I. NỘI DUNG VỤ ÁN
Nhà và quyền sử dụng đất tại thửa số 52, tờ bản đồ số 15, diện tích 114,3m2 (số 16/4 Đinh Tiên Hoàng) và thửa số 51, tờ bản đồ số 15, diện tích 116,9m2 (30 Hùng Vương nay là 16/6 Đinh Tiên Hoàng), thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đăk Lắk là của cụ Nguyễn Tuôi và cụ Tôn Nữ Thị Huệ tạo lập khi còn sống, hai cụ có 05 người con được hưởng thừa kế, gồm: Nguyễn Thị Ngọc Tuyết, Nguyễn Thị Ngọc Trang, Nguyễn Anh Tú, Nguyễn Thị Ngọc Nhung, Nguyễn Thị Ngọc Nga và Nguyễn Anh Vũ là con riêng của ông Nguyễn Tuôi.
Bà Nguyễn Thị Ngọc Nhung có con là Nguyễn Thái Thịnh, sinh năm 2002, có sổ hộ khẩu số 160036915, do Công an thành phố Buôn Ma Thuột cấp đổi ngày 29/7/2008, đăng ký hộ khẩu thường trú tại số nhà 30 Hùng Vương (tức 16/6 Đinh Tiên Hoàng), ngoài nơi ở này thì hộ gia đình bà không có nơi ở nào khác. Do điều kiện kinh tế khó khăn nên gia đình đi làm ăn xa thỉnh thoảng mới về.
Bà Nguyễn Thị Ngọc Nga có con là Nguyễn Quốc Hoàng, có sổ hộ khẩu số 160036729, do Công an thành phố Buôn Ma Thuột cấp đổi ngày 29/7/2008, đãng ký hộ khẩu thường trú tại số nhà 30 Hùng Vương (tức 16/6 Đinh Tiên Hoàng), ngoài nơi ở này thì hộ gia đình bà không có nơi ở nào khác. Do điều kiện kinh tế khó khăn nên gia đình đi làm ăn xa thỉnh thoảng mới về.
Ổng Nguyễn Anh Tú có vợ là Nguyễn Thị Hồng, có con là Nguyễn Anh Phát, sinh năm 1998 và Nguyễn Anh Đức, sinh năm 2000, theo sổ hộ khẩu số 160416539, do Công an thành phố Buôn Ma Thuật cấp ngày 18/8/2015, đăng ký hộ khẩu thường trú tại số nhà 30 Hùng Vương (tức 16/6 Đinh Tiên Hoàng) và kinh doanh buôn bán hàng ăn sáng tại đây từ năm 2016 đến khi bị thu hồi đất.
Bà Nguyễn Thị Ngọc Tuyết có chồng là ông Du Hưng Thạnh, có con là Du Thiện Tâm, sinh năm 1993, đăng ký hộ khẩu thường trú 16/10 Hùng Vương, phường Tự An, thành phố Buôn Ma Thuột. Theo xác nhận ngày 02/3/2022 của Đội Thuế phường Tự An và của UBND phường Tự An, thì ông Du Hưng Thạnh làm nghề kinh doanh tại 30 Hùng Vương (cũ) nay là 16/4 Đinh Tiên Hoàng, thành phố Buôn Ma Thuật, MST: 6000175226, cấp ngày 10/10/1998; Giấy phép kinh doanh số 4/CK-23/4/1997, do UBND thành phố Buôn Ma Thuột cấp, nay đã nghỉ kinh doanh.
Bà Nguyễn Thị Ngọc Trang và gia đình có chỗ ở tại 08 Đinh Tiên Hoàng, phường Tự An, thành phô Buôn Ma Thuột (thửa đât sô 26, tờ bản đô sô 14, phường Tự An).
Ồng Nguyễn Anh Vũ và gia đình có chỗ ở tại 38 A Ma Jhao, phường Tân Lập, thành phố Buôn Ma Thuột.
Ngày 11/9/2019, UBND thành phố Buôn Ma Thuật ban hành Quyết định số 6361/QĐ-UBND thu hồi 114,3 m2 tại thửa 52, tờ bản đồ số 15 và Quyết định số 63 62/QĐ-UBND thu hồi 116,9m2 tại thửa 51, tờ bản đồ số 15 để xây dựng công trình Mở rộng Trung tâm văn hoá tỉnh Đắk Lắk. Cùng ngày 11/9/2019, UBND thành phố Buôn Ma Thuột ban hành Quyết định số 6370/QĐ-UBND về phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và chi phí tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất để xây dựng công trình: Mở rộng Trung tâm văn hoá tỉnh Đắk Lắk (đợt 1), kèm theo “Bảng tính kinh phí chi tiết bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, công trình mở rộng Trung tâm văn hoá tỉnh Đắk Lắk”, đối với phần giao đất tái định cư và hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm cho ông Nguyễn Anh Tú thì không có tên tái định cư cho hộ gia đinh bà Nguyễn Thị Ngọc Nhung và hộ gia đình bà Nguyễn Thị Ngọc Nga, đồng thời không phê duyệt về khoản tiền hỗ trợ đào tạo, chuyển đối nghề và tìm kiếm việc làm cho hộ gia đình ông Nguyễn Anh Tú và hộ ông Du Hưng Thạnh, có vợ là bà Nguyễn Thị Ngọc Tuyết. Ông Nguyễn Anh Tú không chấp nhận nên UBND thành phố Buôn Ma Thuật ban hành Quyết định cưỡng chế thu hồi đất và tiến hành cưỡng chế.
Ông Nguyễn Anh Tú khởi kiện yêu cầu Toà án nhân dân tỉnh Đắk Lắk giải quyết, vì cho rằng UBND thành phố Buôn Ma Thuột áp giá bồi thường đối với 02 thửa đất bị thu hồi và áp giá đối với 02 thửa đất tái định cư là không phù hợp, chưa thoả đáng; huỷ một phần “Bảng tính kinh phí chi tiết bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất công trình mở rộng Trung tâm văn hoá tỉnh, thành phố Buôn Ma Thuật” ban hành kèm theo Quyết định số 6370/QĐ-UBND ngày 11/9/2019 của UBND thành phố Buôn Ma Thuột đối với phần diện tích đất Ông; buộc ƯBND thành phố Buôn Ma Thuột phải áp giá bồi thường phù hợp với quy định và bố trí tái định cư cho Ông và các anh chị em thường trú tại nhà và đất bị thu hồi; xem xét lại giá đất giao tái định cư cho người có đất bị thu hồi phù hợp và công bằng; yêu cầu UBND thành phố Buôn Ma Thuộí chịu trách nhiệm đối với quyết định cưỡng chế trái pháp luật và bồi thường thiệt hại do hành vi cưỡng chế trái pháp luật gây ra; xử lý hành vi vi phạm của Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố Buôn Ma Thuột trong việc thực hiện thi hành công vụ trong lĩnh vực đất đai.
II. QUÁ TRĨNH GIẢI QUYẾT CỦA TÒA ÁN
Bản án hành chính sơ thẩm số 52/2021/HC-ST ngày 27/9/2021 của Toà án nhân dân tỉnh Đắk Lắk nhận định người khởi kiện không cung cấp được tài liệu, chứng cứ để chứng minh đủ điều kiện để tách từng hộ gia đình riêng theo quy định của pháp luật về cư trú hoặc có nhiều hộ gia đình có chung quyền sử dụng một thửa đất ở thu hồi; chưa xem xét giải quyết về khoản tiền hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm. Từ đó, quyết định của Bản án tuyên bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Nguyễn Anh Tú.
Tại phiên toà phúc thẩm, bà Nguyễn Thị Ngọc Nhung và bà Nguyễn Thị Ngọc Nga cung cấp tài liệu chứng minh hộ gia đình của mình thường trú tại số nhà 30 Hùng Vương (tức 16/6 Đinh Tiên Hoàng), ngoài nơi ở này thì hộ gia đình bà không có nơi ở nào khác. Đồng thời ông Nguyễn Anh Tú cung cấp tài liệu, chứng cứ chứng mimh hộ gia đình của mình thường trú tại số nhà 30 Hùng Vương (tức 16/6 Đinh Tiên Hoàng) và kinh doanh buôn bán hàng ăn sáng tại đây từ năm 2016; ông Du Hưng Thạnh cung cấp Giấy xác nhận ngày 02/3/2022 của Đội Thuế phường Tự An và của UBND phường Tự An, thì ông Du Hưng Thạnh làm nghề kinh doanh tại 30 Hùng Vưong (cũ) nay là 16/4 Đinh Tiên Hoàng, thành phố Buôn Ma Thuột, MST: 6000175226, cấp ngày 10/10/1998; Giấy phép kinh doanh số 4/CK-23/4/1997, do UBND thành phổ Buôn Ma Thuột cấp, nay đã nghỉ kinh doanh.
Bản án hành chính phúc thẩm số 84/2022/HC-PT ngày 30/3/2022 của Toà án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của ông Nguyễn Anh Tú. Huỷ một phần Quyết định 6370/QĐ-UBND ngày 11/9/2019 của Uỷ ban nhân dân thành phố Buôn Ma Thuột, “Quyết định về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và chi phí tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để xây dựng công trình: Mờ rộng Trung tâm văn hoá tỉnh Đắk Lắk (đợt 1)”, kèm theo “Bảng tính kinh phí chi tiết bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, công trình mở rộng Trung tâm văn hoá tỉnh Đắk Lắk”, đối với phần giao đất tái định cư và hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm cho ông Nguyễn Anh Tú. Buộc UBND thành phố Buôn Ma Thuột xem xét giải quyết lại việc giao đất tái định cư và thực hiện việc xem xét hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm cho ông Nguyễn Anh Tú là người thừa kế của cụ Nguyễn Tuôi và Tôn Nữ Thị Huệ theo đúng quy định của pháp luật. Ngoài ra bản án còn tuyên về phần án phí.
III. NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN RÚT KINH NGHIỆM
Theo khoản 2 Điều 6 Nghị định 47/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định: “Trường hợp trong hộ gia đình quy định tại Khoản 1 Điêu này mà trong hộ có nhiều thế hệ, nhiều cặp vợ chồng cùng chung sống trên một thửa đất ở thu hồi nếu đủ điều kiện để tách thành từng hộ gia đình riêng theo quy định của pháp luật về cư trú hoặc có nhiều hộ gia đình có chung quyền sử dụng một (01) thửa đất ở thu hồi thì ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ vào quỹ đất ở, nhà ở tái định cư và tình hình thực tế tại địa phương quyết định mức đất ở, nhà ở tái định cư cho từng hộ gia đình”. Tại thời điểm Uỷ ban nhân dân thành phố Buôn Ma Thuột thu hồi các thửa đất của cụ Tuôi và cụ Huệ thì trên thửa đất số 51, tờ bản đồ số 15, diện tích 116,9m2 (30 Hùng Vương nay là 16/6 Đinh Tiên Hoàng) có nhiều gia đình sinh sống như: Hộ gia đình ông Nguyển Anh Tú, hộ gia đình bà Nguyễn Thị Ngọc Nhung và hộ gia đĩnh bà Nguyễn Thị Ngọc Nga, đồng thời hộ gia đình ông Nguyễn Anh Tú còn kinh doanh buôn bán hàng ăn sáng tại đây từ năm 2016 tại thửa đất này; hộ gia đình ông Du Hưng Thạnh làm nghề kinh doanh tại thửa đất số 52, tờ bản đồ số 15, diện tích 114,3m2 (số 16/4 Đinh Tiên Hoàng), nhưng Quyết định số 6370/QĐ-UBND ngày 11/9/2019 của Ủy ban nhân dân thành phố Buôn Ma Thuột “Quyết định về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và chi phí tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để xây dựng công trình: Mở rộng Trung tâm văn hoá tỉnh Đắk Lắk (đợt 1)”, kèm theo “Bảng tính kinh phí chi tiết bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, công trình mở rộng Trung tâm văn hoá tỉnh Đắk Lắk” không phê duyệt đối với phần giao đất tái định cư cho các hộ gia đình cùng chung sống tại thửa đất số 52, tờ bản đồ số 15, diện tích 114,3m2 (số 16/4 Đinh Tiên Hoàng) như đã nêu trên là chưa đúng quy định của pháp luật;
Theo quy định tại Điều 83 Luật đất đai và Điều 21 Nghị định 47/2014/NĐ - CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ, thì hộ gia đình có đất ở kết hợp kinh doanh, dịch vụ của hộ gia đỉnh, cá nhân khi có đất bị thu hồi được Nhà nước hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm nhưng Quyết định số 6370/QĐ-ƯBND ngày 11/9/2019 của Uỷ ban nhân dân thành phố Buôn Ma Thuột chưa xem xét giải quyết khoản tiền hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm cho hộ gia đình ông Nguyễn Anh Tú tại thửa đất số 52, tờ bản đồ số 15 và hộ ông Du Hưng Thạnh tại thửa đất số 51, tờ bản đồ số 15 (30 Hùng Vương (cũ) nay là 16/4 Đinh Tiên Hoàng, thành phố Buôn Ma Thuột) là chưa đúng quy định của pháp luật.
Toà án cấp sơ thẩm xét xử quyết định bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Nguyễn Anh Tú là chưa đúng với sự thật khách quan của vụ án.
Toà án nhân dân cấp cao tại Đà Nang chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của ông Nguyễn Anh Tú. Huỷ một phần Quyết định 6370/QĐ-UBND ngày 11/9/2019 của Uỷ ban nhân dân thành phố Buôn Ma Thuột đối với phần giao đất tái định cư và hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm cho ông Nguyễn Anh Tú. Buộc UBND thành phố Buôn Ma Thuột xem xét giải quyết lại việc giao đất tái định cư và thực hiện việc xem xét hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm cho ông Nguyễn Anh Tú là người thừa kế của cụ Nguyễn Tuôi và Tôn Nữ Thị Huệ theo đúng quy định của pháp luật.
Trong vụ án này, Viện kiểm sát nhân dân cấp sơ thẩm chưa phát hiện, chưa yêu cầu Toà án cấp sơ thẩm xác minh, thu thập tài liệu, chứng chứ để làm rõ đối với các hộ gia đình ông Nguyễn Anh Tú, bà Nguyễn Thị Ngọc Nhung, bà Nguyễn Thị Ngọc Nga cùng chung sống trên một thửa đất ở thu hồi như đã nêu trên; các hộ gia đình ông Nguyễn Anh Tú và hộ ông Du Hung Thạnh có đất ở kết hợp kinh doanh, dịch vụ của hộ gia đình, cá nhân khi có đất bị thu hồi như đã nêu trên để từ đó đưa ra quan điểm giải quyết vụ án đúng đắn mà đã đề nghị Toà án cấp sơ thẩm bác yêu cầu khởi kiện của ông Nguyễn Anh Tú là chưa bảo đảm sự thật khách quan của vụ án.
Tôi yêu Việt Nam! "Từ bao lâu tôi đã yêu nụ cười của bạn Từ bao lâu tôi đã yêu quê hương Việt Nam Những con đường nên thơ và những dòng sông ước mơ Từ trái tim xin 1 lời Tôi yêu Việt Nam"
