Quyết định giám đốc thẩm xét xử vụ án của Thái Kim Định về tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản"

……..

Ngày 02-6-2010, tại trụ sở Toà án nhân dân tối cao mở phiên toà giám đốc thẩm xét xử vụ án hình sự đối với:

Thái Kim Định sinh năm 1960; trú tại 37E Huyền Trân Công Chúa, phường 8, thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu; tạm trú 118/12 Huyền Trân Công Chúa, phường 8, thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu; không nghề nghiệp; con ông Thái Phước Thành và bà Châu Thị Hữu (đều đã thết) có chồng (đã chết) và 01 con; bị bắt tạm giam từ ngày 02-12-2008.

Người bị hại:

- Ông Nguyễn Đức Thuận sinh năm 1958 và bà Bùi Thị Vĩnh sinh năm 1951; cùng trú tại 117/3 Huyền Trân Công Chúa, phường 8 , thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

Bà Nguyễn Thị Huyền sinh năm 1964; trú tại 134/9 Nam Kỳ Khôi Nghĩa, phường Thắng Tam, thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan:

- Ông Thái Văn Châu sinh năm 1955; trú tại 88/1 Huyền Trân Công Chúa, phường 8 , thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu;

- Bà Thái Kim Hoàng sinh năm 1958; trú tại 118/12 Huyền Trân Công Chúa, phường 8 , thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

NHẬN THẤY:

Thái Kim Định là thủ quỹ Công ty Lâm Viên cây xanh thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Năm 1996 Định đến nhà vợ chồng ông Nguyễn Đức Thuận và bà Bùi Thị Vĩnh ở cùng phố để vay tiền với lý do Định đang cần tiền để mua gỗ đóng đồ gia dụng tại Xưởng mộc số 74 Huyền Trân Công Chúa (nhà của bà Thái Kim Nguyệt là chị gái của Định) mà Định có cổ phần. Tin lời Định, ông Thuận và bà Vĩnh đồng ý cho Định vay tiền. Từ năm 1996 đến năm 2001 ông Thuận và bà Vĩnh đã cho Định vay 06 lần, với tổng số tiền là 140.000.000 đồng, 15.000 USD và 17 lượng vàng SJC (tương đương với số tiền là 450.000.000 đồng tại thời điểm vay). Khi vay tiền của vợ chồng ông Thuận và bà Vĩnh, Thái Kim Định đã thế chấp cho vợ chồng ông Nguyễn Đức Thuận những giấy tờ sau: một giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mang tên Thái Văn Châu (anh ruột của Định); một giấy chứng nhận đăng ký ruộng đất và một giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà mang tên Thái Thị Tuyết (chị ruột của Định); một giấy chứng nhận đăng ký xe mô tô mang tên Thái Kim Định. Ngoài ra, vào tháng 6 năm 2001 Thái Kim Định còn vay của bà Nguyễn Thị Huyền hai lần, với tổng số tiền là 6.000 USD (tương đương 88.477.000 đồng tại thời điểm vay). Như vậy, tổng số tiền vay của cả vợ chồng ông Thuận và bà Huyền tương đương 538.477.000 đồng tại thời điểm vay.

Sau khi vay được tiền, Thái Kim Định đã sử dụng số tiền này vào việc trả nợ. Khi thấy không có khả năng trả tiền cho vợ chồng ông Thuận và bà Huyền thì Định đã bỏ việc ở Công ty và trốn khỏi nơi cư trú từ ngày 23 -7-2001. Ngày 08-5-2002, Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu ra quyết định truy nã số 30 đối với Thái Kim Định. Ngày 02-12-2008, Thái Kim Định ra đầu thú tại cơ quan Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Sau đó, Thái Kim Định đã nộp tại Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu 55.000.000 đồng để khắc phục hậu quả.

Tại bản án hình sự sơ thẩm số 217/2008/HSST ngày 26-12-2008, Tòa án nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu áp dụng điểm a khoản 4 Điều 140; điểm b khoản 1 và khoản 2 Điều 46; Điều 42 Bộ luật hình sự; Điều 471 Bộ luật dân sự xử phạt Thái Kim Định 12 năm tù về tội “ Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”; buộc Thái Kim Định trả tiền cho vợ chồng ông Nguyễn Đức Thuận và bà Bùi Thị Vĩnh 657.065.000 đồng, trả tiền cho bà Nguyễn Thị Huyền 101.934.000 đồng. Kể từ ngày người được thi hành án có đơn yêu cầu thi hành án, hàng tháng bên phải thi hành án còn phải chịu lãi suất theo mức lãi suất quá hạn do Ngân hàng Nhà nước quy định trên tổng số tiền và thời gian chưa thi hành án. Miễn án phí dân sự trong vụ án hình sự cho bị cáo Thái Kim Định.

Áp dụng khoản 2 Điều 76 Bộ luật tố tụng hình sự, tiếp tục tạm giữ 55.000.000 đồng của Thái kim Định để đam bảo thi hành án (theo biên lai thu tiền số 0455 ngày 14-11-2008 và biên lai số 0919 ngày 18-12-2008 của Thi hành án dân sự tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu).

Ngày 05-01-2009, Thái Kim Định kháng cáo xin giảm hình phạt.

Ngày 05-01-2009, ông Nguyễn Đức Thuận và bà Bùi Thị Vĩnh kháng cáo yêu cầu tăng hình phạt đối với Thái Kim Định; yêu cầu xem xét lại phần trình nhiệm dân sự và buộc ông Thái Văn Châu phải liên đới bồi thường.

Ngày 07-01-2009, ông Thái Văn Châu kháng cáo yêu cầu ông Nguyễn Đức Thuận trả lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mang tên ông.

Ngày 08-01-2009, bà Thái Kim Hoàng kháng cáo yêu cầu ông Nguyễn Đức Thuận trả lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mang tên Thái ThịTuyết và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mang tên Thái Văn Châu.

Tại bản án tỉnh sự phúc thẩm số 397/2009/HSPT ngày 08-6-2009, Tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại thành phố Hổ Chí Minh áp dụng điểm a khoản 4 Điều 140; các điểm b, p và o khoản 1, khoản 2 Điều 46; Điều 47 Bộ luật hình sự, xử phạt Thái Kim Định 11 năm tù về tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”; buộc ông Thái Văn Châu và bị cáo Thái Kim Định liên đới trả tiền cho ông Nguyễn Đức Thuận và bà Bùi Thị Vĩnh 657.065.000 đồng; ghi nhận sự thỏa thuận của ông Nguyễn Đức Thuận và bà Bùi Thị Vĩnh là trả lại giấy tờ nhà đất cho gia đình bà Thái Thị Tuyết, do bà Thái Kim Hoàng đại diện nhận.

Tại Quyết định kháng nghị số40/2009/HS-TK ngày 15-12-2009, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đề nghị Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm hủy bản án hình sự phúc thẩm số 397/2009/HSPT ngày 08-6-2009 của Tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại thành phố Hồ Chí Minh về phần quyết định “ Buộc ông Thái Văn Châu và bị cáo Thái Kim Định liên đới trả cho ông Nguyễn Đức Thuận và bà Bùi Thị Vĩnh 657.065.000 đồng”, và hủy bản án hình sự sơ thẩm số 217/2008/HSST ngày 26-12-2008 của Tòa án nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu về phần trách nhiệm dân sự và phần xử lý vật chứng để xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân tối cao tham gia phiên tòa giám đốc thẩm nhất trí với Kháng nghị của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao.

XÉT THẤY:

a. Về trách nhiệm hình sự:

Thái Kim Định đã có hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt 538.477.000 đồng của vợ chồng ông Nguyễn Đức thuận và bà Nguyễn Thị Huyền; do đó , Tòa án cấp phúc thẩm xử phạt Thái Kim Định 11 năm tù về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" là có căn cứ, đúng pháp luật.s

b. Về trách nhiệm dân sự.

Trước khi xét xử sơ thẩm (ngày 25-12-2008), ông Nguyễn Đức Thuận có đơn đề nghị Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu buộc ông Thái Văn Châu phải liên đới cùng bị cáo Thái Kim Định trả nợ cho ông số tiền 450.000.000 đồng. Tại phiên tòa sơ thẩm ông Châu đề nghị Tòa án cấp sơ thẩm buộc ông Thuận trả lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho gia đình ông. Tòa án cấp sơ thẩm không xem xét về đề nghị của ông Thuận và đề nghị của ông Châu là thiếu sót. Xét thấy yêu cầu của ông Thuận là không có căn cứ, vì ông Thái Văn Châu không có bất cứ hành vi nào giúp sức cho Thái Kim Định vay tiền của ông Thuận; giấy ủy quyền của ông Châu không hợp pháp và hợp đồng thế chấp tài sản cũng không có, và việc ông Thuận giữ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của gia đình ông Châu là không hợp pháp; vì vậy, việc Tòa án cấp sơ thẩm không quyết định về các vấn đề này không làm ảnh hưởng đến việc thi hành bản án.

Ngoài ra, Tòa án cấp sơ thẩm quyết định tiếp tục tạm giữ 55.000.000 đồng của Thái Kim Định để đảm bảo thi hành án, nhưng lại không tuyên số tiền này đảm bảo thi hành án cho khoản nợ nào là chưa đầy đủ, bởi lẽ Thái Kim Định phải thi hành án hai khoản nợ là của vợ chồng ông Nguyễn Đức Thuận 657.065.000 đồng và của bà Nguyễn Thị Huyền 101.934.000 đồng. Tuy nhiên, tại Công văn số 410/THA ngày 18-5-2010, Cục thi hành án dân sự tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàn thông báo: phần quyết định tạm giữ khoản tiền 55.000.000 đồng của Thái Kim Định để đảm bảo thi hành án tại bản án hình sự sơ thẩm số 217/2008/HSST ngày 26-12-2008 của Tòa án nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã được xử lý xong (chuyển nộp 50.000 đồng án phí HSST cho Thái Kim Định, chi cho ông Nguyễn Đức Thuận và bà Bùi Thị Vinh 47.763.000 đồng, chi cho bà Nguyễn Thị Huyền 7.137.000 đồng theo tỷ lệ số tiền được thi hành án); vì vậy, cũng không cần thiết phải giải quyết lại khoản tiền này.

Tòa án cấp phúc thẩm cho rằng ông Thái Văn Châu có lỗi trong việc ủy quyền cho Thái Kim Định sử dụng giấy tờ nhà đất nên buộc ông Châu và Định liên đới bồi thường cho ông Nguyễn Đức Thuận và bà Bùi Thị Vĩnh 657.065.000 đồng là không đúng. Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án thì ông Thái Văn Châu chỉ ủy quyền cho Thái Kim Định được sử dụng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chứ trong nội dung ủy quyền không nói rõ để làm gì? Tại cơ quan điều tra cũng như tại các phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm ông Châu và bị cáo Định đều khai việc ông Châu ủy quyền cho Định được sử dụng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là để Định đi làm thủ tục giúp ông Châu chuyển từ sổ đỏ sang sổ hồng, chứ ông Châu không hề biết Định dùng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của gia đình ông đi thế chấp cho vợ chồng ông Nguyễn Đức Thuận để vay tiền. Mặt khác, giấy ủy quyền của ông Châu cũng không hợp pháp, vì giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được cấp cho hộ gia đình ông Châu, nên khi ủy quyền cho người khác sử dụng phải được sự đồng ý của những người trong hộ gia đình ông Châu. Trong giấy ủy quyền chỉ có chữ ký của ông Châu và cũng không được cấp có thẩm quyền chứng thực và đặc biệt là hợp đồng thế chấp tài sản không có. Trường hợp có hợp đồng thế chấp tài sản hợp pháp để bảo đảm cho các khoản vay thì khi Thái Kim Định không có khả năng trả nợ, Tòa án cũng chỉ có quyền quyết định phát mại tài sản thế chấp để trả nợ mà không thể buộc ông Thái Văn Châu liên đới bồi thường thiệt hại. Chỉ trong trường hợp Tòa án chứng minh được ông Thái Văn Châu có hành vi giúp sức cho Thái Kim Định vay tiền thì mới buộc ông Châu liên đới bồi thường, nhưng cũng chỉ buộc ông Châu liên đới bồi thường khoản tiền mà ông Châu có hành vi giúp sức cho bị cáo Định chứ không thể buộc ông Châu liên đới bồi thường số tiền mà Định chiếm đoạt.

Mặt khác trong vụ án này, Tòa án cấp sơ thẩm chưa giải quyết và quyết định về yêu cầu buộc ông Thái Văn Châu liên đới cùng bị cáo Thái Kim Định bồi thường cho ông Nguyễn Đức Thuận và bà Bùi Thị Vĩnh 657.065.000 đồng, nhưng Tòa án cấp phúc thẩm lại quyết định buộc ông Thái Văn Châu liên đới cùng bị cáo Thái Kim Định bồi thường cho vợ chồng ông Thuận là không đúng với quy định tại Điều 230 Bộ luật tố tụng hình sự.

Vì các lẽ trên, căn cứ vào khoản 3 Điều 285 và Điều 287 Bộ luật tố tụng hình sự;

QUYẾT ĐỊNH:

Hủy bản án hình sự phúc thẩm số 397/2009/HSPT ngày 08-6-2009 của Tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại thành phố Hồ Chí Minh về quyết định "Buộc ông Thái Văn Châu và bị cáo Thái Kim Định liên đới trả cho ông Thuận, bà Vĩnh số tiền 657.065.000 đồng”; giao hồ sơ vụ án cho Tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại thành phố Hồ Chí Minh để xét xử phúc thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật. Các quyết định khác của Tòa án cấp phúc thẩm tiếp tục có hiệu lực pháp luật.