất theo quy định tại Điểm c Khoản 1 Điều 65 Luật đất đai thì ngoài việc trả lại giá trị quyền sử dụng đất quy định tại Điểm e Khoản 2 Điều 114 Luật đất đai, chủ sở hữu tài sản còn được xem xét trả lại giá trị còn lại của tài sản gắn liền với đất được tạo lập hợp pháp theo quy định pháp luật mà không có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước.
UBND cấp tỉnh căn cứ vào quy định pháp luật, tình hình cụ thể tại địa phương và triển khai dự án để xem xét quyết định trả lại giá trị còn lại của tài sản đối với từng trường hợp cụ thể.
2. Khi Nhà nước thu hồi đất đối với trường hợp tổ chức bị giải thể, phá sản quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 65 Luật đất đai thì chi phí đầu tư vào đất còn lại, tài sản gắn liền với đất (nếu có) của người sử dụng đất được xử lý theo quy định pháp luật về giải thể, phá sản.
3. Khi Nhà nước thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai quy định tại Khoản 1 Điều 64 Luật đất đai thì người sử dụng đất không được trả lại tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đã nộp, chi phí đầu tư vào đất còn lại (nếu có).
4. Khi Nhà nước thu hồi đất do chấm dứt sử dụng đất theo quy định tại Khoản 1 Điều 65 Luật đất đai thì tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đã nộp, chi phí đầu tư vào đất còn lại được xử lý như sau:
+ Không được trả lại tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đã nộp, trừ trường hợp bị phá sản, giải thể và trường hợp người sử dụng đất tự nguyện trả lại đất cho Nhà nước mà đất đó được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê, công nhận quyền sử dụng đất mà phải nộp tiền sử dụng đất.
Trường hợp người sử dụng đất tự nguyện trả lại một phần diện tích đất có nguồn được nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê, đất được công nhận quyền sử dụng đất mà tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đã nộp không có nguồn gốc từ Ngân sách nhà nước thì UBND cấp tỉnh căn cứ vào tình hình thực tế tại địa phương quyết định việc thu hồi phần diện tích đất trả lại.
Người tự nguyện trả lại đất được trả lại giá trị quyền sử dụng đất đối với phần diện tích đất trả lại, chủ sở hữu tài sản được xem xét trả lại giá trị còn lại của tài sản gắn liền với đất tạo lập hợp pháp theo quy định pháp luật mà không có nguồn từ ngân sách nhà nước.
+ Không được trả lại chi phí đầu tư vào đất còn lại, trừ trường hợp phá sản, giải thể.
5. Đối với hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước giao đất nông nghiệp không thu tiền sử dụng đất tự nguyện trả lại đất thì được trả lại giá trị quyền sử dụng đất theo giá đất trong bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành và được trả lại giá trị tài sản gắn liền với đất theo giá trị đã đầu tư vào đất.
6. Đối với trường hợp vi phạm pháp luật đất đai mà đã có quyết định thu hồi đất của UBND cấp có thẩm quyền trước ngày 01/7/2014 nhưng chưa xử lý tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, chi phí đầu tư vào đất còn lại, tài sản đã đầu tư trên đất (nếu có) thì được xử lý theo quy định pháp luật về đất đai trước ngày 01/7/2014.
Xử lý tiền thuê đất còn lại cho người được Nhà nước cho thuê trả tiền thuê đất hàng năm mà đã trả trước tiền thuê đất cho nhiền năm khi Nhà nước thu hồi đất
- Người được Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm mà đã trả trước tiền thuê đất cho nhiều năm cho Nhà nước thì khi Nhà nước thu hồi đất được trả lại tiền thuê đất đã trả trước còn lại cho thời gian chưa sử dụng tính từ thời điểm có quyết định thu hồi đất.
Xử lý trường hợp tổ chức bị thu hồi đất nhưng không được bồi thường về đất
- Tổ chức đang sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất mà phải di dời đến cơ sở mới hoặc sửa chữa, xây dựng bổ sung trụ sở làm việc tại cơ sở cũ thì được sử dụng tiền bồi thường về tài sản do Nhà nước giao quản lý sử dụng để thực hiện dự án đầu tư được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
- Tổ chức được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê mà tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đã nộp cò nguồn gốc từ ngân sách nhà nước và tổ chức được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm khi Nhà nước thu hồi đất không được bồi thường về đất mà phải di dời đến cơ sở mới thì được hỗ trợ bằng tiền để thực hiện dự án đầu tư được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Mức hỗ trợ tối đa không quá mức bồi thường đất bị thu hồi và do tổ chức, cá nhân được Nhà nước giao đất, cho thuê đất chi trả.
Xem chi tiết nội dung tại dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung các Nghị định hướng dẫn Luật đất đai 2013.
