Thực trạng ở nhiều gia đình, cha, chú, ông hay sai con cháu mình đi mua thuốc lá cho họ hút dù con cháu mình khá nhỏ tuổi, chưa đủ tuổi trưởng thành. Những đứa trẻ này vẫn đi mua và những người bán vẫn bán cho trẻ đem về. Vậy thì việc sai trẻ đi mua thuốc lá có vi phạm pháp luật không, có bị xử phạt không?
1. Sai trẻ em đi mua thuốc lá: Những ai có thể bị xử phạt?
Các hành vi bị nghiêm cấm theo quy định vè phòng, chống tác hại của thuốc lá tại Điều 9 Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012, cụ thể gồm 9 hành vi dưới đây:
(1) Sản xuất, mua bán, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển thuốc lá giả, sản phẩm được thiết kế có hình thức hoặc kiểu dáng như bao, gói hoặc điếu thuốc lá; mua bán, tàng trữ, vận chuyển nguyên liệu thuốc lá, thuốc lá nhập lậu.
(2) Quảng cáo, khuyến mại thuốc lá; tiếp thị thuốc lá trực tiếp tới người tiêu dùng dưới mọi hình thức.
(3). Tài trợ của tổ chức, cá nhân kinh doanh thuốc lá, trừ trường hợp quy định tại Điều 16 của Luật này.
(4) Người chưa đủ 18 tuổi sử dụng, mua, bán thuốc lá.
(5) Sử dụng người chưa đủ 18 tuổi mua, bán thuốc lá.
(6) Bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi.
(7) Bán thuốc lá bằng máy bán thuốc lá tự động; hút, bán thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm.
(8) Sử dụng hình ảnh thuốc lá trên báo chí, xuất bản phẩm dành riêng cho trẻ em.
(9) Vận động, ép buộc người khác sử dụng thuốc lá.
Trong đó, người chưa đủ 18 tuổi mua thuốc lá; sử dụng người chưa đủ 18 tuổi mua thuốc lá; bán thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi đều là hành vi bị cấm.
Việc xử phạt vi phạm hành chính liên quan đến việc bán, cung cấp thuốc lá và phòng, chống tác hại của thuốc lá tại Điều 26, 29 Nghị định 117/2020/NĐ-CP có quy định:
- Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
+ Bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi;
- Hình thức xử phạt bổ sung:
Đình chỉ hoạt động kinh doanh có liên quan đến hành vi vi phạm trong thời hạn từ 01 tháng đến 03 tháng.
…
- Cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng đối với người từ đủ 16 tuổi nhưng chưa đủ 18 tuổi có hành vi sử dụng thuốc lá.
- Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
+ Sử dụng người chưa đủ 18 tuổi mua thuốc lá.
…
Trẻ em là người dưới 16 tuổi theo Điều 1 Luật Trẻ em 2016.
Sai trẻ em đi em đi mua thuốc lá thì người sai có thể bị phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng. Người bán thuốc lá cho trẻ em thì có thể bị phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng theo những quy định xử phạt đã nêu ở trên.
2. Chính sách của Nhà nước về phòng, chống tác hại của thuốc lá được pháp luật quy định thế nào?
Thuốc lá là sản phẩm được sản xuất từ toàn bộ hoặc một phần nguyên liệu thuốc lá, được chế biến dưới dạng thuốc lá điếu, xì gà, thuốc lá sợi, thuốc lào hoặc các dạng khác. Tác hại của thuốc lá là ảnh hưởng có hại của việc sản xuất, sử dụng thuốc lá gây ra cho sức khỏe con người, môi trường và sự phát triển kinh tế - xã hội (Theo khoản 1, khoản 4 Điều 2 Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012).
Chính sách của Nhà nước về phòng, chống tác hại của thuốc lá được quy định tại Điều 4 Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012 như sau:
- Xã hội hóa các nguồn lực để thực hiện công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá.
- Áp dụng chính sách thuế phù hợp để giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá.
- Quy hoạch kinh doanh thuốc lá phải phù hợp với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và từng bước giảm nguồn cung cấp thuốc lá, phù hợp với việc giảm nhu cầu sử dụng thuốc lá.
- Khuyến khích, tạo điều kiện cho cơ quan, tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài tham gia cung cấp dịch vụ tư vấn, cai nghiện thuốc lá; nghiên cứu về tác hại của thuốc lá, các phương pháp cai nghiện thuốc lá; nghiên cứu và sản xuất thuốc cai nghiện thuốc lá; hợp tác, tài trợ cho phòng, chống tác hại của thuốc lá; người sử dụng thuốc lá tự nguyện cai nghiện thuốc lá.
- Khuyến khích, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân trồng cây thuốc lá, sản xuất thuốc lá, chế biến nguyên liệu thuốc lá chuyển đổi ngành, nghề.
- Khen thưởng cơ quan, tổ chức, cá nhân có thành tích trong phòng, chống tác hại của thuốc lá.
