Năm 1979 bố mẹ tôi có mua một căn nhà trên thị xã và chuyển cả gia đình lên đó sống. Đến năm 1990, mẹ tôi không may bị bệnh và qua đời sớm. Sau đó không lâu, năm 1993, bố tôi lấy vợ hai và sinh thêm được hai người con. Năm 2006, bố và mẹ kế đã kê khai với chính quyền địa phương và cũng được đứng tên trong Giấy chứng nhận quyền sở hữu ngôi nhà và quyền sử dụng đất ở ( lúc đó, tôi đang đi xuất khẩu lao động ở nước ngoài nên không được biết). Vậy xin hỏi, tôi có quyền khởi kiện chia thừa kế ngôi nhà và quyền sử dụng đất trên không?
Chào bạn,
Về vấn đề này, mình xin chia sẻ một số hướng giải quyết như sau:
Thứ 1, trong trường hợp này thời hiệu yêu cầu chia di sản thừa kế đối với phần di sản của mẹ bạn để lại đã hết, theo quy định của "Điều 645 BLDS. Thời hiệu khởi kiện về thừa kế:
Thời hiệu khởi kiện để người thừa kế yêu cầu chia di sản, xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế". Do dó, nếu bạn muốn tiếp tục đi theo con đường Tòa án, thì bạn nên khởi kiện về việc yêu cầu phân chia tài sản chung (tài sản chung ở đây được hiểu là tài sản chung của các đồng thừa kế đối với phần di sản chưa chia của mẹ bạn. Trường hợp này bạn có thể tham khảo thêm hướng dẫn tại Nghị Quyết02/2004/NQ-HĐTP như sau: "
2.4. Không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế
A. Trường hợp trong thời hạn mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về quyền thừa kế và có văn bản cùng xác nhận là đồng thừa kế hoặc sau khi kết thúc thời hạn mười năm mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về hàng thừa kế và đều thừa nhận di sản do người chết để lại chưa chia thì di sản đó chuyển thành tài sản chung của các thừa kế. Khi có tranh chấp và yêu cầu Toà án giải quyết thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế, mà áp dụng các quy định của pháp luật về chia tài sản chung để giải quyết và cần phân biệt như sau:
A.1. Trường hợp có di chúc mà các đồng thừa kế không có tranh chấp và thoả thuận việc chia tài sản sẽ được thực hiện theo di chúc khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo di chúc.
A.2. Trường hợp không có di chúc mà các đồng thừa kế thảo thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo thoả thuận của họ.
A.3. Trường hợp không có di chúc và các đồng thừa kế không có thoả thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo quy định của pháp luật về chia tài sản chung.
B. Trường hợp người chết để lại di sản cho các thừa kế nhưng các thừa kế không trực tiếp quản lý, sử dụng mà di sản đó đang do người khác chiếm hữu bất hợp pháp hoặc thuê, mượn, quản lý theo uỷ quyền... Thì các thừa kế có quyền khởi kiện người khác đó để đòi lại di sản."
Ngoài ra, bạn còn có thể đi theo con đường hành chính, bạn có thể khiếu nại quyết định cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà của UBND, nếu bạn chứng minh được tài sản trên được hình thành trong thời kỳ hôn nhân của bố mẹ bạn và bạn mới biết được Quyết định cấp giấy chứng nhận của UBND trong thời gian gần đây vì bạn đã xuất khẩu lao động trong thời gian bố và mẹ kế được cấp giấy chứng nhận. Bạn có thể tham khảo Điều 9 Luật khiếu nại như sau: "
Thời hiệu khiếu nại là 90 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định hành chính hoặc biết được quyết định hành chính, hành vi hành chính.
Trường hợp người khiếu nại không thực hiện được quyền khiếu nại theo đúng thời hiệu vì ốm đau, thiên tai, địch họa, đi công tác, học tập ở nơi xa hoặc vì những trở ngại khách quan khác thì thời gian có trở ngại đó không tính vào thời hiệu khiếu nại".
Chúc bạn thành công.
