Tự vệ đánh chết người

Bỏ qua các yếu tố về tuổi chịu trách nhiệm hình sự thì đây đều là tội giết người và sẽ là tội giết người, ngoài ra còn xem nguyên nhân nạn nhân chết là gì? người phạm tội có phạm vào khoản 1 điều 93 hay không, người phạm tội có thể được hưởng tình tiết giảm nhẹ là do phần lỗi của nạn nhân. Bạn có thể xem chi tiết tội này tại www.luatdoanhgia.vn

Chào bạn!

Luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn luật sư Hà Nội trả lời bạn như sau.

Theo quy định tại Điều 15 Bộ luật hình sự năm 1999, sửa đổi bổ sung năm 2009 thì người bị tấn công có thể giết chết kẻ tấn công đó mà không phạm tội gì - Phòng vệ chính đáng.

Nếu việc tấn công đó nguy hại đến tính mạng của người khác. Người phòng vệ không giết kẻ đó thì kẻ đó sẽ giết mình hoặc giết người khác. Pháp luật cho phép công dân được tự vệ để bảo vệ sức khỏe, tính mạng.. của mình và của người khác. Nhưng bạn lưu ý là phải "chống trả một cách cần thiết". Nếu vượt quá mức cần thiết gây thiệt hại tính mạng, sức khỏe của người khác thì vẫn phải chịu trách nhiệm trước pháp luật: Vì dụ: Khi họ không tấn công, uy hiếp ta nữa mà ta lại tấn công trở lại gây thương tích cho người ta hoặc họ dùng hung khí, có hành vi chưa tới mức uy hiếp tính mạng của ta nhưng ta lại cầm dao đâm chết họ (quá mức cần thiết)... Khi cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết hậu quả sự việc thì phải kết luận là hành vi "phòng vệ" như vậy là đúng đắn, cần thiết. Hành vi đó đã chặn đứng được hành vi trái pháp luật của đối tượng. Hành vi đó là cần thiết và tất yếu. Nếu không có hành vi đó thì tính mạng, sức khỏe của người khác tất yếu sẽ bị xâm hại, thiệt hại có thể bằng hoặc lớn hơn mức thiệt hại mà đối tượng đang phải gánh chịu...

Như vậy, theo quy định của pháp luật thì mọi công dân đều được phép tự vệ, phòng vệ để bảo vệ tính mạng, sức khỏe, danh dự nhân phẩm, tài sản của mình hoặc của người khác trong khuôn khổ pháp luật cho phép. Không phải mọi hành vi đánh người, giết người nào cũng là hành vi trái pháp luật.

Bạn tham khảo quy định sau đây của bộ luật hình sự:

"Điều 15. Phòng vệ chính đáng 

1. Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của mình hoặc của người khác, mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên.

   Phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm.

2. Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là hành vi chống trả rõ ràng quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại.

   Người có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng phải chịu trách nhiệm hình sự.

Điều 16. Tình thế cấp thiết 

1. Tình thế cấp thiết là tình thế của người vì muốn tránh một nguy cơ đang thực tế đe dọa lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, quyền, lợi ích chính đáng của mình hoặc của người khác mà không còn cách nào khác là phải gây một thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa.

   Hành vi gây thiệt hại trong tình thế cấp thiết không phải là tội phạm.

2. Trong trường hợp thiệt hại gây ra rõ ràng vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết, thì người gây thiệt hại đó phải chịu trách nhiệm hình sự.

Điều 96. Tội giết người do vựơt quá giới hạn phòng vệ chính đáng

1. Người nào giết người trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm.
2. Giết nhiều người trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng, thì bị phạt tù từ hai năm đến năm năm.

Điều 106. Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng

1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 31% trở lên hoặc dẫn đến chết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến một năm.
2. Phạm tội đối với nhiều người thì bị phạt tù từ một năm đến ba năm.

 ".

Như vậy, nếu tấn công trả lại gây thiệt hại tới tính mạng, sức khỏe của người khác mà "chính đáng" - chống trả lại ở mức độ cần  thiết (tất yếu)thì sẽ không phạm tội.